28 Şubat 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENL No. 2öOG Sahip v«s Basmuharriri VUNU8 NADİ PAZAR 28 ŞUBAT 1932 ABONE ŞERAITI İ MÖDDET: [TÜRKİYE İÇİN İ HARİÇ İÇİN j • • Seneliği : 14O0 Kr. | 2700 Kr. : Telgraf: İstanbuJ Cumhuriyet Posta kutusu: N° 2 4 6 : 2236« Tahrir mUdürU 23239 Idare müdürü 2236S. Matbaa ' 20473 | î j İDAREHANESİ: iair» Babsosa : 6 Aylığı 1 750 Kr. i 1450 Kr. : : 3 Aylığı i 400 Kr. 800 Kr. • İlAylığ,: 150 Kr. i Nushası her vcrdc Madalyanın Ters tarafı rT"""": r 1""limillU"""1 ' .«,.....«„.....„„,„•,„ Heyefii Vekils bugün bütçeyi tetkike basliyor ,.„„„„„„„,.,„„ 5 Kuruştıır = Silâhları kaldırmak veya azalt • mak için Cenevre'de kurulan kon • ferans, müzakerelerine top ve tüfek ateşi altında devam edîyor. Uzak Şark'ta Çin ve Japon kuvvetleri çarpişıyorlar, ve Hindistan'da milliyetperverlerle tngiliz kuvvetleri yaka paça boğuşuyorlar. Berîde bütün bir beşeriyet umumî harbin büyük bir mabadi olan ncanz bucaksız bir buhran îçinde çırpmıyor. Denebüir ki konf erans kan ve ateş dalgalan arasında bocalayıp durmakta ve b m m adına sulha hizmet denihnektedir. Sulha ve bir parça rahat nefes al • mağa müştak ve mütehassir olan beşeriyet için için büyük dertlertn tahribile muztariptir. Eğer konferan» gidilecek doğrn yolu bulamazsa ondan silâblann azalması yerine büâkis çoğalması neticesinin bîle çık masmdan ve biç olmazsa zaten kâfi derecede karışık olan e»ki vaziyet • Ierin aynen devam etmesinden bi hakkın korkulur. O zaman insaniığin nasibi bu demek imiş neticesi mey dana çıkacaktır. Bu konf erans iki şeyden birini isbat edecektir: Ya sulhım silâhtan baska vasıtaiarla temini mümkün ol« duğunu, ya dünyada yasamak için kendini müdafaaya muktedir olmak sartının zaruretini. Bu iki kaziyeden ikincisi şimdiye kadar ve hâlâ cari bir hakikattir. Birincisidir ki isbata muhtaç bir davadır. Konferans şimdiye kadar bu hesaba güzel sözlerden başka bir delil veremedi. Hem de hepsî yekdiğerine zıt olan güzel sözler. Yalnız sulh dillerin yeknesak bir teranesidir, f akat ona götürecek yollar konf eransa kanşan murahhasların sayısı kadar çok ve kançıktır. Bu şerait icinde nereye ve nasıl gidüdiğini ve gidileceğini kestirmek cidden zoraur. /vraıc si£ scım oe caııp on »miı Bugünden itibaren kahve ihtikârı tetkik edilecek Uşak fabrikasinın şekerleri dün satılma Ihtikâr komisyrnunun faaliyeti „,,„„„ , «,„, „,„,„„ ,Hra,,l,1,,ınm,1,lımBInıımiMlll nıııııııınııııifiı.ııııiHmıınıııııiMiiHi H .m nBiHH!Hi.ııın.Hiıı»Hi n.wıidn.nBnınmı,™»..,BS,«mınnnıı.Hinn.ıı.ı.ıımmMMin.ıın.mnııiM.m.ı.ı Bnnııııııı „„„.,„„,„„«„„,„„„,.„..,„„«„„„, H ,..iH.mıı..Mnıı.Hiıiıııım.ın.f«H ..ıiHMm.ı. ımm.ınn,H«™mnm«.HH««ıı«. ,,nn,,...nnnn.«.«.nn.ınHi.n..nH,,.,,, « m m,,m.,, nn »«nH«,,mn M ,,nZlLm B l l l l l l inl Gazi Hz. Reisicumhur Hz. dün Dol mabahçe sarayındaki mesaî burolarında meşgul olmuşlar •e bir yere çıkmamışlardır. Müthiş bir topçu düellosu! Japonlar "Kiang Wanw mevkiini işgal ettiler Şimdiye kadar üd taraftan ölenlerh miktarı 5,500 kadar tahmin ed3iy<M ğa başlandı Alpullu'nun vaziyeti nedir? Maarîf Vekâleti Izah ediyor Türkçe, bütün mekteplerde, ecnebi tebaası çocuk lar için de mecburidir Ankara 27 (A.A.) Maarîf Vekâletinden tebliğ edilmiştir: Uşak fabrlkasmm çekerlerl dün^ıhtnna çıkanlırkea Müddeiumumilik Şeker raporunu aldı Vilâyet mektupçusu Osman Beyin riyasetinde müteşekkil ihtikâr tetkik komisyonu yanndan itibaren kahve ihtikân yapan 6 tüccar hakkında tahkikat icrasına baçlıyacaktır. Komisyonun şeker mes'elesi hakkında hanzladığı mazbata Müddeiumumiliğe gelmiştir. Mazbata, Müddeiumumilikçe tetkik edilmektedir. İhtikâr kanunu mu«,n*tın.t;, ll.tlH&r yapııKîan sntoll ı/fan T&rkçe tarih, coğrafya ve Yttrîbilğisimn ecnebi mekteplerde dahi TSrk vatandaşt çocaklara meebari ve ancak ba mekteplerdeki ecnebi tebaası çocuklara ihtiyari olduğu hakkında mukaddema veritmiş olan karar lüzumtma bi naen ayrtca tetkik edilmişti. Şanghayda kmn envalfauı tufeaanda Mr Çm mftnlyOE taknm Yazış tarzından turkçenin de viye kıtaatı göndermektedir. ecnebi mekteplerde ecnebi teba Ceneral Lodendrof Japon'larm devam eden mi an çocuklara ihtiyari olacağı ze Çin'e davet ediüyor gayretlerine rağmen YenChiaChoV habı meydana geldiği anlaşıldt. da bulunan Çin'liler yerlerini kat*! Changhai 27 (A.A.) Dün bütün yen terketmemişlerdir. TSrk lisam Turkiye Camhuriyeti dahilinde yerli ve ecnebi her mek gün devam eden Japon taarruzlarına Japon'lar, Kiang Wan*i ifgal rağmen hattı harp binnazariye de • tepte Türk vatandaşt gibi ecnebi ettüer ğişmiş değildir. tebaası çocuklara da mecburidir. Londra 27 (A.A.) Şanghay*d« Her iki muhasım, kendi mevzilerini Bu mecbariyet yeni bir emirle te ti.kviye ile iştigal efatnekte ve Çin Tkuv Rueter'e bildiriliyor: Saat 16,30 Japon askerî erkânı, vetleri kumandanı Jeneral T>>*i * »gyit olunmaştttr. Kai'a KiangWan'a ehemmiyetle tak(Mabadi 4 üncu sahifede) Yeni evliler Mis. Grev ve zevci Ame rika'ya gittiler T eşhas, müstentik kararına Iüzırm kalaekile silâhlarınızı bırakın veya azalmadan doğrudan doğruya Müddei tın bakalım! umumilikce mahkemeye verilmek Bu sözleri biz Türk'Ier az çok tedir. Müddeiumumilik, tetkikatım müşkül vaziyetler arasında ortaya bitirdikten sonra, eğer ihtikâr varsa, hem makul, hem muvazeneli bir bütmaznun olanlan mahkemeye sevkeçe cıkarmak için çalıstıîhmız şu sıradecektir. Iarda daha zivade kendi hesabımıza Alpullu şeker şirketi erfcânmdan Şakir B. soylüyoruz. Malî ve iktisadî vaziyet z vagon şekerin muamelesi yapılgeniş değil, dar. Suradan buradan feUşak şeker f abrikasından gelen oU&dbadi 6 tncı sahifede) dakârlıklar yapacağız. Hazır silâhları azaltma konf eransı da işte içtima halrnde bulunuyor diyerek millî müdafaa vesaitîmiz üzerînde fedakârlıklar ihtîvarını göze aldiralım mı? Böyle bir işi yalnız biz Türk'lerin kendi başımıza yapmakta önyaka olmaklığımız maatteessüf îmkânsız olduktan başka çok muzır ve tehlikelidir de. Ferdî havatın emniyet ve selâmeti dahi millî hayatın kendi çerçevesi icînde emniyet ve selâmetine Ankara 27 (Telefonla) Ziraat tâbidir. Millî müdafaa her memle Vekâleti her sene artmakta bulunan ketin en büyük ve en zarurî siyasetini benzin sarfiyatmı azaltmak için ben teşkfl eder. Mes'uliyeti de o nisbette zini memlekette istihsali her cihetten büyüktür. Tabiidir ki C. H. Fırkası, musait bulunan ispirto üe kanşnrmak onun hükumeti ve Türkiye Büyük mes'elesi hakkında tetkikat yapıyordu. Millet Meclisi yeni bütçeyi tanzim Bu tetkikat ahiren nihayet bulmuş ve ederken dünya vaziyetîni ve bu müsbet netice elde edilmiştir. Bu netimes'uliyetin ağırlığını göz önünde ceyi tesbit etmek ve kanunî ahkâmını tutacaklardır. Sulh için yalnız söz tanzim eylemek üzere Ziraat Vekâleti olarak tatlı tatlı konuşmak bile ica lâboratuar ?efi Sait Tahsin, İktisat Vebında nefsini müdafaa imkânile mükâleti Sanayi Umum Müdürü Şerif, tncehhez olmağa vabestedir. Eğer muhisarlar Vekâleti müfettişlerüıden Rakadderse bir gün hakfkî sulh devri sim ve hukuk müsavhi Kemal Galip gelinciye kadar olacak iş budur. fşte Beylerden mürekkep bir komisyon teşmadalyanın ters tarafında bu haki kfl olunmuştur. katler okunur. Komisyon bugün Ziraat Vekili MuhSulh fikrinin cazibesi aklı ba • Iis Beyin riyasetinde toplanmış, Ziraat Teşkil olunan komisyona riyaset eden şında olan ve omuzlarında ağır Vekâlerince hazırlanan raporu müza Ziraat Vekili Muhlis B. mes'uliyetler bulunan kimseyi aldakereye başlamısbr. Komisyon mesa nacak ahkâmın bu sene zarfında tat tamaz. Harbin beşeriyet için bir âfet isinin bir haftada biteceği ve tesbit olubikına geçileceği anlaşılmaktadır. olduğuna şüphe yoksa da onu cidden ııııııınınııııııııııııiMiııııııııiHtııııııınııııııııııiMiıııınıııııııııınıiHMiıınıııınııııııııııııııııııınııııııııııııııııııııııııı ıııııııııııııiııııııııııııııııııım bertaraf etmek için kimse de samimilunacak, ama onun arazisini alan düstüru budur ki mağlup taraftakiyet te görülemiyor. Yoksa beşeriyet memleketler dişlerine ve tırnakla Ierin şikâvetleri de kendilerine karşı kürei arz tarihinin bütün imtidadınca rına kadar silâhlı olabüecekler. Ni işte bu tahakkümün idamesi iddiasıcidale mahkum mudur? Eğer bu suçin? Çünkü muahedede böyle yazılı... dır. Bedihi değil midir ki istikbalin ale menf i bir cevap vermek imkânı Böyle yazıları ihtiva eden muahe • sulhunu temin etmek için mazinin varsa gidilecek yolun simdi gidilen delerin hepsinde yeni harplerin se pürüzlerini temizlemeğe mutlak bir yol olmadığına inanmak lâzım gelibepleri sarahaten münderiç demek ihtivac vardır? Niçin masanın başına yor. Bîr kere konferansın Akvam Cedeğil mi? O halde ne sulhu, hangi siböyle bir tasfive zaruretinin teslimile miyetinden çıkan kendi vaziyeti bolâhlann bırakılması veya azaltıl geçmiyorlar? Meselâ Almanya'ya zuk. Çünkü esasen Akvam Cemîyetiması? tahmil olunan harp tazminatı bu manin teskili maksadında ve idamesi mur ve kudretli memleketin belkeEğer bu işler onlarl böyle anlıyan şeklinde samimiyet yok. Akvam Ceve böyle tatbik eden milletler için bir miyetinin teşkilinde belkî şahsan yal miğini kırdı ve onunla beraber bütün zaruretse silâhları azaltmanın ve Avrupa'nın ahengini bozdu da hâlâ nız Müttehidei Amerika Reisi Vilson harplerin önüne geçmenin henüz bir samimî idî. Onu da kendi memleketi bu mes'eleye bile el sürülemiyor. Nihayal olduğuna hükmetmekten başka tasa tuttu. Avrupa memleketlerine çin? Muahede varmıs ta ondan. Alçare yoktur. Teessürle itiraf etmek geiince buradaki galipler Akvam Ce manya'nın yalnız 100 bin askeri buicap ediyor ki Cenevre'de beyhude miyetini guya umumî harpte temin Iunabilecek, fakat faraza tnçiltere'toplanıyorlar ve beyhude çene yarışı etmis oldukları zaferlerle tesis etmiş nin kuvvetleri hudutsuz olabilecek. ediyorlar. Maatteessüf âlem gene o olduklan vaziyetlerin idamesine bir Niçin? Çünkü muahedede böyle yazıâlem, devran gene o devran! alet diye telâkki ettiler, ve hâlâ o lı imiş te ondan. Macaristan kolu kaBu müsahede ve mülâhazalarımız telâkkidedirler. nadı kesilen bir leyleğe benzetilmiş yeni Türk bütçesini tanzim ile uğraolduğu halde kalbinden kanlar giden Muahedelerin mukaddesliği, mevşan arkadaşlarımıza armağandır. Macar mil'ptînin ne feryadı din'»»nj eut muahedelerin mahfuziyeti dai YUNUS NADl lecek, ne silâhlanmasına müsaade o resinde sulh: Galip memleketlerin Moskoya'dajbîr mülâka Japon'lar Mançuri'de Sovyet hududunda tahşidat mı yapmak istiyorlar? RusHar, Japonlardan Izahat talep ettiler Moskova 27 (A.A.) Tas ajann bildiriyor: Hariciye komiser muavini, dün Japon sefiri M. lrota'yı kabul etmis ve kendisi ile Sovyet hükumeti namına, asker nakliyatı mes'elesi hakktnda, görüşmüştür. Harbin'deki Japon kumandanı, Şarkî Çin demiryollan idaresine mü racaat ederek Japon tebaasını mü daf aa etmek için tmiento'ya ve sonra Pogranitchaia' ya asker nakletmek üzere kendisine 17 katar verilmesini talep eylemişti. M. Karahan, sefire, bu talebine evvelce asker nakliyatı için yapılmış Moskova'dakl Japon seflrinden müstaceîeâ olan talepler mahiyetinde telâkki eizahat talep eden Ras Hariciye dilemiyeceği, zira simdi kıtaatın SovKomiserlennden Kara Han yoldaş yet hududuna nakli mevzuu bahsolM. Karahan, teklif edilmiş olan İ S V» (lutfen sahifeyi çevtrttüe) duğunu söylemiştir. Uşak şekerleri Benzin yerine ispirto! komisyon teşkil olundu Ziraat Vekâletinin tetkikatı bitti, bir Mls. Orew ve aevcl Amerikan sefirinin kızı Mis Grev ile gene Amerika'nm Peşte sefareti kâtiplermden Mr. Robert Engilich'm dinî izdivaç merasimi, dün, saat dörtte Amerikan sefaretanesinde Robert Kollej müdürü Dr. Gates tarafından yapılmıştır. Merasimde bütün sefaretler erkânı ve Amerikan kolo nisine mensup aileler hazır bulun muslardır. Merasimden sonra sefaretanede bir çay ziyafeti verilmiş, sefir Mr. Grev tarafından da bir resmi kabul yapılmıştır. Amerikan sefirinin kızı ile zevcine bir çok tebrik telerafları gelmiştir. Başvekilimiz ile Vekille rimiz de Mr. Grev ile kızını ve damadinî tebrik etmişlerdir. Yeni evliler, dün akşam Ameri • ka'ya hareket etmişlerdir. Ticaret Odası kongresi Kongre dün toplanarak müzakerata başladı, içtima bir hafta devam edecek Adana 27 (Hususî) F.rarî Ab dülkadir Kemali Türkiye'ye avdet için teşebbüslerde bulunmuştur. Elbelâğ gazetesine Türkiye Cumhuriyet hüku metine muhalif olmadığını, Suriye'de hainlerle teşriki mesai etmediğini söylemistir. Abdülkadir Kemali Geîmek istiyormuş! Ağrı şakilerinin Muhakemesi Adana 27 (Hususî) Ağrı dağı sakilerinden 162 mevkufun muhak^melerine busrün Ağırcezada devam edildî, mahallerinden gelen istinabe ı»vrakı okundu, muhakeme talik edildi. Kongre İçtima mdan bir intiba İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası mazbata muharrirliğine de sanayi 1932 kongresi dün Ticaret Odası iç • müfettişlerînden Kudret Bey intihap tima salonunda in'ikat etmiştir. Kon edilmişler. Reis celseyi açnrış, Reisigre bir hafta kadar devam edecek cumhur Hz. ne, Millet Meclisi ile ve muhtelif mes'eleler hakkında müBaşvekâlet ve İktisat Vekâletine ta • zakeratta bulunacaktır. zimat telgrafları keşidesi alkışlar aDün celse açıldıktan sonra kon (Mabadi 5inct saifede) gre reisliğine Mehmet Ali Bey ve