16 Ekim 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCî SENE No. 2674 Sahip ve Basmuharriri İDAREHAJMESİ ^ Bpmuıaiüiniye largısıtda dair» *TeIgraf: İstanbu! Cumhuriyel U »Posta kotosaı N° 246» Telefon: Utere mOdOrO 22365. Matbaa Cumhuri Yunan Heyeti geldi Heyeti murahhasa reisi, Balkan Konferansının Türk Yunan dostluğunu bir kat daha takviye edeceğini söylüyor CUMA Î6 TEŞRiNiEVVEL 1931 ABONE ŞERAİTİ | MODOET: J i Setıeligi f I4O0 Kr. { 2700 Kr. : 6 Aylığı $ 750 Kr. s 1450 400 Kr. j*800 Kr. 5 Knraştur her Budapeşte'den tlk intibalar Budapeşte 12 teşrinievvel (Baş • muharrimizden) Dündenberi Macaristan'da ve Macaristan'ın devlet merkezi olan Budapeşte'de bulunu • yoruz. İstasyondan Tuna sarayı unvanını haiz olan Ritz oteline gelmek îçîn Peşte'yi Buda'ya bağlıyan dört büyük köprüden birinin başındaki meydanda ufak bir devir yapılır. Oraya geldiğimiz zaman Buda tepe • lerinin birinde şahin kıyaf etile nehre ve şehre bakan sarayı gördük. Biz bu sarayı eskîden de biliriz. Hep gene böyle yüksekten nehre ve şehre bakar dururdu. Şimdi gene öyle. Belki şirr " daha ziyade öyle. Acaba ne be\ 'Jyor veya neyi bekliyor dersi ni'î?. Hakikaten insan, Buda tepelerinden birinin üzerinde bir kale irtîfa ve manzarasını haiz olan bu sarayın bir şey beklediğini veya bir şeyi beklediğini zannetmek hissine kapıl • maktan kendini alamaz. Şimdi Macar devletinin mümessili olarak o sarayın içinde bulunan Amiral Horti Hz. nin unvanı bile naîptir. Fransızca Regent kelimesi türkçeye naip diye tercüme olunur. Naip birinin yerine vekâleten kaim manasma bir keli • medir. Fakat fransızca Regence kelimesinin ifade ettiği niyabet, tahsisen devlet riyasetinde bir şahsiyetin vekâleti manasınadır. Ve filhakika Amiral Horti Hz. nin şahsen Kralhkla alâkalan olmadığı halde Macaris • tan hükumetin resmî unvanı Hükumeti Kraliyedir. Garîp bir lisan hâdisesi olarak burada hatırlıyalım kî biz Türk'ler bile kral kelimesini Macar'lardan almişız. Onlar hüküm darlanna kral derlermi». Biz krah onlardan alarak baska memleket lerin Roislannı da hep ayni kelime ile ifade etmişiz. Asılzadeler diyan olan Macaris • tan eğer hayatında tamamen hürriyetini istimale zaman ve imkân bulmuş olsa idi unumî harp sonu fe JaKetlerı içinde müstakbel hayatı için belki bir kralhk ihdası ile ise baslamağı tercih etmiş olurdu. Mil • letin saltanatı namına sahısların saltanatını yıkan Türkiye'ye göre bu zihniyeti anlamak belki kolay ol maz. Fakat her mcmloketin idaresi tarzı kendi tarihinin ve cari hayatının tabiî bir neticesi olmak lazım geldîğinden Macar dostlarımızın şim. di dahi kralhk şekline meclup olan haleti ruhiyeleri üzerinde münakaşa esasen caiz olmaz. O tamamen onların kendi işleri ve dahilî işleridir. Biz yainız Macar'ların bu nokta da bile bir hüznü hasrete zebun ol duklarını müsahede ile iktifa ede riz. Halbuki Macar'ların hüznü hasretleri yainız bir böyle hissî mes'e leden ibaret değildir. Habisburg'ların Avusturya Macaristan tmparator lukları zamanında dahi istiklâl hasreti çeken Macar'lar, müştereken îçinde yanılan umumî harp ateşin den sonra gerçi netice itibarile is tiklâlllerine naîl olmuşlarsa da sulha elleri kolları kesik, vücutlerinin şurası ve burası parçalanmış halde kavuşmuşlardır. Macaristan'da harp sonu yaralarının asıl acısı dinmiyen kısmı buradadır. Umumî harbi guya sulha bağlıyan muahedelerden Macaristan'a ait olanı Iutfen ve Iâfzan Macar istik lâlini tanımıs olmasına mukabil Macar vahdetini paramparça et mıştir. Macaristan için bu dinmez ve yası bitmez bir yaradır. Sulhta adaletin ne elzem bir şey olduğunu Macar'lar kadar kimse takdir etmese gerektir. Çünkü sulhta adaletsizliğin en acı cilvelerini kendileri görmüşler ve bu bahisteki zulmün kara ve kanlı meyvalannı onlar tatmışlardır. Peşte'ye girdiğimiz zaman bizi derağuş etmek istiyen kollar ileri atıhrken çehrelerde saklanamıyan mahzun durgunluğu farketmemek kabil değildi. Macaristan'ın derdi büyük ve derindir. Bütün bunlara son günlere kadar gittikçe ağırlaşıp gelen iktisadî sı kıntıların müncer olduğu büyük zorluklar da inzimam etmiştir. Avru pa'yı sarsan buhranın en ziyade şiddetle patlak verdiği yerlerden birinin de Macaristan olduğu malum dur. Bu badireler içinde Macaristan, keskin akıntılı nehir ortasında at değiştirir gibi hükumet değiştirdi. On sene mütemadiyen iktidar mevkiini işgal ederken memleketine kıymetli hizmetler görmüs olan Kont Bethlen biraz da sıhhî ahvalinin ilcasile hükumetten çekildi. Yerini Macaris tan'ın gene tecrübeli adamlarından Karar verildi: Eski Başvekil M. Papanastasiyu'nıınTerkos safanalımyor! Su işini Belediye işletmek istiyor, Vali riyaset ettiği heyette güzide zevat var ve Fen müdürü Ankara'ya gittiler Ankara 14 Terkosun mu bayaan Heyeti Vekilede karar altına alınmış ve bu hustutaki ka rarname Reisicumhur Hz. nin tasdikına iktiran etmiştir. Keyfiyet Nafıa Vekâleti tarafından mez kur şirkete tebliğ edilmiştir. Şrrket mukavele mucibince 933 te • nesi kânunusanisine kadar işle rini tasfiye etmiş btdunacak ve tesisatt hakumete devir ve tettim edecektir. Su işinin ya Belediye tarafından idare edilmesi, yahut ta di ğer bir şirkete tevdii düşanül mektedrr. . Belediye talip! Yunan heyeti murahhasasi ezan grvp haUnde (ortada X isarettt heyet reisi M. Papanastasyo Ceruvpilan&vA Balkan Konferansına istirak e ve Müttehit Cumhuriyetperver FırMilonas, sabık nazır ve liberal fırkas: kası lideri M. Papanastasyu'nun decek olan Yunan heyeti murahha meb'uslanndan M. Bakapulos, meb'riyasetinde olmak üzere ikinci rei» sası dün Seyrisefain idaresinin Anu» ve avukat M. Merkurd, Atina DaM. Bakkalbaşı ve kitibi umumî M. kara vapurile şehrimize gelmiştir. rülfünunu profesörlerinden M. Benis, Papadopulos, sabık nazırlardan M. Yunan murahhaslan, sabık Başvekil (Mabadi 6 mct sahifede) Şehrimizde yaptığımız tahki • kata göre Nafıa Vekâletinin teb ligi henüz şirkete gelmemişth. Ankara Noterliği vasıtasile gonııınttııiııııııınmıınıtııınmmıın,,,,,, Dün FoH BeVte bMOOe AnJtarefva Belediye Fen tsleri Müdürü. Ztya fiey derilen tebliğnamenin şhrkete «umarteti günü gelmeıi beklemneb> .....„„„,. (Mabadi Binci tatfede) "Ege» Istanbul yoîundaf ve akşam sehrimize hareket etmiştir Yunan gazetecileri Matbuat Cemiyetinin davetlisi heyet dün geldi, hararetle karşılandı Recep B. Bugün geliyor Bugünkü konferans alâka ile bekleniyor İsmet Pş. dün sabah Venediğ'e gelmiş, Gelen Yunan gazetecüen <AnKa ra» vapurunun çüvertesini* Cemiyetimiz Gelen gazetecileri Fahrî aza kaydetti Türk Matbuat Cemiyetinin daveti üzerine gelen Yunan gazetecileri de dün Ankara vapurile şehrimize muvasalat etmişler, hararetli bir su rette istikbal edilmişlerdir. Şirketihayriye'nin 73 numaralı (Anadolukavağı) vapuru, Ankara vapuruna yanaştıktan sonra tstanbul Matbuat Cemiyeti namına reis Giresun meb'usu Hakkı Tarık, meclisi idareden Fuat ve Fikret Beyler gö verteye çıkmıslar ve misafirlere b e yanı hoşamedî etmişlerdir. Bundan sonra Yunan gazetecileri ile Türk gazetecileri tanıştınlmış ve samimî mükâlemeler arasında va(.Mabadi 6 ıncı sahifede) ııııııııııııiMiııiMiııımmııııııiMiıııııııımıımıııııımıımmıııımmııı Ankara İS (Telefonla)C. H. Fırkası Umumî Kâtibi Recep B. bu aksamki trenle Istanbul'a hareket etti. tstasyonda Erzincan meb'usu Saffet, Gümüşane meb'usu Hasan Fehmi Beylerle diğer bir çok meb'uslar, Fırka erkânı, Vali Nevzat B., Cemiyeti Belediye azaları ve dostları hazır bulunuyorlardı. Recep B. yarın öğleden sonra Darülfünunda mukarrer konferansını verecektir. Recep B. konferansta Fırka prog İsmet Ps. Hz., Peşte>te kosn yerinde, Maear Straat Naztrmm verdiği izahatı dinlerken* ramının esaslarını, ana vasıflarını İ BasvekU H«. doğruca Ege vapuizah edecek, iktisadî prensiplerimizi , I e r d u . . M üşarüniieyh Hz. r ı l n a g e ç m i anlatacaktır. Fırka Kâtibi Umumisi öğleden sonra müzeleri ziyaret edekonferansının sonunda mevzuu cek ve saat 18 de tstanbul'a müte • şümullendirmek için hazır buveccihen hareket eyliyeceklerdir. lunanları hasbıhale davet e decek, kısa bir fasıladan son Pazartesi günü sehrimize avdet eVenedik İS (A.A.) Başvekil ra bu yolda dermeyan olunan fikirdecek olan tsmet Pş. Hz. nin mera İsmet Paşa Hz. bugün saat 11 bu lere cevap verecektir. Konferans asimle istikbali kararlaştırılmıştı. Buçukta Venediğ'e gelmistir. tstasyonlâka ile beklenmektedir. nun için yarın Fırkada bir içtima akda vali ve Adriyatik filosu kuman Recep B. îstanbul'dan İzmir, Ma danı, Türkiye büyük elçisi Suat ve tedilerek program tanzim olunacaktir. nisa, Uşak ve Afyon'a gidecek, bu • Hariciye Müsteşarı Numan Rifat ralarda da halk ile hasbıhallerde Peşte 14 (A.A.) «Gecikmiştir» Beyler tarafından istikbal edilmişlerbulunacak, Cumhuriyet bayramın • [Lutfen sahifeyi çevirinit) dir. dan evvel sehrimize dönecektir. IIIIflimillIllltlllllllllHlinUIIIIIMIMNHIIIIiniUUimtHUtlllllll lllllfllIUniinMUIlllMMllllilllllllinilHMİIMIlHUMHINM a'dan hareket eden Kocatepe ve Adatepe Başvekili karşılıyacaklar i C. H. F. tstanbul Vilâyeti idare heyeti riyasetinden: Umumî kâtibimiz Recep Beyefendi bugün öğleden sonra saat on beşte Beyaztfta Darülfünun konferans salonunda umuma açık olmak üzere bir konferans verecekt''. Konferanstn mevzuu, Fırkamızın büyük programının izahıdır. ArkadasHeyetin ve Atina GazetecÜer Birliğinin lara arzı malumat olunur. Reısı M. Kraniyotakis IIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIHIIIIIIIIIIIIIIHIIIIMII, Istanbul seyyah şehri oluyor! Kont Karolyi işgal etti. Bizim her [ zail olup gidivermemiş, olduğu yerde kalarak bazan insana korku veyiğitin bir yoğurt yiyişi vardır diyen ren tesirlerini idame eylemekte budarbı meselimizi bilâistisna giden ve Iunmuştur. Macaristan'da çehreleri gelen her hükumet adamı hakkında bugünün ve yarının gailelerile göl • kullanmak caizdir. Bu umumî fark gelendiren sebeplerden biri de bu bir tarafa bırakılırsa Kont Karolyi'dur. nin dahi Macaristan'ı hergün daha iyi günlere kavuşturmak için bütün Bununla beraber memleket ma kuvvetile çalışmasına zamimeten bu mur ve kuvvetli, millet çalışkan ve mesaiyi müsmir kılacak büyük şahsî çok olgun faziletlerile verimlidir. Nimeziyetlere malik olduğunu kayıtsız, hayet bu iki sağlam esasa istinat oluşartsız ve tereddütsüz olarak söylinarak istikbalin karanlıklarına emin yebiliriz. Bununla beraber içinde bu adımlarla yürünülebilir. Burada çehlunulan müşkülât öyledir ki ona mureler söylediğimiz sebeplerin tesir cize ile birdenbire müessir çareler lerinden dolayı biraz endişe ile bubuluverecek insan kuvveti yoktur. ruşuk ve durgun olsa bile Macar Bu vaziyette insanların musır, anladostlarımızın ve cevheri cok sağlam yışlı, mahir gayretlerini ancak za olduğunu bildiğimiz asil Macar milman ikmal edecektir. letinin kalpleri muhakkak çok kuvDemek isteriz ki Macaristan'da vetlidir. Nitekim ilk temaslarımız dirayetli Bethlen gitmiş, yerini gaydan itibaren bu hakikat tebarüz etretli ve marifetli Karolyi işgal etmiş miştir. olmakla beraber ortadaki müşkülât YUNUSNADl Dün gece Iki kahve kapahldı Şehzadebaşı'nda birer kumarhane şeklini aldıkları anlaşılan iki kahve dün gece zabıta tarafından sedde dilmiştir. Bunların vaziyeti iki üç gün evvelinden haber alınmış, dün geceki teftişte de beslenen şüpheler tahakkuk etmiştir. Bunlardan biri «Halk kıraathanesb, diğeri «Yıldız kıraathanesi» dir. SıvasErzurum hattı Ankara 15 (Telefonla) Nafıa Vekâleti Sıvas Erzurum hattının sür'atle inşası için icap eden tedbirleri almak üzere tetkikat yapmakta, muhtelif guruplarla müzakerelerde bulunmaktadır. Tercüman İşte îstanbul'un pırlantası olan Boğaziçi.. Tabiî bir güzelliği vardır. Seyyah Hakikaten pırlanta.. Hatta tabiiliğini kaybetmesin diye kömürler içinde muhafaza ediyorsunuz !..