15 Ağustos 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
SEKiZiNG SENE No. 2612 Başmuharrlrl NADİ İDAREHANESİ: VnvflRunui'iımvr luı^iMıiı'ıi »Uırn " Teigraf: İstanbul Cumhurivet j * Posta kutusu: N° 246 İ • Başmuharrlr • 22366 . Tahrir müdürü 2323S 20472 İdare mUdurü 22365. Matbaa Cu m h u riy Matbuat kanununa göre CUMARTESi 15 AGUSTOS 1931 şen/ıfTl ! MÜODET İTÜRKİYE İÇİN HARİÇ İÇİN : Seneligi f 1400 Xr. | 2700 Kr.1 t | 6 Aylıgi | 750 Kr. 1450 Kr.; \ 3 Ayhğı | 400 Kr. 800 Nflshası 5 Kuraştar her Mühim bir mes'ele Gayrimübadillerin İşleri ve Tesviye çareleri Gayrimübadillerin Yunanistan' • daki mülklerine mukabil Yunan tebaasının da İstanbul müstesna • Türkiye'nin diğer memleketlerinde bulunan emlâki bize kalmıştı. Bu emlâk hükumet uhdesine intikal ettiğinden şimdi hükumetçe satılığa çıkanlacak, bedelâtı gayrimübadil lere verilecektir. Türk tebaası gayrimübadillerin Yunanistan'da kalan emlâk ve arazisinin bedelleri yekunu otuz mil yon lira kadar tahmin olunuyor. Maliye Vekâleti gayrimübadillere ve rilmek üz£re otuz milyon liralık bono bastırmıştır. Fakat simdilik herkesin matlubunun yüzde yirmisi verüecek, yani otuz milyon liralık bonodan yalnız altı milyon Iiralığı tevzi olunacaktır. Her gayrimübadil eline geçecek bonolarla İstanbul bududu haricinde satılacak Yunan'lı mallarından arzu ettiklerini, müzayedesine istirak ederek, alabilecek, yabut satı • lacak mallar bedelâtından Ziraat Bankasında toplanacak paradan istihkakını nakten alacaktır. Fakat bu muamelât için Heyeti Vekileden çıkan nizamnamede Yunan'lı mallarının satılması bir müddetle tahdit edilmemistir. Satış muamelesi de senelerce devam edecek olursa matlupları cüz'î olan ve bu • nunla mülk alabilmeleri imkânı bulunmıyan zavallı fakir gayrimüba diller gene senelerce bekliyecek, sürünecekler midîr? tşte buna mahal kalmamak îçin Maliye Vekili Beyefendi bonolar tevziatını ceste ceste yaptırmağı muvafık gbrmöşlerdir. Şimdi defter leri yapılmıs, satılmağa hazırlan mış altı milyon liralık mal bulun • duğu için yalnız bu miktara göre bono tevzi olunuyor. Bu suretle satılığa az mal çıkarıldığı cihetle bu kısım satış muamelâtının az zamanda neticelenebileceği ümit ediliyor. Gayrimübadillerin umumiyete yakın, ekseriyeti alacaklarının böyle ceste ceste, fasılalar ve küçük parçalarla verilmesinden şikâyet ediyorlar: Umitlerimizi, istikbalimizi ü • zerine bina ettiğimiz bu servetimiz elimize küçük parçalarla geçecek olursa her gelecek parayı siddetli ihtiyaçlarımıza sarfedecek, tedri cen yiyip bitireceğiz. Bir mülk al mağa, iradımızla yaşamağa unkân olamıyacak, sonumuz sefalete va racaktır. Maliye Vekâleti gayrimü • badillerin hakkı olan otuz milyon liralık emlâk ve arazinin defterle rini hazırlamış, bonoları birden tevzi edîp malları da birden müzayedeye çıkarmış olsaydı muamele daha çok sür'at ve sühuletle ve gayrimüba dillerin menfaatine muvafık surette neticelenmiş olacaktı. Bunun için çareler düşünülmüş ve bulunmuştu.. Diyorlar. Verilen izabata göre bulunan çare sudur: Mademki bu bonolarla emlâk satın alınabilecektir, ve mademki bir gayrimübadilin elindeki bonolar miktanna muvafık bir mülk bulunması ve bütün Yunan emlâki Ana dolu'da ve muhtelif uzak memle ketlerde bulunduğu için o mülkü görmesi, satın alması, idare etmesi gayet müşküldür. Gayrimübadiller den makul düşünen selim fikir sa hiplerinin ellerindeki bono serma yelerini birleştirerek aralarında bir gayrimübadiller emlâk şirketi teskil eylemelerinden başka çare yoktur. Böyle bîr sirket teskil olunamaz da Anadolu'da milyonlarca liralık emlâk, arazi, madenler birden satılığa çıkanlacak olursa dehşetli bir panik, buhran husule gelecektir. Çünkü mevcut iktisadî buhran ha • sebile Anadolu'da böyle milyonlarca liralık emlâke talip bulunması kabil değildir. Küçük sermayeler hiç bir şey yapmağa muvaffak olamıyarak bonolarını borsada satmağa çalışa caklardır. Borsaya milyonlarca liralık bono arzolununca (arz ve talep) (Mabadi 2 ıncı sahıfede) Neşriyat suçlarının mes'ulleri kimlerdir? Hakikî mes'ulün aranması noktasından gazetelerin vaziyeti nedir? Vasfi Raşit B. kanaatlerini izah ediyor [Yeni matbuat kanunu bilfiil tatbikat sahasına konulmuş bulunuyor. Yeni mevzuatın matbuat tarafından tatbikını istilzam ettiği ahkâm ve şerait, simdiye kadar neşriyat haya tında kullanılagelmis olan usul ve eskâli dahi küiliyen denilecek derecelerde deçistirmeği icap ettiriyor. Bu hal ile Türk matbuatı yeni müeyyedelerin vecaibine uymak kadar, yeni tesk^ât ta yapmak mevkiindedîr demek oltcr. Gazeteler; muhtelif kalem arka • daitarıni't tek bir mihrak etrafında tfvhit edilmis fikirlerinin mümteziç bir muhassalası olduklartna "X bu toplu elden çtkan nesriyatm adalet cephesînden telâkki ve takdiri ile mes'uliyet vostflartnın aranma*t kanunun cok ehcmmiyet verilmis hususiv*tierinden birini teskil etmiştir. Buçün, yarm icaplarına alnmağa mecbur olduğumuz hükümleri mü talea ederken; kanunun mazbata muharriri olmak itibar ve haysiyetile Sebinkarahisar meb'usu Vasfi Raşit Beyin fikirleri nev'ama bir tefsir mahiyetini de haiz olabilirdi tabii. Vasfi Rasit Be^le yaptı^ımtz mü • lokatın birinci kısmını bugün nesre • diyoruz. ] Suallerinizin bir çoğu yeni matbuat kanununun matbuat cürümlerindeki mes'uliyeti nasıl tanzim eylemiş oldupıma ve ne Icin böyle tanıin et • mia bulunduğuna aittir; biri de va Hantmlar arasında yaprlan yüzme müsabakast başlarken. Şebtnkarahısar meb'usu Vasfi Rasit Bey ziyetlerinî yakından büdiğim tstanbul gazetelerinde nesriyatı fiilen ve hakikaten idare edenlerin kimler olduğunu îsim zikrile söylemekliğime yani diğer suallerin cevabını amelî bir izah ile toplamaklığıma aittir. Bir gazetede başmuharrir, yazı iş leri müdürü, yazı işleri müdür muavin veya muavinlerî, istihbarat şefi, muharir, muhabir ve muhbir olmak üzere bir çok kimseler çalışır ve gazete bu saydığım kimselerin müş terek sâyisile meydana çıkar; şimdi siz bana söyliyiniz. Gazete vası • tasile yapılmıs bir suçtan dolayı bu saydıklarımdan hangisini veya hangi(Mabadi 4 üncü sahtfede) Ismet Pş. Dünkü yüzme müsabaVekillerle beraber kaları heyecanlı oldu Ankara'ya gîdiyor Galatasaray 62 puvanla birinci oldu Başvekil salıya tekrar ve hediye edilen kupayı kazandı Yalova'ya dönecek Yalova 14 (Hu. Mu.) Bu rada bulunan Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Beyle Umum Jan darma kumandanı Kâzım Paşa Başvekil Ismet Paşayı zîyaretle uzun uzadıya görüşmüşlerdir. Bugün Adliye Vekili Yusuf Kemal Bey buraya gelerek tsmet Paşayı ziyaret etmiştir. Aldığım habere göre tsmet Paşa pazar günü diğer vekillerle birlikte ve İstanbul tarikile Ankara'ya. avdet edecektir. Pa zartesi günü Heyeti Vekile mutat içimaım aktederek birikmiş iş leri çıkaracaktır. tsmet Paşa Hz. işlerini bitirdiği takdirde mezuniyetini geçirmek üzere pazartesi akşamı veya salı günü tek rar Yalova'ya dönecektir. Bugün Yalova'da her günden , fazla kalabalık var. Eğlenceli bir gün geçmiştir. Şükrü Kaya Beyle Kâzım Paşa yarm akşaıcki vapurla İstanbul'a gidecek ler dir. Yerli mallar sergisi dün çok kalabalıktı Sergiyi dün 20 bin kişi ziyaret etti ve mühim satıslar oldu Sutopu musabakastnda heyecanlı bir an GoV İstanbul mmtakası yüzme, atlama ve sutopu müsabakaları şam piyonası dün Büyükdere'deki yüz me havuzunda yapılmıştır. Müsabakalar maalesef arzu edildiği kadar muntazam cereyan etmemiş, havuzun etrafında ve gazino kısmında hiç bir tertibat alınmadığından bir çok karışıklıklar olmuştur. Maamafih müsabakalar heyecanla takip edilmiş ve bu yarışlarda birinci ge lecek olan kulübe verilmek üzere Amerika sefiri Mr. Gruv tarafından bir kupa hediye edilmiş olması da müsabıkları azamî gayretle harekete getirmiştir. Hanımlar arasında 100 metre kurbalama: Galatasaray'dan Aristi H. birinci, Beylebeyi'nden Münevver H. 2,28 dakika. Erkekler arasında 200 metre serbest: Beylerbeyi'nden Salim birinci, Cemil ikinci 2,53,2 dakika. Hanımlar arasında 200 metre serbest: Beylerbeyi'nden Nihal H. bi rinci, Galatasaray'dan Aristi H. ikinci 4,5,7 dakika. (Mabadi 3 uncu sahıfede) Berlin mülâkatı M. Laval ve Briyan Berlin'e davet edildiler Müsabakaların neticeleri Erkekler arasında yüz metre serbest: Birinci Galatasaray'dan Halil, ikinci Suat 1,18 dakika. Erkekler arasında 400 metre serbest: Birinci Beylerbeyi'nden Salim, ikinci Galatasaray'dan Seref 6,19,8 dakika. Hanımlar arasında 100 metre serbest: Galatasaray'dan Aristi H. birinci, Beylebeyi'nden Nihal H. ikinci 1,52 dakika. Erkekler arasında 200 metre kurbalama: Galatasaray'dan Nail bi rinci, Kuleli'den Sedat ikinci 3,56,6 dakika. Dun sergıdekı kalabalık terine de intibalarını o suretle kaydetmişlerdir. Dün Adapazarı ipekli kumaşlar fabrikası paviyonu vitrinci lik noktai nazarmdan çok takdir edilmiştir. Sergide dün yapılan mubayaat son üç günlük satış yekununa baliğ olmuştur. Serginin bu kadar muvaffakıyet kazandığını gören bazı ecneKapıdan girerken kaynaşan binlerce halkın uğultuları ara bi fabrika mümessilleri malları • sında hoparlörün (daima sağı ta nı teşhir için sergi heyeti tertibiyesine müracaat etmişlerse de takip ediniz) ihtan işidiliyordu. lepleri reddedilmiştir. Dün sergiyi saat 19 a kadar 20 Sergi 26 ağustosa kadar de bin kişi ziyaret etmiştir. Düne kadar ziyaret edenlerin adedi 75 vam edecektir. Halkın gösterdibini tecavüz etmektedir. Dünkü ği alâka ve rağbet dolayısile bir ziyaretçiler arasında sefaretha müddet daha temdit edilmesi neler ve bir çok ecnebi bankalar muhtemeldir. Pazartesi akşamı gençler maherkânı mevcuttu. feli tarafından Galatasaray li Sefirler sergide gördükleri mükemmeliyete karşı beyanı tak sesi konferans salonunda bir dirat etmişler ve sergi hatıra def temsil verilecektir. Galatasaray lisesinde açılan üçüncü yerli mallar sergisi dün cuma olmak münasebetile en kalabalık günlerinden birini yaşadı. Sergiyi ziyaret için sabahtan başlıyan tehacüm öğleden sonra bir kat daha artmış ve sergi komiserliği bir hâdiseye meydan vermemek için zabıta kuvvetini üç misli tezyit etmiştir. Fransız Basvekılı M Laval ile Alman Başvektlı M Brunıng'ın son Parıs seyahatmde beraber alınmıs bir resımleri Galatasaray'lı Suat Beyın guzel bir atlayısı Paris 13 (A. A.) Başvekil ile Hariciye Nazırınm Berlin'i ziyaret etmeleri için Alman hü kumeti tarafından vukuuna in • tizar olunan resraî davetname Fransa hükumetine henüz gel • memiştir. Salâhiyettar mehafil böyle bir davet yapıldığı takdirde hükumet in bunu samimî su rette telâkki edeceği filçrinde bulunmaktadır. M. Laval'e zamanı gelince (Mabadi 2 ma sahıjede) 1 Yeni tefrikalarımız: KADtFE ALEV Maur ice Dekobra'nm en güzel eseri AMERİKA SULARINDA ALMAN TAHTELBAHtRLERt Abidin Daver Bey naklediyor Yakında başlıyoruz
