8 Kasım 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Sehir ve memieket haberleri " Siyasîicmal ) Muharriri: FERNAND GRENAR Mütercimi: YUSUF OSMAN cumnurtyec A v y t *4A* Belediye ve Hususî idareler Bankalara yatırılacak paradan faiz alınacak Belediyelerle idarei hususiyeler şimdiye kadar varidatını tş Bankaaına ve yahut Ziraat Bankalarma yatırarak bir miktar masraf vermekte idiler. Bu hususta Belediyeler ve idarei hususiyelerin teşebbüsü ü zerine Heyeti Vekilece yeni bir ka rar verilmiştir. Bu karara göre vi lâyetlerde hususî idarelerle belediyeler varidatlarını tş Bankası şubesi olan yerlerde tş Bankasına, olmı • yan yerlerde de Ziraat Bankası şubelerine, bu da olmıyan yerlerde malsandıklarma yatıracaklardır. Fakat belediye ve idarei hususiye hasılatının bu bankaların şubelerine yatırılması ile bankalara veznedarlık harcı veya başka namlarla hiç bir para verilmİ3recektir. Paranın nakii ve havaleleri için de hiç bir ücret ve masraf yapılmıyacaktır. Halen bankalara para yatırmış olan belediye ve idarei hususiyelere asgarî yüzde 3,5 faiz verilecektir. Bu husiıstaki karar dün idarei hususiyeye ve belediyeye tebliğ edilmiştir. Rozet paraları tstanbul fırmcılarına ibret! tzmir'deki Ekmekçi Ceraiyeti kış mevshninde bazı fakir ailelerin pek büyük bir zaruret ve ih tiyaç içinde kaldıklarmı düşün • müş, bu vatandaşlara karşı yüksek ve insanî bir harekette bu lunmağa karar vermiştir. Cemi yet fırıncılarla ayrı ayn görü şerek böyle muhtaç ve ekmek alaJ mıyacak kadar fakir olanlara da* gıtılmak üzere giinde ne kadar ekmek verebileceklerini anlamak istemiştir. Cemiyetin bu hayırlı vej insanî teşebbüsüne bütün tzmir fırmcıları istirak etmişlerdir. tstanbul fırmcıları da tzmir'deki fırıncıların bu insanî hare • ketlerine imtisalen yalnız kış günlerinde olsun fakirlere yardım edemezler mi ve fıkaraya dağı • tılmak için birer miktar ekmek veremezler mi diye, B?bör dağ oyuklarında Talihin cilveleri özbek'ler kutvetii Herat'ta doğru cumudiyeler arasında: Beş bin metre yüksekliğinde dajjiar 22 Aşıran iki çocuk mah kum oîdular Salomon ve Mişon isminde bir! on beş, diğeri on sekiz yasında iki Musevi genci, Darüşşafaka mektebi menfaatine Kurban bayramında tevzi edilen rozet paralarını aşırmak cürmüe ikinci ceza mahkemesine verilmişlerdir. Evrakı davaya göre, Mişon ve Salomon, geçen Kurban bayramında mektep menfaatine rozet dagıtmak üzere müracaat etmişler ve kendilerine bîr kutu, bir de sepet derunünde kâfi miktarda rozet verilmiştir. Mişon ve Salomon bunları tevzi etmeğe başlamıslar, fakat bir emrî hayır için bu kutu'ara atılan paralardan bir kısmını kutuya atmıyarak ceplerine yerlestirmeğe bas'amıslardır. Nazif ve Nihat isminde iki şahıs, tesadüfen bu iıin farkına vararak bu çocukları takibe baslamıs ve nihayet bunları cürtnü meşhut halinde yakalamışlardır. Musevi çocuklannm cepleri arandığı vakit 233 kuruş bulunmuştur. Bunun üzerine Salomon ve Mişon mevkufen mahkemeye verilmişler dir. Dün bu iki çocuk hakkındaki muhakeme hitam bulmuş, karar tefhim edümiştir. Bu karara göre Salomon ve Mişon ikiser ay hapse, otuzar lira para cezasına mahkum olmuslardır. Ancak ya^ları küçük ve çalman paranın miktan da az oldu&undan Salo mon'un cezası on altı gün hapse, on beş lira para cezasına, Mison'un cezası da on gün haDse on lira para cezasma indirilmistir. Japon'lar Şimalî Mançuri'de Mançuri mes'elesi en tehlikelf saf« hasma girivor. Çünkü Japon'lar bir bahane ile Şimalî Mancuri'ye sokulmafa başlamışlardır. Şimalî Man > çuri Partsmonth musalâhanamesi mucibînce Rus mmtakai nüfuzu olup buradaki demîryolları ve bunların ikl tarafındaki arazivî muhafaza için Rus'lar müsellâh kuvvetler bu • lundurmak hakkını haizdirler. Bina» enalevh Japon askerleri buraya girraek ile ister itsemez Rus muhafaza kuvvetlerile temasta bulunacaklar * dır. Moskova ve Tokyo hükumet • lerî sulh ve mösalemetin muhafa • zası hususunda hüsnü nîvetleri olsa bile tarafeyn askerlerinîn temas ve tesadüfünden çıkacak bir hâdise gayriih^ivart olarak iki devlet arasında ihfilaf ve hatta hali harp ika ede bilir. Japon kuvvetleri Cenubî MançurP* de Japon tebaasının mal ve canını muhafaza îddiasile harekâtı aske • riveye bailadıkları vakit Rus mın takasınm hududundaki Cangçun sehrine kadar gelmisler ve burada tahkimat yaparak durmuslardı. Bun • dan sonra bu mmtakanm hudi'dunda Janon'larm faaliyeti bir fırka askerî kısın barindıracak tesisat ve muhtelif tayyare karargâhları vü eude getirmege münhasır kalmış idi. Harekâtı askeriye Cenubî Mancu • ri'deki Çin demiryollarma ve Pekin'e dogru tevsi ediImiştL Ştmdi Japon'lar Rus mmtakasma gİMnek için bir sebep bulmuslardır. Guva Şimalî Mançuri'deki Cin kuvvetlerine kumanda eden iki Çin Ce* neralmdan biri Japon taraftan ve muhibbi olarak arkadaşı ile muharebeye giri^miş ve bu esnada Japon alevhtarı Ceneral dahi karargâhmı müdafaa için Nanni nehri üzerindekl demiryolu köpriisünü berhava et • miştir. Bu könrü Rus mıntakasınm merkezi ve Mancuri'nin en mamur ve mühim şehri (Harbin) in yanıba • şmdadır. Japon'lar köprüyü berhava e • den Cin'li Cenerala bir oltimatom vermisler ve akabinde köprüvü tamir bahanesile istihkâm bölükleri göndermislerdir. Guva bu bölükler taaruza uğradığmdan bunları muhafaza için avnca harp askeri sevketmislcrdir. Zahir hale gore köprü yapildlktan sonra Japan'larm cekİImesî v Soruyoruz! Suttan Hüsevtn Mirza' nın payitahtı Herat «eftrt Çünkü Tanbal'dan sonra mahvedil On tenelik gayret: Netice tıfır: mek sırasının kendisine geleceğine On sene müddetle dökülen bu kaemindi. Dağlarda »erseri bir haydut <Ur ter. Sarfedilen bunca sây, çevrigibi gezmekten artık hiç bir faide len butün entrikalar nihayet neye yaramıştı? Babasının tahtına Tanbal beklenemezdi. Nereye olursa olsun gelişi güzel, her hangi bir yere dağ • gibi kabasaba bir herif in çıkmasına, larda mahsur yasamaktan daha mii buyök babası Timur'un tahtına da nasipti. çölde yol kesen serseri bir vahşinin Herat'a gitmek karan: yani Şeykh Banî'nm geçmeaine degil mi? O Şeykh Banî ki, hanedan kaŞeykh Banî, Ferghana üzerine yüpılarına evvelâ bir kölemen kıyaf e • rümek zarureti ile Hisar havalisini tinde iltica etmiş ve merhameten bir tahliye etmiş bulunuyordu. Babür usak gibi kabul olunmuştu. Hayatın bu vaziyetten istifade ederek Hi geçici ve aldatıcı bir hayalden başka sar istikametinde Herat'a, büyük bir şey olmadıgmı renkli ve canlı amca oğlu Sultan Hüseyin Mirza'nm bin bir şekilde söyliyen aziz şairlerin yanına gitmeğe karar verdi. Sultan yerden göğe kadar hakkı varmış!.. Hüseyin Mirza, Tunur torunlan aBir gececik yaşıyacağımız bu muh rasında padişah unvanını taşıyan rip misafirhanede (Dara) nın ya yegâne hükümdardı. Bu, Avru • hnt (Keyhusrev) m odasında yat pa'da, orta devrin imparator unvamış, tacidar ve hâkitni mutlak olmuş nına muadîldi. olmaktan ne çıkar? Baki kalacak olsa Harekete gelmek için en mües • elsa duvar üstilne hâkkedilmiş bîr i•ir âmil hedefin tayinidir. Babür •imdir ki, onu da ergeç bir tırnak gekendisine hedef olarak Herat'ı tayin lip silecektir. etmiş olmakla beraber pekalâ biliBakr kalan bu kabbede bir hoş sayor idi ki, çok defa mukadderat, da imis!.. yolculan yolun dönüm noktasında Babür'ün'zihhini tırmalıyan bü bekler. Insanın nereden kalkıp ne • tön bu mülâhazalar, kendisini harereye varacağı kat'iyetle malum o ketten alıkoymıyordu. Bilâkis onun lamaz. nazannda tehlikenin binnetice e • Yüksek dağiar aranndan: hemmiyetsizIiŞini isbat etmekle bir Beş bin metrede.. müşevvîk vazifesi görüyordu. Babür biitün îşlerinde, oyun meydanında Babür (1S04)) senesi haziranında çahşan bir sporcu ruhile hareket edi yanında erkek kadın ve çocuktan yordu. Maksat: mürekkep iki üç yüz kişilik bir kafile olduğu halde, Syr ile Amu ne Topn tam yerine yerleştirmek, hehirleri arasında kâin ve Avrupa'dadefi tntrnak. Şerefli mükâfah yani ki Alp'Iardan daha yüksek dağiar Samarkand ve yahut Herat*ı ele geiçinden yola çıktı. Dört bin metro çirmekti. O tarihte Hinsistan henüz yüksekliğmdeki boşazlardan geçen mevıtro bahis degildi. Oyun bittik • patika yolları, cümudiyelerin ve e ten, şanlı ve şerefli mükâfat zaptobediyen karlı tepelerin arasında bin lunduktan sonra, Babür, bunları, bir avnç kül gibi kâinatın yiizüne, endimüşkülâtla açılmış dar geçitlerdir. fesizce fırlatmakta, şan ve şöhretm Bu patika yollardan Surkhab vadi hiçliğrai isbat etmekte tereddüt ey • sine çıkılır. Bu vadi dağm tepele lemiyecekti. rinden bakıhrsa beş bin metro asağıda basık geniş bir kuyu teşkil e Maahaza, Babür tekrar faaliyet sahneaine çıkabilmek için, bulunduğu der. Işte bu basık yerler Karategin memleketidir. Roma imparatorluğu kayahklarda aylarca ve neticesiz olarak fırsat bekledi. Memleketi işgal zamanmda ipekli Çin kumaşlarını, Çin'den Tyr ve Babil şehirlerine eden yeni efendilerin kuvvetini hiç tam bir senede nakleden kervanlar bir »ey sarsmıyordu. Nihayet Seykh hep buradan geçerlerdi. Babür ikinBanî kendi mütereddit ve füpheli tabii Tanbal'ı da silip süpürmeğe ka ci konak yerine kadar Hisar'a yakındır. Uç yüz elli kilometro yol rar verdi. Ona karsı büyiik bir sefer aldı. hazırladı. Babür bu hareketin neticesini beklemegi muvafık görmedi. Mabadi var Hafta tatili Cuma yerine pazar olmasını istiyenler çoğalıyor Ankara'dan verilen bir habere göre hafta tatilinin cumadan pazara çevrilmesi hakkında mevcut cereyan gittikçe kuvvetlenmek tedir. Yakında bu hususta kat'î bir karar verilecektir. sıhhate muzır bir gazoz Belediyece yapılan tahlil neticesinde şehirde satılan bir gazozun sıhhate muzır olduğu tesbit edilmiş ve satışı menolunmuştur. Belediye bu hususta Zabıtai belediye merkezlerine bir tamim göndermiştir. Şehir meclisi Umumî Şehir Meclisi bugün saat 14 te toplanarak müzakeratta bulu • nacaktır. ilk katariar işe yaramıyor Haydarpasa ile Pendik arasında !ş> liyen şehir katarlarından bazılarmın hareket saatleri halkm ihtiyacı ile uyğun olmadığından hemen hemen idarenin zararma işlemekte ve ayni zamanda bunlardan ahali de istifade edememek < tedir. îsbasma erken gitmek istiyenler i çin filhakika erken hareket eden ka • tarlara Iüzum vardır. Fakat Pendik*ten 5,30 da hareket eden 11 numaralı katar gecekaranhğında hareket ettiğinden Haydarpaşa'ya adeta boş gitmektedir. Ayni zamanda aksamlan geç vakit evlerine yorgun arğın dönen amelenin sabahkaranhgmda bu ilk katara yetiş mek icin gece uykusunu da feda et meleri de cok fed oluyor. Hiç degiJse bu katar Pendik'ten 6 da hareket et • melidir. Bn bapta idarenin nazari dik > katini celbe Iüzum görüyoruz. Darülfünun Hukuk Fakültesinde ba sene talebenin ilmî seviyelerini yük seltmek için tesis edilen darülmesailer bir kânunuevvelden itibaren faaliyte geçecektir. Dariilmesaüerde talebe, Avrupa darülfünunlarmda olduğu gibi bir çok ilmî mes'eleleri müderrisler ve müderris mnavinlerOe münakasa ve müzakere edeceklerdir. Talebeler darülmesfulere oğleden sonra devam edeceklerdir. Hukuk Fakültesi doktora nmflarına talebe kayıt ve kabulüne başlanmışnr. Doktora suuflannda tedrisata on beş kânunoevvelde baslanacakhr. ını uı o di B, IM1 a Darülmesailer ay başında Bir hakaret davası Flrdevs Hanım isminde bir açılıyor ^ Hukuk fakültesi doktora kısmı Vîüayette Muhittin B.in sıhhati Ayagından rahatsız bultman Vali ve Belediye reisi Muhittin Bey dün de dışan çıkamamışnr. Valimiz bir, iki güne kadar vazifesine başlıyacakbr. TOrk Yunan mahkemesinde Tiirk • Yunan muhtelit hakem mahkemesi dün 16 dava rüyet etmiştir. Bunlardan yalnız biri reddedil • miş ve 15 i de muhtelif zamanlara talik edümiştir. Türk • Yunan mahkemesi 12 teş • rînisanide toplanarak yinni kadar davaya bakacaktır. kadın, tstanbul Vilâyeti idare heyeti kâtîplerinden Adalet Hanımı vazife başında tahkir etmek suçundan dolayı ikinci ceza mahkemesine verilmiş • tir. Dün bu muhakeme intaç edilmiş, karar verilmiştir. Firdevs Hanımın Vilâyet idare heyetinde bir işi varmış. Firdevs Hanım işi hakkında verîlen kararın sure • tini almak üzere kâtip Adalet Ha • nıma müracaat etrniş ve kararın Arap harflerile yazılarak verilmesini istemiştir. Adp.let Hanım, bunun kanunen mümkün olmadığını söyliyince Firdevs Hanım, hakaretamiz bazı sözler sarfetmistir. Şahitlerin şehadetlerile tahkir keyfiyeti anlaşıldığından Firdevs Hanım bir ay hapse ve otuz lira para cezasma mahkum olmuş ve Adalet Hanım şahsî istida vermediğinden zaran manevî talebi kabul edilmemiştir. Bir mektepteki cinayet Kasımpaşa'da dokuzuncu ilk mektepte bir geceyarısı boğularak ku yuya atılan Zeynep Hanımın katilleri olmakla maznun Hüseyin, Nuri, tbrahim ve Mahmud'un muhakemelerine dün Ağırcezada devam edil miş, bazı şahitler dinlenmiştir. Evvelki celselerde istilâm edilen bazı hususata cevap gelmediğinden mu • hakeme başka bir güne talik edil • miştir. lim olmuslardır. Motörde 35 teneke ispirto bulunmuştur. tspirtolar musadere olunmuş, kaçakçılar da zabıtaya teslim edil • miştir. icap ediyorsa da bu çok şüphelidir. Japon'larm maksadı köprü yapraaktan ziyade Rus mıntakasının merkezi civarmda hâkim bir mevkide yerleşmek ve ihtimal yeni bahaneler icat ederek Şimalî Mançuri'yi kâmilen zaptetmektir. thtimal Rus'ların müdahalesini evvelden menetmek için Moskova'ya Rus tahşidatına niha yet verilmesini talep eden malum notayı göndermislerdir. Her halde Japon'larm neye malolursa olsun Şi* malî Mançuri'yi zaptetmek istedikleri anlaşılıyor. MUHARREM FEYZİ İbret alalım! Yunanistan, tütüncüleri nasıl himaye ediyor? Aldıgımız haberlere nazaran Yu« nanistan hükumetüe Yunan Millî Bankası arasında tütün mubayaasma ait bir mukavele aktedilmiştir. Bu mukavelename mucibince Millî Banka Yunan hükumetinin göstere» ceği teminat üzerine tütün muba yaasına memur olan komisyon em • rine 20 milyon drahmi tahsis ede • cektir. Alınacak tütün miktan 6 milyon okkadır. Hükumet bu tütünlerî deporlarda muhafaza edecek ve müsait zamanlarda satılıga çıkaracaktır. Satış hasılatı fazla olduğu takdirde bu fazla, tütün mıntakalarınm ihtiyacatma sarfedilecektir. Zarar olduğu tak • dirde bu zarar devlete ait olacaktır. Yol vergisi nasıl taksim edilecek? Altı lira olarak alınmakta olan yol vergisi Vilâyet ve Nafıa hisseleri hakkmda bir karar verilmiştir. Bundan sonra toplanan yol paralannut mec muunun yüzde 85 i ait oldnğu vflâyetlere kalacak ve yüzde 15 i de Nafıaya verilecektir. Evvelce Nafıaya yüzde 35 verilmekte idi. Yol vergisinin indirü mesi üzerine varidabn azaJmaması için hasılahn yüzde 85 i vflâyetlere bırakıl' mıstar. Bu suretle vilâyetler noksanlarmı mihmaemken telâfi etmektedir!er. Eski nisbet üzerine alman paralarm farklan mükelleflere iade edilecektir. ispirto kaçıran bir notör Müskirat tnhisarı muhafaza memurları, Romanya'dan şehrimize kaçak ispirto getiren bir kaçakçı motörünü yakalamıştır. Kaçakçı mo • torü ile muhafaza motörü arasında Anadolukavağı açıklarmda musa deme olmuş, kaçakçılar nihayet tes Ankara'da avcıiar ( Btrinci sahıfeden mabait ) hakemliği Emniyeti Umumiye mü • fettişlerinden Halil Bey idare etti. Neticede birinciliği Kütükçiizade Kâzım Bey alarak 931 kulüp şampiyonu unvanını ve konan kurayı kazandı. tkinciliği Hikmet Bey aldı. Kendisine bir avcı çatal ve bıçak takımı hediye edildi. Bu hediye tevziatının ejrlenceli tarafı da vardı. Bashakem Halil Bey bütün avcılığına rafmen en az av vurduğundan kendisine bir mantar tabancası verildi. Hiç vuramıyan Balyoz Ef. ye de derdine yanması icin bîr ispermeçet muTnu hediye ed'ldi. Herkes bu senenin samoivonluğunu gene eskî sampivon Molla Ef. nin kazanaca$ını tahmin ediyordu. Fakat sa$ dirseğindeki arıza Molla Efendiyi bu muvaffakiyetten mahrum bıraktı. Aldığım malumata göre Ankara «vcıları aralannda tetanbul avcılannı, bilhassa aslan avcısı ve Usak müsabakası şamoiyonu Sait Salâ • hattin Beyi maça davet etmeği ka rarlastırmışlardır. Havalar müsait giderxe bu davet bugünlerde vaki olacaktır. Dahiliye Vekiîi gitti gidilecektir. Dersim ve havalisi teftif edildikten sonra Ergani üzerinden Diyarbekir'e inilecektir. Birinci m"fettİ8 Ibrahim Tali Beyin Elâziz'de heyete iltihakı muhtemeldir. Eiâziz'den sonra Mardin, Siirt, Urfa, Maraş, Gaziantap, Adana, Mersin ve Silfike ve havalisi teftiş edüecek ve bunu müteakıp îzmir havalisine geçile cektir. Dahiliye Vekiîi buradan Usak, Afyon ve Eskisehir tarikile Ankara'ya dönecektir. Seyahat bir ay devam edecektir. Silifke'de Cumhuriyet bayramı ımıelhıaffîllöle Bir haftalık ihracatımız Son bir hafta zarfında muhtelif mmtakalardan yapılan ihracabmız şudur: tstanbul mtntakasmdan: 26810 çuval arpa, 9 7 4 çuval fındık, 40 sandık af yon, 459 balya tiftik, 60 balya yapağı. lzmir mıntakasından: 8S0370 kOo arpa, 997 kilo afyon, 918162 kilo incir, 1,690,785 kilo üzüm, 189426 kilo arpa, 462965 kilo palamut. Samsun mıntakasından: 154365 kilo tütün, 1725 sandık yumurta ihraç edümiştir. Bu müddet zarfında diğer mıntakalanmızda ihracat olraamıştır. Bugünkü Yeni Gün'de Basmakale: Ankara'da temasa hayatı Ytznat Nadi Bey Evvel zaman içinde: Ben hak yemem, al! Yazan: Ahmet Rashn Bey Zekai Bey de gitti Şehrimizde bulunan M. M. Vekili Zekâi B. dün akşamki trenle Ankara'ya evdet etmiştir. ra'da spor işlerine, bilhassa avcılığa, nisancılığa. biniciIiŞe ve yüzücülüğe mütezayit bir şekilde ehemmiyet verilmektedir. önümüzdeki yaz icin burada u • muma mahsus büyük bir yüzme havuzunun insa edileceginî evvelce bildirmiştim. Buna üâveten Ankara'da bir de umuma mahsus atış poligonu yapılmast takarrür etmiş gibidir. ithalâtın tahdidi için bir ieşebbfls Bir kuım büyük tacirler Ticaret Odasına müracaat ederek ithalâtın tah didi hakkında tetkikat yapılmasım is temislerdir. Son dokuz ay zarfındaki ithalâbmız ihracatımıza nazaran 20 mflyon lira fazladır. Bu rakam fleri sürülerek denilmektedir ki: «tthal&ta tahdit edilmezse memIeketteki sermayeler mahvolacaktır. İhracatımıza mukabîl bir ithalât miktan tesbit etmek, sonra bu miktara nazaran ithalâtın nevilerini ayınoak lâ zımdır.% Silifke'de Cumhuriyet bayrarmndan tır intiba Silifke 30 (Hu. Mu.) Silifke'de ev> inde Silifke muallimıerr tararınCumhuriyet bayramı pek parlak medan müsamereler ve temsiller verildi. rasünle ve halkm coşkun tezahüratüe Yapılan tezahürat arasında (înötes'it edildi. Bugün için hazırlanan nü) mektebinin istiklâl ve cumhurimektepler, muvaffakiyetli marşlar ve yet uğrunda köylü kadınlarımn hizneşideler okuyan yavrular bayrama metlerini, kağni arabasile cepheye aynca bir revnak verdi. Gündüz ve cephane sevkini temsil için tertip etgece halk davul ve zurnalar çalarak tiği alay halka heyece,nlar verdi. millî rakıslarle eğlendi. Gecesi «Halk Ü.S. lnsanlar hangi maymunlardan ürediler? Nakfli: Omer Roa Bey Dost acı söyler: Istanbul'lu vatandaslarm ne günahı var? Sadri Etem'in^efis bir hikâyesi (Maaş Menetleri Malmndürlüklerine gelmiş mütekaidin, eytam ve eramil listesi). Çocuk sahifesi, gençlik, spor, hammabla, dert ortağı, sinesıa, esnaf arasında yazıları. Ankara'da bir atış poligonu yapıiacak Ankara 7 (TeJefonla) Anka