24 Şubat 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

i SfcKTZîNCî SENE Nb. 2*02 Sahip ve Başmuharriri Telgraf: İstanbul Cumhuriyet JPosta k ut usu: N* 246 ı c ı e ı u n . T a h r i r m o d 0 r u 22366 23230 20473 •dare mUdürO 22365. Matbaa Cumhuriy ıınnımıııımııımıımmıııı ııı ıırn ııı ıım ınııııı tiMiııı rıı ııt ıııimmnıııımıııııııımmınınııııııııiHimııııııııııımıııııııııııııınınpıııııım """"" r; ÇARŞAMBA 24 ŞUBAT 1932 ABO1ME Ş E R A İ T İ MÜDDET: TÜRKİYE İÇİN HARIÇ IÇIN 2700 Kr. 750 Kr. 1450 Kr. 3 Aylığı 400 Kr. 800 Kr. ; 1 Aylığı 150 Kr. Muslıası her yerde her Seneliği 6 Aylığı 1400 Kr. miHnnııııııııııiMmHiıııiMniMiıiMimıımıiımnıınııniiıııııımııııımııımniHnııımiMimııromHnraıııınıııııınHiıımııınıı Sakıt Ispanya Kralı Dün Şehrimize Geldi "'"«"illlllinMIIHIinrilHIHiHIIIIIIUMIIIHIIIIHIIIIItlflllllllllllHiııııınııııııııuıınııııııııııııııııımıııııııııııııııniıınııiınıııınııııııiHiHiıınıııııniUHHiıımfflHi 5 Kuruştur = Yepyeni bir hareket: Halkevleri Devlet merkezi olan Ankara'da ve on dört vilâyetimizde halkevleri açıldı. Bu halkevlerinin tarihçesini belkî hepimiz az çok miihim ve her halde zannediyoruz muhtasar bir tarzda şöyle hatırlarız: £»kiden memle • .kette Türkocakları vardı, bu ocakların bir kongresi bu teşkilâtın yeni bîr Ankara 23(Telefonla) Ma dan azami tasarruf yapılaca şekle istihlesine karar vermişti. tşte liye Vekâletinin bütün müdür ğını, söyledi ve bütün daireler.Halkevleri bu yeni şekildir. leri bagtirt öğleden evvel Ma • den yapabilecekleri tasarrufatı Tarihçe olarak bunda belki bü yiik bir yanlışklı yoktur. Fakat Halliye Vekilinin riyasetinde bir ı'ç kararlaştırarak bildirmelerini kevlerinin adeta yepyeni bir teşekkül tima yaptılar. emretti. Diğer Vekâletlerde de viicude getirmek için çok esaslı mesaBu içtimada Vekİl B. 931 batayni tarzda İetkikat icrastna iye istinat etmiş olduğunu bilmecsek malumatımız çok noksan kalmış olur. çesi 140 • 150 milyon arasında başlanmak üzeredir. Bütçenin olacağından masraf bütçesin Filhakika Halkevleri için zamamartın ilk haftastnda Meclise nın icapları ve millethnizin ihtiyaçları den 40 milyon lira tenkis et verilebileceği tahmin olunmak düşünülerek pek çok çahşılmış ve bu mek lâzım geldiğini, masraflar tadır. evlerin memlekette millî bir kültür membaı olması için çok esaslı ka rarlar alınmıstır. Daha C. H. Fırkasının programı ve nizamnamesi ya • pılırken Fırkanın memleket ve millet hesabına hayırlı olacak faaliyetlerî arasında Halkevlerinin de miihim bir mevki işgal etmeti nazari dikkate alınmış bulunuyordu. Şu farkla ki Halkevlerinin kapılan Fırkaya ka • yıtlı olan ve olmıyan bütün vatan daşlara açık tutulacak, Fırka bu evlerin yalnız intizamlı ve inkişaf h bir ealışma tarzı takip edebilmesinde idaresine nâzım ve hâkim olacaktı. Ondan sonra Halkevlerinin teessüs ve faaliyet sekilleri üzerinde esaslı ve derin tetkiklerle tavakkuf olun • muş, hakikaten memleket!miz için tamamen yepyeni denilecek bir hareket in bütün sartlan vücude getiril . mistir. Medenî ve mütekâmil bir millet olmak seraitini insanlara yalnız hükumetleri ve resmî naüesseceleri temin etmez. Bunun bir çok aksamını da mîHet efradmm kendî tfrtJarındaki mütesanit metaitr temin eder, ve hatta asıl medeniyet te budur bile denilse caiz olur. İşte Halkevleri Cumhuriyet Türkiye'sinde bu hareketi yaratmak için atılmış ciddî atnnı teşkil ediyor. Onun için ehemmiyeti zannolunabileceğinden çok büyüktür. Talünatnamesinde bizim Halkevlerinin başlıca faaliyet esaslan için şu mevzulara işaret edilmiş olduğunu görüyoruz: 1 DH, edebiyat, tarih. Dük de Toledo ismi altında mfi • 2 Güzel san'atlor. tenekkiren seyahat eden sabık İs3 Temsil. panya Kralı on üçüncü Alfons Teofil 4 Spor. Gotye vapom ile dün sabah saat ye5 Içtimaî yardım. dide limannnıza gelmiştir. 6 Halk dersaneleri ve kurslar. Sabık kral, çok erken uyandığı 7 Kütüphane ve neşriyat. halde şehre vapur yanaştıktan sonra 8 Köycüler. çıkmamış, kamarasmın penceresin • 9 Müze ve sergi. den İstanbul'u seyretmiş, yanındakiBu mevzular Halkevlerinde erbalerle İstanbul'un tarihî, tabiî şöhret bını ve imkânını buldukça şube ha ve güzellîği etrafmda hasbıhallerde linde vücude gelecek teşekküllerin bulunmuştur. faaliyetlerine zemin olacaktır. Bir Vapurda yapuan ztyaretler Halkevi açılabilmek için en az üç şubenin faaliyeti temin olunmak şartı Bu sırada vapura iki papaz gelekonmuştur ki bunu peyderpey memrek kralı ziyaret etmişler, kendisine leketin her tarafında bulmağa ve bazı mektup ve telgraflar vermis yapmağa imkân bulunacağına şüphe lerdir. On üçüncü Alfons, her git yoktur. Her Halkevinin faaliyeti ditiği yerde kendisini ziyaret arzusunğerlerinin mesaisini kolaylaştıracağı da bulunan tspanya tebaasını kabul ve vesait itibarile imkânları fazla oettiğinden vapura gelen iki İspan lan yerler mesaisinin diğer yerlerde yol'un tazimatlarını arzetmelerine aynen tatbik suretile "Vf aaliyetin izin vermiştir. Bu iki ziyaretçi İs tezyit ve teşmil edileceği de ilk hapanyol'un ikisinin de ismi (Olibar) tıra gelen kolaylıklardandır. Meselâ dır. Yufeanda Kral Alfons eamfleri gezdikten Faruk Nafiz'in Akın, meselâ Behçet Bhi Gardenbar'da mugannilik, sonra Sultanahmet'te, aşağıda vapurdan Kemal Beyin Çoban piyeslerini hazır biri de şoförlük etmektedir. ç^tıktan sonra Galata nhtımında bir mata olarak bütün Halkevleri Sabık kral muganni Joze Olibar'a, temsil edebilirler. Halbuki kendisî yalnız seyahat et • vakti olursa sesini dinlemek için gemektedir. Beraberinde yalnız Dük leceğini vadetmiş, iltifatta bulun Halkevlerinin bizim memlekeri muştur. de Mirando vardır. Dük de Mirandc, mizde ifa edecekleri hizmetlerin devapura giderek eski kralla göriişmek 13 üncü Alfons yalntzdır! recesî anlaşılmak için başka memle ketlerde mümasil teşkilâtların çahşOn üçüncü Alfons ile beraber aile istiyen gazetecilere on üçüncü Alfons'un mütenekkiren seyahat et * ma dereceleri hakkında talimatna • ve kızlarınm da seyahat etmekte oîmekte olduğunu, bunun için hiç bir me mukaddemesinde verilen malu duğu.maiyyeti efradınm on sekiz kişi(.Mabadi 3 üncü sahifedet mat hakikaten dikkate lâyıktır. Oraden ibaret bulunduğu söyleniyor. da tabiî esaslı tetkiklere istinaden o ıınniMinıııııtHiııııııııııııııuııııiMiıınıııııuııııııinnııiMinıınıınııımııııııııııiMiııııııııııııi'iııııııııııııııınıııııııııııııııiMiııııııııııııııııııınıtuı , kunduğuna göre meselâ Macaris • telif şebir, kasaba, nahiye ve köyleğerinden daha zarurî muazzam ka • tan'da millî kültür cemiyetlermin terarlar tatbik olunmuştur. Ancak bunrinde 2 7 bin kadar millî bayram teşekkülü 1867 den başlamıştır, ve bu zahürleri tertip etmiştir. Aynî teş Iarla da her şey olup bitmiş olmu teşkilâtın bugün Macaristan'da muh kilât bugün İtalya'da 1500 den fazla yor. Hayatın daima yeni v e hakikî teîif namlar altında yüzlerce ve yüzamelî bilgi kurslan idare etmektedir. ihtiyaçlarına uygun olarak fasılasız lerce kültür yurtlan vardır. Meselâ ve çok çahşmakhğımıza ihtiyacımız Bu misalleri İngiltere'ye, Alman daha dünkü Çekolovakya'da «Mazavardır. Hakiki inkılâp milletin kazaya'ya» Fransa'y» üâ. teşmil edersek rik halk terbiye müessesesi» nin dört nılan mevzileri yalnız muhafaza etbu yolda alacağımız neticeleri hayyüze yakm kültür yurdu vardır. Memesile değil, mütemadiyen takviye ret olunacak kadar çok buluruz. Deselâ Italya'da Faşist'lerin bütün İtaletmesile tahakkuk edebilecektir. İşte mek oluyor ki Halkevlerile açtığımız ya'ya şamil Dopolovoro isimli bir milçığır, kendi memleketimiz için yep Halkevleri bu umumî v e kat'î ihtilî kültür teşkilâtı ve bu teşkilâtın yacın ifadesidh*. yeni bir hareket olmakla beraber ,1586 kültür derneği ile mfllî mev başka memleketlere nîsbetle hatta Bu bahiste Türk halkına söyli zularda piyesler temsil eden gençlerçok geç bile kalmış bir harekettir. yeceğimiz söz şudur: den mürekkep 1000 kadar amatör temsil grupları vardır. Yalnız 1930 da Halkevi senin kendi evindir, oraya Türkiye'de Cumhuriyet rejimi daaçtıklan halk kütüpanelerinin sayisı tereddütsüz git, v e koşa koşa, sevg! ha dün denilecek kadar yeni bir za8000 dir. FaşUt Dopolovoro teskilâtı manda teessüs etmiş ve aradan gecen ile, heyecanla!.. yıl zarfında İtalya'nm muh i mahdut miiddet zarfında ise biri diYUNUS NADİ Bütçe 140 • 150 milyon olacak! Malî komisyonun mesaisi Ankara 23 (Telefona) Mcli Komisyon bugün de Hasan Fehmi B. (Gümüsane) nin ri yasetinde toplandı, bütçenin tevzini için altnacak tedbirleri tesbite devam etti. Azalar bir taraftan da tenkis edilebilecek masraflar üzerinde tetkikat icrası ile mesgul oldular. Japon taarruzları akim kalıyor Dün Maliye Vekilinin riyasetinde bîr içtîma yapıldı, masraf bütçesinde 40 milyon liralık tenkisat kararlaştı Japon kuvvetleri bazı noktalarda ricat ettî! Muzaffer Çin cenerali: «İcap ederse Japon'larla yüz sene harp ederim)) diyor Son neşriyat ve Japonya'da endişe... Londra 23 (A.A.) Çin asker lerinin KiangVan'da Japon sağ ce nahını mağlup etmiş olduklanna dair olan Çin raporlarmın hakikate tevaf uk etmekte olduğu zannolunmaktadır. Çin'liler, şimdi WooSoung'a dogru üerlemektedirler. Çin'liler, dün Japon'ların işgali altında bulunan MiaoHongTchen'i almışlardır. KiangWan'a karşı Japon'ların girişmiş olduklan taarruzun devam etmekte olduğu, fakat Çin'Iilerin bir kanş bile arazi terketmek isteme dikleri söylenmektedhr. 13 üncü Alfons dün geldi İspanya'nın sakıt kralı İstanbuPa hayran kaldı! Dün gece Elhamra sine masını teşrif buyurdular Reisicumhur Hz. dün geee maiyetleri erkâniU beraber Elhamra sinemasını teşrif buyurmuflardır. Gazi Hz. ve maîyetleri erkântna dort loca tahsis edilmiştir. Gazi Hz. nin «£nemayt tesriflerini gören sinemadaki halk, büyük tezahüratla Büyük Gazfyi istikbal etmiştir. Gazi Hz., gösterilmekte olan <cKon. gre eğleniyor» filmini aonuna kadar temaça buyurmuşlar, badehu Saraya avdet etmişlerdir. Dün cami ve müzeleri gezdi, Dolma bahçe'ye kart bıraktı, bugün gidiyor Dünkü taarrvz Şanghay 23 (A.A.) Japoniann KiangWan'ı ele geçirmek için yapbkları hücumun üçüncü günü taarruz şafakla beraber başlamıştn*. Japon kumandam elindeki bütün silâhiarı, deniz, hava ve karadan tercih suretile tedricen harekete getirmektedir. Japon taarrmunu akamete uğratan Çin. ordusu kumandam ÇayTingKay Şanghay 23 (A.A.) Japon'Iar piyade kuvvetlerini himaye eden du(Mabadi 2 inci sahüede) Takas Komîsyonu Teskil edildı Devair, Belediye ve imtiyazlı şirketlerin mubayaah taksim edilecek Ankara 22 (Telefonla) Kon • tenjan kararnamesinin 3 üncü mad • desi hükumet dairelerince, belediyelerce, imtiyazlı şirketlerce hariçten almacak mallar bedelinin ihraç edeceğimiz eşya île ödenmesini âmîrdir. (Mdbadi 2 inci İcra tehir edildi! Vapurculann açtığı davaya başlandı Dün Vapurcular Birliğ inde yapılan içtimada Ankara'ya gönderilecek heyet tef rik edildi Maarif VekîK Dün Ankara'dan şehri mize hareket etti Ankara 23 (Telefonla) Maarif Vekili Esat Bey bugünkü trenle ts • tanbul'a hareket etti. Maarif Veki • linin bu seyahatinin mektepleri tef tiş maksadile olduğu beyan edihnektedir. JffRt vapurcuJa nnuzdan btr grup Mülî vapurculann eski gemilere a koymak suretile tahsü için ıcraya it gümrük resmi mes'elesinden beşinci müracaat etmişti. hukuk mahkemesinde gümrük idaresi Vapurcular da, bunun mahkeroenin vereceği karara kadar tehiri için aleyhine açtıklan dava ilk hamlede vapurculann lehine bir cereyan al beşinci hukuk mahkemesme müracaat etmişlerdi. Mahkeme, bu talebi kamıştır. Gümrük idaresi, vapurcular(Mabadi 5 inci saifede) dan Utediği parayı, mallara haciz MrftltTllllMVTVJIIll IVI11 « l l lf l lr V I V 1 I V l » VVf l f 1 i V I V « 1 I I | l llllllilinfllllfllll'Tllllfllllırıllll >lfiınılll|lllllınıUTIi"""""Mi ııiMi|iMiınf<ıpfi|iııiinı.ııiMi Fırka Grupu Refik Şevket Beyin tak Modern riri müzakere edildi Ankara 23 (Telefonla) Fırka Grupu bugün Cemil Beyin riyasetinde toplandı, Manisa meb'usu Refik Şevket Beyin Ankara'da 10 aydanberi vuku bulan sirkat vak'aları hakkında verdiği takrir müzakere olundu. Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey cevabında bütün vak'a f aillerinm yakalandığmı söyledi. Cevap kâfi görüidü. İçtimaa nihayet verildi. Varna'dan ibret alalım! bir plâj istanbul şehrinin ev İstanbul halkının hakkıdır! Ajansın tebüği Ankara 23 (A.A.) C. H. Fırkası Grupu bugün saat İS te Tekirdağı meb'usu Cemil Beyin riyasetinde mutat içtimaını aktetmiştir. Manisa meb'usu Refik Şevket Beyin takriben 10 ay evvelinden bugüne kadar Ankara'da tehaddüs eden hırsızlık vak'aları ve bu vak'alar faillerinin derdest edilip edilmediği hakkra • daki sual takririne Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey mütecasirlerin kâ milen derdest edilerek mahkemeye tevdi edildikleıi cevabını vermis ve bu cevap kâfi erörülerek celseye nihayet verilmiştir. Bvlgar'larm, Varna şehrine senede mîlyonlor kasandtran plâj Şehir MeclUi bugün saat ikide top Bütçe, İktisat ve Mülkiye encümenleri bu hususta müştereken icra ey • lanacaktır. Bu içtimada Filorya plâledikleri tetkikat netîcesinde piâjın jının şehir namına satın alınması Belediyece satın alınmasına karar hakkında Belediye makamı tarafından vaki teklif müzakere edilecektir. vermis bulunuyorlar. Bu karann he