14 Ağustos 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENE No. 2611 YUNU8 | ri IOAREHANESİ: Laı>ıxında «Utrei rahsus» Telgraf: İstanbul Cumhurivet Posta k u t u s u : N° 2 4 6 Idare müdürü 22365. Matbaa TahrIr m ü d ü r ü 22366 33236 20472 Cu m h u riy Gayrîmübadiller CUMA 14 AGUSTOS 1931 j MÜDDET: ITÜRKİYE*[çİNİ' \ 6 Aylığı { { 3 Ayhğı { I ŞERAİTt HARÎÇ İÇİN j : Seneliği : 1400 Kr. j 2700 Kx. 750 Kr. ! 1450 Kr.. 400 Kr. 800 Kr. NOshası 5 Kurnştnr her Yeniden Muhacir Getirilmesi Düşünülüyor lhracat işlerımız Nasıl tanzim ve Tevsi olunabilir? thracat ofisinin müsbet sahada inkişaf eden mesaisini memnuniyetle takip ediyoruz. Şimdiki yoldfe yü rünülmek ve harîcî ticaretimizi alâkadar edebîlecek esaslı malumat vakit ve zamanile gerek hükumete, gerek alâkadar tacirlere ve müstah«illere yetiştirilmek şartlarile bu müessese büyüye büyüye millî faal hayatın en canlı ve en amelî bir müessese olacaktır. İhracat ofisinin ifasına med'uv bulunduğu vazifeleri hergün daha iyi ifa edecek vesait ve şeraît ile takviyesi lüzumu pek açık anlaşılıyor. Tezahür eden vaziyetlere göre bu müessesenin me •elâ aktolunacak ticaret muahede • lerine bizim için faydalı esaslar koy' dunnakta mevcut resmî teşkilâtla * nmızdan daba müessir surette hizmet edebileceğine dahi hükümde biz tereddüt etmiyoruz. Burası böyle olmakla beraber son zamanlarda gördüğümüz bazı misal lerine göre ihracat tiaretimizin tanzim ve tevsiini yalnız resmî teşki lâtlardan istemekle kalmaraaklığı mız lâzım geldiğine dahi kanaat getirmiş bulunuyoruz. İhracat isi millî iktisadın belli başlı esaslarından birini teşkil etmekte olduğuna göre bu isle meşgul olan veya Ohlara yakından uzaktan temas eden kimselerin ihracat işlerinde zorlukları kaldı racak ve onlan kolaylaştıracak diye oğrendikleri ve kanaat getirdikleri mes'eleleri millî bir vecibe olarak memleketin menfaatine hâdim kıl maları lâzım. Bu iflerde böyle umumî bir el birliginin müsbet neticeler vereceğrnden şüphe etmiyoruz. Herkes ya bir iş dolayısile, yahut her hangi bir sebeple gezip tozduğu yerlerde ve tahsisen ecnebi diyarlarında millî iktisadiyatımızı ve bilhassa ihracat işlerimizi alâkadar edebi lecek vaziyetler karşısmda bulun dukları zaman bu yoldaki malu matlarından ve fikirlerinden millî mubiti haberdar etmeği bir vazife bilmelidirler. Bu hususta matbuattan istifade edebilirler, ihracat ofisine yazabilirler, ticaret odaları . mızı haberdar edebilirler, nihayet Iktisat Vekâletini tenvire müsaraat eylemiş bulunabilirler. (Iktisat Vekâletine gelecek malumat orada uyuyup kalmamak şartile tabiî!) Bilmem ne kadar doğrudur, tngiliz'ler hakkında şöyle bir rivayet vardır: Her tngiliz memleketi ha rîcinde muttali olduğu ve memleketini alâkadar edeceğini farzettiği her mes'ele hakkında memleketine ve tabiî memleketinin hükumetine malumat vermeği bir vazife biliyormuş. Ingiliz'ler hakkında hakikate ne kadar mutabık olduğunu bittâbi tevsik edemiyeceğimiz bu âdetin Türk'ler arasmda ve bilhassa ihra ' cat işlerimize müteallik hususatta adeta asla ihmal olunamaz bir vazife haline gelmesini temenni etmemek kabil değildir. Bizi bu temennîyi kuvvetle ileri sürmeğe sevkeden sebeplerden olarak geçen gün Almanya'dan bir mektup aldık. Alman buhranımn en hâd devirlerinde vaziyeti mütalea eden bu mektupta Alman ahvali hakkında daha yakın temaslara müstenit malumat ve mütaleat vardı, ve bu mektubu gönderen Almanya'da çahşan bir Vatandaştı. Mektup zaten bir sirgüler halinde idi, ve bilâhare öğrendiğimize göre o sirgüler bir çok evlere de gönderilmiş, bu tarik ile başlıca ihracat yerlerimizden bir olan Almanya hakkında alâkadarlar tenvir edilmek istenilmiştir. Bu hareketin pek vatanperverane bir gayret mahsulü olduğunu burada takdir ile zikretmek bir vazîfedir. Sonra ihracat işinde tş Bankasının dahi teşkil ettiği tş Limitet Şirketi ile üzerine çok esaslı bir vazife almış olduğunu da bu münasebetle ve daima büyük memnuniyetle hatırhyabiliriz. Memleket iktisadiya tında mühim roller oynıyan Iş Ban Yenidenl00,000 muhacir getirilmesi düşünülüyor Yunanistan'dan mübadele sure tile memleketimize gelen muhacir lerin vaziyeti son kanunlarla tamamile tasfiye edilmiş olacaktır. Mübadele siyasetinde Yunanistan daha sistematik hareket ederek bu işi Cenubî Amerika'da muhacirin iskânı ile meşgul olan bir Amerika'lının projelerile tanzim ve idare etmiş ve muhacirleri daha evvel müstahsil vaziyete sokmustur. Türk mübadillerinin celp ve iskân içini deruhte ederek lüzumu kadar yeni köyler tesis etmek üzere vaktile mütehassıs bir Amerikan şirketi namına sabık Hahambaşı Hayim Naum Ef. nin hükumetimize müracaat ettiği ve bu teklifin o zaman redde dildiği haber verilmektedir. Maahaza Dahiliye Vekâletimiz; bilâhare tatbik edilmek üzere mu hacirin ve iskân siyasetine dair mühim bir proje vücude getirmiş bu lunmaktadır. Malum olduğu veçhile memleketimizdeki nüfus; arazinin vüs'atine kıyas edilemiyecek kadar Tevzi edilecek bonolar yakında Bulgaristan ve Yugoslavya'lı Türk'ler Istanbııl'a geliyor Şark vîlâyetlerine yerlestirilecek | Bonoların hasılı ile bir emlâk Dördüncü Tıp Kongresinde neler görüşülecek? Asıl mevzuu teşkil eden raşitism'e dair muhtelif raporlar hazırlandı Yerli Mallar Sergisinde en çok beğenilen eşya Millî mamulâtın bilhassa çini, menGalatasaray li sesinde açılan yerli mallar sergisi bu sene de çok rağbet görmektedir. Dün de 14,000 kişi sergiyi ziyaret etmiştir. Serginin resmi küsadı münasebe tile Sanayi Birliği »aef/s tarafmdan çekilen tazimat telgrafına Reisicumhur Hz.inden dün atideki ceavp gelmiştir: Millî Sanayi Birliğine Hislerinize te • şekhür ve muvaf • fakiyetinizi temenni ederim. Reisicumhur Gazi M. Kemal Maarif Vekili Esat B. de refikalarile birlikte dün sucat, ıtrıyat kısunları takdir kazanıyor \ I şirketi teşkil edilmek azdır, fazla nüfus ihtiyacımız vardır. [ isteniyor Bulgaristan ve Yugoslâvya'da ise isAnadolu'da siz bir çok kardeşlerimiz vardır. Yeki Yunan em ni yapılan proje bunlardan 100,000 lâkini karşılık j kişinin en salim bir şekilde memle göstererek çıketimize celp ve iskânını temin edecek esas ve şeraitle hazırlanmıştır. karılan ve gayBuna göre hükumet gelecek muha rimübadillere cirler için evvelâ yeni binalar insa tevzi edilecek veya ihzar edecek, onlara mahsus olan ve altı mil istihsal ve geçim vaziyeti hazırlıyayon lira kıycak, bundan sonra mahalline gön metinde bulu Dr. Kadri Raşit Pş. ve Server Kâmil, Ali Şükrü, Fahrettin Kerim Beyler derilecek memurlaria kafile, kafile nan bonolar 22 eylulde Ankara'da toplana lıklar hakkında Dr. Fahrettin Ke muhacir getirilerek derhal mıntakaMaliye Vekili cak olan dördüncü Millî Tıp kongresi rim B. bize şu malumatı evrmiştir: larına yerleştirilecektir. Gelen nrutarafmdan im Gayrimübadiller Ce ne bir çok doktorlarımız iştirak e • « Iki senede bir toplanan konhacirlere derhal arazi ve hayvanat za edilmiştir. miyeti Reisi Celâl B. decektir. Kongre için yapılan hazırİMabadi 4 üncü sahifede) verilecektir. Bunlar daha ziyade şiMaliye Vekaleti Emlâk İşleri mendifer hattı güzergâhına bilhassa Van'a doğru giden mıntaka dahi • Müdürü Rüştü B. bugünlerde bolinde iskân edileceklerdir. Nüfusa noları hâmilen tstanbul'a gele teksir, istihsalâtı tezyide matuf olan cektir. bu muazzam isin S milyon Türk lirası Bonolar gayrimübadillerin is ile basarılabileceği tahmin edilmek» tibkaklarının yüzde yirmisine tetedir. kabül etmektedir. Haber aldığımıza göre Hayim NaGayrimübadiller bonolarm ve um Ef. nin temsil ettiği Amerikan metrük emlâkin hüsnü idaresini şirketi bu işe de taliptir. temin için bütün gayrimübadil Darülfünun Divanı dün saat lerin iştirakile bir Emlâk Anonim 11 den yirmiye kadar devam eden Şirketi teşkil etmek f ikrindedir uzun bir içtima aktetmiştir. ler. Dünkü içtimada Fakülteler meclisince tesbit edilen müder Haber alığımıza göre bu şirket bir banka ile anlasarak yapılacak rislerin barem derecesi ve maasve oldukça vâsi bir sekilde çalı ları tetkik edilmistir. sacaktır. Ker fakültede müderrisler deŞirketin sermayesi Vekâlet tarecesi hakkında esaslı tetkikat rafmdan bono tevzi edildikçe yapılmış olduğundan Divanın müartacağı için 25 30 milyon lirazakeratı çok münakaşalı ve ha • ya kadar baliğ olacaktır. Bu suraretli bir şekilde cereyan etmişretle bütün emlâki uhdesine atir. larak gayrimübadillere taksitle Dün bu uzun içtima zarf ında satabilecektir. ancak Fen ve Hukuk Fakülteleri Gayrimübadiller Cemiyeti hernüderrislerinin barem dereceleri yeti umumiyesi yakında içtima e tetkik edilebilmiştir. derek bu mes'eleyi müzakere eDivan cumartesiye tekrar iç • Darülfünun Emini Muammer Raşit B. decektir. tima ederek diğer fakülteler ba i Darülfünun Divanı . •^»••».. . Dün Hukuk ve Fen Fakültesi rnüderrislerinin maasları tetkik edildi Alamn Sefirinin mühim bir nutku «Biz Avrupa'yı yerinden oynatmamak için harbe devam etmedik» remini tetkik ve ikmal edecektir. Divana yeni bir aza Edebiyat Fakültesinin Divanda azası bulunan Edebiyat Fa kültesi müderrislerinden Şerif Bey istifa etmiştir. Evvelki gün içtima eden Edebiyat Fakültesi müderrisler meclisinde, Şerif Beyin yerine Divana sabık Maraş meb'usu Behçet Beyi murahhas intihap edilmiş ve Behçet Bey dünkü Divana iştirak etmiştir. IIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIHIMIMIIMIIIIIIIIUIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllllllllllllllllllllllll IIIIIIIIIIIIIIIMIIIUIimillllllll limilHIIIIMIMimil Gene otomobil kazası bir çarptı ve altı kişi yaralandı Beşiktaş'ta otomobil direğe sergiyi ziyaret et Serginin en çok takdir edilen bir köşesi: Kütahya çinilerinden şomine miş ve sergide her sene müteziyat bir terakki eseri gördüğünü beyan etmiştir. Üçüncü Kolordu Kumandanı Şükrü Naili Pş. da sergiyi ziyaret etmiş ve fabrikatorları takdir etmiştir. Bundan başka bir kaç günden beri şehrimizde bulunan Beynelmilel Meslek Kadınlan Birliği azası Robert Kollej kızlar kısmı müdiresi ile birlikte dün sergiyi gezerek Esir geme Derneği, Hilâliahmer San'at Evi ve ıtriyat fabrikaları mamulâ tından mühim miktarda mubayaatta bulunmuşlardır. Irak'ın Ankara sefiri Naci Şevket B. de sergiyi ziyaret ederek pek ziyade beğenmiştir. H. Fırkası Kâtibi Umumisi Recep ııiMHimııııııııııııııııııııı ııııııııııııımıı B. dün sergiyi tekrar ziyaret etmiştir. Sergide en çok takdir edilen şey, methalden girildiği zaman Kütahya Azim çini fabrikasımn insa ettiği çiniden mamul şömine olmuştur. Yerli ecnebi bir çok halk bu güzel çini • lerin önünde durarak hayran hayran seyretmektedir. Türk'lerin büyük ve taklidi gayrikabil bir muvaffakiyetle asırlardanberi yaşattığı bu san'at son zamanlarda inhitata uğramış ve Kütah ya'daki müteaddit fabrikalardan yalnız bir danecik kalmıştır ki bu da Hacı Ali zade Mehmet ve Hakkı Beylere ait olan «Kütahya Azim çini fabrikası» dır. Bu fabrikanın vazo {Mdbadi 4 üncü sahifede) ıııııııııııııiMiııııııı Alman Sefiri Her Nadolni Cenapları ııııınııniMiiııııııııııııııııııııııııııııııiMiııııımııııııııtıııııııııııııııııııiM kası, bu ihracat teşebbüsü ile bizim nazarımızda en büyük millî vazifeyi ifa ediyor. tş Limitedin ihracat va disinde muvaffakiyeti inkılâp Türkiye'sinin harîcî âleme attığı pek mühim bir adım olacaktır. Onun muvaffakiyeti bu yolda teakup ede cek diğer millî adımların adeta temel taşını teşkil edeceğine kaniiz. tşte ihracat ticaretimizi tanzim ve tevsi edebilmek üzere üzerinde yürünülen ve yürünülecek hattı hareketler.. YUNUS NADI Weimar kanunu esasisinin kabulü senei devriyesi münasebetile Alman sefaretanesinde toplanan Alman'lara hitaben çok mühim bir nutuk söyliyen sefir Her Nadolni Cenap ları bilhassa demiştir ki: « Almanya'nın geçirdiği buhran harpten sonraki vekayiin bir neti cesidir. Almanya samimî bir surette silâhlarını terkettikten sonra ken disine gayri âdilâne muahedeler zorla kabul ettirildi. Bugünkü vekayi bu muahedelere karşı olan müca delenin bir saf hasıdır. (Mabadi 4 üncü sakifede) Dün direğe çarpan otomobil, hâdiseden sonra Dün öğleden sonra Beşiktaş'ta bir otomobil kazası olmuş, altı kişi muhtelif yerlerinden yara lanmıştır. Hâdise şu şekilde ce • reyan etmiştir: Beyoğlu'nda oturan Beyrut'lu doktor Yusuf Bey, refikası Mari Hanım, Beyrut'lu Fuat Nazif B., Emin Sabih Bey ve tercüman Ahmet Feyzi Bey, Bebeğ'e gitmek üzere şoför Ziya Efendinin idaresindeki 1357 numaralı oto mobile binmişlerdir. Otomobil Beşiktaş caddesine geldiği es nada öraer isminde bîr hammal birdenbîfe otomobilin önüne çık