28 Haziran 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YEPINÇI SENE N* 2 2 0 5 Başmuharrlrı İDAREHANESİ: | Dfiyononmnıniye karşısında dairei raahsnsa Teİgraf: Istanbul Cumhuriyet Posta k u t u s u : N° 2 4 6 Başmuharrir : 2366 • Tahrir mudurd : 3236 İdare müdürü 2365, Kitap kısmı: 472 » • > • • • • • • » Fenerbahçe Macar'ları Yendi Gazi Hz. Dün akşam Boğaz] içinde birtenezzühj icra bnyurdular Reisicumhur Hz. dün Dolmabahçe sarayında meşgul olmuşj lar ve akşama doğru refakatle| rinde mutat zevat bulunduğuj halde Boğaziçi'nde bir tenezzühj icra buyurmuşlardır. Cumhuri CUMA/tTES! 2 8 HAZIRA* 193O ABONE ŞERAİTİ | MÜDDET: JTÜRKİYE İÇİNj HARİÇ İÇİN | Seneliği | 1400 Kr. I 2700 Kr. İ 6 Ayhğı ( 750 Kr. j 1450 Kr. f J 3 Aylığı : 400 Kr. j 800 Kr. j Nflshası her yerde = 5 Kurustur * = . İstihsalin ıslahı Geçen sene Karadeniz'in fındık sa hasında mahsul olmadığı balde Pireaziz kazasına merbut Tepeköy halkı fındıklıklarından pek iyi mahsul almışlar ve bunu ibraç ta eylemişler. Bunu bize sözüne inandığımız bir ziraatcı anlattı ve esbabı mucibesini de izah etti. Tepeköy'de yerleşen muhacirler nasılsa fındık bahçelerinin imar ve tımarını iyi bilen ve başaran kimselermiş. Fındıklık sahamızın diğer taraflarındaki fındık ağaçları ekseriyetle imar ve timardan mahrum ormanlıklar balinde iken Tepeköy'Iüler fındıklıklarına adeta bunları çiçek bahçesine çevirecek veçhile bakıyorlarmış. Diplerini belliyorlar, bndı yorlar, aralarmı açıyorlar, hastalıklarına karşı tedbirli davranıyorlannış. Bu sayede hem iyi mahsul alıyorlar, hem bu mahsulu her sene ahyorlarmış. Fındık mahsnlü Karadeniz sahilleri mizin belli başlı bir ihraç malıdır. Oralardaki halkımızın başlıca iktisat faaliyeti bu mahsul üzerinde toplanıyor. Fındık ağacı en ziyade Giresun, Ordu Reisicumhur Hz. nin mânevî ke rimeleri Rukiye Hf. ile Hüsnü B. in ve Trabzon Vilâyetlerimizde yetiştiği düğünlerinin evvelki akşam Dolmabahçe sarayında tes'it edildiği halde bir müddettenberi onun Kasta • moni Vilâyetinde dahi teksirine çalı malumdur. Resmimiz Reisicumhur Hz. ni Rukiye Hf. Hüsnü B. ve şılnuş elduğunu biliyoruz. Fındık ağacı davetlilerden bir grup ile beraber göstermektedir. bu vilâyetimizde dahi pekâlâ yetişiyor. Ne hacet, fındık bu sene Ankara'ya da naklolundu, orada da pekâlâ yetişecek. Zaten şurada burada tesadüf olunan tek tük ağaçlarında görmüş idik ki fındığın Ankara'da dahi yetişmesine hiç bir mâni yoktur. Fmdık yalnız Ankara'da değil, ts • tanbul'da da yetişebilir. Hem de pek mükemmel olarak yetişebilir. Bodur fın dık ağaçları esasen çok güzel fidanlar dır. Fındığın gür yapraklarındaki koyu yeşil hemen hemen yalnız bu ağaca mahsus emsalsiz bir renktir. Bu itibarla fındık evlerimizin bahçelerinde çok faydalı bir süs olabilir. Meselâ Boğaziçi'nin çıplak yamaçları fındık ağaçları ile doldurulmak üzere bazı teşvikat yapılsa bu emsalsiz saha ne faydalı ve ne kadar guzel ormanlarla bezenmiş olurdu. Bfı belki zamanla böyle olur. Biz şimdi mevcuda bakalım. Şu Pireaziz kazasmın Tepeköy'ü ge çen sene iyi mahsul çıkardığı ve sattığı halde o havalinin diğer taraflarında ne için hemen hiç mahsul olmıyarak halkın eli böğründe kalmıştır? Bunun sebebi Karadeniz sahillerimizdeki fındık bahçelerinin lâyik ve lâzun olduğu veçhile imar ve timar görmemesidir diyenler öfedenberi bu iddialarmda çok musırdırlar. Her hangi ağ~ " ırsa olsun kendisine göre istediği bir takım şerait vardır. Bize faydalı olacak mahsul vermiyen ağaçlardj. bu şeraite pek dikkat etmeyiz. Fakat bir giil ağacının, bir karanfil saksısının hastalıklanna dik kat ettiğimiz gibi fındık ağaçlannı mahsul vermekten meneden fena şeraitin önüne geçmeğe dahi mecburuz. Anla şılan fındık sahamızda işte biz bunu yapmıyoruz. Osmanlı borçları Gelecek ay içinde yeni müzakerat başlıyor M* Rişt, raporunun bir suretini de dayinler meclisine verecek Üç sefirimiz Beriin sefirimiz ile Fethi ve Behiç Beyler geli yorlar M. Rişt, yeni bir şey söylemiyor Malî vaziyet etrafında bir müddetten beri tetkikatta bulunarak hazırladığı raporu hükumetimize veren malî mütehassıs M. Rist, dün sabah ekspresle Ankara'dan Gelecek ay içinde tekrar gelecek olar şehrimize avdet etmiştir. M. Rist, hamiller vekilleri Ankara'da Ismet Pş. Hz. ve MaliM. Vayt ve M. Dökloziyer ye Vekili Saraçoğlu Şükrü B. le raporunda mevzuu bahsettiği hu göre, kuponlar tediyatında yeni esusatı maliye etrafında uzun uza saslar tesbit edilecektir. Dün kendisile görüşen muharridıya müdavelei efkârda bulunmuştur. Raporunun bir suretini de Dü rimize M. Rist, kısaca demiştir ki: « Raporumu hükumete tak yunu umumiye meclisine verecektir. Gelecek ay içinde dayinler dim ettim; bu hatusta fazla bir fey meclisi mümessilleri tekrar Anka söylemekte mazurum. Bir kaç gün ra'ya gelerek, M. Rist'in raporu ü İstanbul'da kaldıktan sonra memzerinde hükumetimizle yeniden leketime döneceğim.» temas edeceklerdir. Bu temaslar ne M. Rist, dün şehirde bir tenezticesine ve tediye kabiliyetimize züh icra etmiştir. Macar millî takımı 43 mağlup oldu! Bravo, Fenerbahçe!» Dünkü oyunun bilhassa ikinci devresi çok heyecanlı olmuştur Fethi B. K. Sami Beriin esfiri • miz Kemalettin Sami Pş. nin da büyük ve son sistem bir Alman tayyaresile bu • gjünlerde şehri mize muvasala • tına intizar c dilmektedir. Bu tayyare 10 kişilik olup Berlin'den İstanbula Behiç B. 24 saatte gelebilecek sür'ati haizdir. Paris sefiri Fethi B. 16 temmuzda, yaz tatilini geçirmek üzere Marsilya tarikile Paris'ten şehrimize hareket edecektir. Peşte sefiri Behiç B. de yakında mezunen gelecektir. Darüşşafaka'nın 57 inci yıl dönümü tes'it edildi Merasim çok güzle olmuş, mekfpbin hizmeti sitayişle yadedilmiştir Dünkü maçtan bir enstantane Bu işlerin bu suretle yapılmamasının ne fena neticeler verebileceği bu sene gerği gibi görüldü sanırız. Halktan hü kumete ve Karadeniz sahillerinden AvFenerbahçe takımı, dün Macar rupa'ya kadar bu fena neticelerden demisafirlerimiz ile ikinci defa olarece derece herkes pek çok müteessir rak karşılaştı. Bu karşılaşma, ge ve mutazarrır oldu. Şoyle ki: 1 Bahçe sahipleri mahsul alama çen cuma günü yapılan müsabakadılar, az çok yaptıkları masraflar da nın revanşı idi. Dünkü müsabaka heba oldu. Onlar borçlarını ödemek çok giizel oynandı, bilhassa ikinci şöyle dorsun yeni masraflannı karşıladevre hayli heyecanlı geçti; Fe maktan âciz kaldılar. ner'liler 34 bir netice ile intikam 2 O havali halkından bahçe sahibi olmıyanlar fındığın muhtelif işlerinde maçını kazandılar. Geçen maçlarda Fenerbahçe sol çalışarak para kazanırlar ve hayatla rmın mühim işlerini bu kazançlan ile açığı Fikret Beyin ayağı zedelen görürlerdi. Onlar da bundan mahrum diği için dünkü maça iştirak ede ve çaresiz kaldılar. memiş, Beşiktaş takımından Nuri 3 * Vergi vardan tahsil olunabilece B., sol açık mevkiine getirilmişti. ğine göre hazinenin matlubatı bizzaruBeşiktaş'h Hüsnü B. de, Fener'li re halkın zimmetinde kaldı. 4 Başta Ziraat Bankası olarak ban Sadi Beyin yerine merkez muavin kaların tüccardan ve bahçe sahiplerin olarak ikame edilmişti. Müsabakayı, şehrimizde bulu den alacakları ödenemedi. Bunlarm her ne suretle olursa olsun tahsllı'ieşebbüs nan, Mısır federasyonuna mensup Mısır'lı meşhur hakem Yusuf leri feryat ve figana raeydan verdi. Es beynelmilel hakemlerden Yusuf Muhammet B. tarafeyn ki alacaklarmı ?îamıyan bankalar ta Mehmet B. idare etmiştir. Yusuf kaptanları arasında biî yeniden para veremezlerdi. Halk kreMehmet B., hakemlerin futbol ni çın nasıl bir şerait altında idare edisiz kaldı. dilmesi zarurî olduğunu dün bilfîil 5 Kayıklar işsiz, vapurlar navulsuz zamatma ne kadar riayetkâr olma [Mabadi 4 üncü sahifedei ları lâzım geldiğini, mühim bir makaldı. ları ıazım geıaıgını, muıııııı u»« » » * • * ı...*u,ı/u.v*» * •••**< ııııımıımıııııııııııııııı ıııııııı.ııııımııııııııımıııımiMmHm 6 Mahsul olacak hesabile yapılan tıııııııiMtııımtıııtııımtııtııt ınııııııı ıııııııiıııııııııııımıııııııııııı miyenlerin bu krediden bütün bütün alıvere satışların teahhütleri edasız kal nin teşkil etmesi zaruridir. Hatıra ge mahrum kalabilecekelri anlatılmalıdır. lir ki: di; 5 Bu havali mekteplerinin tedrisa1 Fındık yetiştiren iki üç vilâyeti• Daha sayalım mı?.. tına fındık ziraat ve ticareti ithal olunAcaba bu kadar felâkete meydan ve mizde bir veya müteaddit nümune fmmalıdır. ren bu mahsulsüzlük afetine care bul dık bahçelerimiz olmalı, oralarda fennin bu işe ait icabatı tamamen tatbik kı 6 Bu şerait altında fındık ziraatinin mak imkânı yok mudur? Tepeköy'lü tamim ve tevsii de derpiş olunabilir. lerin tatbik ettikleri istihsal usulünü lınmalıdır. bütün havaliye teşmil etmeğe çare bu2 Yapılması elzem işler güzel ba 7 Fındığın fazla para etmesini temin lunamaz mı dersiniz? İşte iktisat pro sılmış risalelerle, konferanslarla, sine edecek çareler de ayrıca düşünülecek gramının tabtikatında nazarı dikkat malarla en ücra köylere varmcaya ka ve bulunacaktır tabiî. Bu şeraiti üzüm, incir, afyon, tütün, alacağı ve son neticesini ahncıya "ıada dar herkese öğretilmelidir. zeytin ve pamuk gibi başlıca ziraî mahpeşini bırakmıyacağı muayyen bir mad 3 En iyi bahçe yapanlarla iyi ve de. çok mahsul alanlara mükâfatlar veriî sullerimize de tatbik etmek mümkündür. Fakat hepsini birden ileri sürmekten Hükumet fındıkçılığm ıslahına az melidir. bir tanesinden metmek lâzım geliyor. Karadeniz hava 4 Bahçelerini tarifata göre tanzim korkuyoruz. Bir kere başlıyabilsek! lisi için umumî ve hususi idarelerin bel edenler banka kredilerinden azamî isIi. baglı umdelerinden birini bu madde tifade edebilmeli, bahçelerini tanzim etYUNUS NADİ . .. ...aaıııaııiftiııifiııılllltlll Oyunu Mısırlı hakem idare etti "Rus,, sefiri dün Ankara'dan geldî Rus efiri Süriç Cenapları dün sabah ekspresle Ankaradan şehrimize gelmiştir. Sefir Cenapları, kenDarüşşefaka'nın yıldönümü merariminde disile görüşen hazır bulunanlar dan bir grup muharririmize 1873 enesinde tesis edilmiş olan dilerek başlanmıştır. demiştir ki: Mektep müdürü Kâmi B. mera Darüşşefaka'nın 57 inci yıldönü « Bir gün sime iştirak edenlere teşekkür etmü dün lisede merasimle tes'it eiçin îstanbul'a Soriç Yoldaş tikkten sonra Darüşşefaka'nın eski geliyorum. Yarm Ankara'ya avdet dilmiştir. mezunlarından ve meclisi idare Merasime saat 15 te talebe taraedeceğim. Ticaret muahedesi müILutfen sahifayi çevirinizi zakeratına Moskova'da devam edi fından istiklâl marşı terennüm e IIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlll imillllUIIIIIIIIIM llllllllllllllllllllll IIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIMI lllll II liyor. Yakında intaç edilecektir.» Bugün "İzmit,,in kurtuluş günüdür 28 haziran, bugün güzel İzmit'in kurtuluşunun yıl dönümüne müsadiftir. Bu sevinçli günü tes'it için İzmit'HIer günlerdenberi hazırlanmışlar, şehri bay raklarla donatmışlardır. Bugün İzmit'te bütün resmî ve hususî müessesat, öğleden evvel Vilâyet, bele diye, Fırka ve Türk Ocağı •önlerinde yapılacak merasim ve tezahüratın nihayetine kadar kapalı bulunacaklardır. Saat 9 da Türk Ocağı önünde askeri muzika bir marş çalarak, nutuklar söylendikten sonra şehitlik ziyaret edilecek ve bir çelenk bırakılacaktır. Saat 10 da fabrika bacası uzun bir düduk çalarak; herkes 2 dakika tevakkuf edecektir. Gece deniz ve kara askerler tarafından fener alaylan yapılacak ve Türk Ocağı tarafından belediye bahçesinde bir konser verilecektir. Yarııiki nüshamızda.. Kadmlık sahifesi Kadın Gene meyhaneye öy le mi?... İnşallah Ada elektriği gibi gidemez ol da günlerce icra dairelerinde sürün!... Erkek Karı sus, şimdi suratın a bir yumruk atarsam Taksim meydanına benzetirim!...