12 Ekim 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
SEKiZiNCi SENE No. 2670 Sahip VJ Basmuharriri MADİ' İDAREHANESI. Dııvunuuuıuıııı^ kdr^ısında daım Telgraf: İstanbul Cumhııri\et Posta kutusu: N° 2 4 6 Başmuharrir Tahrir müdürü Idare müdUrü 22365. Matbaa 22366 23236 20472 Cu m h u r iyet • •••»•"•"''•••""""•""«"»•••vvaviKllltlfrifirMtllMIMMIIIIlMllllirflMllllMMIIIirilllllllllflİMİIIIIIIIIHIIItllllJll PAZARTESi Î2 TEŞRiNiEVVEL 1931 ABONE ŞERAİTİ I MÜDDETTI fçiN HA8İÇ İÇİN i Seneligi : 1400 Kr. | 6 Aylığı | 750 Xr. j 3 Aylığ, 400 Kr. j * 800 Kr.tj 2700Kr.îi 1450Kr.:| Nflshası h e r yjerdc' « 5 Kurnştur II1IIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIMIMIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIMII Başvekilimiz Peşte'de Merasimle Karsılandı 1111111111111111 Müdafaa için 1 utunlerımızı Manasız bir ısrar! Kimse borcunu Vermezken Dainlerin tam tıııı ııı Kiıtıırı ııııııııııııııııııııııııııııııııııı ıııııııııııııııııııııııııııııı ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı Ismet Paşa Hz. Peşte'de ııımııııııııınımınıuııınmııı «Dünya pîyasasından yavaş yavaş çekilmekte olan tütünlerimizi kurtarmak için: (Brezilya kahve müdafaa enstitüsü) gibi bir teşkilât vücude getirmeli, ve Tütün Inhisarını bir ticaret müessesesi gibi idare etmeliyiz.» Avrupa'dan yeni avdet eden muhterem doktor Reşit Galip Bey ge • çenlerde Viyana'nın en büyük istas yonunda bir paket Türk sigarası bulamadığını hayretle söylüyordu. Bu musahabemizde Türk tütününün yalnız Viyana'da değil daha bir çok Av rupa şehir ve merkezlerinden de yavaş yavaş ortadan kaybolduğu anla şıldı. Devletin mühim bir varidat membaını, ve zürraımız ile tüccarlarımızın da mühim bir kazanç vası tasını teşkil eden tütünlerimizin böy le bakımsızlık yüzünden karanlık bir istikbale doğr gitmesine sakin sa kin bakmak kabil değildir. Onun i çindir ki; biz henüz bütün şansları kaybetmemiş iken bu mes'elenin ciddî bir surette tetkikini istiyoruz. Ve tütünlerimizin kurtulması için başka memleketlerde muvaffak olmuş usullerin jizde de tatbikını nazari dikkate arzediyoruz. Macar Başvekili Kont Karolyi, Ismet Taksit istemeleri hayretle karşılanıyor Pş.yı büyük bir samimiyetle selâmladı Ankara 11 (Telefonla) Paris'teki Dayinler Vekille rinin, hükumetimizi tam taksit ödemeğe davet eden mektubu buraya geldi. An kara mehafi li, Türkiye'den başka hiç bir hükumetin es • ki borçların Fransız Dayınler Veküı M Deklozıye ile In gilız Dayinler Vekılı Mr Vayt dan bir santim bile tediye Türkiye'nin kabiliyeti nisbetinetmediği ve de tediyat yaptığı halde Dayindünyadaki iktisadî buhran (Mabadı 4 üncü sahıfede) malum olduğu bir sırada Macar gazeteleri, Başvekilimizi türkçe makaleler neşrederek selâmladılar. Gece fevkalâde bir müsamere verildi Peşte 11 (A. A.) Başvekil Ismet Pş. ve Hariciye Vekili Tevfik Rüştü ve maiyetleri bu sabah 10,10 da Peşte'ye muva salat etmişler ve istasyonda Baş vekil Kont Karolyi, Hariciye Nazırı M. Valko, Türkiye sefareti erkânı, Yunan sefiri, ve erkânı hükumet tara fından karşılanmıştır. tstasyon Türk ve Macar bayraklarile donatılmıştı. Trenin istasyona muvasalatı esnasın Brezilya bilhassa kahvesi yüzünden zengin olmuş bir memlekettir. Fakat, bundan yirmi beş sene evvel Brezilya için kahve mütemadi bir felâket membaı idi. Dünya istihlâkinin üçte ikisinî temin eden Brezilya (1906) da murabahacıların elinden en mühim bir mahsulünü kurtarmak için uğraştı. Ve (1906) , (1921), (1923) senelerinde üç muhtelif (kıy metlendirme) usulile buna muvaffak oldu. Bu muhtelif üç tarihte, bazen maHaulün »on derecede mebznl olmasından, ve bazen de mahsulün a»!ıAtina 11 (A.A.) Atina'da çı ğından dolayı vaziyete göre mallar kan haftalık Ergasia mecmuasında ya stok edilmis ve yahut piyasaya çıEleuthrios Venizelos imzasile nesrekarılarak fiatlar tanzim olunmuş dilen uzun makalenin mühim parçatur. larını naklediyoruz: Gerçî, bizde tütün mahsulü kemiTürk Yunan dostluğunun bir seyet itibarile dünya piyasasına hâkim ne zarfında katetmiş olduğu yolu değildir. Fakat, şüphesiz, keyfiyet itibarile cihan piyasası terazisinde şa ölçmek istiyenler, bu dostluğun ve bundan mütevellit mesaii istirakinin yani ehemmiyet bir sikleti haizdir. hakikaten sağlam esaslar üzerine biMiktarca da az addedilecek kadar na edilmiş bulunduğunu müsahede değildir. edebilirler. Şu halde, tütünlerimiz için, hatta Esasen, bütün Yunanistan halkıüzüm ve pamuklarımız için böyle bir (müdafaa enstitüsü) tesis ettiğimiz nı temsil eylemesi itibarile Atina atakdirde tütünlerimizin satışını ve re halisinin stadyomda tasvip ettikleri vacını temin etmiş oluruz. ve Ismet Paşa ile Tevfik Rüstü Be(Brezilya kahve müdafaa enstitü yin ikametleri müddeti esnasında nümayislerle izhar ettikleri vechile sü) kahvenin bol olduğu sene yaptığı büyük ticarî istikrazlar sayesiniki memleket siyasî ricalinin eser de malları tophyarak stok yapar, ve Ieri olan bu dostluğun emniyet ve piyasada tedavülünü azaltır. Mahsu ren meyvalari, her gün daha ziyade lün az olduğu senelerde de stok mal büyuyerek ve daha fazla semereler lardan piyasava arzeder. Enstitünün vererek ilerliyecektir. 'aptığı istikrazlar tütün üzerine tarheM. Venizelos makalesinde, Türk dilen bir resim ile ödenir. Fakat, bu Yunan münasebetlerinin uzun bir taresim ödiyenlerin hakkı olmak üzere rihçesini yaptıktan sonra Rum unistikraz ödendikten sonra tesekkül e surunun küçük Asya'dan tamamen decek bankanm sermayesini teskil çekilmesini müteakip de Yunanis eder. tan'ın bu havali üzerinde toprak füEnstitünün vazifesini daha iyi izah için (78) maddelik talimatnamesinden bir kaç maddesini nakledelim: «Birinci madde 19 kânunuevvel 1924 tarihli ve (2004) numaralı kanun ile ihdas ve tesis edilen (Kahve daimî müdafaa enstitüsü) nün merkezi (Sâo Paub) dadır. Bu mües sesenin meclisi idaresi şu surelte tesekkül eder:Ma!iye ve Hazine Nazırı reistir. Ziraat Nazırı reisisani, üç aza da ticaret ve ziraat mütehassısları arasından reisi hükumet tara fından intihap olunur. İki aza da kahve müstahsillerinden alınır. (Santos) ticaret cemiyeti de bir aza intihap eder. Ikinci madde (Enstitü) nün maksadı teşekkülü: Kahvenin daimî surette müdafaa ve himayesini te mindir. Müdiriyet, munhasıran Maiiye Nazırınm idaresindedir. Üçüncü madde Daimî himaye ve müdafaa sunlardır: A Santos limanına kahve muvaridatının tanzi mi; şimendifer idarelerile itilâf ya pılarak nakliyatın tahdidi; B muh telif Brezilya hükumetlerile muka vele yaparak her kahve çuvalı için bir milreys altınına kadar (circula tion) nakliyat resmi tarhetmek, ve bu resmin hasılatını kahve müdafaa ve himaye sermayesi için yapılacak istikrazlara tahsis etmek; Dördüncü madde Sermaye bu suretle teessüs ettikten sonra şu müdafaa ve himaye muamelelerine teİMabadı 3 uncu sahtfede) M. Venizelos mühim bir makale neşretti ((Diktiğimiz dostluk ağacınm büyümesi iki tarafın ihtimamile kabil olacaktır» Peste'mn en guzel ve muhteşem binalanndan Mavı T una sahılındekı parlâmento sarayt da askerî mızıka Türk millî marşını rasimi müteakip otomobillere bine Peşte ziyareti lu , ^ rek istasyondan ayrılmışlar ve Türk çalmıştır. llkönce Ismet Paşa vagoneseri değildir! dan inmiş ve Kont Karolyi tarafın bayraklan ile donatılmış sokaklar Budapeşte 11 (A.A.) Bütün saılan muhabbetle selâmlanmıştır. Mü dan azim bir halk kütlesinin siddetli bah gazateleri Türk vekillerine ha teakiben Hariciye Nazırı M. Valko alkışları arasından geçerek Lona raretle hoşamedî beyan ederek uzun Türk Vekillerine beyani hoşamedî ey palora oteline inmişlerdir. makaleler neşretmekte ve ayni şanlı lemiş ve hükumet erkânım kendileırka mensubiyetin her iki milleti yekrine takdim etmiştir. Başvekil, Haridiğerine bağlamakta olduğunu haPeşte 11 (A.A.) Hariciye Naciye Narızı ve Kont Betlen namına, tırlattıktan sonra ezilmiş bir Türkizırı ve Madam Valko misafirler şe Başvekil Paşanın ve Hariciye Vekili ye'den siyasî hayatta ağırlığını hisrefine bir öğle ziyafeti vermişlerdir Beyefendinin refikaları Hanımefensettiren nafiz ve kudretli bir devlet Ziyafeti müteakip misafirler at ya dilere buketler takdim olunmuştur. teşkil etmeğe muvaffak olan Gazi rışlarında bulunmuşlardır. Bu gece Minimini bir Türk kızı Macaris Hazretlerinin büyük meziyetlerini Operada fevkalâde bir müsamere tan'daki Türk'ler namına Ismet Pa kaydetmektedirler. (Lutfen sahıfeyı çevırinız) şayı selâmlamıştır. Türk Vekilleri me tertip olunmuştur. Hariciye Nazırınm öğle ziyafeti Mis X... Cinayetin esrarı gittikçe artıyor \tına gazetelerinde Türk Yunan dostluğu hakkında muhım bir makale neşreden M. Venizelos tuhatı emllleri beslemeksizin tamamen emperyalist bir siyaset olaca {Mabadı 4 uncu sahıfede) Bir Yunan temaşa heyeti Iki ay kalmak ve 60 temsil vermek üzere dün şehrimize geldi Musa Beyi kim ve niçin öldürdü ? Zaro Ağa nın refakatin de bulunan Ahmet Musa Bey, Irlanda'da Bel fast civarında bir tarlada çırçıplak olduğu halde maktulen bulunmuştu. Elbise namına Musa Beyin üzerinde yalnız bir kadın bo nesi vardı. Musa Beyin katili olarak maznunen arkadaşı Amerika'lı CulIens isminde biri tevkif edilmisti. Bu adam ikinci defa istiçvap edil mistir. Gerek bu istiçvap gerek diğer tahkikat cinayetin gayet esrarengiz olduğunu göstermektedir. Bu cina yette bir kızın mühim bir rol oynadığı (Mabadi 4 uncu saht'pr'e) ııı ıılılllMlıııııi'iıııi'iııi'iiırıı ıi'iııııııııııııııı ırııifillllf1ITIIIII lllllıııılllllıııiKH (iı ııııı ııı [ ıııııııııvııafi ••••ıııiııııııııııi'iıııııııııırıııııı Sanayicilerin dertleri \ Sağda dun şehrimize gelen Yunan artistleri Darülbedayi artıstlenle beraber tapurun govertesınde, solda heyete rıyaset eden maruf yıldtzlardan Mll. Papadakis Yunan'Iı sahne yıldızı dün kendisile görüşen gazetecilere demistir ki: « Temsil vermek üzere İstan bul'a geldiğimden dolayı çok mütehassisim. Türk artistlerile birlikte bir temsil vermeği çok arzu ederim Istanbul gazetecilerinin bana karşı gösterdikleri alâkaya nasıl tesekkür edeceğimi bilemiyorum.» Tasarruf Cemiyetinin tertip ettiği içtimada gümrükten şikâyet edildi Yarınki nüshamızda Dunku toplanttda bulunan fabrıkatorlar Dün İktisat ve Tasarruf Cemiyeti tarafından Ticaret Odası müzakere salonunda bir toplantı tertip edilmiş, şehrimizdeki bazı fabrikatorlar da bu içtimada hazır bulunmuşlardır. İçtima, cemiyet heyeti idaresin den Daniş B. tarafından açılmış, heyeti idareden Nizamettin Âli B. tarafından memleketimizdeki sanayiin inkişafı ve hariç memleketlerdeki sınaî hareketler hakkında bir konfe • rans verilmiştir. iktisat ve Tasarruf Cemiyeti müstahsillerle müstehlikler arasında mutavassıtlık vazifesile mükellef bu lunduğu icin Nizamettin Âli B. konferansın hitamında fabrikacılardan (.Mabadı 3 uncu sahtfede) Askerî Tekaüt Şubesinde İşleri bitenler Yarınki nüshamızda, Millî Müdafaa Vekâleti Tekaüt ?ubesi tarafından muameleleri ikmal edilerek resmî senetleri Muntazam borçlar müdürlü ğüne gönderilenlerin listeleri neşredilecektir. İtalya bandıralı Helouan vapurile dün şehrimize 21 Yunan artistinden mürekkep bir Yunan tiyatro trupu gelmiş, Darülbedayi san'atkârları tarafından istikbal edilmistir. Gelen san'atkârlar içinde geçen sene de aramızda gördüğümüz maruf Yu nan artisti M. Gavrilidis ile MH. Helen Papadakis te bulunmaktadır. Yunan'Iı artistler on tanesi Yunan ve 50 tanesi de beynelmilel olmak üzere cem'an 60 temsil everecekler, şehrimizde bir buçuk ay kadar kalacaklardır. ^ .. Yunan san'atkârları îstanbuPda bulundukları müddet zarfında Da • rülbedayi artistlerile birlikte bir temsil vermeği istemektedirler. Atina'da kararlaştırıldığına göre bu eseri Bedia Muvahhit H. intihap edecektir. MII. Papadakis Atina Konserva tuvarı piyano şubesini bitirmiş ve bundan bes sene evvel tiyatroya intisap etmiştir. Bedia H. da geldi Bir müddettenberi Atina'da bulunan Darülbedayi artistlerinden Be dia H. da dün Kelouan vapurile şehrimize avdet etmiştir. Bedia H. Atina seyahati hakkında demistir ki: « Atina'da bütün matbuattan ve artistlerden gördüeüm hüsnü kabulden dolayı cok mütehassis oldum. Bilhassa M. ve Mm. Venizelos ve sefirimiz Enis Beye gösterdikleri alâkadan dolayı nasıl tesekkür edece ğimi bilemiyorum.» Atina Yunan tiyatro birliği Bedia Hanıma bir diploma vermiş ve ken disini birliğe aza kaydetmistir.
