26 Kasım 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

•26 Teşrinlsani 'Cnmhuriyef SON Bütçe Encümeni Yeni vergi lâyihasını tetkik etti Encümen Adliye ve Maliye Encümenlerinin noktai na zarlarını muvafık görmedi, nisbetleri aynen kabul etti İstisnalarda Ankara me mıırları lehinde tadilât Ankara 25 fktisadiyatı koruma vergisi lâyihasının Meclisten geçerken tadile uğnyacağı «öylenmektedir. Bazı meb'usla nn Ankara ve Izmir'in hususî vaziyetleri nazari dikkate alınarak buralardaki yeni memurlann ayIıklarından vergi kesilmemesini istiyecekleri zannolunmaktadır. Adliye Encümeni lâyihadaki otuz lira maaş alanların vergiden istisnası kaydını (50) liraya kadar teşmil etmiştir. Ankara 25 (Telefonla Maliye ve Adliye Encümenleri yeni vergi orojesini ikmal ederek Büt Çe Encümenine göndermişlerdir. Bütçe Encümeni projeyi tetkike başlamıştır. Ankara 25 (Telefonla) Bütçe Encümeni bugün Maliye Vekilinin huzurile toplanarak İktisadiyatı koruma vergisi lâyihasını tetkik etmiştir. tçtima geç vakte kadar sürmüştür. Encümen bu içtimada lâyihanm 7 maddesini tetkik etmiş, 3 maddenin müzakeresi yanna kalmıştır. Aldığımız mevsuk malumata göre Encümen, Adliye ve Maliye Encümenlerinin tadillerini kabul etmemis, Hükumetin göster Gümrükte tevziat 6 aylık liste yapılması isteniyor Kontenjan tevziatında yeni bir usul Son vaziyet ve millî bankalar Lüks eşya.. HEM NAL1NAİ MIHINAİ Plân yaptırmak iyi ama Işin amması var! Vaktile yaptırıldığı halde sonra hasıraltı edilen ve yahut ta Gazi köp rüsünün plânı gibi kaybolan tstanbul plânının yerine mimar Yansen'e yeniden bir plân yaptırılmak arzu edilmis, profesör de bu plânı yap mak için iki yüz bin lira istemiş. tki yüz bin lira, belki Alman mimar için çok değildir; fakat fakir tstanbul için hayli mühim bir para... Belediye masraflarına para yetistirmek için en esaslı gıda maddelerinden biri olan eti hayli pahalıya yiyen, yani boğazından kesen tstanbul halkı, iki yüz bin Türk lirasını vermeden ev vel, bir hayli düşünmek mecburi yetindedir. tstanbul'lu olmam dolayısile ben de biraz düşündüra. Güzel şehrimizin imarı için onun plânını yapacak üstat bir mimara iki yüz bin lira vermeği çok görmedim. Hem muhterem Belediye Reisimiz, sıkı bir pazar • Iıktan sonra, belki elli bin lira tenzilât yaptırmağa da muvaffak olur. meselâ Yansen'e rakip şehir mimarlarının isimlerini öğrenir ve plânı onlara daha ucuz yaptırırım, filân der de profesörü ikna eder. . Fakat 150,000 lira çok. Baksanıza büyük Amerika şehlrlerinden biri «Milletler sarayı» diye yaptırdığı muazzam bir müze için gazetemize mektup yazarak tstanbul şehrinden bediî kıymeti haiz bir hatıra istedi de fakir Belediyemiz üç dört yüz lira verip bu hatırayı bile gönderemedi. Biz de Amerika'dan gelen mektuba hiç bir cevap yazamadık. Hâlâ bekliyoruz. Profesör Yansen tstanbul'un parasızlığını ve yapacaği işin şerefini nazari itibara alıp elli bin lira daha fedakârlık etse, ben, plânı yaptır mağı gene düşünürüm. Neden dü şünürüm bilir misiniz? Daha evvel yapılan plân gibi unutulur veya kaybolur, diye değil! Böyle bir plâna bugün hiç lüzum ve ihtiyaç yok ta ondan... Farzedinîz ki Yansen'in İ3tediği parayı bulup verdik te o da tstanbul'un mükemmel plânını yaptı. Fakat bu mükemmel plânı tatbik et mek için para lâzım. O para nerede? Meselâ bin lira verip bir mimara yüz bin liralık bir aoartıman plânı yaptırıvorsunuz, fakat yiSn bin liranız değil; üç bin liramz bile vok! Bin liraya yaptırdığınız o muhte sem plân, apartıman yaptırma ğa, değil turşu kurma^a bile yaramaz. tşte, şimdi îstanbul sehrî de aynî vaziyettedir. Yansen'e yaptırağı mııhtesem ve asrî plânı tatbik edecek para nerede? tki yüz bin liralık bir plânm tatbikı için belki iki yüz milyon lira ister. Bizim sehrin kasasında ise Ayasofya ile Sultanahmet arasın daki meydana, hatta Belediyenin önündeki arsaya çim dikecek para yok, şehrin en kalabalık cadde ve meydanlarmdaki yaya kalthnmlarının cokurlarını dolduracak para yok. Böyle cebi delik bir şehrin iki yüz bin liraya plân yaptırmağa kalkması değil, böyle tasarmf ve iktisat diye paralandığımız bir zamanda bu isi düsünmesi bile abestir. tstanVul Belediyesinin iki yüz bin liralık plân, yaptırması ancak «Kel basa şimşir tarak!» «Bacaeında donu yok, basina fesliken takar!» Darbı mesellerinin ikiîinin birden dahi ifade edemiyeceçi bir hovar dalıktır ki bunu Muhittin Bevin kat'iyen yapmıyacağma eminım. Gerçi Belediye Reisîmizin de, her insan gibî bazı kusurlan varsa da, Allah icin sö^îiyelim, müsrif ve hovarda değildir. Sehrin plârunı yaptırmak mes'ele değildir: asıl marifet bu imar plâ nını tatbik edecek parayı bulmak tadır. O dehayı Edirne'nin kurtuiuşu Güzel Edirne'nin kurtuluşunun 9 uncu yıldönümü tezahüratla tes'it edildi zara teşkü ediyordu. Şehir ve mekEdirne 25 (A.A.) EdirneMüer, kurtuluşlarının dokuzuncu yıldö • tepliler namına Gazi heykeline çelenkler konuldu. Halk »evinç ve neş'e nümünü coşkun tezahüratla tes ıt içindedir. Bugünün şerefine gece feettiler. H. F. önünde toplanan mekner alayvlan ve mükemmel bir balo tepliler ve halk sevinçli hislerini iztertip edilmiştir. ha» ettiler. K Bir futbol maçı M miinasebetle bir nutuk îrat eden Edirne 25 (A.A.) Bugün kurmeb'us Seref B., günün mes'elesinî tuluş şerefine lise ile muallim mekEdirne'lilere izah etti. tebi takımlan arasında bir kupa Mekteplilerin, cemiyet ve halk maçı yapıldı. Şükrü Naili ve Kâzım mümessillerinin iştirakile Belediye Paşalarla misafir meb'us Beylerin önünde yapılan resmigeçit pek muve kalabalık halkın huzurile ya • vaffakıvetli ve parlak oldu. Kur pılan bu maçı 2 1 muallim mek tuluş ilk mektebinin yaptığı kur tuluş ve zafer temsili güzel b\y man tebi kazandı. ınrıırrmTiHlfllllll1timilltllimıllBmıiM.mw«. Dün tstanbul gümrüklerinde konBey şehrimizde banka işlerine dair tenjan tevziatına devam edilmiştir. bir kaç gün tetkikat yaptıktan. sonra Bürolarda akşama kadar yapılan Ankara'ya gitmiştir. Celâl Beyin, bu tetkikattan sonra beyannameler şim tetkiklerinin tüccara verilecek kredi diye kadar kumusyoncuların isimleri mes'elesile alâkadar olduğu söylenmektedir. Ticarî mehafilde d?v»ran okunarak tevzi olunmakta idi. Dün, bir çok isim karısıklıkları olduğu ci eden sözlere bakılırsa, ts Bankası son het le beyannamelerin numara ve mal vaziyette tüccara çok mühim teshisahipleri zikredüerek eshabına tevzii lât göstermektedir. Banka kendisine gelen konişmentoları bedellerinin tumuvafık görülmüştür. digi nisbetleri aynen muvafık tarı olan Türk parası mukabilinde esBu muamelâtın artık intizamına bulmuştur. girdiği anlaşılmaktadır. Gün geçtikçe habına vermekte ve bu suretle tüc carı kambiyo almak mes'elesinden Bütçe Encümeni istisnalar meizdiham azalmakta ve muameleli kurtarmaktad'r. beyannameler gümrüklerden sühuyanına hükumetin istediklerin Konişmentolarını bu suretle bankaletle çıkarılmaktadır. den başka şunları ithal etmiştir: dan kolaylıkla alan müşteriler bun 1 Harcırahlar, ikamet büt ları kontenjan listeleri mucibince şehçeleri. Dün tüccardan bir kısmı hususî re ithal etmekte ve bundan sonra bir içtima yaparak kontenjan listelekambiyolarını kapatmaktadırlar. 2 Ankara'daki memurlar rinin altı aylık olarak tanzîm edil tş Bankası ile diğer millî bankalar dan 30 liraya kadar mesken be • mesi hususunda tktisat Vekâleti nez bu usulü tuttukları halde ecnebi bandeli alan memurlann mesken bedinde te*ebbüsatta bulunmak meı'e kaları bu teshilâtı ancak istedikleri delleri. lesini müzakere etmislerdir. tüccara yapmaktadırlar. tçtimadan sonra bir muharririmiz Ancak yalnız Ankara'ya mahBir Fransız bankasının böyle tes tüccardan bir kısmı île görüşmüş, bu hilâta hiç yanaşmad:ğı ve bazı tücsus olmak üzere hiç vergi alın meyanda Nurettin Bey isminde bir carların bu sebeple mallarını vaktü mıyacak maaşlar nisbetinin 30 tacir demiştir ki: zamanile çekemiyecek vaziyete gelliradan 60 liraya çıkanlmasını < Avrupa'da tahdit usulünü tatdikleri, hatta kontenjan aldık^tn sonistemiştir. bik etmiyen hemen hemen hiç bir ra yedi gün zarfında mal çekiime • memieket kalmadı. Hatta Holânda diği takdirde mal sahibinin hakkı hükumeti bile tahdit yapıyor. Bu, sen sakit olacağma göre bu suretle zarar benim malımı alırsan ben de senin görenler oldu*ur<u söyler«mekt°»îir. malını alırım demektir. Bu takdirde aktedilen tîcaret mukavelelerinîn hükümleri bozuluyor demektir. Maliye müfettişleri dün gümrük muamelâtınm her safhasını ayn ayAvrupa memleketleri kontenjanları bizimkinden başka bir usulde tat rı teftiş ve kontrola devam etmislerdir. bik ediyorlar. Meselâ Fransa hüku Dün bir kaç tüccar maliye teftiş metî, kontenjanlan memleket memheyetine gelerek gümrükte başlarına leket gösteriyor. Türkiye'den şu kagelen bazı hâdiseleri aniatmışlardır. dar incîr, şu kadar üzüm, şu kadar Müf ettişler bunlardan tahrirî izahat yumurta, Yunanistan'dan şu kadar Ankara 25 (Telefonla) Kaistemişlerdir. Bu şikâyetlerin mahiincir, şu kadar üzüm, şu kadar yu murta girecek diyor. Hükumetimiz de yeti mektum tutulmaktadır. çakçılığın men'i için alınacak tahdit mes'elesini böyle yapmalıdır. cezrî tedbirleri kararlaştıracak Bu usul tatbik edilirse memlekette büyük komisyon Dahiliye VeAnkara 25 Yeni listede lüks hem ihtikâr olmaz, hem de ticarî mukilinin Ankara'ya avdetinden vazene çabuk teessüs eder. Bu hukuk eşya tahdidinin azamî hadde çıkanlması, diğer ecnebi eşyasının da zarusonra faaliyete geçecektir. Kohakkında Vekâlet nezdinde tesebbürî ihtiyaçlara tekabül edecek mik • satta bulunmak üzere bir arize takmisyonda Şükrü Kaya B. bil tarda indirilmesi kararlaştırılmıştır. dim edeceğiz.» fiil çah'acak, son seyahatinde Yeni listelerde teşviki sanayi ka • gördüklerini, alınması lâzım ge nunundan istifade eden makinelerin len tedbirleri anlatacaktır. I ithali serbest bırakılacaktir. tş Bankası Umumî müdürü Celâl ithalât tacirlerinin içtimaı Kaçakçılığa Karşı tedbîrler Maliye Müfeftişleri Gümrükte Komisyonda Dahiliyej Vekili de çabşacak Löks eşya için döşiinölenler Son vaziyet ve Millî Bankalar Gümriik muharebesi İngiltere'nin tedbirleri heyecan uyandırdı, Fransa hazırlanıyor Maksat Meydana çıktı ilk kar Dün yağdı İngiliz lirası Hep düşüyor Bir Japon valisi «Mançuri Fırtına devam edecek, ka Ecnebi piyasalarda yeni rın devamı da bekleniyor iflâslar bekleniyor bize lâzımdır» diyor Avrupa Borsalannda sukut eden tngiliz lirası bîzim Borsamızda da (764) kuruşa kadar bir tenezzül göstermiş ve nihayet bir miktar yükselerek durmuştur. tngiliz lirasımn bu temevvüçleri hakkında salâhiyettar bazı zevat sunlan söylemektedir: c Bundan evvelki sukut 800 kuruşa kadardı. Daha aşağı sukut etmek mümkün iken derhal bir firen yapıldı. Sukut durdu. Şimdi sukut gene başlamıştır. Bu sukut bu şekilde devam ederse bir çok ecnebi piyasalarmda yeni felâketlerin, yeni ve mühim iflâslann başlıyacağı ve bu sefer artak firen dahi yapılamıyacağı anlaşılmaktadır. Türk parasına gelince, o mukadderabnı franga baglamışhr. Yarın frank ta tenez • züle uğrarsa hangi para kuvvetli ise onunla arkadas olur. Bizim için endişe yoktur.» İngiliz lirasımn sukutunun âmili nedir? Berlin 25 (A.A.) İngiliz lirasımn yeniden sukutu, Almanya'da bir çok mütaleat ve tefsirata yol açmıshr. Bunlara nazaran bu sukutun sebebi Fransız manevralandır. Berliner Boersen Kurier, Fransız'lann mühim miktarda tngiliz lirası satmış olduklannı ve Fransız tngiliz noktai nazarlan arasında her ne zaman bir mübayenet hâsıl olursa tngiliz lirasına karşı bu suretle hareket edilmekte olduğunu îddia etmektedir. Berliner Tagablatt gazetesi ise bilâkis Fransa aleyhindeki bu ithamlara telmih ederek Fransız'lann emir ve siparişleri üzerine yapılan tngiliz lirası sabs muamelâtınm normal hudutları tecavüz etmediğini ve teknik noktai na • zardan Fransa'nm hiç bir suretleraua> haza edilemiyeceğini yazmaktadır. Berlin 25 (A.A.) Yeni tngiliz j gümriik tarifelerinin bugünkü çarşamba günü mer'iyet mevkine gir mekte olduğu haberi, Almanya'dan külliyetli m'ktarda mal gönderilmesinı mucip olmuştur. Bir çok tacirler, son günlerde tayyarelerle mal gön dermislerdir. Tayyarelerin faaliyeti misli namesbuk bir dereceyi bulmuştur. Fransa'da heyecan Paris 25 (A.A.) İngiltere'nin himaye usulüne tevfikan ittihaz etmiş olduğu son tednirlerin tevlit etmiş olduğu heyecan devam etmektedir. Bütün iktisadî gruplarla toptan ihracat yapan tacirler, tîcaret nazırı nezdinde bir takım tesebbüsatta bulunmuşlardır. Ticaret Nazırı, vaziyeti tetkik ve tamik etmek için hemen Ziraat, Hariciye ve Maliye Nazırları ile temasa girmiştir. tngiltere'deki Fransız sîyasî mümessilleri, Inerüiz siyasileri ile temasa girmişlerdir. Paris'te de nazır, alâkadar tngiliz ve Fransız mehafili, tngiliz sefiri, tngiliz ticaret ataşesi ile mükâlemelere başlamıştır. , Nazırlardan mürekkep komisyon bilâhare mütaleasmı beyan edecektir. Amerika'nın vaziyeti Washington 25 (A.A.) Müttahidei Amerika hükumetinin tneriliz damping aleyhtarı gümrük resimîerine karşı mukabelei bilmisil yapmağı derpiş etmediğini şimdi kat'iyetle ifade edebilir. M. Hoover, mes'eleyi derîn bir tetkikten geçirdikten sonra, treiliz dampingi aleyhtan gümrük reMinl?rinin Büyük Britanya'ya adiyen it hal edilen Amerika esyasının kıymetini yalnız vüzde 1,6 derecesinde müteessir ettiği neticesine varmıstır. Devlet Demiryollan [((Fakirlerin Allahı!.)) Tokio 25 (A.A.) Kora Valİsi Jeneral Kazunari Ugaki bu yakınlarda vaki beyanatında Japon milletinin yaşaması için Mançuri'nin elzem oldu • ğunu söylemis ve demiştir ki: « Japon'lar Mançuri'yi emniyet ve selâmet tesis eder etmez tahliye ede • ceklerdir.» Hükumet Tsinchow'u işgal etmemeğe karar vermiş gibi görünmektedir. Kanlı bir müsademe oldu Alman'lar ne yapacak? Mukden 25 (A.A.) Resmî tebliBerlin 25 (A.A.) Salâhivettar ğin bildirdiğine göre dün Hac Tsi • bir memba, yeni tngiliz tarifelerine Shan'da vuku bulan siddetli bir mükarşı Almanya'nın mukabelei bilmisil huıusunda bulunduğu haberini sademeden sonra ChuBuHo demiryotekzip etmektedir. lunun muhafazasuıa memur Japon Almanya, Fransa Amerikan te kıtaatı 350 Çin'li tarafından yapılan bu şebbüsünün neticelerine intizar et tarruzu def ve Çin'Iileri 60 telef ver meği tercih etmekte ve vaziyet icabı dirdikten sonra ricate mecbur etmiştir. muhteriz davranmaktadır. Japon'lar yalnız 4 telef ve 9 yaralı Felemenk'te buhran zayiat vermişlerdir. Lâ Hey 24 Başka memleketlerÇinli'ler harp istiyorlar de olduğu gibi Felemenk'te de az çok Changhai 25 (A.A.) Japonya'nın şiddetle hüküm süren iktisadî buh rana çare olacak tedbirleri araştı . hattı hareketinin halk arasında uyandırmış olduğu infial, dün şunal istasyonunnp bulmağa memur bir komisyon teşkil olunmuştur. Bu komisyonun ri da yapılan bir nümayişle tezahür etmişyasetini deruhde eden Kraliçe işsiz tir. Bu nümayişte binlerce talebe hazır lere tevzi edilmek üzere ilk taksit bulunmuştur. olarak 10 bin florin ve hükumet te Demiryolu münakalâb saat 7 ye ka75 bi florin vermişlerdir. dar inkitaa uğramıştır. Nümayişçfler, Chang Kai Tchek'in siyasetini protesto etmişler, Japonya'ya harp flânmı, Çin'in Cemiyeti Akvam meclisinden çekilmesini ve Mareşal Tchang Sue Liang'ın idamını istemişlerdir. Işletme işinin bir şirkete Çaldığını fakirlere clağı tan bir hırsızL verilmesi düşünülüyor Ankara 25 F. Grupunun «on İçtimalarından birinde Devlet Demiryollarının varidat temin edip etmediği mes'elesi görüşül müş, masrafını koruduğu neti cesine varılmtştır. Burada De • tniryolları işletme işinin husussî bir şirkete verilmesi hakkında tasavvurlar vardır. Bu suretle mühim miktarda varidat temin edileceği düşünülmektedir. Kar yağarken Bir kaç gündenberi Karadenîz'de hüküm süren Karayel fırtınası dünden itibaren daha fazla şid det göstermeğe başlamıştır. Bu yüzden dün de bir çok vapurlar limandan dışan çıkamamışlardır. Dün akşam geç vakte kadar »ularımızda yeni bir deniz kazası kaydedilmemistir. Kandilli Rasatanesinden ve rilen malumata göre tazyiki ne»imî 765 milimetre üzerindedir. Dün rüzgâr Yıldız karayelden mütehavvil olarak esmiş ve â • zamî sür'ati saniyede 14 metreyî muhtaç adamlar arasında tevzi etmiş bulmuştur. Dün en fazla sühunet derecesi (3) ve en az (0) santi olmasıdır. Wight adasında ufak bir grat olarak tesbit edilmiştir. istasyon şefi olan bu adam doksanı Dün saat yediye kadar yagan mütecaviz hırsızlık ve dolandırıcıhk yapıruştır. Ezcümle bir çok makbu z yağmurun miktan 1,5 3,1 mili Londra 24 «Fukaraların Allahı» senetleri tahrif ve tasni etmiş ve müs metreye baliğ olmuştur. unvanını kazanan bir hırsız şirr.diye tahdem bulunduğu simendifer şir kadar yaptığı yüze yakın »irkat ve Dün öğle üzeri yağmağa başketinden üç bin sterling ihtilâs etmiş lıyan sulu kar tutmamıştır. Bu • dolandırıcılığa rağmen, lehinde bir tir. Bir gece bir konserve fabrikasma gün de vaziyette hiç bir değişik çok muhaffef sebepler mevcut olmagirmiş ve bir kaç yüz konserve kusından dolayı Winchester mahke lik olmıyacak ve rüzgâr gene Yıltusunu aşırarak ufak bir araba ile mesi tarafından ancak 18 ay hapse dız karayelden mütavassıt kuv ; mahkum edilmiştir. Hâkimlerin mer bir çok işsizlerin bulunduğu b> mavette esecektir. halleye nakletmiştir. Bu konservelerle hametini celbeden cihet, bu adamın Bugün hava tamamen kapalı işsizlere bir ziyafet çekmiş ve fakat gayrîmeşru vasıtalarla ele çeçrd:ği olacak, yağmurla beraber kar yapara ve eşyadan kendisine hîc fcîr şey buna karşı seyirci vaziyetinde kal ğacaktır. ayırmıyarak bunları kâmilen fakir ve mıstır. Adliye Vekili tstifa şayiası niçin ve nasıl çıkmış! Ankara 25 Kaçakçılıkla mücadele için tedbir düşünülürken tstiklâl mahkemeleri teskili hakkında ileri sürülen fikir Adliye Vekili Yusuf Kemal B. tarafından muhalefet görmüştür. Hatta geçen günkü istifa şayiasının bu muhalefetten ileri geldiğini söyliyenler bile var. Alenî Teşekkür Yaptıkları ameliyat Te tedavi sayesinde beni muhakkak bir ölümden kurtaran Profesör Operatör Ahmet Kemal Beyefendiye minnet ve şükran hislerimi âlenen arzederim. Darülbcdayi Tiyatro Mektebi talebe sinden Sabih Nazari dikkate Son bir kaç ay zarfında Cumhuriyet gazete ve matbaası mu hasebeciliğinde bulunmuş olan Muhsin Beyin 16/teşrinisani/931 tarihinden itibaren gazete ve matbaamızla alâkası kalmamıştır.