1 Kasım 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENE No. Sahip vo Başmuharriri YUNUS NADİ İnAREHANESh : DiiyoHiıuııtuıniy* kaı>ısııda <l»im malısıısa j Telgraf: İstanhul Cumhurivet j Posta kutıiAu: N° 2 4 6 j Başmuharrir : 22366 Tahrlr müdürU S323G Idare müdürü 22365. MatbM 20472 mhuri Millet Meclisi açılıyo ımnmımnnıııııımnınmıuıııınmnmıııımııııımmmnııı^^ ımmımıtıııııımıımııımmıtıumıııiHiımiMmmr »ın R M ıııııınıııı PAZAR 1 TEŞRiNiSANi 1931 ABONE ŞERAİTI I MÜDDET: |TüffK?YE İÇİN : Seneligi J 1400 Kr. 6 Aylığı * 750 Kr. { 3 Ayl.ğı | 400 Kr. } HARİÇ İÇİN i 2700 Kr. 1450 800 Kr. Nflshası her yerde ••• • •• « « « • • « •4 5 Knrnştar Ismet Pş. Dün Fırka Grupunda Izahat verdi HHiiHiumnımm Darülfünun Ideali nıınıoııınınıııııııı IIIIIIIIIIIHIIIIUI ıınıiııırııBKıııııııımımım Yazan: Hastm Cemü '•Daima daha fazla ka• zanç, daima daha fazla : iktisadiyat, daima daha fazla bilgi, daima daha fazla ihtisas, daima daha fazla teknik!... Yahut bunlann diğer kardeşleri: Makine kültürü, makine asn, makineleşmiş medeniyet!...Bu kadarla fakat bitmİyor, fantaziyeleri kuvvetli muharrirler zinciri uzattıkça uzatıyorlar: Sür'at asn, münakale asn, ve daha bilmem ne asn!.. Işte büyük kültür dünyasında son neslin allah larını bu kelimeler temsil ettL 18 inci asnn akıl mefhumundan doğan, ve 19 uncu asnn maddiyecilik çekicinin altında dövülen bu kültür ııtılahlan, son zamanlara kadar, hayatın mutlak ve münferit nâzımı sayıldı. Buna ilim lisanında «Pragma» yahut «Pragmatisme» dediler. Bunun kabaca manası fayda, menfaat, maksat demektir. Terbiye sistemleri bu mefhum üzerine kuruldu. Ve buna «rational» yahut aklî terbiye sistemi denildi. Yeni genç nesil bu allahlan inkâr ediyor. Bugünün büyük kelimeleri şunlardır: intuition, subjektiflik, ve irrationalite. Bu kelimelerin türkçe mukabilleri ayni derecede yabancı olduğu için, yanlışlığa meydan ver • memek üzere, beynelmilel ilmi şe killeri tercih ettik. Bunlarla kastolunan mana umumiyetle şudur: Hâ • kimi mutlak aklı tahtından indirmek, maddî kıymetlerin yerine ruhi kıy metleri benimsemek, maddî bilginin, yani bizim «malumat» klışesi altında tasavvur ettigimiz o «gır cansız kiltlenin yerine, görüşü, duyguyu, he vecanı. vasamağı ve yaratmağı ikame elmek, huia«a hayata yaJıua t a yatı hâkim kılmak. Eski nesil «bilgi kudrettir» derdi; yeni nesil, hatta ifrata düşerek, «bilgi dermansızlıktır» diyor, ve kudreti, marifeti, saadeti, yalnız yaşamada, hissetmede, istemede, ve müessir olmada buluyor. Bu yeni cereyanı irrational yani gayriaklî tabirile ifade ediyorlar, ve bununla, 19 uncu asnn akla ve ihtisasa istinat eden terbiye mefhumu nun yerine, bütün şahsiyeti harekete. getiren ve işleten ruhî terbiyeyi ikame etmek istiyorlar. Evvelki nesil 19 uncu asnn tahlil . ruhile yetişti. O bir tahlil çocuğu idi, her şeyi uzuvlanna, cüzlerine ayınyordu. Yeni nesil «Syntheso yahut . «terkip» istiyor. Onun aradığı parça değil, bütündür. Birlik ve tamlık!... Işte bugünkülerin ruhu bu hasretle yanıyor. Bugünün mürebbilerinden beklenen şey, genç nesilde uyanan bu ruhî faaliyet hamlesini boğmamak, bilâkis inkişaf ettirmektir. Onlann terbiye vazifeleri, ellerine mevdu genç ve körpe dımağlara yalnız ölü malumat doldurmak, ve her çocuktan yahut gençten, yalnız hariçten kabul eden, fakat kendinden hiç bir şey hasıl edemiyen bir ayaklı kütüphane yapmak değil, bilâkis, onlann ru hunda gizlenen kuvvetleri uyandırıp harekete getirmek, onlardan, hariç ten aldıklan tohumJan kendi hayatiyetlerinin usaresile besliyen ve kendi kanlarmdan mahsul ve zürriyet veren yaratıcılar yetiştirmektir. Bu sebeple mekteplerin yalnız öğretme mektebi ve yalnız bilgi mek tebi olması şahsî v umumî hayat için büyük bir noksandır. Bununla beraber, akıldan ve bilçiden tıüsbütün yüz çeviren, ve gayriaklî duygu ve yasama düsturlarmı kendine münferit bayrak yapan bir terbiye sistemi de şahsî ve umumî hayat için tehlike teşkil eder. tdeal istikamet, her iki sistemi mezcedip birleştiren, aklî ve hissî cevherleri tam bir ahenk içinde te kâmül etmiş şahsiyet yetiştiren me tottur. Şimdi, Alman talebe birliğinin son kongrelerinin birinde tesbit ettiği bazı kararlan okuyalım: Bugün artık vahdetli bir terbiye ideali yoktur. Bu ideali şu âmiller parçalamıştırt a) Ribilik; b) Maddiyecilik; c) thtisasçıhk; tkinci [*] Birinci makale 26 eyîul tarüıll nüshamızda çıkmıştır. M. Litvinof Dün Ankara'dan döndü Gazi Hz. büyük bir alâka ile beklenen Muhterem misafirimiz bugün «Eğe» nutuklarını bugün söyliyecekler!. vapuru ile Italya'ya hareket ediyor İ Dün Fırka Grupu toplandı, İsmet Pş. Hz. son seyahati ve umumî vazjyet hakkında mühim izahat verdi 1 , „„„ 1 ,11111.1111110 [iıııın nıııııuıiHimııııı „ ıııııımn ıtııtı uıuııt Yukanda: M. utvlnor Te Tevltt RO$tti B. tecflR eanen TOrt: Rug muahedeatal Imzalarlarken, asagıda: M. Litvinof Gazl Hz. nin Itendllerine Ihda ettükteri M. Litvinof Dün şehri gezdi Evvelki gün akşam fizeri hususî trenle Ankara'dan hareket eden M. Litvinof Cenaplan refakatlerinde Rus sefiri Suriç Yolda», Moskova sef îrimiz Hüseyin Ragıp ve Hariciye Kalemi Mahsus Müdürü Kemal Aziz Beyler oldugu halde dün sabah saat 9,30 da Haydarpasa istasyonuna gelmişlerdir. M. Litvinof istasyonda Vali mu avini Fazlı, lstanbul Polis Müdürü Ali Rıza Beylerle bir tabur asker ve bir polis müfrezesi tarafından istikbal edilmiş, askerî mızıka Rus istiklâl marşını çalarak muhterem misa firi selâmlanuştır. M. Litvinof Hayadarpasa'da re • fakatindeki zevat ile birlikte Sa • karya motörüne binmiş, Topane'deki Seyrisefain idaresi yolcu salonuna M JMtflnorun dün sabah Haydarposa F çıkmıştır. Sovyet Hariciye Komiseri gannda aldığımız resimleri burada da bir tabur askerle nhtıma M. Litvinof Topane'den otomo • biriken yüzlerce halk tarafından U bille Perapalas oteline giderek bir tikbal edilmiştir. {Lütfen sahtfeyt çevtrirtus) nıınntıınııtıııınıııııınınııııınıınıniHiııııııııiHunnnıııınmnHuıtıııtınııınuıtııııiTnıiRinıııııııııııııııııniııınınnııııııniHiıııııınınııı Buyük MiHet Mecîisini bugün bizzat Oazi Hazreüeri açtyorlar Ankara 31 (Telefonla) Büyük Millet Meclisi . yarrn saat ikide ikinci içtima devresini açacaknr. Meclis U mumi kâtipliği meb'uslan yann (bngün) saat ikide Meclise davet etmiştir. Mecliste evvelâ Reisicumhur Hz. çok sembeye talik edilecektir. büyük bir ehemmiyetle beklenen nutukPerşembe yahut cumartesi celse larmı irat buyuracaklar, bunu müte sinde Basvekü tsmet Pasa Hz. hokuakıp reis, reis veküleri, idare âmirleri, metin bir senelik icraabnı anlatacak kâfa'pler intOıap olunacak ve celse per(Mdbadt 6 mcı sahifede) Türk matbuatıL Yüz yaşma bash Bugün bir sergi açıhyor! Yunan'lılarla ikinci maç! Bugün öğleden sonra taksim stadında oynanacak Yunan muh teliti ile bu gün ikinci müsabaka yapıla caktır. llk müsabakada alı nan neticeden sonra bugünkü müsabaka da ha ziyade alâ ka uyandıracaktır. Cuma günü muhtelit takımımız iyi bir oyun oynamakla be Hakem M. Şisler raber sayı çıkaramamış, ancak beraberliği temin etmişti. Fazla sayı yapılamamasının sebebi sıkışık vaziyette oynamak olmuştu. Bugünkü oyunda bu mahzur izale edilirse fazla gol atmak imkânı elde edilecektir. An (Mabadi 5 inci saifede) Tayyare filomuz Esldşehr'e döndü llk türkçe gazetelerden baztlart Üçüncü sahifemizde «Ük türkçe gazete» makalesini okuynnuz Bugün saat ikide Galatasaray li • olan sergi Türkiye'de şimdiye kadar sesi konferans salonunda Türk gaçıkan ve hali hazırda intisar etmekte zeteciliğinin yüzüncü senei devriyebulunan gazeteleri, mecmualan muhtevidir. Küşat resmi münasebetile bir sîni tes'iden tertip bulunan serginin nutuk irat olunacak, matbuatımızın küşat resmi yapılacaktır. Serginin hazırhklan dün ikmal e yüz senelik ömrü içinde geçirdiği dilmiştir. Muhtelif kısımlara aynlmış tekâraül safhalan anlatılacaktır. ıııınıııııınııııınnıııınıııııııııiiiınııııııııııtııııııııııniMiııııııııı ıııııınıınııııınınıııııııııııımnıııımıımıııııımıııiMiMiıımıııı Müşir Fevzi Pş. Hz. Evvelki gün; şehrimize gelcnek üzere Ankara'dan hareket eden Büyük Erkânı Harbiye Reisi Fev zi Pş. Hz. tzmit'te trenden inerek orada kalmıştır. Müşarünileyhin bugün gelmeleri muhtemeldir. Fevzi Pcua Hz. nin tefekkörleri Darülfünun talebesi, içinde yaşa dığı buhranı bütün ağırlığile müd • riktir. Talebe şuna kanidir ki bu buhrandan kaçınmak caiz değil, bilâkis onu en derin derinliklerine kadar götürmek lâzımdır^ Çünkü ancak o zaman, mücadele ile onu yenmek mümkün olur. Ruh ilimleri (bilhassa felsefe), tabiat ilimleri, antikite, ve her nevi san'at terbiyesi, bu hakikatin anlasılmasına yardım ederler. Bilhassa bu itibarla, bunlann terbiyetkâr kıymetleri mahrumiyet ve telâfi kabul etmez. Talebe birliği muhtelif delillere istinaden şu kanaatte birleşir ki, kendisinin, heyeti mecmua halinde, yüksek ahlâkî bir vazifesi vardır: (Mabadi 5 inci saifede) Ankara 31 (A.A.) B. E. Harbiye Reisimiz Müşir Fevzi Paşa Hazretleri, aziz Cumhuriyetimizn yıldönümü münasebetile ordu namına almış olduklan resmî ve hususi teb riklere ayn ayn cevap vermek mümTftolanmvalan birintn tstanbüi üzerindeM uçu}unaan bir tnttba kün olmadığından bilmukabele sa mimî tebrik ve teşekkürlerinin iblâ • Şehrimize gelen elli tayyareden mürekkep filomuz, dün öğle üzeri ğına Anadolu Ajansını tavsit buyurşehrimiz üzerinde bir uçuş yaptıktan sonra Eskişehr'e avdet etmistir. muslardır. J