28 Mayıs 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Cumhuriyet ivıayıs \ ATTILA Muharriri: Marcel Brion Mütercimi: Mustafa Namtk Sehir ve memleket haberleri Bakkaüar içtimaı Kooperatif faal hale getiriliyor Dün yeni idare heyeti întihap edildi Bakkallar kooperatif heyetî u mumiyesi dün içtima etmiştir. Murakıplar tarafmdan tanzim olunan rapor okunmuş ve epeyce hararetli münakaşa ve müzakereler cereyan ettikten sonra kooperatifin faal bir hale getirilmesine karar verilmiş ve yeni heyeti idare intihabı yapılmıştır. Yenî heyeti idareye bu defa !»tanbul bakkalları meyanında maruf ve muteber bazı simalar dahil ol muştur. Eski heyetl idareden çıkan dBrt zatm yerine bakkalbaşı mer • humTevfik Beyin mahdumu İsmail B., bakkallardan Kadıköy'ünde Rüştü, Fatih'te Şevki, Cağaloğhı'nda Sait Hikmet Beyler seçilmişlerdir. Heyeti umumiye »abık heyeti ıdarenin zimmetini ibra etmiş ve sa bık müdür Ahmet Fethi Beyin do • kuz yiiz küsur liralık sarf iyatını kabul etmemiştir. Heyeti umumiyenin içtimaında tstanbul Ticaret mıntakası müdiriyeti komiserlerînden Hayri ve Tahsin Nahit Beyler hazır bulunmuşlardır. Siyasf icmal Sulh misakı Kubilây abidesi Teberrüat listesi Gazetemizin teşebbüsile vapılacak Kubilây abidesi için vatandaşların gönderdiği te berruatı bir liste halinde neşre devam ediyoruz: L Dünkü yekun 1465 Tarsus orta mektebi mn allim ve talbeleri 19 Izmir Buca leylî orta mektebi muallim ve talebeleri 4 Konya muallim orta mek tebi muallim ve talebeleri 7 Mersin Çankın mektebi mnalllm ve talebeleri 12 Yekun Sigorta tarifeleri Komisyon daimî bir şekil alacak 24 Büyük emelin tahakkuku na doğru : Çin denizinden Cebelittarik boğazına kadar Aetius'u en ziyade dtişündüren j nokta, Hün mültecilerinin tesli mine dair olan madde idi. İlk nazarda ehemmiyetsiz gibi görünen bu maddenin, hakikî mana ve fümulii çok mühimdi. Çünkü bu maddeye göre, Attilâ, Şarkî ve Garbî Roma İmparatorlukları ordularında hizmet eden her mülteci (Hün) ü kaçak addediyor, kendi ırkına mensup bir askerin ecnebi bir devlete itaatte devamını kabul etmiyor ve Byzans ile Roma hizmetinde bulunan bütün tebaasını, doğrudan doğruya kendi emir ve hiikmü altına almak istiyordu. Aetius, Hün Kralının bu talebinde, vâsi mikyasta bir Hün birliği vücude getirmek istiyen bir siyasetin mukaddemesini farkediyordu. Bu siyaset tahakkuk ettiği takdirde Attilâ, Avrupa'da dağınık olan bütün Hün'leri kendi elinde toplıyacak, Rottıa'yı ve Byzans'ı en mühim kuvvetlerinden mahrum edecek ve o zamana kadar dünyada misline tesadüf edilmemiş müthiş ve büyük bir ordu vücude getirecekti. Ecnebi hizmetinde bulun muş olan iki Hün mültecisinin idamı, badema, Attilâ'dan başka bir efendiye hizmet edecek Hün'lerin akibetini gösteriyordu. Sark ve Garp İmparatorluklaritıın devlet adamları arasında Attilâ'nın gizli maksadını (Aetiuı) tan başka farkedecek kimse yoktu. O, Hün Kralını tanıdığından, hasmının plânlarını görür gibi oluyordu. Fakat bunun ancak bir kısmını keşfetmişti. Vekayiin cereyanı, bu plânların vüs'atini az zamanda onun nazannda tecessüm ettirecekti. Byzans elçiteri (Margüs) e geldikleri vakit, Attilâ, tahta çıkar çıkmaz, karşısına nefret ettiği Rum'ların geldiğini göfünce bu vak'ayı istikbal için bir tefe'ül mahiyetinde telâkki etti. Ve kendi kendine dedi ki: « Bu müzakerelerin benim tarafımdan yapılmasına meydan veren Rua'nın olümü, tam vak • tinde vaki oldu. Eğer sağ olsa idi, (Byzans) lılar, onu mutantan nutuklarile tatlı vaitlerile alda tacaklardı.» Attilâ'nın kurnarltğt Attilâ, Bizans'hlara kabul et tireceği şartları uzun müddet düfttnüp tasarlamak lüzumunu görthedi. Bu noktaları küçük yastanberi zihninde topluyordu. Hün reIslerinin şarkî ve garbî Roma hizlâ'nin vukuu dolayısile bu on gün mezhebi Şia'da matem günleri addolunur. Bilhassa onuncu günü asıl matem günüdür. Şehrimizde bulunan İraniler bazı mahallerde toplatlırlar, mersiyeler okurladı. Onuncu gece ise kan akıtmak, sine dövmek ve püskülleri zincirlerden mürekkep kırbaçlarla vücutlerini hurdehaş eylemek suretile izhari matem eylerlerdi. Şimdi matemin bu tarzı müheyyici artık İstanbul'da yapılmamaktadır. İraniler bugün mutat olduğu veçhile Usküdar'a geçecekler, Seydiahmet deresinde ayini ikmal edeceklerdir. metine girmelerini nefret ve is tikrah ile karşılıyordu. Eskiden beri kalbinde toplanan emelleri ilk defa olarak tahakkuk ettire cek: Kral sıfatile hareket eyliyecek îdi. Hün mültecilerine ait olarak ehemmiyetsiz gibi serdettiği şartın hakikî mahiyetini anhya mıyan ve birdenbire iki misline çıkarılan senevî cizyenin miktarı üzerinde müzakereye girişen aç gözlü Byzans elçilerine istihfaf ile bakıyordu. Derhal iki misline çıkarılan bu miktar, onların zihnini çelmek, nazari dikkatlerini yalnız bu noktaya temerküz et • tirmek maksadile ileri sürülmüştü. Attilâ, para mes'elesinin, Byzans» ta bütün dahilî ve haricî siyasete hâkim olduğunu ve cizye tezyi dinin onların büyük bir telâş ve endişeye düşüreceğini biliyordu. Attilâ'nın öntinde: Birlih ve şeref yolu açık.. Byzans elçileri gittikten sonra Attilâ, şeref yolunun önünde tamamile açık olduğunu anladı. Kral Rua ölmüş ve hükumeti ona bırakmıştı. Kardeşi Bleda buda lanın biri idi. İçkiden ve avdan başka bir şey düşünmüyordu. Tasavvur ettiği işlerde ona engel olacak değildi.Aebars Kafkas Hün'lerine saltanat sürüyordu. Roma haricî harplerle ve (Pa got) ların isyanlarile yerinden kımıldamıyacak bir hale gelmişti. Margüs itilâfı ile de Kostantaniye hükumeti, tecavüze muktedir o lamıyacak bir vaziyete girmişti. Attilây'ı sabık Hün imparatorluğunu yeni baştan tesis ederek Hün milletinin birliğini kurmağa çahşmaktan menedecek hiç bir şey kalmamışh. milletinin birliğine doğrtu. büyük gaye! Attilâ'nın büyük gayesi şu idi: 1 Hün'lerin Asya'Iı şubele rini itaat altına almak, 2 Volga'dan Tuna'ya kadar meskun muhtelif Hün kabilelerini ve lspanya'da, Gol'de, Italya'da bulunan Hün askerî kıt'alarını bir âmirin idaresi altında toplamok, 3 Bu dağınık unsurlardan tek bir millet vücude getirmek, 4 Tâbi veya müttefik olan Slav ve Cermen milletlerini Hün milletine ilhak etmek, 5 Avrupa'yı zaptetmek, 6 Roma ve Byzans hazinelerinin servetlerile zenginleştikten sonra Asya üzerine atılmak, 7 Nihayet Iran'i, Çin'i, Hind'i itaat altına almak.. Mabadi var Hün Büyük binalar için hususî tarife yapılıyor E. 38 39 00 00 1508 5« ÖT Rüşvet! Adliyede iki kâtip tevkif edildi Ecnebi mektepler Türk tarihini tahrif eden kitaplar mı var ? Son zamanlarda ecnebi ve akal liyet mekteplerinde demokrasiye ve Türk tarihine ait vak'aların garazkârane bir Surette tahrif edilmiş kitaplara tesadüf edilmektedir. Maarif müfettişleri geçenlerde Maarif Vekâletine bu hususta bir rapor vermişlerdi. Dün Maarif Vekâletinden Maa rif müdiriyetine gelen bir emlrde bundan sonra ecnebi ve akalliyet mekteplerinde Türk'ün aleyhine yazılmış kitaplarm ve taksimatı başka Eskiden İstanbul'da sofu Türk sekilde yapılmış hairtaların btll aileleri arasında bile Hazreti Halunması kat'î surette menedümiftir. saneyn'in şehadetine hürmeten bil Maarif müdiriyeti dün bu emri eclur bardaklarla su içmezlerdi. nebi ve akalliyet mekteplerine tamim etmiştir. Bir hafta sonra MaaDün akşam İraniler Valide Harif müfettişleri biitün ecnebi ve anında toplanarak matem ayini kalliyet mekteplerini teftiş edecekler yapmak istemişlerse de polisçe ve kütUpanesinde veya dershanele rinde bu tarzda yazılmış kitaplar verilen emir ve konsolosanenin talebi üzerine buna müsaade edil bulunan mektepler kapatılacaktır. memiş ve hanın kapıları kapa tılarak polis ikame edilmiştir. Gazi Hz. nin Havza'ya ilk teşrifİraniler dün sefaretane binasına leri tarihi olan 26 mayıs 335 tarîhi giderek konsolosu görmek iste nin yıldönümü münasebetile Gazi omişlerse de kabul edilmemişlerdası önünde coşgun tezahürat ya dir. pılmış, nutuklar söylenmiştir. Gece Konsolosanenin kapısı bunuu fener alayı ve Fırka raahfilinde eğlenceler tertip edilmiştir. üzerine kapatılmıştır. tstanbul Adliyesi ikinci ceza mahkemesi zabıt kâtiplerinden Salih ve Turhan B. ler bir rüşvet mes'elesinden dolayı dün tahtı tevkife ahnmışlardır. Verilen malumata göre bu iki kâtibin tevkiflerinin sebebi şudur: İkinci ceza mahkemesinde derdesti rüyet bulunan bir zina da Yaz geldi. çeşmeler kurudu! vasında atâkadar bulunan Tütün Yaz geldiği için bazı çeşmelerde İnhisarı memurlanndan Nedim Egene sular kesilmiştir. Belediye bentfendiden, bu işin kolayca halle • lerde çok su olduğunu iddia etmekdilmesi için 250 lira rüşvet talep te ise de bu çeşmelerin kuruduğu da edilmiş ve yapılan pazarlık netibir emri vakidir. Belediye kurnyan cesinde 50 liraya uyuşulmuştur. çeşmeleri tetkik edecektir. Nedim Efendi bu parayı Tokatlı'Seyrüsefer işleri bozuldu da Salih ve Turhan B. lere ver Son zamanlarda sehir dahilinde miştir. Fakat Nedim Efendi, paseyrüsefer işlerinin mahsus dere • rayı vermeden evvel mes'eleyi cede bozulduğu görülmektedir. Bu zabıtaya ihbar etmiş ve verilecek sebeple seyrüsefer işlerinin tanzimi 50 liralığm numarası zaptedil ve bu işlere fazla ehemmiyet veril • miştir. Para tesellüm edilince zamesi için kaymakamlıklara emir vebıta memurlan elli lirayı Turhan rilmîştir. Seyrüsefer işlerinin bozülmâsına Beyin üzerinde bulmuşlar Te her sebep bu işin Seyrüsefer merkezin ikisini de tevkif etmişlerdir. den alınarak kaymakamlıklara ve • i Bunlara ait tahkikat evrakı ikinci rilmiş olmasıdır. Evvelce tecrübeli j istintak dairesine havale edilmişellerden idare edilen seyrüsefer işleri ; tir. Muhakemeleri mevkufen icra daha muntazam bir şekilde tedvir o! olunacaktır. lunmakta idi. Son defa Seyrüsefer idaresinde bulunan 6070 memur buradan alınarak kaymakamlıklara tevzi edilmiş ve merkezde ancak 10 memur bırakılmıştır. Bu memurlarakademisinin da yalnız idarî işlerle meşgul olmak Galatasaray tadırlar. konseri Galatasaray lisesi talebe akade Büyükada'da meydan misinde dün gece Nimet Vahit HaBelediye Büyükada'da iskele nım alafranga bir konser vermiş, pimeydanmdaki Rum kilisesinin is yanoda Madam Hegey refakat et » timlâki ile buraya bir meydan yapılmiştir. Konserde güzide davetlİler masına ve Gazi Hz. nin ufak mik hazır bulunmuş klâsiklerden ve mayasta bir heykellerinin rekzine karuf Garp asarından bir çoğunu yükrar vermişti. Fakat Rum kilisesi busek bir muvaffakiyetle teganni e • den Nimet Vahit Hanım çok alkışrasının istimlâkine rıza gostermedilAnniiştir. ği için Belediye ile aralarında ihti lâf çıkmış ve Belediye de raahke • meye müracaatle istimlak kararı almıştı. Rum kilisesi bu kararı temyiz etmiş ise de mahkeme kararı Tem yizce de tasdik edilmiştir. Bu sebeple kilisenm istimlâki keyfiyeti tahakkuk etmiştir. Kilite yaSenebaşı mürtasebetile tcra fflu kında yıkılarak burası bir meydan hasebesinde tasfiye muamelesi yahaline getirilecektir. pılacağından müstacel işler miis Adalar elektrik tenviratı tesna olmak öaere İcra dairtlefinde Anadolu ciheti ile Adalar'm eleki hazirandan 3 hazirana kadar muamele yapılmtyacaktır. trikle tenviri için Elektrik şirketi Pasaport sni istimali davatı Avrupa'ya yeni kablolar sipariş et Polİs MUdiriyeti dördüncü şubfc miştir. Diğer taraftan muhavvile pasaport kaletni memuru Cemal Ef. merkezlerinin de yerleri tesbit edilmiştir. Levazım geldikten sonra der 6000 lira ihtilâs etmekle, sabık ve esbak dördüncü şube müdürleri SUkrü hal tesisata başlanacaktır. .Göztepe ve Sadettin Beylerle Defterdarhk halkı Elektrik şirketine ve Beledi yeye müracaatle köylerinin bir an ev şube müdürlerinden Naf iz B. de vazifei murakabelerini ifa etmiyerek vel tenvir edilmesini istemişlerdir. ihtilâsm artmasına sebebiyet ver Bu müracaat tetkik edilmektedir. mekle tahtı muhakemeye alınmış Belediyedeki mütekaitlerin lardı. Bu husustaki muhakeme dün maaşlart kesildi Ağırcezada hitam bulmuş, makamı Belediyede memur maaşı alan iddia mütaleasını bildirerek ihtilâs mütekaitlerin maaşları kesilmiştir. maznunu Cemal Ef. nin tecziyesini, İki yerden aslî maaş almanın kanuşube müdürlerinin beraetini talep etnen memnu olduğu bunlara tebliğ miştir. Muhakeme, karar için başka edilmiştir. bir güne kalmıştır. Cemiyeti Akvam medisinin bu de faki içtimaında sulha doğru mühim bir hatve daha atılmıştır. Devletler arasındaki mes'elelerin sulhaı tesviyesine ait olmak üzere evvelce tanzim edilmiş olan umumî misak en mühim büyük devletler tarafmdan kabul ve tasdik edildi. Evvelâ Mr. Henderson sulh mi • sakının İngiltere hükumeti ile İn giliz İmparatorluğunun eczasmdan Sigorta tarife komisyonunun se yeni Zelând ve Avustralya tarafınnelerdenberi devam eden faaliye dan kabul ve tasdik edüdiğini meztmin bir türlü nihayete ermediğin kur mecliste haber vermiştir. Mu den ve yeni tarifelerin halkın aleymaileyhten sonra M. Briyan sulh mihine olduğundan şikâyet ediliyordu. sakının Fransa tarafmdan kabul ve Yaptığımız tahkikata göre sigorta tasdik edüdiğini bildirmiştir. tarife komisyonunun daimî surette M. Grandi dahi sulh misakının faaliyette bulunması muhtemel gö • ttalya tarafmdan kabul ve tasdikı rülmektedir. Alâkadarlar sigorta ta muamelesinin bîr iki hafta zarfında rifeciliğinin bir ilim ve ihtisas şu ikmal edileceğini söylemiştir. b«*i olduğunu, hergün değişen ihti Avrupa'nın büyük devletlerin • yaca ve piyasaların icabatına göre ta den yalnız Almanya bu misakı ka • rifeleri kontrol etmek için komîsyobulden istinkâf etmiştir. Bu devlet misakın esasına değil kuyut ve şu nun daimî bir surette faaliyette burutundan birine muterizdîr. lunması lâzım geldiğini söylemek • Misakta ihtilâfların mevcut muatedirler. hedeler esasına binaen sulh tarikile Bu hususta mıntaka Ticaret Mü tesviyesine aît bir kayît vardır. Aldtirti Muhsin B. gazetemize şu beyamanya hükumetî sulh misakını kabu natta bulunmuştur: ve tasdik ettiği takdirde harpten son c Sigertacılık tetkikat heyeti bir ra kendisine cebren ve kahren ka senedenberi tatbik sahasına kon bul ettirilmiş Versay muahedesine muş olan yeni yangtn tarifesînin ileride itiraz etmeğe kendisi için im «Tof Fihce» yani hususî fiata taalluk kân kalmıyacağı kanaatindedir. eden aksamım tesbit ile meşguldür. Almanya hükumeti Cemiyeti Akvam meclisinde sulh misakını mut Vaziyetî mahsusalan itibarile tari • lak surette kabul etraemekle gümfe maddelerinden her hangi birine rük ittihadı mes'eîesinde olduğu glgirmesi muvafık olmıyan büyük bibi yapyalnız kaldı. Almanya hükunalar için hususî fiatlar tesbit olunmetinin bu tarzı hareketi Alman maktadır. Bu mesai hitam bulduk ya'da bile tenkit edilmektedir. Altan sonra hayat kısmına geçilecektir. manya hükumetinin muahedeler eNakliyat tarifesine gelince: Bu ta sasına binaen sulh tarikile ihtilif • rife piyasa icabı vukua gelen ta • ların hal ve tesviyesi yolundaki kayhavvülâtı takip etmek üzere teşkil dın tefsirini talep etmesi ve misa • olunan mütehassıslar heyetinde tetkın esasına itiraz etmemesi lâzım geldiği Alman matbuatı tarafmdan kik edilmektedir. Bu heyet sigorta serdolunuyor. cılar dairei merkeziyesinin tekikat Maahaza sulh misakının birden üç heyeti reisi Zühtü Beyin riyasetin devleti muazzama tarafmdan kabul dir. Heyetin bir senelik masrafı takri ve tasdîk edilmiş olması mtihim bir hâdisedir. Bu misakın Kelloğ misaben 3 bin lirayı bulmaktadır. On kından ziyade amelf kıymeti var • dört azası bulunan bu komisyona dır. bir senede verilen paranın miktarı MUHARREM FEYZt budur. Bu fasılda bu sene için ayrıca 500 lira kadar bir para da tasarruf edilmiştir. Yani 3 bin liralık tahsisatın ancak 2500 lirası sarfedil • miştir. Geçen sene ise 3 bin liralık tahsisattan (2500) lirası tasarruf edilmişti. Sigorta tarifelerinin eskisine nazaran pahalı veya ucuz olduğu noktasına gelince eskiye nazaran ta havvül eden nokta, sigortada esas olan emniyetin tezayüt etmesi ve bidayeten ademi emniyet hissi veren ulu orta f iat kırmalarına nihayet verilmesidir. Esas hatlarda eski tarife ile yeni tarife arasında bir fazlalık olmadığı basit bir tetkik ile anlaşı • lır.» Zaro Ağanın^ilesi Vjlâyete müracaat ettller İcra dairelerinde üç gün muatnele yok t Havza'da Gazi günü Verem hastanesi için bina aramyor Verem hastanesi için bütçeye tahsisat vazedilmişti. Vali muavini Fazli Beyin riyasetinde müteşekkil ve verem hastanesine ait hazırlıklarla meşgul olan komisyon hastane itti hazına salih bir bina aramağa başlamışlardır. Bu bina Çamlıca, Göz tepe, Erenkoy taraf larında olacaktır. Radyo şirketi son zamanlarda zabıta ile müştereken faaliyete geçerek kaçak radyolar hakkında takibatta bulunmağa başlamıştır. Yakalanan ruhsatsız radyolar için sahiplerin den 100 liraya kadar para cezası alınacak ve ayrıca mahkemeye ve rileceklerdir. Radyo kanunu muci bince bu gibiler bir seneye kadar hapse mahkum edilebilmektedir. Ankara tstanbul telgraf hattı Dün Danca'da fırtınadan bir kaç telgraf direği yıkılmış ve bu yüzden Ankara ile telefon ve telgraf muhaberatı münkatı olmuştur. Başmüdiriyet derhal mahalline emir vererek tamiratın ikmalini bildirmiş ve an cak saat ikiye doğru muhaberat temin edilebilmiştir. Halit Ziya B. Ankara'ya gitti Kadro münasebetile tapu ve kadastro heyeti fenniye müdürü Ha lit Ziya Bey Ankara'ya gitmistir. Manisa'da ilk arpa ve afyon mahsulü Manisa'da malulgazilerden Ziya Beyin yetiştirdiği 20 okkalık ilk afyon mahsulü ve Cümülce'den Ali Ağanın ilk arpa mahsulü merasimle Manisa'da gezdirilmiştir. Afyon 11 Iiradan, arpa on kuruştan satılmıştır. Doktor istihdam etmiyen müesseseler Yeni sıhhiye kanunu mucibince 50 kişiden fazla amele çahştıran müesseselerde bir doktor bulundur Tıp Fakültesi meclisi înak zarureti vardır. Sıhhiye MüdiTıp Fakültesi müderrisler mec riyetine son günlerde bu emre ria lisi bugün fevkalâde bir içtima akyet etmiyen bir kaç müessese hak tedecektir. Bu içtimada Kadri Ra kında şikâyetler vaki olmuştur. Buşit Pş. nin divandan istifası Üzerine nun üzerine bu müesseselerin teftişi DarUIfünun Divanı azalığına yeni bir mUderris intihap edilecek ve bareme emredilmiştir. Teftişatta bu kabil müesseselere göre Tıp Fakültesinde en çok maaşın hangi müderrise verileceği mes'e tesadüf edildiği takdirde nakti ceza ile tecziye edileceklerdir. lesi müzakere edilecektir. Kaçak radyolar Zaro Ağanın şiitıdiki zevceti o«t torunlanndan biri Zaro Ağanın karısı ile torunu dün Belediyeye giderek Vali Muhittin Beye bir istida vermişlerdir Bu istidada Zaro Ağanın bir, iki dolandırıcı tarafmdan kandırı larak Amerika'ya ve sonra Londra'ya götürüldükten sonra ka zandığı paralar çalınıp kendisinit sefil ve perişan bırakıldığından şikâyet edilmekte ve kurtarılmasi rica edilmektedir. Muhittin Bey keyfiyeti nazari dikkate almış ve Londra sefiri miz Ferit Beye, Berlin sefirimiz Kemalettin Sami Paşaya bir mek tup göndererek bu hususta icap eden teşebbüsatın icrasım rica etmiştir. Haliç şirketinin vaziyeti Haliç şirketi son zamanlarda zarar ettiğini iddia ederek Belediyeye müracaatte bulunmuştu. Belediyede teşekkül eden bir komisyon bu hususta tetkikatta bulunmuş ve bir rapor hazırlamıştır. Bu rapor da Dair mî encümende tetkik edilmiştir. Encümenin bugünkü içtimaında şirket hakkında bir karar verilmesi muhtemeldir. Haliç şirketinin zarar ettiği tahakkuk ettiği takdirde, mukavele mucibince tesisatınm Belediye tarafmdan satın ahnması lâzım gelmektedir. Yapılan tahminlere g8 re şirket sarar etmemiştir.