21 Ağustos 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

!i Agustos •Cumhuriyet SON TEL|3RAFLAQ Yalova yolu ve Bursa... Sarıyer'in meşhur deresi temizlenemez mi? Sarıyer'de meşhur bir dere avrdır. Sekiz on sene kadar evvel Sarıyer'ds bir feyezan vuku bulmuş ve felâketle neticelenmişti. Buna da sebep dere mecrasmın bozukluğu idi. Son zaman'arda bu mecra ıslah edildi. Fakat yapılan isteki eksiklîk dolayısile Sarıyer halkı bu sefer de derenin pisliğinden ve etrafa dağıttığı pis kokulardan bihakkın müşteki ve muztariptir. NALINA MIHINA Kotra safası! Beyaz kotra, beyaz yelkenlerile mavi denizin üstünde beyaz köpükler saçarak bir deniz perisi gibi uçar. Me'tem, kâh muattar bir kadın nefesi gibi, ılık çehrenizi okşâr, o Zaman yelken'er birer beyaz güvercill kanadı gibi çırpmır, sonra denizin çehresinde koyu mavi gölgeler ha* linde uzanan sağanak gelir, serin ve sert nefhasile saçlarınızı dağltır, yelkenleri ştşirir, tekneyi bir tarafa yatırır, beyaz yelkenli bey»» kotra denizin üstünde seker, baş bodoslaması köpükler saçarak mavi dal gacıkları yarar, iskotaları, yani yelkenleri idare eden ipleri gerersiniz. Rüzgâr, yelkenlere daha kuvvetle dolar, kotra, biraz daha bir tarafına yatar, köpükler çoğalır, sür'at ar • tar, Seyrisefainin yandan çarklı va« purlarından biri Snünüzde gidiyor. Biraz sonra ona yet'şirsiniz, bir sağanak, bir daha. . Deniz perisi pat patı bahriyi arkada bırakır. Vapu run güvertesinde üstüste oturan yolcular, gıpta ve tahassürle size ba • karlar. Bu güzel kotranın içinde, hakikaten gıpta edilmeğe lâyıksı nız. Beyaz iskarpinleriniz, beyaz çoraplarınız, beyaz pantalonunuz, beyaz gömleğin'zle, o tertemiz güvertede, dümen yekesi elinizde, bu beyaz kanatlı periyi mavi dalgaların üstünde uçuran sizsiniz. Ne kömür dumanı, ne yağ ve benzin kokusu, ne makinelerin feryadı, ne perva nelerin gürültüsü sizi rahatsız et * mez. Kotra uçar gibi kayar ve kayar gibi uçar. Sarı kırmızılt fors ile allı beyaslı sancak bu beyazlıkların arasında, gönülleri cezbeden birer çiçek gibidir. O beyaz, bembeyaz yelkenlerin üstünde o aylı yıldızlı sancak ne güzel, ne tath çırpımr, ne kadar ihtişamla, ne kadar azametle dalgalanır. Yekeyi biraz çekersiniz. Kısa, serî, çalâk bir manevre ile rüzgârı iskeleden sancağa alırsınız, bu defa tekne Öte tarafına yatar, kotracıltk tabirile kontralar sancaktan seyre başlar. Yelkenliler tam baştan gelen rüzgâra karşı yürüyemezler; rüzgâr, varmak istediklerf yerden doğru esiyorsa volta vurarak o noktaya doğru seyrederler. Kotraların, diğer yelkenlilere bu noktadan faikiyeti vardır. İyi bir kotra, başka yelken gemiierine nazaran, rüzgâra karşı binnisbe daha fazla dikine seyredebilir. Rüzgâr kesilirse kotra olduğu yer de kalır, diyeceksiniz. Evet Öyledîr. Fakat tstanbul'umuzda, rüzgârsız günler ne kadar azdır. Sabahlari denizden imbat eser, öğleyin ve yahut öğleden sonra gündoğuşu veya poyraz esmeğe başlar. Boğaz'ın sayesinde İstanbul civarı rüzgârsız kalmamakla beraber, takma motörlü kücük bot kotrayi sahile kadar sü • rükler. Büyükçe bir kotranın kamarasında yatmak ta kabildir. Derin ve daima rüzgârlı İstanbul sularmda kotracılık, sporların en güzeli, en zevklisî, en sıhhisi ve en safalısıdır. Zengtnler, kotracılık yapınız. ABİDİN DAVER * Musul'da Barzan Şeyhi uluhiyetini iSân etti Şeyh, oruç ve nanıazı kılchnp, camîlere çan taktırmıştır. Yeni dini kabul etmiyenleri öldürmektedir Musul 20 (Hususî) Burada deveran eden haberlere gore Barzan şeyhi yeni bir din neşrine başlamıs, kendisinin uluhiyetini, kardeşinin de peygamberliğini ilân etmiştir. Şeyh, oruç ve namazı kaldırmış, camilere çan taktır mıştır. Yeni din kadmlarm iste dikleri erkeklerle göriistnesini mübah kılmıştır. Şeyh dinini kabul edenlerin iaşesini temin etmek • tedir. Kendisine muhalefet edenler den 7 erkek, 4 kadın ile birkaç hocayı öldürmüştür. Aşiret hocaIarından bir kısmı vaziyetten korkarak civar aşiretlere iltica etmişlerdir. Barzan şeyhinin bulunduğu mıntakada havf ve dehşet hü küm sürmektedir. llillllltlMllhımmıı Bursa*y& gidenler, niçin Mudanya'yı bırakıp Yalova'yı tercih ediyorlar? Almanya'ya yardım Kısa vadeli kredilerin 6 ay daha temdidi kabul edildi, fakat... Bale 19 (A.A.) Almanya'ya açılmış olan kısa vadeli kredilerin müddeti 6 ay daha temdit edilmesi hakkındaki bankerler komitesi ta • rafından ileri sürülen tekliflerî Alman murahhası kabul etmîştir. Ma amafih, Berlin mahafili bu teklif leri gayri kâf i addetmektedir. Bâle raporunun mütaleaları, Almcnya için sert ve ağırdtr Berlin 19 (A.A.) Mütehassıslar komitesi raporunda deniliyor ki: <Şu ciheti beyan ve ilân etmek isteriz ki borçlara, f aiz ve atnortisman yüklerine diğer bir takım müteahhitler zam ve ilâve edilecek olursa ticarî borçlar mütemadiyen artacak • tır. ...mımıınmniKlllli «Taahhütler, Almanya'nın haricî borçlarının kartopu gibi mütemadiyen büyümesini intaç ettikçe ve yahut ithal&t ve ihracat nisbetsizliginin biitUn memleketin saadet ve refahmı tehdit eder bir şekil almasına bais oldukça sermaye sahip • leri asla vaziyeti sağlamlaşmış ve istikrar peyda etmiş telâkki etmiyeceklerdir. Gerek şimdi ve gerek mtistakbel dainler, Almanya'nın vaziyetinde hasıl olacak inkişafı gÖriip anla mak ve takdir etmek imkânına malik olmadıkça, kısa vadeli krediler açılması veya mevcut kısa vadeli kredilerin temdidi ve uzun vadeli bir istikraz akti, daima ciddî bir maniaya maruz bulunacaktır.» IIIIHtllMlllttMiHin İspanya'da Mısır'da tasarruf Sergiye rağbet Dinî ihtilâflar korkula Hükumet, masrafları yüzde 10 tenzil edecek Nazmi Nuri B. çok kuvcak bir hal aldı Kahire 19 (A.A.) Hükumet, Madrit 19 (A.A.) Victoria ruvetli bir nutuk söyledi devlete ait varidatın esasını teşkil banî dairesi rahibinin tevkif i ve müteakıben bütiin tspanyol kilise ekâbirinin imzalamış oldukları tamim dinî mes'eleye yeni bir şekil ve istikamet verecek gibi görünmektedir. Kilise erkâmndan bir çoğunun yeni rejim aleyhinde ciddî bir mücadele yapmakta oldukları zannedilmektedîr. Zannolunduğuna göre hükumet, M. Zamora, M. Lerroux ve M. Los Rios'dan mürekkep bir komisyon teşkiline karar vermiştir. Bu komisyon, Papanm vekili vasıtasile, Pa palıktan bir takım metalipte bulu nacak ve yahut her türlü münasebatı kesecektir. Rahiplerin ittihaz etmiş oldukları umumî hakaretler karşısında hükumet, rahiplere karşı komünistlere ve rejim düşmanlarına karsı hareket ettiği gibi harekete karar vermiştir. Nazırlar, meclisten çıktıkları zaman ketum davranmışlardır. Maa mafih, iktisadî, dinî ve malî mes'elelerle siyasî vaziyet hakkında pek yakında tatbik edilecek mühim ted • birler alınmış olduğu söylenmekte'dir. eden pamuk fiatının gayritabiî bir surette düşmesi yüzünden tehlikeye maruz kalan bütçe muvazenesini muhafaza maksadile bir takım tasarruf tedbirleri kararlaştırmıştır. Hüku met, umumî masraflarda yüzde 10 nisbetinde tenzilât yapmak, hüku met dairelerine yeni memur alma • mak ve müstacel mahiyette olmıyan yeni inşaatı geri bırakmak niyetin dedir. Bununla beraber hükumet memurların maaşlarında tenzilât yapmağa mütemayil değildir. Bundan başka hükumet emlâk ve araziye ait menfaatleri korumak ve pamuk fiatının düşmesi dolayısile müşkül vaziyette kalan ve mahke meye verilmek tehlikesi karşısında bulunan çiftçileri himaye etmek için lâzım gelen tedbirleri de alacaktır. Adlîyede tebeddülât Ankara 20 (Telefonla) Adli yede mühim tebeddülât vardır. Hazırlanan liste tasdikı âliye iktiran etmiştir. Tekaüt edilen valiler Ankara 20 (Telefonla) Ve kâlet emrinde bulunan sabık Sıvas Valisi Vahit, Burdur Valİsi Celâl, Rize Valisi Cemil, Trabzon Valisi Hilmi B. ler tekaüde sevkedilmiş lerdir. Gandî ile Hint valisi karşılıklı atışıyorlar! Ahmetabat 19 (A.A.) Gandi Hint hükumeti aleyhine bir çok ittihamları havi uzun bir liste neşret miştir. Gandi bu vesikada Hint hükumetini Delhi misakına bir çok riayetsizliklerde bulunduğundan do layı muahaza etmekte, bir çok kimseleri fena muamelelere maruz bı • raktığından, hatta kadınlara bile hürmet ve riayet gÖstermedîğiıı den dolayı tenkit ve ittiham etmektedir. Kalküta 20 (A.A.) KalkUta'da bulunmakta olan Valii umumî Gandi'ye vereceği cevabı hazırlamak üzere birdenbire Simala'ya dönmeğe karar vermiştir. Bu cevapta kongreye karşı bir takım ittihamlarda bu lunulacağı ve dokunaklı bir lisan kullanılacağı haber alınmıştır. 30 ağustos merasimi Ankara 20 (Telefonla) 30 ağustoa zafer bayramını tes'it için komite tarafından hazırlanan proje Heyeti Vekilece tasvip edilmiştir. Memleketin muhtelif yerlerinden merasim için Dumlupınar'a gidecek lere vagonlar tahsisi takarrür et mlştlr. Ankara 20 (A.A.) Ankara Sofya ve İstanbul Sofya telefon hatlarımn açılması için tecrübelere bu sabak ta devam edilmiştir. Ik malini müteakıp hat mükâlemelere açılacaktır. Bunu iyice anlatabilmek için karilerimizden bir zatın bize gönderdiği mektuptan şU bir kaç satırı altyoruzt «Sarıyer'in mecraları üttii kapalt olan dere ile sahile döhülür. Dere boyunca uzanan mecra bo ruları denizin içine kadar gömtilSon zamanlarda Bnrta yolu olaraK tercıh mt miştir. Otuz metre kadar bir Bursa (Hususî) Bugün şimditnahal rimtiyah, kokatt bir «U biye kadar çok yatılmış olan Yalova rikintiri, gelenler geçenler için i$ve Bursa'nın bazı bususiyetlerini antikm*> *"»~f "vliyen mulevveu bir latacağım. manzara arzeyler. Halkın şikâ • Yalova'yı Yalova iskelesi ve kapyeti üzerine kaymakatnlık boru • lıcalar olmak üzere ikiye tefrik et ları denize kadar uzattırdt. Fakat mek lâzımdır. derenin içi bol bir «u ile temiz Yalova iskelesi hergün bUyük bir lenmedi. Denizin yığdığı kumlarla canlıhk manzarası arzediyor. tskedere ağzt mütemadiyen tıkan lede sıraya dlzilmiş ytlzlerce oto makta, fakir bir takım çocuklar mobil ve otobüs bekler durur. Ya bu pitliğin içinde oynaşmakta, ve lova iskelesinde hayat on buçukta gene bu murdar tularda yıkanan Adalar istikametînden vapur görü»ürü «ürü Srdekler. kazlar tiiyle nünce başlar; saat bire kadar devam rinden dökiilen pia tularla ara • eder. Bu zaman zarfında tstanbul'zözlerin itina ile suladtklart, çöpdan gelen Bursa yolcuları otobüs çülerin dikkatle MÜpürdükleri a«lerle Bursa'ya, kaplıca müşterileri falt piyasa caddeai mülevve* bir de Yalova kaplıcalarına gider. Herhale gelmektedir. Kumtalda ve gün Bursa'ya 15 kişilik otobüslerden dere boyunun bu kısmındaki ev bir kaç tane işler. Akşam üzerleri lerde oturanlar miithiş bir tivriainek hücumu altında tamamile biBursa'dan; Istanbul'a gidecek 17,50 h uzurdurlar.» vapuruna yetişmek üzere tstanbul yolcuları gelir. Bursa Yalova yolu Kaymakamlık masraf ihtiyar 2,5 saattir ve adam başına bir lira ederek mecrayı denize kadar göile Yalova'dan Bursa'ya giymek katürmüş iken ve piyasa caddesinin bildir. Yolun çok işlek olmasına rağtemizliğine bu kadar itina olu • men Yalova'dan Orhangazi'ye ka nurken dereyi halkı iz'aç etmiyedar olan kısım bozuktur. Orhanga cek surette temiz bir hale getirzi'den Bursa yakınlarına kadar olan menin imkânı yok mudur ve orakısım fena ve Bursa'ya yakm bir kısının bu halde bırakılması sıhhati sım Bursa'ya ve Çekirge'ye kadar umumiyeyi tehdit etmiyor mu, bozuktur. Bu yol üzerinde son gün diye; lerde biraz faaliyet görülüyor. tn Soruyoruzî şallah Bursa'nın Çekirge'ye giden en işlek yolu da kısa zamanda düzelir de hergün gelen yüzlerce yolcu rahat seyahat etmek imkânını bulur. Yalova'nın bu kadar canlılığını anIatırken Bursa'nın eskiden pek iş lek iskelesi olan Mudanya'yı unut mak kabil değildir. Yalova iskele sinin bu işlekliğinin Mudanya'ya ne kadar tesir ettiğini tetkik ettim. lstanbul'dan gelen müşteriler 30 kuruş mukabilinde birinci mevkile 2,5 saatte Yalova'ya geliyorlar ve yüz kuruş mukabilinde Yalova'dan 2,5 saatte Bursa'ya varıyorlar. Yani sabah 8 i yirmi geçe tstanbul'dan hareket ederek gayet rahat şerait dahilinde ve 130 kuruşla saat ikide Bursa'ya gelirler. Buna mukabil Mudanya tarikile Bursa'ya ve birinci mevkile gelmek îojn 340 kuruş vapura ve 120 kuruş trene verilir. Bu suretle 130 kuruş yerine 460 kuruş vermek lâzımdır. Mesafede fark yoktur, fakat parada ve rahatta çok bilyUk fark vardır. Bu izabatım Mudanya'nın bugUnkU vaziyetini ve Yalova'nın yaz mevsimleri için elde ettiği canhlığın sebeplerini anlat mıştır zannederim. Maamafih buna rağmen Mudanya iskelesinde de nisSergintn ıtriyatçılar salonundan Mr köşe bî bir faaliyet gÖrmek kabildir. MuHalkın yerli mallar sergisine gös danya yolunu tercih edenler de şöyle düşünüyor: Yalova yolunda 2,5 sa> terdiği rağbet bütiin hararetile atlik bozuk kara yolu insanı çok radevam etmiştir. Dün sergiyi Cevhatsız eder. Mudanya Bursa yolu det Kerim Bey ve Şükrti Naili Pş. hem kısa hem de iyidir. Yüz kuruş geztnişlerdir. Sergiyi gezenlerin fark için Yalova'dan gitmek doğru miktarı dün akşama kadar 164 değildir. bin kişiyi buîmuştur. Sergi komîİşte görülüyor ki eskiden elde yalserî Nazmi Nurî Bey dün akşam nız Mudanya vasıtası olduğundan saat 18 de radyo ile şu hitabeyi herkes oradan gidiyordu. Vasıtalar irat ederek demiştir ki: coğalınca her yolcu kendi noktai na edilen Yalova iskelesinden bir muıızara i Seyrisefainin adamları bana çok gibi göründü. Bundan maada otelde kalanların yemek yemeleri mecburiyeti müşteriler arasında oldukça müş külâtı mucip oluyor. Maamafih alâkadarlar gelecek sene bu mecbu riyetin kaldırılacağını söylediler. Yalova'da geçen sene başlanan açık yiizme havuzu da bitmiş ve kaplıcadakilerin vaktini geçirebilecek bir eğlence yeri olmuştur. En çok masrafı mucip şeyler büyük otelde hergün çalan on kişilik orkestra ile elektrik istihsal eden fabrikadır. Acaba bu ihtiyaçları daha ucuza temin etmek kabil değil mi! Bir de Yalova kaphcalarında otomobillerin manevra yeri için dar ve îniş tehlikeli bir yer intihap edil miştir. Orada her an bir kaza olması kabildir. Bunun muhakkak düzel tilmesi lâzımdır. Yalova'da yeni yapılan binaiardan yalnız Vali konağı ve Seyrisefain Müdürü Umumisinin ikametgâhı zikredilebilir. Bu iki binanın da haricen manzarası güzel dir. Bursa'ya gelince: Bu kaphcalar eskisine nisbeten çok tenha olmakla beraber gene canlı bir hayat görülmektedir. Çelik banyolu otellerin sahipleri vaziyetlerinden ne gayri memnun ne de çok memnundurlar. Gönlü Ferah oteli raüsteciri lsmail Beye sordum. «Bir aydır işimiz za rarsız gidiyor. Bir iki ay daha böyle giderse vaziyetimden memnun olacağım. Yalova kaphcalarının işle • mesi belki bize de biraz tesir etmiş olabilir. Fakat ben daha ziyade umumî buhranın tesirini görüyorum» dedi. Asrî çelik banyoları için ya pılmakta olan büyiik otelin inşaatı bitmek üzeredir. Her yerden gelen bir çok memurlar ve aîleleri eskîsi gibi istirahat ve tedavi için Bursa'yı tercih etmektedirler. Burada kap lıcalara gelmiş ecnebiler nadir gö • rültir. Muhakkak ki her iki yerimiz çok kıymetlidir. Kıymetleri daima artacak ve halkımız ferahladıkça buralara da rağbet çoğalacaktır. BlLÂL Sâit Beyin katli Mahkeme yeniden tahkikata lüzum gördü Beykoz spor kulübü futbol kaptanı Sait Beyi öldürmekle maznun bulunan bahriyeli Cemal, şapkacı Reşat ve arkadaşları hakkındaki muhakeme hitam bulmuş ve dünkü celsede kararın tefhim edilmesi takarrür etmişti. Bu hususta verilecek kararı dinlemek üzere mahkeme salonuna pek çok kalabalık gelmişti. heyeti hâkime, mevkilerini iş gal ettikten sonra Reis Vasıf Bey şu kararı tefhim etti. «Ilk tahkikat euiasında ve hazırlık tahki katında yapılan tahkikat, mah • kemeyi tereddütten kurtarama mıştır. Zabıta, bu cinayetin tahkiki esnasında maalesef muvaffakiyet gösterememiş, tahkikatı noksan yapmıştır. Hâdise tenevvür etmemiştir. bu itibarla yeniden tamiki tahkikata lüzum gö rülmüş ve hâdise mahallinde bulunduğu anlaşılan Kelle Ibrahim ve 8 Mehmet Beylerle, hâdisenin vuku bulduğu mahallerdeki u mumhanelerdeki kndınların fahit sıfatile mahkemeye celolerine ve yen^den celsenin küşadına lüzum görüîmüştür.» Muhakeme bu sebepten 10 eylule talik edilmiştir. Yeni bir fedakârlığımız: Renkli resimler Karilerinden gördüğü rağbet ve teveccühe lâyık olmağı en büyük bir vazife addeden CUMHURÎYET renkli resimler neşrîne karar vermiş ve bu maksatla büyük maddî fedakârlıklar ihtiyar ederek Almanya'dan getirttiği en son sistem makine ve levazımla bir renkli resim klışeha nesi açmıştır. Fakat gazetemiz, bunu da kâfi görmemiş, klışehanede fennin en son usullerine tevfikan tiç dört renkli güzel resimler basacak klışeler yapılmasını temin için gene Almanya'dan bir renkli klışe mUtehassısı getirtmiştir. Birinci sahifemizi süsliyen kotra resmi işte bu khşehane ile o müte hassısın eseridir. Gazetemiz, bun dan sonra, arasıra birinci sahife sinde birer tablo gibi renkli resimler ve arzu edenlere de üç dort renkti gayet güzel ilânlar da basacaktır. Renkli resimlerimizin muhterem karilerimiz tarafından memnuniyetle karşılanacağından ve fedakârllk larımızın takdîr edileceğinden eminız. AnkaraSofyaistanbul telefonu Hanciye Vekili Ankara 20 (Telefonla) Hariciye Vekili Tevfik RUştü Bey yarın akşamki trenle fstanbul'a hare ket edecek, oradan Cenevre'y* gi • decektir. Oslo 19 (A.A.) Apitzberg'den bi'diriidifine göre Nautilut saat 16 da yola çıkmiftır. Hautilus'ün seferi «Diğer devletlerin sergiye, ihtisas ve tecrübe kuvvetile kazandıkları tefevvuklar karşısında Cumhuriyet devrinden sonra dünyaya gelen Türk sınaiyatınm müşteri degil seyirci bulmak için bile çok fazla beklemeğe tahammülümüz yoktur. Azmini İstiklâl harbinde şan ve! şeref dolu tarihinde bütün hat ı metile gösteren Türk milleti şimdi fabrikalarının küçük damları altında yeni yeni sınaî zaferler kazanmağa hazırlanıyor.» Dün gece saat 21,30 da Cumhuriyet gençler mahfili sergide bir müsamere vermiştir. zarına göre Yalova veya Mudanya yolunu tercih ediyor. Yalova ve Bursa kaplıcalarına gelince: Yalova kaphcalarında cidden çok muntazam tesisat yapılmış ve oraya geleceklerin eğlenmesi için her şey düşünülmüştür. Zaten halk ta bunu takdir ederek tatil zamanlarında Yalova'yı ziyaret etmeği ihmal etmiyor. Yalnıı dikkat ettim: Gelen ziyaretçilerin kısmı azamını Musevi'ler, Ermeniİer ve gayrimüslimler teşkil etmektedirler. Diğer vatandaşlarımızın da Yalova'nın gü zelliklerinden istifade etmeleri şa yani temennidir. Yalova kaplıcala nnda oteller muntazam ve temizdir. Seyrisefain idaresi iyi îdare ediyor. Ancak bu hizmetlere tahsis edilen ibrahim Tali Beyin teftişleri Birinci Umumî MUfettiş İbrahim Tali Bey Tukak, Patnoa, Erceyş, Van'da teftişatta bulunduktan sonra Çolemreğ'e gi^miştir.