4 Ekim 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YEDINCI SENE N* 2 3 0 3 Başmuharrlrl YUNU8 NADİ JHIIII M « Of cottttttttnm İDAREHANESİ: f Oftyn»anmnmi}e* karşısında dairei mahsnsa | Telgraf: İstdnbul Cumhuriyet | Posta kutusu: N° 2 4 6 J rııtttt t»«*.tttı TalafANi I e i e i O n . Tahrir mUdürfl : 3236 mUdUrU 2365, Kitap kısmı 473 Başmuharrlr ; 2366 Cu m h u riy et ı..... ,,,ı,,ı.ııı,ıııııııııııııııiMlllllllllllllNMMimmiHMİUMUnmiimnilllllllMIIIIMHIIItlllM^ CUMARTESi 4 TEŞRINIEVVEL 193O \BONE ŞERAİT7 İ MÜDDET: JTÜRKİYE IÇfN| HARİÇ IÇİN j Seneliği \ 1400 Kr. j 2700 Kr, | 6 Aylığı j 750 Kr. 3 Aylığı j 400 Kr. 1450 Kr. 800 Kr. = 5 Knruştur = = Nfishası her yerde MÜTHİŞ MÜBAREZE NASIL OLDU IIIMMintMHHM^VlMnillMIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIMIIIIIIMIIIMIIHIIIIIIIIIIIIIIIIlllMlıllllllllllınKlllllllllllllllllllllMllllllllirilllllllflllllllllllllıııııiMiııııuıııiM.ıiMM!.!... Gazi Hazretlerinin beyanatı: Şu ve bu zaruret Başvekil olmamı icap ettirirse bu vazifeyi kemali tevazu ve minnetle ifaya müheyyayım MUthiş bir mübareze '""UMmUIIIIIIHIIIIIIIIIIIllınılııı İntihap Namzerter yann ilân ediliyor Yarından itibaren sandiklara rey ahlacaktır Şehrimizde belediye intthabata için hazırlık devresi bugün hltam buluyor. Ya Gazi Hz., evvelfd gankü Meclis m üzakeratım nn şehrin her tarafında müntehipler, sandık başlarına giderek reylerini serbestçe istimale başlıyacaklardır. Her mahalledeki müntehipler, reyle rini atacaklan sandıklann nerelerde bulunduğunu ve hangi günler saat kaçtan kaça kadar istimall rey edebileceklerlni, bugünkü nüshamızda münderlç intihap encümenlerinin ilânlanna müracaatla ögrenebilirler. Ismet Pş. ile Serbest fırka reisi Fethi B nasıl çarpıştılar Meraklı safhalar: Fethi B. nutkunu söylerken İsmet Pş. ne yapıyordu? Fethi B. nasıl söylüyordu? Ismet Pş. kürsüye geldiği zamatı... Başvekil nasıl soylüyordu?münakaşaların şon dagikaları takip buyururlarken Yunus Nadi B. telefon ediyor: Ankara 3 (Başmuharririmizden, teie fcnla) Dün Türkiye Büyük Millet MecMsi nadir günlerinden birini yaşadı. Ali Fethi Beyin riyasetinde Serbest Cumhuriyet Fırkasının teşekkülü hasebile hemen iki aya yakın zamandanberi devam eden tahrikâtın düğümü, nihayet dün Türkiye B. M. Meclisinde çözülecek, şimJC**K~ • s«*c.n s<tuııeıerınae, j u u a ı I Gazi Hz. nin pek ziyade mühim beyanatları Zaruretler Başvekil olmamı icap ettirirse bu vazifeyi tevazu ve minnetie ifaya müheyyayım Namzetler ilân ediliyor C. H. ve S' Fırkalar İstanbul için tesbit ettikleri namzetleri bu akgam vereceklerdir. Namzetler yannki gazetelerde üân edilmiş olacaktar. Fırkalar namzet Ustelerinl hazırlamışlardır. Bugün matbuata tevdi ede*%eJAerdir. fta, befterde, meydaniarda ve sokaklarda hükumete hücum eden Ali Fethi Bey, nihayet dün Türkiye B. M. Meclisinde, bizzat tsmet Paşa ile karşı karşıya gelecekti. Râdisenin fevkalâde büyuk olan ehemmiyeti hasebile, Meclis, saat iki buçukta içtima edecek olduğu halde, daha öğleden evvelden itibaren birer dühuliye kartı tedarik edebilmiş olan bahtiyarlar, meclisin samiin yerlerinde birer mevki tutabilmek için meclise şitap etmeğe başlamışlardl. Tehalükün derecesi öyle idi, ki samiine mahsus olan yerlerden başka, meclisin meb'uslara mahsus aksa mının hemen yarısından fazlası da. bu fevkalâde günü görmek istiyenlere tahsis edilmek mecburiyeti elvermişti. Yüksek ailelere mensup güzide hanımlar, meclisin aşağılı yukarılı, ta karşıya gelen aksamını daha erkenden doldurmuşlardı. Meb'uslar bile, bu fevkalâde kaygusile, içtimadan pek eok zaman evgünde munasip yerlerde oturabilmek vel salonda mevki almışlardı. Sefirlere mahsus ve diğer bütün localar hınca hınç dolu idi. Meclisi dolduran kesif bir intizar havası, adeta hafakana uğramış bir kal bin ıztıraph heyecanları içinde çırpmıyor gibi idi. Her tarafta olduğu gibi, tstanbul'da da C. H. Fırkası namzetlerinin kazanacaklan şimdiden muhakkak görülmektedir. Bizzat S. Fırkacılann da zahiren intihap neticesinden emin görünmekle beraber, hakikatte ümitleri zaifdir. Serbestçiler, H. F. namzetleri meyamnda intihap encümenlerl azasından bazı kimselerin de bulunduğu rivayeti teeyyüt ederse şimdiden itiraz etmeğe, bunlan sandık başlanndan uzaklaştırmalannı istemeğe hazırlanıyorlar. Karşı fırka meb'uslarımn isticalleri Bir aralık karşı fırka reisi Ali Fethi ve H. Fırkası tarafından gösterilmiş oBey ve arkadaşları da yerlerine gelip lan aslı ve yedek aza şunlardır: oturmuşlardı. Bunların acele etmelerine lüzum yoktu. Çünkü kendilerine tefrik Zehra Kemal, Enveriye Mehmet Ali ve tahsis olunan yerlere yalnız kendi Hammlar, muhtar Abdullah Bey, Hacı leri oturabilirlerdi. Hatta bunun içindir, Esat, Remzi, ^M. Ziya, Cemal, keresteci ki Fethi Bey, meclisin açılmasına daha İzzet, M. Paşo, eczacı Asaf, Şakir Abdusbeş on dakika var olduğuna bakarak samet, Kavaİa'lı tsmet, Sadıkpaşa zade bir sigara içmek üzere dîşarıya bile Fuat, baytar Ziya, Mithat Tevfik, fınnçıktı. cı Hasan, cerrah Şevket, Hüseyin Rauf, Meclis Reisini takiben Başvekil ile Salâhattin Abdullah, Fevzi Paşa zade hükumeti erkânı geldiler ve Reis, mectsmet Pş., Fethi B eye cevap verirken Kâzım, KavalaTı Muharrem kaptan lisi açarak Başvekil İsmet Paşanın, yebundan sonraki mücadele sert ve çetin Bedri, Sami, Sirozlu Hüsnü ve Fuat Bey ni kabinesinin programını meclise ar çıktı ve hükumetin programını okumave Efendlier. ğa başladı. Programı okuyan seste, ye olacaktı. zedeceğini tebliğ etti. Programın okunması bittikten son rinde duramıyan bir koşu küheylânınm tsmet Pş. kürsüye nasıl çıktı? İsmet Paşa, çalâk ve asabi, kürsüye asabî atüışları vardı. Belli idi, ki asıl ra, Başvekil yerine döndü. İsmet Pş., yeni kabineyi teşkil hu olduğu halde milletin r^ucîî îcnasusunda beyanı itizar etmesi üze • yülü benim şu ve bu zaruret karşı rine Reisicumhur Hz. nin «ya İs sında başvekil olmamı icap ettirirmet Pş., ya ben» buyurduklarını se bu vazifeyi kemali tevazu ve karsı fırkaya taraftar bir gazete, minnetle ifaya müheyyayım. Bu> mütemadiyen tekzip ediyordu. takdirde benim ayni zamanda RiGazi Hz. nin bu beyanatını biz yaseticumhuru uhdemde bulundurde, bir hakikat olarak neşretmiş • mamın elbette imkânı kanunisi yoktur. tİk. ^ t Benim alacagım bu yeni vaziyeti Gazİ Hz M Mecîîs içtîmaînâan muhtelif tarz ve manalarda sui tefsonra, evvelki akşam bazı meb'usları kabul etmişlerdir. İsmet Pş. ve sir etmek Türk milletinin efkârmı Yeni fırkantn propagandalart Fethi B. de, Gazi Hz. nin huzurla teşviş edecek tarzda izaha kalkışNezihe Muhittin ve Suat Derviş ve dirında ve ayni masada yanyana bu mak hiç te makul ve mnatıkî de ğer bazı hammlar, semt semt dolaşarak yeni fırka namzetleri lehine propagan lunuyorlardı. H. Fırkası sabık u ğildir. Amerika sistemini memleketi dada bulunmakta, yeni fırka ocaklann mumî kâtibi Saffet ve yeni fırka da konferanslar vermektedirler. Nezihe kâtibi umumisi Nuri Beyler de ha mizde tatbik etmeği hiç hatırıma Hanım, bugün yeni fırkanın Taksim zırdılar. getirmedim. Sistemsiz ve kanunsuz merkezinde ve gece Süreyya sinemasınBu esnada, Gazi Hz. atideki tarzda Reisicumhurlukla Başvekâ da bir konferans verecektir. , cumlelerle vaziyeti tenvir ve «ya leti birleştirmeği asla düşünmedim. Pendik'ten kimler intihap edildi? ben, ya tsmet» sözlerini de teyit bu Ve düşünecek adam olmadığım bütün milletçe malumdur zannede Pendik belediye intihabatmın C. H. yurmuşlardır: Fırkası namzetleri lehine inttifakrf ya« Arkadaslanmız içinde baş rim. kın bir ekseriyeüe neticelendiğinl yaz vekillik yapacak zevat çoktur. FaBugünkü şerait içinde bir hüku mıştık. Pendik intihabatında kazanan kat bütün bu arkadaşlanm dahil ( Lutfen sahifeyi çeviriniz ) Serbeatçiler şimdiden itirazlara haarlantyorlar Bu takdirde «301i zamanda Riyaseticuhuru uhdemrfe bulundurmanın imkânı kanunisî yoktur Taşrada belediye intihabatı Mersin'de ve Adana'dat Fethi Bey tenMihaM fOparhen Şimdi kürsüye, herkese garip gö Mersin'de belediye intihabatı devam rünen bir traktör vergisi suali ve ceva etmekte ve intihap sandığının delindlği bmdan sonra, ağır adnnlarla Ali Fethi iddia edilmektedir. C. H. Fırkasmın ilân Bey çıkıyordu* ettiği kırk namzet meyamnda Zekiye Ali Fethi Bey, cebindeki tomarı çıka Halil ve Hafize Hikmet isminde iki de rarak kürsüye koydu; gezlüklerini tak hanım vardır. Mersln valisi, neşrettiği tı ve ağır bir sesle okumağa başladı. beyannamede fikir ve kanaat münakaFethi B. nutkunu kıraat ediyor şeleri serbest olduğunu, halkm vekar Muhalefetin reisinin 1520 kâğıtlık nut ile istimali rey edeceklerinden emin buku, bermutat, meclis kürsüsünün üze lunduğunu bildirmiştir. rinden sokaklara atılmak istediği his( Mabadi 4 üncu sahifede solunur gibi olan avamfiribane tenkit ve ithamlardan ibaretti ve bunlar ie vali ettikçe, İsmet Paşa mukabelesinin için için gittikçe sertleşmekte olduğuna hükmetmemek kabil değildi. Karşı fırka reisi, kıraatini bitirdik ten sonra, İsmet Paşa acele etmedi. Evvelâ Vekillerin, kendilerine taalluk e den kısımlara cevaplarını vermelerini muvafık buldu. Bu aralık kendisi, küçük cep defte rinin bir sahifesine muhtıra vazifesini görecek bazı kelimeler kaydile iştigal ediyordu. Garip görünen bir traktör bahsi İsmet Pş. nın ev I velki gün Mecliste | irat ettiği nutkun | metni beşincisa | hifemizdedir Ağaoğlu Ahmet Bey Peeehh.» İsmet gf. Aman korktum!