2 Kasım 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
\ SEKiZiNCi SENE No. ?690 Sahip v • Basmuharriri Y U N U 8 1MADİ İnAREHANESİı Duvunuauıumi)r kaı>ısıo<l» dairri •alısass Telgraf: İstanbu) Cumhurivet Posta kuiH«oj^N° 246^ 8aşmuharr|r : 22360 Tahrlr mUdOrO ! 23230 idare mUdürO 22365. Matbaa 20473 uny ııııııııınrıınıııııınınınıımııuıııııınıııımıınnıııııtııınınııınııııı ^ PAZARTESî 2 TEŞRiNiSANi 1931 ABONE ŞERAİTİ | MODDET: hüRKİYE İÇİNj HARİÇ İÇİN j jSeneligif 1400 JCx. j 2700 Z r . j 1 6 Aylığı İ |3 Aylığı j 750 Kr. | 14S0Kr..j 400 Kr. j 800 g r . j Nttshası her yerde nınmınııııuıiMiıııııııııııiHiıııııııınııııııınıııııııınımııııiıııınıııımıınmnmııııiHiinnnıınııımııııııııınmım nıniDnmııııiHimnnıınııııııııııııııınmımnınııııınnıııııııııııııııııınııııııııııııınıııııııııı üyük Millet Meclisi Dün Açıldı ıı»i""iın»»"inıııııınnıııınHHiniHiiHnırıımııııımHiııııııııııııı.ııııı.ıııınıııımnnııııuıııımıınıııınınıı2ıınııiHiınıııııııııııııiHiııııııiîiıı 5 Kurnştnr » " Millî paranın kudretini ve milletin beynelmilel Ikinci maç ta buhrana karşı yüksek var'ığınm esaslannı masuı 11 e berabere bitti! Muhtelit takım fena bir oyundan sonra, bulundurmak başlıca gayemizdir „ Q m Yunan takımı ile, gene, berabere kaldı Prof. Yansen Gazi Hz. Mecliste 15 dakika süren kısa Ankara'da fakat çok mühim bir nutuk söylediler Ankara 31 teşrinievvel (Basmu harririmizden) Cumhuriyet bayramı günü otelin pencerelerinden merasimî seyretmek istiyenler arasında kendisine en iyi bir yer aradığı an laşılan ve takriben ecneb! olduğuna hükmedilmek caiz olan yüksek boylu bir zatın çenesi ucunda uzanan sa kalı dahi epeyce farkedilmek şar • tile şuradan şuraya koşan siiuetî bana aşina bir şahsiyet gibi göründü. Hemen yanımdan geçen birine şimdi bize arkası dönük olan şu uzun boylu zatm kim olduğunu sordum, ve onun profesör Yansen olduğunu öğren dim. Zannımda ve bissimde bata etmemisim. Uzaktan hayal meyal farkolunan şahsiyet şimdi gözlerimin önünde canladı: Profesor Yansen!.. tki sene evvel Berlin'deki biirosunda kendisile iki üç saat konuştuğum ve bu sohbetinden pek ziyade zevkalmıs bulunduğum profesor demek şimdi burada idi, ve demek kendisile tekrar konuşmak zevkile bekâm olacaktım. Profesor Yansen bizün yeni Ankara plânının müsabakasını kazanan maruf şehir mimarıdır, ve kendisinin marufiyeti yalnız Ankara plânı mü sabakasını kazanmasından mütevellit değildir. O Ankara plânmdan evvel de san'atının Avrupa'da umumî söhrete malik o'an üstatlarmdandır. Her tarafta hâlâ yapmakta olduğu eserler bir araya toplansa ortaya büyiik bir yekun çıkar. Sehircilikte tabiî hesap ve kitabın yeri pek çok olmakia beraber san'atm dahi büyük mevkii vardır. Ben profesor Yansen'i mesleğinin şairi gibi bir adam görmüştüm. Onun bende tesir bırakan en kuvvetli tarafı orası idi. Kolaylık ve güzellik: Yarsen'in san'at gayesi bence böyle hulâsa olunabilir. Otelin koridorunda ilk karşı karşıya gelmek fırsatından istifade e • derek, Pardon, dedim, profesor Yan sen, kendimi isterseniz yeniden takdirn ederek izah edeyim: Yunus Nadi. Profesor derhal kuvvetli ellerile ellerime sarıldı, ve hemen protesto etti: Tekrar takdim ve izaha hic hacet olmaksızm ben sizi sanki Berlin'deki mülâkatımız dün imiş gibi hatırlıyorum.. Sizi tekrar görmekten ne kadar memnunum bilseniz. Gelin Allahı severseniz, geliniz benim odaya kadar gidelim... Profesörle beraber odasraa kadar sürüklendik. Yolda giderken binbir mes'eleden ve ezcümle Ankara'daki işlerinden bahsedivordu. Vâsıl ol makta gecikmediğimiz odası ise u • sulü dairesinde bir büro haline konulmuştu. Masalar, masalar üzerinde plânlar, krokiler, duvarlarda kro • kiler, ta dolaplarm kenarlanna ka dar üistirilmiş plânlar ve krokiler... O, profesor, dedim, siz Berlin büronuzu adeta buraya nakletmişsiniz... Ne münasebet, dedi, faydalı çalışabilmek için küçük mikyasta uydurmasyon hîı şey. Maamafih müşteki değilim, işlerimi görebiliyorum. Ne yaparsın, bizim mesleğin icabı da işte böyle. Ve sonra Ankara imannın takip ettiği istikamet üzerinde, tstanbul'un imarı üzerinde, Türk şehirlerinin i • marı üzerinde ve alelumum imar işleri üzerinde yarı oturarak, yan a • yaküstü epeyce konuştuk. Profesörle bu binnisbe kısa soh • betten çıkan hakikat şudur ki dev • let merkezimiz olan yeni Ankara çok güzel ve asrî bir şehir olarak tekemmul edecekse bunu tamamen ehline yaptırılmış bir plânın harfiyyen tatbik edilmesine borçlu olacağız. e ?hir veya kasaba büyük ve küçük YUNUS NADİ (Mabadi 2 inct takıjede) • • •••••i • ""'iınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınııııııııııııııııuıııııııııııiiiııtıuıııııııım Riyaset Divanı intihabı yapılarak, riyasete gene Kâzım Paşa Hazretleri müttefikan irtihap edildi «Gelecek sene de beynelmilel buhranın devamına hazırlıklı bulunmak vazifesi karşısındayız. Malî ve iktisadî vaziyeti yakından takip ederek tedbirleri vaktinde almak en mühim işi • miz olacaktır. Türk milleti dahilî hayatta ve beynelmilel va ziyette cihanı saran büyük müşj külâttnn yeni bir kudretle te mayüz ederek çıkacaktır.» Gazi Hz nin nntnklarmdan Ankara 1 (Telefonla) B. M. Meclisi tam saat ikiye beş kala toplandı. Reu Vekili Hasan Bey riya • set mevkiine geçti. Ruşen Eşref (Afyon) ve Avni (Yozgat) Beyler kâ tiplik mevkilerini işgal ettiler. Ru şen Eşref Bey meb'usların isimlerini okumağa başladı. tçtüna salonu hıncahınç dolmuştu. Baş localardan birînde Afet H.,Berlin sefirüniz Kemalettin Sami Paşa, Fethi Bey ve ref ikası bulunuyorlardı. Diğer yan locayı Alman, tngiliz, A merikan, Efgan sefirleri işgal etmişlerdL ötekî localarda mütebaki se • firler, sefaretler erkânı ve erkânı hükumet bulunuyorlardı. Meb'uslara mahsus sıralann ya • nsı kadın ve erkek samiine tahsis olunmustu. Her yer dolu idi. Yokl&madan sonra Reis vekili Hasan Bey Reisicumhur Hz. nin dairelerine giderek Mecliste nisabı ek seriyetin mevcut bulunduğunu haber verdL Gazi Hz. tam saat ikide salonu teşrif ederek riyaset kürsüsüne çıktalar. Meb'uslar ve samim kâmilen ayağa kalmışlardı. Meb'uslann bu lunduğu taraftan sürekli bir alkış tufanı koptu. Bunu müteakıp Gazi Hz. ağır ağır, her kelimeyi tane tane soyliyerek nutuklarını irada başladılar. Hemen her cümle «bravo» sesleri ve alkış «Büyük Millet MeclUini ye ni ve mühim vatan hizmetleri bekliyor. Yeni mesainizin ve tedbirlerimizin büyük milletimizin menfaatlerine tamamile uygun düseceğine şüphe yoktur. Mensubiyetile müftehir uî«Iunrfurhımuz büyük Türk milleti nin emanet ve salâhiyetle be raber muhabbet ve muzahereti de sizin üzerinizdedir.» • Gazi Hz. nin nntnklarmdan ^^^ ^^^^^^^•^^^^•^^^^•^^^^•^^^^•^ sabittir. Cihanşümul buhranın tesir lerine karşı her yerde yeni vergilerle tedbir aramrken Türkiye Büyük Millet Mclisi bilâkis bazı vergileri indirmek gibi fevkalâde cesurane bir hareket ihtiyar ettL Vatandaş hayabnda tedbirlerinizin tesirleri hayırlı olarak mahsustur. Memleket efkftnnda sükunet v idarede istikrar tevlit eden tedbirleriniz de tezkâra şayandır. Dahilî siyasette husule getirdiğiniz itimat ve huzur, vatandaslan feyizli mesai • lerinde müsterih ve mutmain kıl mıştır. Cumhuriyet kanunlannın ve Cumhuriyet kuvvetlerinin hürmet ve itiban, memleket için esas mesnet ve müeyyide olduğu bir daha sabit olmuştur. Muhterem trrkadaşlar, Içinde bulunduğumuz sene, mali ve iktisadî amami buhrana karşı milletlerin çetin bir imtihan geçirmekte olmalarile hususî dik kati ccdiptir. Bu imtihanda Turk milleti hayatiyeti, faaliyeti, ka naatkârlığı ve fedakârhğı ile takdire lâytk bir kudret göstermek ledir. Gelecek sene de beynelmilel buhranın devamına hazırlıklı bulunmak vazifesi karşısmdayız. Malî ve iktisadî vaziyeti yakından (Mabadi 3 üncü sahifede) Dün, en tyt opntyanlardan biri otan Bür Türk ve Yunan muhtelitleri arasındaki ikinci müsabaka, dün yapıldı ve iki takım da gene birer sayı yaparak oyunu berabere bir netice üe bitirdiler. Stadyom, cuma günkü kadar kala han, Vd Yunan muhactmt üe nğraftrken balık değildi, seyirci adedi altt b a kadar tahmin olunabilirdi. Hava açık, güneşli, fakat soguktu. Sahaya evvelâ saat üçte misafirlerimiz çık tılar ve halkı selâmladılar. Arkalarnv {Mabadi 4 üncü tahifede) larla karşılanıyordu. Gazi Hz. nin nutakları «Türkiye Büyük Millet Meclisinin muhterera azası, Dördüncü Büyük Millet Meclisinin ilk içtima senesini açmakla mübahiyim. Muhterem azayi hürmet ve muhabbetle selâmlanm. Yeni intihabatı müteakıp yüksek Meclisin fevkalâde içtimaında vücude getirdiğiniz eserlerin, memlekeM^ umumî hayatmda faydalı teairleri Baa otfvncvJartntn cansız oyvnu yüzünden d ün gene berabere kalmij olan O. F. mvhteUti RusJapon harbi mi? Japonya, askerini Mançuri'den çıkarması için Rusya'yı tehdit ediyor Londra 31 (Stamboul) Man çuri'de vaziyet yeniden karışmıştır. Japonya hükumeti Sovyet hüku metini tehdit ederek Şimalî Man • çuri'ye Rus kttaatmın sevki devam ettiği takdirde mukabil harekette bu lunacağını Moskova hükumetine bildirmiştir. Diğer taraftan Tokyo'dan gelen bir telgrafnamede Japon askerî kuvvetlerinin Şimalî Mançuri ve Rus ara zisine hareket etmek üzere olduğu oraya gelen bir habere atfen bildi • rilmektedir. Bu habere göre Harbin şehri ile Şimalî Mançuri'deki Rus memurları Japon harekâtı askeriyesi nin hazırlanmakta olmasından dolay» Moskova'ya gitmişlerdir. Japonya'nın, işgal ettiğî araziyi Cemiyeti Akvamm talebi üzere tahliye edeceğine delâlet eder ortada bfa emare yoktur. Bilâkis Japonya işgal ettiği yerleri ticaretinin ve tebaası nm Çin'li eşkiyaya karşı himayesi için mühim mevziler makammda e • linde tutmakta ısrar etmektedir. ^ M. Meclisi Reisliğine tekrar MtFav edilmlş olan Kâztm Paşa Hz. M. Litvinof dün İtalya'ya hareket etti Muhterem misafirimiz, seyahatile dostluğumuzun kuvvet bulduğunu söylüyor Himayeietfale Bir teberru Hamiyetli bir hanîm 60 bin liralık emlâkini terketti ntııınmıııııııııııınniMMiıiHiıııııııınnııiıııııiınııınıııııııuııııııııııınııııııııııııınnıııııtHinııııııııııııııntııııııııııınınıııııımnnım! Gazetecilik sergisi açıldı Türk matbuatının yüz senelik tekâmülü takdir edildi \ r Hımayetetfale mühim Wr feberruâa tmlunan Azime H. Ankara'nm hamiyetli hanımlannMuhterem misafirimtz M. Lttvin of giderken Seyrisejaln rıhtımında dan Hacıbayram mahallesinde bakSovyet Hariciye Komiseri M. Lit I daresinin Ege vapurile Italya'ya gitUJabadi 4 üncü sahifedeı dün öğle üzeri Seyruefain i • • (Mabadi 4 uncü sanileae) Matbuat sergisi açıldı: Ortadaki iıstat Huseyin Rahrtıi Beydtr Uzun boylu zat ise Bıügar gazetecilerı reıst M. Vasilyeftır Türk gazeteciliğinin yüzüncü yıl [ lisesinde tertip edilen sergmin açıl • dönümu münasebetile Galatasaray ' ma merasimi dün yapılmıstır. Me •
