5 Haziran 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

5 Haziran 1930 Cumhariyet Çocuklarla başbaşa Tarihte büyük adamlar Tolstoi Büyük Rus edibi Tblstoi, Rusya' nın asil bir ailesine mensuptur. 1828 de doğdu. 15 yaşında «Kazatn» lisesine devama başladı. Sonra asker oldu. Askerlik yaparken Kafkasya'da geçirdiği hayat onu san'atkârlığa sevketti. 26 yaşında ordudan çıktı. Petresburg'a yerleşti. Bir müddet sonra seyahat yapmağa başladı. Almanya, Fransa, İtalya'nın bir çok yerlerini gezdi. «Harp ve Sulh», «Anna Kara nin» ismindeki eserlerini çiftliğine çekildiği zaman yazdı. Tolstoi fikriyle ve kalemile insaniyetin iyiliği için çalışan bir adamdı. MCMLEKETLCME ÇOCUKLAR. şeker sana kâfi gelir zannederim! * * * Bu elinde top alacalı bulacalı elbiseli mini mini de geçen gün Londra'da yapılan bir maçta seyirciler arasında görülen yüzlerce küçük seyirciden biridir. Orada f ilân veya filân kulüp taraftarlığı tabiî bizdekinden bir kaç defa fazladır. Annelerin babaların çoğu hangi kulüptenseler çocuklarına o kulübün formasını giydirip maça öyle getiriyorlar. Hoş bir şey!. DYÜNIAR Koza, biliyorsunuz ya ipek boceğinin yaptığı koza, onun ipeğin; de bir iki tel alınız. Bu teller hem: Danseden yumurta fşte tatil geldi. Eminim ki çoğunuz muvaffakiyetle sınıflarınızı geçtiniz. Şimdi bu senenin yorgunluğunu kırlarda, bahçelerde gezerek, evlerde annenizin, babanızın dizlerinin dibinde oynıyarak, gülerek eğlenerek geçireceksiniz. Tabiî akrabalannızdan, ahbaplarınızdan, komşularınızdan bir çok arkadaşlarınız gelecek onlarla da birlikte hoş vakitler geçireceksiniz. Biliyorsunuz, sizin qnlar kadar belki onlardan daha çok sevdiğiniz bir arkadasınız daha var.. O da haf tada bir sizinle tatlı tatlı konuşan, hem faydah şeyler öğreten, hem de beraber oynıyan sahifenizdir. Hiç şüphesiz sahifeniz tatilde sizin daha çok işinize yanyacak.. Çünkü onunla meşgul olmak için daha fazla zaman bulabileceksinız. Sahifenizin muharrîri de bunun için tatilde size hem derslerinizi unutturmıyacak, hem de bir çok yeni şeyler öğretecek, ayni zamanda güldürüp öğlendirecek bahisler hazırlıyor, sevgili yavrular. H i KÂY Bu bir masal mı, yoksa hakikaten olmuş mu, pek belli değil.. Tarihçiler diyorlar ki «Giyomtel» isminde bir kimse dünyaya gelmemiştir. Halbuki bir çokları da Giyomtel'in İsviçre'de 1354 senesinde yaşadığını iddia ediyorlar. Neyse biz asıl hikâyeyi anlata lım. Demin yukarda söylediğimiz tarihlerde yani bundan 576 sene evvel İsviçre'de Gesler isminde bir Bey, umumî meydanlardan birine bir şapka diktirmiş, üzerine de bir şapka koydurmustu. mali.. Giyomtel okuyla nişan aldığı zaman sade kolunun değil, bütün vücudünün zangır zangır titrediğini duydu. Fakat buna rağmen bütün soğuk kanlıhğını topladı ve birden yayı çekip oku salıvermişti. Ok, yıldınm hızıyla fırlamış, oğlunun başını sıyırıp geçtikten sonra elma ya saplanmıştı. Giyomtel geniş bir nefes aldı. Çok şükür hem çocuğunu, hem de kendisini kurtarmıştı. lsviçre Beyi Gesler bütün bu işleri bir kenarda oturmuş, bıyık altından gülerek seyrediyor, hiç şüphesiz Giyomtel'in kendi çocuğunu kendi eliyle öldürmesini bekliyordu. Fakat beklediği çıkmamıştı. Yalnız dikkat etti. Giyomtel'in ceketinin altında elmaya attığı oktan başka bir ok daha saklıydı. O zaman Gesler sordu: Bu ikinci oku ne yapacaksın? Giyomtel cevap verdi: Eğer çocuğumu öldürmüş olaydım bununla da seni gebertecektim. İşte onun için bazan çok müşkül işlere «Kiyomtel'in elması» derler. Hatırmızda kalsın. Şu yan taraftaki resimde gördüğünüz kovboy elbiseli eli tabancalı çocuk meşhur sinema artisti Geri Kuper'in yeğeni Hovard Kuper'dir. Dayısı onu da bazan filimlerde oynatıyor. Bu resim de «Arizona Şeytanı» ismindeki filimde bir rol yaparken çekilmiştir. Çocuk haydut taklidi yaparak dayısına; ya keseni, ya canını! Diyor. Dayısı da gülerek şu cevabı veriyor: Bütün eserlerini insanalrı saade Al şu bir doları... O kadarhk te iriştirmek maksadile yazdı. O zamanki içtimaî vaziyeti beğenmiyor, onu değiştirmek, onun yerine bambaşka bir nizam koymak Evvelâ şunu söyliyelim ki içiistiyordu. nizden her hangi birinin 100 yaTolstoi bir Alman doktorunun şına kadar yaşaması ancak 6 binkızıyla evlendi. Bütün hayatını de bir ihtimal dahilindedir. yazıya ve okumıya hasrederek çiftÇünkü, şimdiye kadar yapılan liğinde geçirdi. istatistikler ancak 6 binde bir kiEn büyük eğlencesi köylüye bil şinin yüz yaşına vasıl olduğunu mediklerini öğretmek ve onlara gösteriyor. para ile yahut yiyecek, içecek veFakat korkmayınız, 80 ya rerek yardım etmekti. şına varmak 16 kişide bir kişiye Tolstoi 1910 senesinde öldü. nasip olur. Ve üçte bir de elliyi geçip 65 e varmak imkânı vardır. Insanların tuttuklan mesleklerin ömürlerinin uzun veya kısa olmasının üzerinde büyük bir tesiri Hem yeni bir bilmere ve vardır. En çok yasıyanlar tarla işlerile hem de geçen müsabaka uğraşanlar, ekip biçenlerdir. Tücda kazananların isimlerini carlarla askerler bunlardan sonra gelirler. Avukatlar, muallimler ve basacağız doktorlar da daha sontaki sırayı Kaç yaşına kadar yaşarız? teşkil ederler. Tarihin haber verdiklerine inanılacak olursa eskiden insanlar daha çok yaşarlardı. Gitgide ömürleri kısaldı. Adem babamızın 930 sene yaşadığı rivayet olunuyor. Eski Romalılar ve Yunan'lılar arasında yüz yaşını geçenler pek çoktu. Meşhur hatip Çiçeron 103, edip Sopokl da 130 yaşına kadar yaşadı. So nzamanların en çok yaşıyan adamı 15 inci asırda doğup 17 inci asırda 60 yaşınd bütün kuvvet ve kudretini muhfaza ederek öle n bir Ingiliz'dir. Bizim Zaro Ağa Allah ömür verip te 10 sene daha yaşıyacak olursa rekopu kıracak, İngiliz'i gölgede bırakacak ve 160 ı geçmiş olacaktır. ince, hem de at kuyruğu gibi dayanıklıdır. Bir yumurtayı delip bir iğneyle içini boşaltınız. Sonra deliği balmumıyla tıkayınız. Bu mum parçasına 80 santim uzunluğunda demin bahsettiğimiz ipek tellerden biri] nin ucunu takınız. Balmumu kuruduğu vakit ipekj tel oraya yapışmış olacaktır. Bu yumurtayı bir çok başka yumurtaların da bulunduğu bir tabağa koyunuz. tpek telin bir ucunu da yelek düğmelerinizden birine takınız.. Yumurta tabağın göğsünüzde o şekilde tutup ortaya getiriniz ki ipek tel gözükmesin.. Elinizdeki değneğin bir sihirbaz değneği olduğunu söyleyiniz. Değneği ipek telin altından geçirip yukarıya doğru kaldırınız, bağh yumurta da ötekilerden ayrıhpî yükselmeğe baslar. Değneği sağa sola hareket ettirerek yumurtayı istediğiniz şekilde oynatabilirsiniz. Tabiî bu oyunu hazır bulunanlardan biraz uzakta yapmalıdır ki ipek teli görmesinler ve bunun bir mucize olduğuna inansınlar. Ayni boyda iki sapsız maşrapa' alınız. Birinciyi sol elinize alınız,• ikinciyi sağ elinize.. Birinciyi kuvvetle ikincinin içine doğru atınız. Halbuki hakikatte ikinciyi elinizden bırakıp birinci maşrapayı alınız. Seyredenler ikincinin yerinden Esrarlı maşrapalar Gelecek hafta oynamadığını, birincinin ikincinin içinden geçtiğini zannedeceklerdir. Bu tecrübeyi misafirlerin ve arkadaşların önünde fazla tekrar etmemeli, farkına varırlar. Yazısız hikâye: Akıllı kuş fcTAHATtElBMg Bu hafta da Bursa'ya gidiyoruz. Bursa fstanbul'a çok yakın bir Vilâyet merkezimizdir. Bursa'ya gitmek istiyenler fstanbul'dan kalkan vapura binerler. Marmara denizine çıkarlar, dört Hes saat sonra Mudanya'ya çıkarlar. Mudanya'dan Bursa'ya ya otomobil veyahut tirenle gidilir. Yol çok şairane manzaralıdır. Yazın yesilliklerle, kışm da kalarla öriülüdür. Bursa yemişleri, banyoları ve eski kıymetli eserleri, camilerile meşhurdur. Bursa kaphcalrının suları birçok hastalıklara iyi gelir. Şeftalisi, kestanesi dillerde destandır. Bursa Türk dokumacılığı, havluculuğu ve ipekciliği noktasından da ehemmiyetlidir. Askerî i fabrikalar vardır. İpek böceği yetiştirmek, kozacılık san'atı çok ileri gitmiştir. Bursa' nın Osmanlı saltanatının ilk devrinde oynadığı rol itibarile tarihî kıymeti vardır. Yeşil cami, Ulu cami gibi mabetleri ve diğer bazı binaları san'atkârane ya pılmıştır. Sağırlar jşitmeğe nasıl ahşırlar? Bütün lsviçre'lilere de oradan gelip geçtikçe bu şapkayı selâmlamasını emretmişti. Herkes bu emre boyun iğdi. Fakat Giyomtel isminde biri kahraman şapka gibi alelâde eşyadan sayılan bir şeyin selâmlanmasındaki manasızlığa isyan etti ve bu işi yapmadı. Gesler de bunun üzerine Giyomtel'i yakalattırdı. Giyomtel gayet iyi bir nişancıydt. Gesler de kahramanın bu meharetine göre bir ceza tertip etti. Giyomtel, yirmi adım ilerde duracak oğlunun başına konulan elmayı okuyla bir atışta vurursa Geslerin emrini dinlemediği için çarpılacağı cezadan kurtulacaktı. Boşa atarsa idam edilecekti. Bunda tabiî büyük bir tehlike daha vardı. O da zavallının elma yerine kendi oğlunu vurmak ihtiEskidnbri sağırların kulaklarını açmak için bir usul tavsiye ederler. Onlan ansızın müthiş bir heyecana düşürmek. Fakat bu tehlikeli bir şeydir. Onun için her hekim tatbik etmeğe pek cesaret edemez. Maamafih anadan doğma sağırları iyi etmek pek güçtür. Yalnız bir kaza veya başka bir arıza yüzünden işitmek hassasını kaybetmiş olanların tedavisi kolaycadır. Buna da şu suretle başlanır: Evvelâ sağırların hangi sesleri ve eürültüleri duydukları, hanglierini duymadıkları tecrübeyle tesbit edilir. Diyapazon dedikleri ihtizazlar yapan madenî bir levhanın ihtizazları titremeleri artırılarak ses perde perde yükselir ve kulak1 larda yavaş yavaş işitmeğe bir ı gayret görülür. Yeşil Bursa'nın umumi manzaran bir ova halinde görünür. Onun için çok defa Bursa'ya «Yeşil Bursa» derler. Yanındaki «Keşis» dağı da manzara itibarile çok güzeldir. Gelen misafirler ve seyyahlar dağın zerler. muayyen bir noktasına çıkıp ge Bursa'da son harpte düşmanımız" Yunanlılar tarafından kaçarlarken yakılmak istenilmişti. Fakat ordumuzun yıldırım gibi yetişmesi sayesinde az bir zararla kurtuldu. Bursa, İzmit'e iç şehirlere otoBursa şehri, yüksek bir nokta mobil yollarile merbuttur. olan Çekirğe'ye çıkıp baktınız mı, Bir sırası gelirse muhalckak Burayağınızın altında serilmiş zümrüt sa' yı görünüz.