2 Ocak 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNG SENE No. 2751 Sahip ve Basmuharriri NADİ1 İDAREHANESİı» kartısmi» ivm •absa&a lelgraf: İstanbul ,Cıunhuriye« •Posta kutusu: N" 2 4 6 * Telef on: I: 22368 Başmuharrir TaKrir ntudOru ı »3230, ''180478 Idare müdürü 22365. Matbaa m h u riy Hükumet reisleri, yeni sene münasebetile beyannameler neşrettiler! ^ CUMARTESİ ? KANÜNUEVVEL 1932 ABONE ŞERAİTİ jMÜDDEf'TTÜRKİVTioTN HARİÇ İÇİN Seneliği | 1400 Kr. 6 Aylığı : 750 Kr. 3 Aylığı \ 400 Kr. § lAyhğıt 150 ^ 2700 Kr. 1450 Kr. 800 Kr. Nüshası her yerde' Kuruştur En mühim mes'ele Altın mikyası ııııııııiHiımmıııııııııııııııııııınıiııımıııııııııııııııiHiııııııiHiıiHiUJiııı İsmet Pş. Atina Gazetelerinde Bir Makale Nesretti 932 senesi, ve Dünyayı idare edenler ıınııııııııııınuıııımMiıııuıııııııııın ımıııımıııııım ıı f ııı IMIMII ııııı ımıı ıı n ııı ınııı ııı ııııi ıııtııı IIIIIMIIIIIIMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIMIIimillllllinillMlllllimilimillllNIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIPIIIMI tııııımı ıııııı iMiıtııtnnııııiMiiıiMiıııııııiiiiJiıııiıııııııifiııııııı ıııııııtııııııın • • < • > • > > >• • •• •> ••<. ' ~ INaktt maamelelerde tdtın mikyastna dair, Paris'te münte~ $ir Le Journal gazetesinde, bü • yuk bir vakuf ve atdâhiyet ile yaztlmtş mühim bir makale okuduk. Mes'elenîn cihansümul mahiyet ve ehemmiyetine binaen bu yazılart aynen naklediyoruz:] Malumdnr ki, tngiliz lirası, bütün clhanın naktî muamelâtında, adeta, ko*e tası vazifesi görüyordu. Sterlin, altın tnikyasından inhiraf ettiği gündenberi, altina müstenit rejim, ardı arası gelmiyen ve bazan pek şiddetli I münakasalara sebebiyet vermekte | dir. tngiliz lirasının sukutu, o ana kadar salâbet ve metanetinden şüphe edilmiyen diğer bir çok devîzlerî de beraberce sürüklemiştir. Altına müstenit para rejimine ait münakaşa • lar, bilhassa, onu tatîl etmek mec buriyetinde kalmış memleketlerde vaki oluyor. Oralarda, bu mes'eleye Yem senede beynelmüel dair avaz avaz yükselen tenkitleri, iyi bir itüuf husulünü tinsan hayretle karşılıyor. Çünkü bu nayetı rabbamye telâkkı hararetli gayret, tipkı, eski akidesini eden lngüiz Basvekili terkederek yeni bir dine salik olanM. Makdonald larda görülen haleti rubiyeyi andırıyor. Binaenaleyh, muhassenatı tec rübe üe sabit olmuş ve yartm asır danberi dünya iktisadiyatma, miimkün mertebe azamî bir emniyet ve salâbet temin eylemiş bir sistemi, itibar ve rağbetten düşürmeğe matuf deliiier, şüpheli görünmek ve ihti Atina 1 (Hususî) yat kaydile telâkki olunmak lâzım zeteler, bugünkü gelir. Altın mikyasına müstenit rejimin bakikî mahiyetî nedir? Bunun mümeyyiz ve başlıca vasfı şudur: Devletin ihraç müessesesi tara fından tedavül mevkiine çıkarılan banknotlann karşılığı, yani temi natı, altın külçeleridir. Bu müessese, banknotlan, hmi ibrazmda, altın külçeler yahut altın sjkkeler ile değiş llrnıek m&cburiyetindedh". Tâbiri aharla, devletin Merkez Bankası, her îstiyene altın satmak mecburiyetinde olduğu gibi kendisine getirilen altınları da sabit bir fiat üzerinden satın almakla mükelleftir. Ecnebi memleketlerde tediyatta bulunacak sabıslar veya müesseseler, muhtaç olduklan devizleri borsalarda, bermutat ve alelusul tedarik e derler; fakat, bu devizlerin kurları hissolunacak nisbette yükselecek, yani millî para, sukuta meyledecek o lursa, banknot ibraç eden bankaya müracaatle, altın alırlar ve onunla baricî borçlartnı öderler. Para farkından tevellüt edecek ziyan, altının sevki ve sigortası için sarf ı lâzım gelen yekuna muadil olur olmaz, ha rice borç odiyecek sahıslarm ve müesseselerin, altın göndermeleri kendi menfaatleri muktezasıdır. Altın ile ödemek kabiliyeti oldukça kambiyo daba fazla düşemez. Kambiyonun, altın mikyasından daha yüksek ol masi flıtimali de tabdit edilmiştir. Çünkü, böyle bir takdirde, ecnebi dayinler, borçlannı altınla ödemekte menfaat gorerek tediyatı doğrudan doğruya altınla yaparlar. Bu sayede, deviz kuru ancak şu Iki budut arasmda tehalüf edebilir: Altının giris ve çıkış noktaları.. Bu iki nokta arasmdaki f ark gayet cüz'idîr. tngiliz lirası, altın kıyme tinde olduğu zaman bu fark beher lirada ancak 65 santim idi. Bugün büe, fark, dolar basına 20 santimi geçmez. Bundan çıkan kat'î netice şudurt Altın deviz sabittir; iniş ve yükseliş farklan hemen yok gibidir. Bu nlsbî sebat ve salâbettir ki beynel milel mukavelelerin emniyet ve selimetini temin etmektedir. Gene bu •alâbettir ki, emtia f iatlarının naktî muamelâtın yapacagı tesir noktai nazarından gayri mütebeddil olmasını intaç eylemektedir. Altın mikyasını terketmek; banknotlann altına tahvili mecburiye tînin tatfli ve ref'i demektir. Böyle bir karar ve tedbir ittihaz edilir e îdilmez, yukanda izah ettiğimiz düeen, bozulur ve, çarfc islemiyerek 'derbal durur. Yanİ: Devîetîn ibraç bankası, artık altın satmaz ve satın slmaz. Amerika gazeteleri ve Celâl Bey de İran Türkiye güzelleri ve Irak'a gidiyor Tevfik Rüştü ve Celâl Beyler yarın geliyorlar Ankara 1 Hariciye Vekih Tevfik Rüştü Bey Tahran'a gitmek üzere yarın tstanbul'a hareket edecektir. Tevfik Rüş tü Beyle bera ber ts Bankası Umumî Müdürü ve tzmir meb'usu Celâl Bey de tran'a gidecek • tir. Celâl Bey, /? Bankan Umuml A A tran'ın iktisadî dürü İzmir meb'usu vaziyeti hak Mahmut Cel&lBey ktnda tetkikatta bulunacak ve Tah( Mabadi 2 inci sahifede ) I Tahran seyahati ^ ^ lllllllllllllllllllllllllllllHlllllllllflllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIHIIIIII Müsabakalar, kadmlığımız için en güzel bir propaganda vesilesi oluyor Troubiesome Beauty Treatments Of UltraModern Miss Turkey Beouse sJ» had a parmdnant wov« a hdm\ ıtmaage, extctly as woman would, her eajterr. compebtors daımed her beauty was too srtıficnl, and titat she dıd noi deservetow!n 932 başlangıcını 931 başlangıctndan larksv. bvlan Yunan Basvekili M. Venizelos Atina gazetelerinde bir selâm makalesi nesreden Basveküimız ttmet Pş. Hz. gazetesine gönderdiği bir mektupIsmet Pş. Hz, nin ta, 932 senesinin içinde başladr ğı ahval ve şeraitin 931 senesinin Atina gazetelerinde başlangıcındaki ahval ve şera itten beter olmadığını kaydet Bir makaleleri çıktı mekte ve Yunan milletine karşı Bütün ganamütenahi terakki ufuklan a nüshalarında çılmakta bulunduğunu ilâve ey büyük harflerle ve iyi yerlerde, lemektedir. senebası münasebetile, Türkiye Atina 1 (Hususî) Reisi Basvekili taraf ından Yunan ahacumhur M. Zaimis sene başı mülisine hitaben, yazılmış bir selâm nasebetile Yunan ahalisine hitamakalesini neşretmektedirler. Bu ben bir beyanname neşrederek makale hususî bir kuriye ile gönbütün Yunan'lıların cihansümul derilmiştir. Türk Başvekilinin bu buhranın bidayetinden itibaren makalejinde TürkYunan dostluk gösterdikleri sabır ve sebatı gösve mukarcneti takdir edilerek, termeğe devam etmelerini tav • Yunanistan'm, dahilî inkişaf ve siye ve temenni eylemiştir. ref ahına matuf mesaisine muvaffak olması temenni olunmak M. Makdonald ve yeni sene tadır. Türk Başvekilinin bu ne Londra 1 (A. A.) Sorulan zaketi efkârı umumiyeyi pek de bir suale cevap veren M. Makdorinden mütehassis etmiştir. nald, ezcümle şunları söylemiş Atina 1 (Hususî) Senebası tir: münasebetile, Türk Basvekili İs«1932 senesinin ilk gününden met Paşa Hazretlerile Hariciye itibaren beynelmilel daha iyi bir Vekili Tevfik Rüştü Bey Başve itilâf husul bulursa bunu bir inakil M. Venizelos ve Hariciye Na yeti rabbani telâkki etmek lâ zırı M. Mihalâkopulos'a hararetzımdır.» li temenniyatı havi, birer tebrik İngiliz Basvekili sözüne devamtelgrafnamesi çekmişlerdir. la şu tarzda izhari hissiyat etmiş Sahte doktor Bursa'da tevlrîf edilen Şevket Ef «m maceraJa Bursa kânu nuevvel (Husu sî muhabirimizden) Diplo ması olmadığı halde 14 sene denberi orduda ve hariçte doktorluk yapan ve bir çok kimse !eri dolandıran (Şevket) aa • mmda birinin Mudanya'da tevkif edildiğini Sahte Dr. olduğu anyazmıstım. Mev laşuarak tevk.f edi. sukan haber alkn Şevket Ej. dığıma nazaran bu zat tzmir ve Gönen Ağırceza mahkemelerince üçer sene hapse mahkum edilmis, faka*' vereme müptelâ olduğundan cezası bir sene evvel tecile tâbi tutularak kendisi serbest bırakılmıshr. Sahte doktor bundan sonra ıslahı nefs edeceği yerde sahtekârlıklarına ve dolandırıcılıklarına çeşni ve kuvvet vererek (Mahmut Şevketpasa) vapu runda doktor binbaşısı oniformasile bir hanımı kandırmış; bilâhare kendisinin (Urla) hükumet tababetine tayin edildiğine dair sahte vesaik tedarik ederek Îstanbul'da ahbaplarını kandırmış ve paralarını dolan(Mabadı 4 uncu sahıfedei *Bvrg Week Magaetne* frı Türk güzeUerine tahsü etttği sahifeden Wr parça Beynelmilel güzellik müsabaka | merika mecmuasmm bu mevzua ha» larına iştirakimizin hariçte mem rettiği bir ilâveyi gozden geçirmek leketimiz için ne iyi bir propaganda kifayet eder. Filhakika Amerikan vesilesi teşkil ettiğini anlamak için j matbuatı, Türkiye güzellik kraliçeson günlerde elimize geçen bir A • ( Mabadi 2 ınci sahifede ) Bir facia oluyordu! Maslak yolunda bir otobüs devrüdi, tesadüf 12 kişinin hayatını kurtardı Yolcular, şoförü Temizce döğdüler! Evvelki gece Maslak yolunda gene bir otomobil faciasına ramak kalmışken bir eseri tesadüf 12 kişinin hayatını kurtarmıştır. Şoför Bedros Efendinin idare sindeki 3438 numarah otobüs Taksim'den Büyükdere'ye giden Zincirlikuyu karakolunu geçtikten sonra sür'atini artırmış, yolcuların telâşı arasında otobüs anî olarak devrilmiştir. Otobüs yo lun mail bir kısmmda devrildiği için içinde bulunan 12 yolcu da Kazazede otobüs otobüsle beraber yuvarlanmış lardır. Yolcular bu anî kazadan yumruklarile kırarak kaçmağa ugfevkalâde korkmuşlar ve camları İLÜtfen saMfeyi çevtrints) M. Venizelos ve yeni sene Atina 1 (Hususî) Başvekil M. Venizelos «Elefteron Vima» tir: Bütün ahaliye kudretli, kuv{Mabadi 4 üncu sahifede) Trabzon'da kaçak eşya! [Trabzon'da bulunan bir dosfu • mazdan aldığıtntz mehtuptan bazı parçalar:"] «... Geçenlerde Cumhuriyet'te bir başmakale vardı, kaçakçılık için tstiklâl mahkemesi teskili hakkmda: Bu makalenin bir eşi dokuz sene evvel Ankara'da Yeni Gün'de intişar etmiştir; «Osmanlı hanedanı» serlevhalı ve «îstanbul'da bir saltanat hanedanı vardır ki» diye başhyan o tarihî makale o zaman için ne idî i»e kaçakçılık için tstiklâl mahkemesi teskili hakkındaki bu makale de bu zaman için odur.. Devletin hayatı siyasiyesi için saltanatın ilgası ne kadar elzem idi ise, malî ve iktisadî hayatı için de kaçakçılığın ref ve im hası o kadar elzemdir. Artık bunun ehemmiyet ve mübremiyetini anlatmağa çalısmak fazladır. Sporcularımız Pire^de samimiyetle karşılandı Suriye'den getirilen sigara kâğıtları Atina'da Rus şekerleri Tütün kaçakçılığı... Futbol kafilemiz Kaçak sîgara kâğıtları Geçen gün Trabzon'da tanıdığım bir zat elinde bir deste sigara kâğıdı, ikametgâhıma geldi, • bes kurusa aldım, yirmi destesine bir lira verdim Şayet ecnebi memleketlerde yapıdedi. Ta Halep'ten geien bu sigara lacak tediyat, oradaki alacaklann kâğıdının bir destesi beş kurusa!.. yekunundan fazla ise ve yahut vaziKim bilir nasıl binbir vasıta üe ta yet berakis bulunuyorsa, artık kamHalep'ten Trabzon'a geliyor ve getibiyo tahavvülâtına, kambiyonun iniş renler için kâr temin ediyor Baslıve yükselis dalgalanna hiç bir hat basına şu hâdise bu isin ne kadar yoktur. Bu takdirde paralar, muayvâsi olduğunu isbata kâfidir. yen bir miktar altını temsil etmez; *** Trabzon'da şöyle bir arastırdıtn, (Mabadi Stnci saifede) , istediğiniz kadar bulmak pek kabil Atina 1 (A. A.) Atina'da iki raaç yapmak üzere gelen Türk fut bolcuları kaf ilesi bu sabah saat 9 da Pire'ye çıktılar. Sporcular, muhtelif spor mümessilleri ve spor teşekkül leri tarafından samimiyetle karşı • landılar. Muhtelif kulüpler namına birer büket takdim edilerek ve türkçe olarak beyani hoşâmedi edildi. Badehu hazırlanan otomobillerleAtina'ya hareket edilerek Akropol oteline inildi. Türk sporcuları, saat on buçukta yılbaşı münasebetile yapılmakta olan resmigeçide davet edildiler. öğle den sonra Apollon takımile bir Macar takımı arasında yapılacak maçta hazır bu}unacaklardır. Sporcuların buradfi l*ajacakları,,bir hafjayı mü ' kemmel bir şçküâ'e geçird&îeri için ' iyi bir program hazırlanmıştır. Ta Suriye'&en Trabzon'a kadar petlrücn kaçak sigara kâğıtlartndan bir nümune olduğunu anladım, hemen hepsinin firmaları da başka. Artık ecnebi diyanndan bu kadar mebzuliyetle gelebilen, ve herkes tarafından her aranıldığı zaman sühuletle tedariki kabil olan bu metaın men'i ithali için (.Mabadi i üncu sahifeie) Kâzım Nami Beyden Ağaoğlu Ahmet Beye «Mektep mi, falül temi?» münakasası devam ediyor. Kâzım Nami Beyin, Ağaoğlu Ahmet Beye cevabı bugün dördüncü sahifemizdedir. Şu reçeteye her eczanede ayrn>ir^îat istediler!.. Bu tahavvül eczanın nev'ine göre mi yoksa?.. Eczanın değil ... Eczacımn nev'ine göredir dostum!..