28 Mayıs 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

o .ı.ity Cumhuriyet SON TELGRAFLÂR Seyrisefain ve inhisarlar Bu dairelerde de memur kadrolarında yüzde 15 tasarruf yapılacak Ankara 27 (Telefonla) Seyrisefain bütçesi Maliye Vekâle tince tetkik edilmektedir. Devlet Demiryolları bütçesi Maliye Vekâletince tetkik edilmiş ve Mec Hse gönderilmiştir. lnhisar idarelerinin bütçeleri de Maliye Vekâletinde tetkik edilmektedir. Bu bütçelerde hiikumetin diğer devairlerinde olduğu gibi memur kadrolarında yüzde 15, masrafta da yüzde 10 nisbe tinde tasarruf yapılmaktadır. Tütiin tnhisarında maaşlar Ankara 27 Tütün İnhisarı Müdiri Umumisi Behçet Bey Ankara'da lnhisar idaresinin yeni kadrolarını hazırlamakla meşgulI Son karar ve lâfü güzaf İHEM NALINA MIH1NA Sinemalar hakkmdaki haksız karar hazine de zarar görecek (Birinci sahifeden mabait) Ihracat eşyamız Suriye ve Yunanistan gümrük resmini artırdı • devam ederse halk ta, sinemacılar da, Sinemaya gidenler azalacak, sinemacılar zarar edecek, hükumet te, Belediye de daha az vergi alacaktır. Bu saçma usulü keşfedenler de, nihayet bîr sürü ziyandan sonra usullerini tatbikten vaz geçecekl % dir. Fakat bizim devairde bu gibi manasız usulleri bulup tatbik edenler, işler yürümediği zaman hiç bir ceza görmedikleri için, akıllarma geleni yapmaktan çekinmezler. Sonra da sırtlarında yumurta küfesi olmadığı içîn dönerler. Bu işte tstanbul Vilâyeti tamamen haksızdır. Haksızhğm tecrübe ile anlaşıldıktan sonra değil şimdiden tashihi lâzım gelir. Bu kararın sBkmiyeceğine bir de.lil daha: Bir zamanlar Darülbedayi salonuna, perde açılınca girmek menedilmişti. Gelenler perde arasını beklemeğe mecbur ediliyordu. Bu usul sökmedi, vaz geçildi. Bu haksız karar refedilmediği takdirde, sinemacılar, müştereken sinemalarını kapamağa hazırlanmkatadırlar ki böyle yapmakta tama men haklıdırlar. Çünkü Vilâyetin kararı hem haksız, hem kanunsuz • dur. Şahıs ve ticaret hüriyetine tecavüz! 1 İ Meclis Encümenlerinde • n«ll»l' Istanbul 27 (A.A.) İhracat Ofisinden tebliğ olunmuştur: 1 Suriye fevkalâde komiseri tadür. Behçet Beyin verdiği izahata rafından ittîhaz olunup mahallî yevgöre İnhisar idaresinden açıkta kalan memurların miktarı pek az mî gazetelerde neşredilen gir karar ile Suriye'ye ithal edilen hububatın dır. Hususî nizamnamede musarkıymeti üzerinden alınan gümrük rah olan yüksek maaşları şimdiye resmi adi tarife için yüzde otuzdan kadar alamamış olan müdürlere yüzde 40 a ve azamî tarife için yüzbu maaşlar bu sene bütçesinden de 60 tan yüzde 80 e çıkarılmıştır. verilmiyecektir. 2 Yunan hükumeti 5 mayıı 931 Baremin tatbikı dolayısile 3 ün tarihli ve 121 numaralı resmî ceri • cü sınıf memurların bir kısmı ma dede neşrettiği bir kararname ile hususî mukaveleler muciblnce bazı aşlarım muhafaza edecekler ve ziarî ve sınaî mevat hakkında va • bir kısmı da baremden istifade etzettiği gümrük muafiyetini mezkur mis olacaklardır. tarihten itibaren ilga etmiştir. Ka Elyevm yüksek maaş alan mürarnamede zikrolunan maddeler şundürlerin müktesep hakları muhaIardır: faza edilecektir. öküz, inek, dana, keçi, fasulya, lnhisar idaresinde ikramiye için bakla, nohut, arpa, mercimek, be • ayrıca ahkâm konacaktır. zelye, tnısır, tereyağı, peynir, süt. içyağları, yumurta, patates, odun kömürü, çıra. Muamele ve sayım vergîlerinin tetkikatı hitam buldu Ankara 27 (Telefonla) İktisat encümeni, muamele ve sayım vergilerinin tetkikatını bitirmiştir. Kazanç vergisinin tetkiki için hususî bir komisyon teşkil edil • miştir. Bu komisyon cumartesi günü mesaisini bitirecek, cumartesi günü tktisat encümeninde kazanç vergisi projelerinin müzakeresine başlanacaktır. İş kanutiu Ankara 27 (Telefonla) İş kanun lâyihasının encümenlerde tetkikatı bitmiştir. tlk içtimalarda müzakeresine başlanacaktır. Balkan ziraat kongresi dün Sofya'da açıldı Sofya 27 (A.A.) Balkan ziraî mes'eleler konferansı, Balkan memleketlerinin murahhasları ve tiyaıî mttmessiHeri huzurile açılmıştır. Bulgar heyeti murahhası reUi Sakizof söz alarak murahhaslara «hoş geldiniz» demiş ve konferansa mesai • sinde muvaffakiyet temenni eyle miştir. Hariciye Nazırı M. Burof, Ziraat Nazırı Statef ve sabık Ziraat Nazırı Vasilef murahhasları selâmlamışlardır. Balkan federasyonunun Balkan millî şubesi reisi murahhaslar şerefine bir öğle ziyafeti vermiştir. Balkan ziraat konferansında Türkiye'yi Mardin meb'usu Ali Rıza Bey temsil etmektedir. purla sinemanın hiç bir münasebeti yoktur. Buna kıyasi maalfarik derler. Tren ve vapur kalkmış ve gitmiştir. Sinema ise yerinde durmaktadır. Dünyanın hiç bir memleke tinde halk, mektep çocukları derse girer gibi, sinemaya girmez. Geceleri tramvaya binip Fatih'ten Beyoğlu'na sinemaya gelen bir aile, yolda tramvayın ağır gitmesi yü zünden beş dakika geç kaldı mı içeri girmiyecek ve dönecek. İşte sine rnacı ziyanda, halk sıkıntıda. Ak şam üstü, vapura yetişmek için, meselâ mutlaka dört buçuk seansına girmek istiyen bir adam işinden çıktıktan sonra gelmiş, baştaki komiği görmekten vaz geçerek beşte içeri girmek istiyor.. Olmaz! Diyorlar. İşte gene sinemacı ziyanda ve halk sıkıntıda! Vergi almak için halkı iz'aç ve ızrar etmiyecek usuller bulmak maliyeciliğin en büyük şartıdır. Bir iki sinemada bir iki sui istimal olmuş, diye sinemacıları ve halkı bu kadar tazyike kimsenin hakkı yoktur. Israr edildiği takdirde netice şu ola caktır: Hacı Hüseyin Ef. Kubbeden bakan?.. Konya'nın maruf ihtiyarı Hamam kubbesinden çıpGazi ile görüştü lakları seyreden adam! Konya'nın maruf ihtiyarı ve Gazi Hz. le senelerce evvel tanıştığını hayatının en büyük zevki olarak anlatan Hacı Hüseyin Efendi Ankara'ya giderek Gazi Hz. ni ziyaret etmiştir. Hacı Hüseyin Efendi seksen beş yaşındadır. Ankara'da şu sözleri söylemiştir: < Ankara pek zorlu olmus maşallah. Çiftliğe gittim. Her te afını gezdim. Allah nazardan esirgesin. Eskiden buraları Allahın kırı idi. Gazi'm çok emek çekmiş, buralarını cennet yapmış. Gazi Pş. yı gördüm. Yüzünden gozünden öptüm. Refikamın armaganı çevre vardı, onu da verdim. Çok şükür kendisi pek güleç.. Gazi ile çiftlikte konuştum. O çiftçileri borçtan kurtarmağa çalışıyor; elbette millet te, Allah ta onun yardımcı sıdır.» Bursa'da garip bir davanm rti yetine başlanmıştır. Meşhur kap lıca ve otel sahiplerinden biri, yanı başındaki otel müstahdemininden biri aleyhinde şu iddiada bulunmuştur: Evvelce müddeinin yanında çabşan bu adam hamamın kubbesine çıkmış ve içeride, kendilerini bir birme teşhir eden Bağdat'lı bir kadınla kocasını seyretmeğe başlamıştır. MUddeaaleyh mahkemede de miştir ki: Hayır efendim,hamam kubbesine çıkan ben değilim, bilâkis kendi • sidir. Ben bunu gözlerimle gördüm. Bugün çalıştığım otelin sahibi o zaman bu efendile ortaktı, mes'eleyi o dava edecekti. Şimdi kendisi zey tinyağı gibi üste çıkıyorl» Mahmeke Bağdat'h hanımla ko • casını isticvaba karar vermiştir. Bunlar da demişler ki: Bizi hamam kubbesinden seyreden adam müddeaaleyhtir. Biz onu gözlerimizle gördük ve tanıdık. MUddeaaleyh te bunun Uzerine loş bir hamamın içinden kubbenin penceresinde gBrülen yüzU nasıl tanıdıklarını sormuştur. Bu itiraz üzerine mahkeme bir keşif icrasına karar vermiştir. Keşif heyeti de ne ticede içeriden kubbedeki adamın kat'î surette teşhtsi kabil olmadı • ğına karar vermiştir. Mahkeme henüz kararını vermemiştir. Muvakkat bütçe Ankara 27 (Telefonla) Büyük Millet Meclis! yarın saat ikide içtima ederek Kütahya meb'us ları Mustafa ve Tevfik B. lerin muallel mazbatalarımn müzake resinden sonra iki aylık muvakkat bütçe müzakere edilecektir. Bütçe encümeni muvakkat bütçeyi hükumetin teklifi veçhile aynen kabul ettniştir. luıııimmmimiHlllllllllllllinilllllllUllllllllllllllllllllimimııııııııınmmtı.»... M. «Venizelo8» a sui kasıt mı? Atma 26 M. Venizelos'un e • vinin yanında bir bomba bulunmuştur. Halk bu haberi büyük bir hay • ret ve galeyanla karşıladığı halde Başvekil asla telâş göstermemîştir. Bu sui kastin komtinistlerin eseri olduğu tahmin ediliyor. Zabıta sui kastçılan şiddetle aramaktadır. Efkâri umumiyedeki heyecan devam ediyor. Atina 26 (A.A.) Dün gece tanınmış sanayicilerden Kanellepu los'un otomobil garajı önünde iki paket dinamiti havi bir kutu bulunmuştur. Kutuya 12 metre uzunlu ğunda bir fitil raptedilmiş bulunu yordu. Garaj M. Venizelos'un ika • metgâhına 100 metre mesafededir. Bazıları bunu komünistlerin M. Venizelos'a karşı bir sui kasti olarak telâkki etmekteler ise de son günlerde işten çıkarılan amelenin Ka • nellepulos'a karşı bir intikamı mevzuu bahsolduğu daha kuvvetle muhtemeldir. Esasen dinamit paketi fazla tehlİkeli değildir. Londra 26 (A.A.) Şmayder kupası müsabakasına iştirak edecek bîr tngiliz tayyaresi dün yaptığı tecrübe uçuşları esnasında saatte 600 kilometre sür'at teminine muvaffak olmuştur. Sahih mi, hanımefendi? Ben ne diyordum... Yavaş bir sesle kızımı görüyorum: Bahtiyar olmadı ğını söylüyor. Kabahat Filip'te değil, o pek nazik bir koca, ve öbür er • keklerden daha fazla zenprest te değil. Hayır bunun sebebi şu: Müte madiyen kendisini tahlil ediyor.. Mütemadiyen endişeler içinde.. Evinin kendi tabirile »evdalarının barometresini elinden düşürmüyor... Hanı • mefendi, evlilik hayatınızı, evinizi hiç düşündünüz mü? Ben pek az düşünmüşümdür. Kocama işlerinde yardım etmek isterdim. Elimin altında idare edilecek büyük, meşgaleli bir ev vardı, çok çalışırdık, her şey yolunda idi. Çocukların terbiyesi de böyledir. tzabel, Alen'in kendisinin gençliğinden daha lâtif bir gençlik geçirmesini istiyor. Fakat temin e derim kî kendi gençliği az lâtif geçmemiştir. Amma ne denir? Zehirli dondurma! Hafize Suzan H. Çanakkale ahalisi tehli Fransız konsolosu ifade vermek istemiyor kesiz surette zehirlendi Çanakkale 27 (Hususî) Bu • gün burada sütlerden yapılan dondurmaları yiyen bir çok kimseler zehirlenmişlerdir. Memleket hastanesi zehirlenen kadın, erkek ve çocuk • larla doludur. Sıhhiye MUdiriyetinin ve bütün doktorlarm gBsterdikleri ihtimamla tehlike bertaraf edilmiş tir. Vef iyat yoktur. Haziran maaşı Ankara 27 Muvazenei umu • miyeden maaş alan memurların ha ziran maaşları avans olarak verile cektir. İzmir 27 Birinci istintak hâkimi Hafize Suzan Hanım mes'elesinde Fransız konsolosu Mösyö Murey'in ifadesini almak istemiş ise de konsolos ahkâmı şahsiyeye ait bir iş için if ade vermekte mazur görülmesini rica etmiştir. M. Murey'in bu talebi şayanı kabul görülmemiştir. Konsolos, üç gün içinde davete icabet etmezse hakkında ihzar müzekkeresi kesilecektir. Damping siyasetinde tebeddül mü? Borsaya gelen malumata göre Sovyet hükumeti kendisine verilecek kredilerde aksülâmel yapmaması için buğday ihracını muvazeneli su rette yapmağa karar vermintir. Geçen ay Rusya'dan Avrupa'ya 191,35S ton buğday ihraç edilmiştir. Bu haber Rusya'nın damping siyasetinde bir tebeddül başlangıcı olduğu tahmin edilmektedir. Bükreş'ten avdet eden Ticareti hariciye ofisi müdürü Cemal B. orada bulunduğu müddetçe tstan bul'da tesis edilecek olan ofis is tihbarat ve propaganda bürosu hakkında tetkikatta bulunmuştu. Cemal B. tktisat Vekâleti tarafından verilen talimatname dahilinde bu tetkikatını ikmal ettiğinden raporunu hazırlamağa başlamıştır. Rapor Vekâlete gönderilecektir. Maliye Vekâletinde tebeddvlât Yol parası Ankara 27 Vilâyetlerin Hususî idaresine ait kanun lâyihası He • yeti Vekileden B. M. Meclisine ve rilmek tizeredir. Lâyihadaki esas lara göre vilâyet bütçeleri kanunî nisbetlere göre değil, ihtiyaçlara göre tanzim edilecektir. Yol parası, asgarî altı, azamî sekiz lira olacaktır. Umumî meclis intihapları bir dereceli olacaktır. Ticareti hariciye ofisi propaganda biirosa Italyan Masonları Londra 26 ttalya Maşriki Azamının burada yerleşmesi tngiliz mason locasmı büjrük bir hayrete dü > şünnüştür. Bu loca tarafından Maşriki Azama gönderilen protestona mede nakil keyf iyeti mason nizamatına mugayir bir hareket olarak gösterilmektedir. Maşriki Azam buna verdiği cevapta Mussolinî masonlu ğa karşı muhalif ve düşman vaziyet aldığı îçin tngiltere'ye geçmek mecburiyetinde kaldığını ve teşkilâtını burada yeniden yapacağını bildir • miştir. Ankara 27 Irtişa mes'elesin den dolayı vekâlet emrine alınan Kavanin Müdürü Edip Beyin yerine muavîni Fahri, muavinliğe mümeyyiz Mümtaz Beyler tayin edilmişlerdir. Paris 27 (A.A.) Resmidir: M. Briand Hariciye Nazırlığını muhafaza etmektedir. M. Briand Hariciye Nazır lığında kahyor Saatte 600 fnlometre! Cumhuriyet'in tefrikası: 73 Yazan: Andre Mornva IKLI Terceme eden: Haydar Rifat rinde olsam buna müsaade etmez dim. İnsan çocuklarını kendi ken dine dof urur. Ben dünyaya üç ço cuk getirdim. Maalesef ikisi öldü, fakat uçünü de tabiî halde doğurdum. Bu sınaî doğurmalar hem çocuk için fena, hem anası için! İza bel'in bu kadar naz gösterdiğini duyunca üzüldüm. Fransa'nın on muhtelfi vilâyetine dalbudak salmış olan bütün Mar cena ailesi aransın, hiç bir ferdinin böyle bir şey kabul etmediğine ka • naatim vardır. Bana klordformü tavsiye eden zavallı anneciğim diplomat karılığını eline alarak bir ihtilâfa meydan vermemek üzere onunla birlikte gene bize hücuma iştirak ile cevap veri yordu. LER Ve bu neticeye varabilmek için kaideler kaldırılır, setler yıkıır, ceza yoktur, müeyyide yoktur. Af; affa istihkak peyda edilmeden de ğil, hatta istenmeden, hatta daha tasavvur yapılmadan eldedir! Bunu havsala almaz! Ve bu ne netice içindir? Bari sizin, benim olduğumuzdan daha fazla bahtiyar olsalardı, gene anlardım. lşin gülünç olan noktası biz den de az, bizden çok az bahtiyar olmalarıdır. KiKimı görüyorum. Acaba uyu • yor mu? Çarçabuk sesine bir tatlılık gelerek : Yavrum tzabel, uyuyor musun? Cevap vermedim. Ne garip! Bu dalgınlık böyle öçüncü güne kadar sürmezdi... Neden, neden klordform verdiler? O da neden aldı? Oğluma söyledim, ben enun ye • da, oğlum da size karşı ebediyen teşekkür etmelidirler. Yerimden kımıldanmıyordum. Bu hasbıhali dinlemek hoşuma gidiyordu. Kim bilir? Belki de hakları var dır, diyordum. Nihayet Alen'e süt verme mes'elesinde işi idareye imkân bulamı • yarak ayrıldılar. Kaynanam çocu ğuma benim meme vermemi istiyor ve tngiliz süt ninelerinden bahset tirmeğe bile meydan vermiyor. Halbuki annem bana demişti ki «sakın kendin meme verme,ğe kalkma, sinirlisin, üç ay içinde hem çocuğu hasta edersin, hem de gene kendin devam edemiyecek hale gelirsin». Kocam da meme vermemi istemiyordu. Ben bu ikisinin kararma bir ehemmiyet verdim ve onda sebat ettim. Netice annemin dediği gibi çıktı. O kadar beklediğim bu çocuğu dünyaya getirdikten sonra her şey Terbiyesini biraz sertçe idare e serap oluyordu. öyle büyük emel derdim; bundan müteessif değilim. ler kurmuştum ki tahakkuklarına Netice meydandadır. imkân bulunmuyordu. Yavrumun kocamla aramda yeni ve hepsinden Kaynanam keza gayet yavaş bir kuvvetli bir bağ olacağını ümit et sesle mukabele ediyor: O böyle büyütülmemiş olsaydı, miftitn. Mabadi var bu derece dilber olabilir miydi? O Defterdarhkla Vilâyetin sinema • lara koydukları son takyit, tamamen haksız olmakla beraber halkın teş • kilâtı esasiye kanunlle müeyyet şahıs ve ticaret hürriyetlerine de muhaliftir. Çünkü bu hürriyetleri tahdit etmektedir. Bir tamim ve talimat ile halkın şahsî hürriyetini tahdit etmek ise ancak, bizde görülebilen garabetlerdendir. tsterseniz buna fecaat ta diyebilirsiniz. İstanbul Vilâyeti, bu kararile hörriyeti şahsiyeyi takyit ediyor, efin kü benim canım saat üçte sinemaya gitmek istiyor. Buna mukabil, bana, hayır, olmaz, sen sinemaya üçte değil; iki buçukta, yahut dört buçukta gideceksin, diyorlar. Vatandaşların hürriyeti şahsiyele. rini bu şekilde, bir talimat veya ta • mlm ile değil; hatta bir kanun ile takyit etmek teşkilâtı esasiye kanu » nunun ruhuna muhaliftir. Sonra bu garip, manasız ve mede' nî bir idareye kat'iyen yaraşmıyan tamim, sinemacılarm ticaret hürriyetlerini de tahdit etmektedir. A damcağız bir sinema açmış, işletiyor, müşterisi var, içeri girmek istiyor. karşısına bir memur dikiliyor, di • yor ki hayır, şimdi müşteri alamaz • sın, saat dört buçukta veya altı buçukta alabüirsin. Mademki bu müessese saat iki buçuktan gece ya rısına kadar açık kalmak hakkını ve müsaadesini haizdir. Vilâyet ve hükumet ne hakla müessese sahibinin ticaretine mâni oluyor? Bakkal dükkânına konulmıyan bu takyit neden sinemaya konuluyor ve hangi ka nuna istinaden konuluyor. Tekrar edlyonız ki böyle bir kanun olsa bile ilgası lâzım gelir, çünkü teşkilâtı esasiye kanununun ticaret hürriyetini haksız ve lüzumsuz yere takyit eder bu gibi tabiî hürriyetlerin tahdidi, ancak halkın ve umumun âli men • faati namına yapılabilir. Burada ise hususî istihlâk vergismi kolay toplamak, eksik alma mak. için vatandaşların en muaz zez haklarına ve hürriyetlerine te cavüz ediliyor. tstihlâk vergisini münasip şekil de toplıyamamak ve bazı sui isti • maller vukuuna mâni olamamak halkın ve sinemacfl&Hn, değil, memur • ların ve hükumetin bir kusurudur ki bunun acısını halktan ve sinemacı lardan çıkarmak kat'iyen doğru olamaz. Sinema kapılarındaki memurlar, vazifelerini neden yapmıyorlar? Yapsınlar! Bu karara «hükmtt ka • rakuşi» derler, «hükmü karakuşi» ise Cumhuriyet devrinde sSkmez; ismi ister tamim, ister talimat olsun, isterse de bir vilâyet tarafından ya» pıisın! Bir memleketteki halk, Istediği sa« atte sinemaya giremezte o memle • kette hürriyeti şahsiye vardır, de nilebilir mi? Hükumetin vazifesi, halkın bu gibi gayet tabiî hürriyet lerini tahdit etmeden, halkı iz'aç ve ızrar eylemeden memleketi ve milleti idare etmektir. Bir taraftan dün» yanın en hürriyetperver idare şeklini tesis ediyoruz, diğer taraftan va tandaşlarm en tabiî haklarını ve hürriyetlerinİ bir hiç içm İhlâl ediyoruz. Sonra, sözde nef'i hazine tçin verilmiş olan bu manasız karar, hazî • nenin zararını mucip olacaktır. Çünkü herkes Defterdarlığın ve Vilâ • yetin emrile ve onlarm istediklert saatlerde sinemaya gidemiyeceklerî için, sinemalara gidenler azalacak, sinemaların varidatı azalacak, si « nemalardan alınan istihlâk vergisi ve diğer vergilerle resimler de aza > lacaktır. Bu düşüncesiz kararın neticesi şu olacaktır: Halkı iz'aç, sinemacıları ızrar, hazineyi ızrar. Kaş yapayım derken gBz çlkar mak diye işte buna derler. I DEVAİR VE MÜESSESATI RESMİYENİN 1 Haziran 931 tarihinden itibaren gazetemizde neşredilecek bilumum devair ve müessesatı resmiye ilânlarımn teahhura uğramamasını ve muntazaman neşrini teminen yeni teşekkül eden ve merkezi istanbul'da Ankara caddesinde, Kahraman zade hanında Ü Ç Ü N C Ü K A T T A bulunan İstanbul ve taşradaki Nazan dikkatine: TÜRK LiMiTET ŞiRKETiNE| gönderilmesi iktiza ettiğini devair ve müessesatı resmiyenin enzarı ittılaına arzeyleriz. Telefon: 20960 RESMÎ İLÂNLAR