20 Ağustos 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

20 Ağustos 1930 c BUtUn Bulgaristan yeni haştan yapılıyor Ev sahibi olmıyan Bulgar yoktur iMlllllllllimilMllilll!! «111111111111111111111 Cumhurîyet lliltmıııiıırifiıı» Sofya \r Banki Inşaat içîn 20 ilâ 50 sene vade ve yüzde 4,5 faizle para veriliyor Bütün Bulgaristan yeni yapılmış ve yapılmaktaki evler ve aparlmanlarla doludur. Beş parası olmıyan dahi ev yaptırabilmek imkânını bulabilmektedîr 8 kilometre imtidat eden Bori» parkımn methali Bulgaristan'da nede kırk beş bîn kaldığımız on lira varidat temin gün zarfında, etmiştir. tkinci 185 kilometrelik ve üçüncü sene • bir otomobil se lerde ayni mik yahati yaptığımız tarda varidat ol Burgaz Varna muştur. Bu sene yolunda geçtiği alınacak vari miz küçiik kasa datla plâjlar i sabalar müstesna çin sarfedilmiş üç büyük Bulgar olan para tama Sofya'daki heyeti sefaretimiz erkânı çehri gördük : men tehsil edil • 2 inci kâtip 3 üncü kâtip Kançılaı Başkâtip Burgaz,Varna ve Fikret Bey Cemal Bey Kenan Bey Celâl Bey miş olacaktır. Sofya... Varna plâjlannı gördükten songördüklerimizle dür. Bilhassa umumî harpten sonra Bu şehirlerde kanaat hasıl ettik ki, Bulgar şehir inşaat için o kadar büyük kolaylık ra, her tarafı denizle sarılmış o lerinde hakikî manasile iyi bele lar gösterilmiştir ki, beş parasız bir lan Istanbul'da, niçin böyle tesi diyeler, iyi belediye reisleri ve iyi adamın bile ev yaptırabtimesi sat yok diye, muztarip olmamak belediye meclisleri vardır. Bütün mümkün hale getirilmiştir. mümkün değildir. Avrupa'da tetMünhasıran inşaat için teşekkül kikat için on binlerce lira sarfeden Bulgar şehirleri yeni baştan yapılıyor, demekte hata yoktur. llk te etmiş, yirmi seneden elli seneye ka Şehremaneti, bir kaç yüz lira masmas ettiğimiz Burgaz belediyesinin ] dar kredi açan ve azamî faizi yüzde raf yaparak bir memurunu Varnamesai odasında gördüğümüz bü ' dört buçuğu geçmiyen bankalar ya gönderse her halde ders ve ibret yük levha, şehrin on beş sene evvel [ var. Muhtelif şehirlerin, umumî alacak çok şeyler görmüş olacak • tanzim edilen ve bugün üzerinde I yeknasakhğı bozmamak içn kabul tır. Bütün asrî tertibatı ihtiva eden yürünen plânıdır. Ayni zamanda ettikleri üç dört tip evden, tediye fahri Belçika konsolosluğunu ifa edebileceğiniz paranın derecesine bu plâjlarda banyo masrafı yirmi eden Burgaz belediye reisi M. göre beğendiğinizi, inşaat banka • otuz kuruş gibi cüz*î bir paradan Kanaziski'den öğrendik ki, bütün larına müracaat ederek yaptırabi ibarettir. Bulgar şehirlerinin senelerce evvel lirsiniz. Eğer biraz toplanmış pa Plâjlar Varna Belediyesinin en yapılmış bir plânı ve bir imar ranız varsa ne âlâ, bu parayı peşi büyük varidat menbaını teşkil etprogramı vardır. Bütün şehirler nen bankaya verirsiniz. Eğer para mektedir. (Neully) muahedesile bu plân ve bu program dahilinde nız yoksa dertlenmiye mahal yok Romanya'lılara verilen (Dobrice) çahşırlar. Tüccar vapurlarının her tur. Çünkü banaka uzun vadeli ve Varna'nın hinterlândı idi. Dobrigünkü uğrağı olan Burgaz, on beş az faizli taksitlere mukabil size e ce elden gidince Varna'nın ticarî sene evvel bir kaç bin nüfuslu kü vinizi yaptırmak için kâfi gelecek kıymeti birdenbire sıfıra inmiş ve çük bir kasaba iken bugün otuz meblâğı vermekte tereddüt etmiye şehir ehemmiyetini hemen gaybetbeş, kırk bin nüfuslu büyük bir şe cektir. Bankanın bu tereddütsizli ğine mukabil sizden istediği tek şey miştir. Şimdi, Varna'lılar tesis edihir olmuştur. len plâjlar sayesinde yaz mevsi Burgaz, geniş caddeleri ve büyük verdiği paranın hakikaten mahalli mini orada geçiren ecnebilerin bıbinaları ile az zaman sonra Avru ne sarfedildiğini kontrol etmesin raktığı para ile geçiniyor. Yirmi pa şehirleri ile nıukayese edilebile den ibarettir. otuz kuruş gibi cüz'î bir banyo ücBulgaristan'da kooperatif inşaat cek bir şekle girecektir. Yalnız Bulgaristan'ın değil, bü pek ziyade rağbet bulmuştur. üç, retinden çıkan hasılat bütün iş tün Balkan'ların en büyük değir beş, on, yirmi.. ilh kişi anlaşıyor ve letme masraflarından sonra bele meni Burgaz'dadır. Günde yirmi müşterek bir ev, apartıman yaptır diyeye 45,000 lira safi varidat te dört vagon buğday öğüten bu de mıya karar veriyorsunuz. Apartı min ettiğine göre ecnebilerin şehğirmen, yarı Bulgaristan'ın un ih ; manların dairelerini, katlarını ta re bıraktıklanm tahmin etmek güç değildir. Bu meblâğ bizim para yin ediyorsunuz. Plânını yaptırı tiyacını temin etmektedir. Bulgaristan'da halk belediyele yorsunuz. Bu plâna nazaran hepi mızla her halde bir milyon liradan rin ve belediyeler halkın yardım niz ayrı ayrı kendi dairelerinizi ta aşağı değildir. cısıdır. Halk belediyenin kendi yinde mutabık kalıyorsunuz. Varna'da pek çok oteller, bar Artık paranız varsa da, yoksa da lar, bahçeler ve lokantalar vücude müessesesi olduğunu idrak etmiştir. Meselâ şehirlerde yol açmak, apartımana sahip olabilirsiniz. Bü getirilmiştir. Otellerin azamî ücrekaldırım yapmak belediyenin va tün mes'ele arkadaşlarınızla muta ti (120) İevadan fazla değildir. tyi zifesi olmasına mukabil, kendi e bık kalmakta idi. Hep birlikte ko bir yemek te yüz levayı geçmez. İyi vinin önünden geçen yaya kaldı operatif inşaatla meşgul müessese bir gazinoda sarfedeceğiniz para rımı yaptırmak ta mülk sahibinin ye gidiyorsunuz. Birbirinize müte on on beş levanın içindedir. Yüz levazifesidir. Belediye kaldırımla selsilen kefil oluyor ve mukaveleyi va, takriben yüz altmış kuruş ettirın metre mürabbaının kaça ma imzalıyorsunuz. Ertesi günden itiğine göre bu meblâğların hesabını lolduğunu hesap etmiş, maktu bir baren apartımanımzın inşasma kolaylıkla yapabilirsiniz. rakam tayin etmiş ve umumî inti başlanmış oîduğunu görüyor, bir Banki kaplıcalarına gelince, zamı bozmaması, günü gününe ya i kaç ay sonra da yeni dairenize yerSofya'ya trenle yarım saat mesafepılması için yaya kaldırımların da leşmiş bulunuyorsunuz. Bu koopeinşasmı üzerine almıştır. Her cad ratif müessese de, size yirmi sene de bulunan bu kaplıcaları görüp de açıldıkça, iki taraftaki yaya den elli seneye kadar vade vermiş imrenmemek kabil değildir. Bulkaldırımları da belediye yaptır tir. Her ay verdiğiniz para, kiraya garistan bilhassa Sofya havalisinmakta ve bunların metre murab bile tekabül etmiyecek kadar cüz'i de pek çok kaplıcalar vardır. Bulgar'lar kaplıcalara çok ehemmi baı hesabile maktu bedelini, mülk dir. Kooperatif inşaata, bilhassa yet vermişler, buralarda temiz ve sahiplerinden almaktadır. Mülk kalabalık şehirlerde çok tesadüf e çok ucuz oteller, gazinolar, lokansahibi: Param yok, veremem... Diye diliyor. Sofya'da bu suretle yeni in talar, hatta apartımanlar ve kü mez. Çünkü bu parayı vermeyi, e şa edilmiş veya inşa edilmekte bu çük, zarif köşkler inşa etmişlerdir. sasen evini yapmak için belediye lunmuş pek çok apartıman gördük. Senelik bütçesi (280) milyon İe*¥¥ den müsaade alırken taahhüt etvadan, yani bizim paramızla 4,5 Bu sahifede gördüğünüz resim milyon liradan ibaret olan Sofya miştîr. Saniyen hakikaten parası olmadığını isbat edecek vaziyette lerden Varna plâjları ve Banki belediyesinin senelik maaşat faslı ise, belediye alacağını muayyen kaplıcaları hakkında da kısa ma (17) milyon İevadan ibarettir. Getaksitlere raptederek, mükellefin lumat vermek isterim: ri kalan (260) küsur milyon leva, kazancından katetmek hakkına Varna plâjları 926 da yapılmış hep şehrin imarına ve bu nevi temaliktir. tır. Varna belediyesi bu tesisat için sisata sarfolunuyor?... Bizde halkın ekseriyetle kîra ev on bir milyon leva, yani bizim paBizim Agâh'ın dediği gibi, uzun lerinde oturmalarına mukabil, Bul ramızla yüz yetmiş milyon lira söze ne hacet, var kıyas eyle!... garistan'da ev sahibi olmıyan bir kadar para sarfetmiştir. Plâjlar, KEMAL SAL1H Bulgar'a tesadüf etmek müskül ' 927 den itibaren açılmış ve ilk seSofya civarındaki Banki kaplıcannm umumi manzaran Sahnesi, Avrupa'daki sahnelerin en büyüğü olan millî tiyatro Kaplıcada umumi banyo mahalli Yahya Kemal B. in vaktile lokomotife benzettiği Sofyctmn en büyük kilisesi: Aleksandre Nevski kilisesi Kaphcadaki büyük otellerden biri Eksinograt sarayı Muhtelif intibalar i Türk gazetecileri Burgaz'da büyük değirmenin önünde Bulgar Kralının Varna civarındaki sayfiyeri: (Palaj d'euscinograde) Gazeteciler Kraltn kâtibi umumisile beraber Varna'da Bulgar Matbuat Cemiyetinin ziyafetinde Gazeteciler saray bahçesinde... C Varna plâjlarına bir naz^r Türk gazetecileri Sofya'mn (Çamkomya) sayfiyesinde Maliye Naztrı M. Mollof ile... Türk matbuat heyetinin sarayın bahçesinde (Utro) Sermuharriri tarafından ahnan grup resimleri Umumi manzara Banyoların üst ündeki gazino Varna'da Türk gençlerinin teşkil ettikleri Turan Cemiyeti azan