21 Haziran 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

bfcNh No. 2557 'Başmubarrlrl YUNUS NADİ İDAREH4NESİ: tihıınnumuınıtr k,u>iMDd» daim Telgraf: İstaışbul Cumhurıvet Posta kutuau: N* 246 22368 23238 20472 Idare müdürü 2236S. Matbaa Cu m h u riy e Vergi kanunları Mecliste MIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIininillllMMIIIIIIIIIMIIMIIIIMIIIIMIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIMIIIIIIIIIllllllllllllllllllll PAZAR 21 HAZiRAN 1931 ABONE ŞERAİTİ I MÖDDET: JTÜRKİYE İÇİN! HAÇİÇ İÇİN * |•Seneligi İ 1400 Kr. * 2700 : j 6 Aylığı î İ 3 Aylıği j 750 Kr. f 1450 Kr..| 400 Kr. 800 Kr. j Nflshası her yerde Masraf Bütçesinin Tetkikine Başlandı Muhalefet mi?., Hayır: Bulanık suda Balık avlıyanlar! Daha doğrusu balık avlamak îstiyenier.. Çünkü onların maksadı bu olsa bile biiyük Türk milletinin hariminde böyle oyunlar ilânihaye yiirUyemez, onların ipliği çabuk pazara çıkarak mütesebbislerinin zillet ve husran bataklığı içinde nasıl maskara bir akibete sürüklendiklerinin görülmesi gecikemez. Biz bu memlekette öyle muhalefet tecrü belerini dahilî haricî daha biiyük kuvvetlere Utinat eden kodamanlann yaptıklarmı ve onların dahi birer bîrer rezil ve rüsva olduklarını görmüsüzdür. Şimdiki hareketlerin onlara nisbetle birer haylaz çömez iei olduğu meydandadır. Bize matbuat hürriyeti ile teşkilâtı esasiyenin her Türk'üm diyene bahşettiği hukuk namına bunlara aldırmayın diyorlar. Başvekil tsmet Ps. nın büyük Fırka divanı namına biiyük kongreye arzettiği beyanatta hukumetin bu sahada gösterdiği »abır ve tahammül siyasî hayatımız için bir tekâmül olarak kaydedil mis bulunuyordu. Bunu böyle ka bul etesk bile guya muhalefet yapıyoruz diye karanhk suda balık avlamak istiyenleri efkâri umumiyeye arzederek içtimaî vücudii bazı muzır mikropların serrinden sıyanet etmek te namuslu sahifelerin birinci vazifeleri arasında bulunduğuna şüphe yoktur. •f Muhterem Basvekil muhalefeti mücerret bir prensip feklinde ifade ederken süphe yok ki bizim mem leket namına belki de a.z çok soraki bir hüsnü nazar gösteriyordu. Ha • kikati halde garip bir talih veya talihtizlik olarak bu memlekette muhalefet simdiye kadar hemen daima vatansizlığa kadar tereddi eden bir afet olmuştur. 31 martı ika eden Dervif Vahdeti'lerin perde arkasında kimlere ve hangi kuvvetlere hizmet etmiş olduklarını görmedik mi? Vaktile îttihat ve terakii'nin ileri gelenlerinden bir şahsiyet iken tı netindekî redaet hasebile guya muhalefet yapıyorum diye hizbe ve Hürriyeti itilâfa geçen Sadık B. Paris'ten Moskof Çarına telgraf çekereke Rusya'yı Türkiye'nin istilasına davet etmedi mi? Bize birinci Balkan harbini kaybettiren halâskâran patırtısı vatanî hiyanet ve cinayet • ten baska bir şey midi? Ve nihayet Ali Kemal'lerin, Mehmet Ali'lerin, Hoca Sabri'lerin Hürriyet ve itilâfn nı yaralı ve perisan vatanın omzunda boza pisirirken görmedik mi? Çerkes Etem biraderler muhalefet namına düşman saflarına iltihak etmediler mi? Daha sayalım mı?... Ve şimdi cür'etkâr bir mukallitlikle guya muhalefet yapmağa yeltenen ler bu kodamanlarm döküntülerin den baska kimseler mi? Türk mil • letinin bu habis ruhlara karsı tüyleri ürpererek dikkat etmesi dahi tabiî bir hakkı ve zarurî bir vazi fesi değil midir?.. Cerkes Etem'in usağı Arif Oruç bu memlekette muhalefet fırkasi yapacak ta bu ilânihaye tahammül olunur bir marifet mi olacak sanki? Çerkes Etem'le beraber bu memle ketin temellerini sarsmağa çahs mış bir serseriye gösterilecek ta hammüi bu milletin havsiyet ve şe refine bir hakaret teşkil etse yeri değil midir? Şeşi beş gören şası görleri ve safî köpeği suratile bu Arif Oruç benim guya vaktile Ankara'da Yeni Gün'ü nesretmek için Çerkes E tem'den bin lira aldığımı yazmış. Daha dün bütün milletin gözü önünde cereyan etmiş hâdiseleri bu kadar tağlit etmek için insanın bu Arif Oruç maskarası kadar havasız ve namussuz olması lâzım gelir. Yeni Gün matbaasinı ben dağlardan taşlardan asırarak gazetemi Ankara'da çıkarırken yalnız kendi kuv vetime, yalnız arkadaşlarımın he yecanlı el birliğine ve yalnız tak dirkâr büyük milletimin beni dört el ile tutan kuvvetli müzaheretine 5 Kuraştur lurkçuluğun mubdıı Yeni arazi vergisi kanununun Ziya Gök Alp deli miydı? Ubeydullah Ef. Dr. Abdullah Cevdet birinci müzakeresi dün yapıldı Iki Kütahya meb'usunun mazbatası reddedildiHariciye Vekilinin, sual takririne, cevabı tehir edildi Ankara 20 (Telefonla Meclis bugür saat ikide toplandı. Celseye, bu sabah Utan bui'dan avdet eden Kâzım Pş. riyaset ediyor du. Evvelâ Bolu ve Tekirdağı meb'usları ts mail Hakkı ve Mahmut Rasim Beylerin inti hap mazbatala Etem B. (Samtmt rı okunarak kabı 1 edildi. Müteakıben doktor Saim Beyle beraber ikisi tahlif olundu. Tahlisiye memurlarımn da askerî ve mülkî tekaüt kanunu ah kâmına tâbi olmaları hakkındaki diye reisleri Alâ ettin ve Halil Beylerin mazbatalan, ait olduğu encü • mende tetkik ve reddi kararile heyeti umumiyeye sevkedilmiştir. Ref ik Şevket B. (Manisa) bu münasebetle söz alarak: « Esbabı mucibede zikredilen, Diinkü müzakerata iştirak edenlerden Belediye reisle Aziz B. (Erzurum) Süleyman Sırrt B. (Yozgat, ' rinin intihap lâyiha hükumetçe geri istenil diğinden iadesi takarrür etti. tan 2 ay evvel istifa etmeleri lüzumuna dair kayıt doğrudur. Fafat sonradan çıkan bir kanun intihap müddetlerini nısfa indir • miştir. Acaba bu iki ay müd • ( Mabadi 5 inci sahifede ) lllltllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIItlllllllllllKIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMMIIIIIIIIIIItllllllr B.e zehir zenberek bir cevap veriyor [Doktor Abdullah Cevdet B , bir mulâkatında, Turk'lük mefkuresınin ulu mübdıı merhum Ziya Gök Alp'ın delı olduğunu, hatta Talât Pş. merhumun da Berlin'de fazılı muhterem Ubeydullah Ef. ye boyle soylediğini ıddıa etmiş ve milletin en a2t2 mukaddesatından biri addetmekte çok haklı olduğu büyük Ziya'ya yapilan bu çirkin isnat matbuatta münfail akisler yapmıstı. Rivayetin esast kendısine tahmil cdilen Ubeydullah Ef. dün bize fu mektubu yolladt. Aynen dercediyoruz:] «Cumhuriyet» gazetesi müdürü Beyefendiye Takriben bir hafta evvel «Akşam» gazetesinde beni alâkadar edecek bir şey yazıldığını dün bazı kimselerden işittim. Guya Talât Pş. merhum Ber lin'de Ziya Gök Alp merhum i çin «Diyarbekir'li bir deliye uyduk ta başımıza bu haller geldik diyesiymiş. Ben bunu doktor Abdullah Cevdet'in dostlarından Ali Şefik Beye söylemişim. Doktor da Ali Şefik Beyden işitmiş. Ben Talât Pş. merhumla Ber Faztlı muhterem Ubeydullah Ef 2 Kütahya meVusluğu Kütahya intihabatında en fazla rey aldıkları için meb'us adde • dîlen Kütahya ve Uşşak Bele lin'de hiç birleşmedim. Bec Malta'da iken merhumu Berlin'de şehit ettiler. Evvelâ işin burası yalan. ( Mabadi 5 inci sahifede ) Muhafız gücü atlıları Dün Belediye tarafından misafirler şerefine bir çay ziyafeti verildi r 931 bütçesi Iki Macar meslektaşımız Dün matbaamızı ziyaret eden karı koca ;ki gazeteci neler anlattılar? Macar meslektaşlarımız • dan (Madiar şag) gazetesi tahrir müdürlerinden M. (Layoş Har • vat) ile refi • kası Madam (Lauvra Hervat ) Türk gazete ve gazeteciliği hakkında tetki katta bulun mak üzere bir kaç günden • beri şehrimizde bulunuyorlar. Mösyö Laraş Harvat dün re fikasile beraber matbaamıza kadar gelmiş ve bir Türk gazetesi nin nasıl tertip ve tabedildiğini uzun uzadıya tetkik etmiştir. aridat kısmı 18! milyon olarak kabul edildi Dün masraf bütçesinin müzakeresine başlandı Ankara 20 (Telefonla) Hükumet son tasarrufatı da yaj parak masraf bütçesini 182 milyona tenzil ettiğinden bütçe encümeni mazbata mu • harrirleri vekâletlerde tet • kikat yapmaktan vaz geçmiş • lerdir. Encümen varidat büt çesinin tetkikini tamamen ikmal ve 182 milyon küsur lira olarak tesbit etmiştir. Bugünden itibaren masraf bütçesinin müzakeresine başlanmıştır. En{ cümen bugün ilk olarak Maliye Vekâleti bütçesini tetkik et • miştir. Misafirler. Daimi Encümen ve Ftrka erkâm arasında Ankara ile Edirne arasında yürüyüş yapan Muhafız Gücü atlıları şerefine dün belediye tarafından eski Türk Ocağı binasında bir çay ziyafeti verilmiş tir. Çay ziyafetine Muhafız Gücü zabitleri ile efradı, vilâyet, belediye ve fırka erkâm iştirak etmişlerdir. Muhafız Gücü atlıları dün akşamki trenle Ankara'ya avdet etmişlerdir. IIIIII1IIIMIIIII1IIIMIIIMIIMIMIIII1IIHMIIIIIIIIIIIIIIMIIMMIIIII1IMIIMIIMII Muhafız Gücü atlılarının yap tığı spor yürüyüşü hakkında dün bize şu izahat verilmiştir: «Ankara'dan tstanbul'a sekiz günde geldik ve 530 kilometre mesafs katettik. Ankara ile E dirne arasını 12 günde geçtik ki bu sahada 900 kilometredir. Günde asgarî 70 75 kilometre katedilmiştir. Havaların yağmurlu olmasından Geyve boğazında u(Mabadi 5 inci sahifede) ıılınınııııııııiMiıııııııııııııııııııııııııııııı M. ve Madam Harvat Macar meslekdaşîmîz, matba • amızın tahrir, tertip ve tabı işlerini çok beğenmiştir. Bu müna • sebetle demiştir ki: « Türk gazete ve gazeteci • (Mabadi 5 inci sahifede) lcra ve iflâs kanunu Adliye Encümeni iki gün lük tetkiki neticesinde, ticaret mahkemeleri bulunan yerlerde müstakil iflâs daireleri teşkil edilerek iflâs işlerine bura • larda bakılmasını muvafık görmüştür. Kanuna göre mes'ul memurlarm teminatını kendileri veya kefilleri ödiyemezse hükumet ödiyecektir. Balıkçılık Enstitüsü çalışıyor istinat ettim ve bunların manevî mükâfatını vatana hizmet yolunda muvaffakiyetlerle belegan mabelâğ gördüm. Çerkes Etem'in parasile çıkan bir gazete de oldu. Ancak onun adı Yeni Gün değil, Yeni Dünya idi, ve bu »on paçavranın muharriri Yunu* Nadi degil, Arif Oruç'tu. Ve Yeni Gün şimdi olduğu gibi o za man da bu paçavra ile ve onun al çak yazıcısı ile uğrastı, paçavrasını çıkardı. Böyle değil mi idi Arif Oruç Ef.? O zaman da tıpkı şimdiki yeni doğu? gibi tantanalı sözlerle Türk milletinin başına belâ getirmek için Çerkes Etem'ler, Çerkes Resit'lerle aklınızsıra bir fırka yapmak isti • yordunuz. Ne oldu? Türk'ün kuvvetli eli hepinizin yakalarınızdan yakalıyarak sizi yerden yere vur madı mı? Türk milleti istiklâl cidalinde yalnız haricî düşmanları de • ğil, sizinkiler gibi çarpuk ve hain düşünceleri de yenmis olmakla iki kat, on kat, yüz kat yüksek olmuştur. Bu ne cür'et ve küstahlık ki hâlâ o milletin karşısına çıkıp şu fırka, bu fırka diye prepandazhk etmeğe kalkışabiliyorsunuz ? tşte bizde bir muhalefet nümu • nesi. Diıjer nümunelerine geünce onlar da Alemdar'cı pehlivan Kadri'nin cildi sanileri olan ve üç beş nüsha gazete satmak için bin hezeyanı bir anda irtikâptan çekinmiyen ve eıcümle bu milletin gözbebeği Büyük Gazi'ye dil uzatmağa kadar hayasızlık gösteren terbiyeleri kıt mahluklar. Hiç böyle namus ve haya ile alâkası olmıyan isler haki katen efendi olan büyük Türk milletinin haysiyetli sinesinde dikiş tutturabilir mi? Matbuat hürriyeti. teskilâtı e»asiye hürriyeti, şu ve bu, bepsi iyi ama insanın sabrı tükenince bu haki • katleri bnğırmak ta namus ve hay siyet sahibi her T'5*'''ün vazifesidir. Valilerin salâhiyeti projesi Dahiliye encümeni bugün de valilere verilecek salâhiyet lere dair olan projeyi müzakere etmiştir. ValHere yeni sa lâhiyetler vermek lâzım olduğu ve bu salâhiyetlerin bitarafane bir surette tatbikı icap edeceği noktasında ısrar edilmiştir. Bahkçıhk enstitüsü için satın alınan ve «Balık* ismi verilen vapur Anadolu'da yağmurlar Ankara 20 Son günlerde ya ğan yağmurlar İktisat Vekâletince tütünlere faydalı ve hububata za • rarlı telâkki ediliyor. Memleketin bir çok yerlerinde hububat kemale ermiş, Denizli'de harman başlamiftır. YUNUS NADİ Balıkçılık enstitüsüne mahsus o arak siparis edilen 300 tonluk vapurun limanımıza geldiğini yazmıştık. Bu gemi ile beraber açık deniz ve sahillerde kullanılmak üzere bir çok balıkçılık edevatı gelmistir. Gemiye ait gümrük muamelâtı yapılmaktadır. Bundan sonra gemi boya • nacak ve tedrisat için Marmara ve Karadeniz'e çıkacaktır. Geminin kadrosu yeni sene büt çesile beraber tanzim olunacaktır. Mütehassıs M. (Veberman) bir kaç güne kadar Ankara'ya gidecek ve enstitünün yeni bütçesi hakkında Vekâlete izahat verecektir. M. (Veberman) dün bir muharririmize şu malumatı vermiştir: « Enstitünün lâboratuvarı ve tamiratı bitmiştir. Fakat tesisat için peyderpey çalısmaktayız. Geçen seneki bütçemiz 66 bin lira idi. Bun dan başka Marmara adasındaki mektep için ayrıca 25 bin lira tah •