30 Temmuz 1939 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3

B E F , — 30 Temmuz Pazar eu DIŞ POLİTİKA King Hall meselesi Almanya Danzigi ele geç'rmek ü- zere iken İngiltere buna mâni ol -| muştur. Romanyayı iktisadi nufuzu altıan almak için adım attığı bir sı- rada İngiltere karşısına çıkmıştır. Şarktaki «hayat sahasır ndan kendi- sini mahrum bırakan İngiltere, Al - manyayı çenber içine alıp boğmak istiyen İagiltere, Velhasıl Almanların nazarında İngilterenin suçları büyük tür. Fakat en büyük suç, King Hall namında bir İngilizin — Almanyada bazı adreslere mektup yollamasıdır. Bu, hattâ çemberleme siyasetinden ziyade resmi Alman mümessillerinin İngiltereye karşı hiddetini colbet - miştir, aa King Hall mektuplarında neler yaz mıştır? Bazı parçalarının tercümele- ri Fransız gazetelerinde çıkmıştır: Her memleketin gazetelerinde çık- masında bile mahzur tasavvur edile- miyen yazılar. O halde telâş nedir? Bu sualin cevabını verebilmek için bugün Almanyadaki vaziyeti bilmek lâzımdır. Geçen gün bir gazeteci ar- kadaşımız , Hitlerin «Kavgalarım» namındaki eserinden halk idaresi|. hakkında Almanyanın mukadderatı- ni idare eden politikacılgrın düşün - eelerini anlatan bazı parçalar ter - Yüme etti, Bir vecize diyormuş ki : /Ustaca Şlare ed'len propaganda sa yetinde bir millete cehennemi cennet olarak göstermek mümkündür.» Di- üer bir vecize de şu imiş: «Yalan ne kadar büyük olursa, millet onu o ka- dar kolay yutar.» Biz bu kanaatte değiliz. Millet'n sebir ve tazyik altında bir müddet aldatılması mümkün olsa bile, haki- kat ergeç anlaşılır. Bununla beraber, Muvakkat bir zaman aldatmak için Hahi vaziyet ve şartları iy'ce hazır - lamak lâzımdır. İşte Dr. Göbels, u- ta bir propagandacı sıfatiyle, manyada bu şartları hazırlamıştır Hükümet matbuatı, radyoyu ve her Nevi telkin vasıtasını eline nalmıştır. onra Almanyanın hududları, dışa - rıdan gelebilecek olan haberlere ka- panmıştır. Filhakika geçmiş zaman- larda da mutlakiyetle idare edilen devletlerin, matbuatı daima nüfuz - ları altında bulundurmıya ehemmiyet verdikleri malümdur. Fakat eski kümetler, fikirleri sansür altına al Tuşlardır. Mutlakiyet sistemleri a tındaki hürriyetsizliği bugün İtalya Ve Almanyadaki sistemle karıştırma- Malıdır. Almanyada ve İtalyada ef- mumumiye, bu memleketlerin dı - Şinda olup bitenlerden ya bihaberdir. Yahud da hâdiseler kandilerine tah- Tf edilmiş şekilde verilmektedir. Me- #elâ Alman vatandaşı, Çekoslovakya- Tn Almanyaya iltihakına varan hâ- Yiselerin silsilesini bilmiyor. Çekler Yalvarmış da Almanya lütfen kendi ini himayesi altına almış. Arna - “udlar da İtalyadan ayni ricada bu - uşlar, Alman ve İtalyan milfet - İ sulh ve sükün içinde çalışmak li borlarmız. da ba. mületleri. "i - hasan İn(illıre kendilerini rahat bı- Akmıyormuş. Türkiye, Alman'mille- '“i boğmak için çemberleme xiya - iştirak etmiş. Yalan ne kadar B olursa, millet tarafından o kolay yutulduğuna göre, Al- WAn propaganda teşk'lâtı, mâruf Ba- Tün Münhavzen ile müsabakaya gi- Fümiş gibi görünüyor. wuııx. neticesinde Almanya Mâi realitelerle hiç münasebeti Eğalan bir âleme - benzemektedir. dışarıda olup bitenler içeriye olursa, meselâ Çeklerin ne istilâya uğradıkları, Arna - nasıl kurban - edildikleri, faya karşı hiç bir milletin kas- h anlşılacak olursa, Alman tanda teşkilâtının plânları alt *lur. King Hall'in mektubların - Ş Azdıkları da bunlardan ibarettir. ’?f!!â! ların müessir olmıya başladı-| delil olarak gösterilebilir. N Tanyiilessir olmasın? Çekoslovak - rr (f ' imhasındanberi Alman hükü -|alınan ve mevsuk menbadan çıktığı yanlış yol üzerinde yürü- anlamak için hakikati öğ - kâfidir. Almanya milli pren S D dayanarak bir takım haklar Dıvııı 4 ncü Sahifede — (ANADOLL) SON Fransız kabinesi, dün Eliza sa- rayında toplanmış ve mühim kararlar HABERLER almıştır Jorj Bone, Türkiye'ye gelsnFransız heye'tinin tetkikleri hakkında iza» —< çibi bir tüi hat verdi. Fransa'da bekârlara vergi tarh olunuyor Paris, 29 (Radyo) — Kabine, İcelerini de bildirmiştir. bugün Eliza sarayında Cumbuneiıi) Jorj Bone; Moskovaya - gidecek unun riyasetinde toplanmış ve İngiliz ve Fransız askeri heyetlerinin mübhim müzakerelerde bulunmuştur. | önümüzdeki çarşamba günü hareket Hariciye nazırı Jorj Bone, harici si-|edeceklerini, bir amiral, bir general yaseti izah etmiş ve Moskova mü-| ve bir tayyare ekepirinden mürekkep zzakereleri hakkında malümat verdi-|olacak Fransız heyetinin, İngiliz he- ği gibi, Türkiyeye giden Fransız a4-İyetini bekliyerek beraberce hareket kert heyetinin vantığı tedkikat neti-'edeceğini beyan eylemiştir. Sırp-Hırvat Müzakereleri Eylâi ayından evvel sona ermiş bulunacaktır Belgrad, 29 (Radyo) — Başvekil|tur. Zveskoviç, Sırplarla Hırvatlar Zveskoviç, bugün Splide vasıl olmuş| arasındaki müzakerelerin, eylülden ve Hırvat liderleriyle yeniden temas | lara başladıktan sonca gazetecileri | sonra, 1931 kanunu esasisinin değişe- kabul ederek beyanatta bulunmuş -| ceğini ilâve eylemiştir. < Ce yi —— ——— Çin çeteleri Cephe arkasında Japonları şaşır- #acak derecede akınlar yapıyorlar Şanghay, 29 (Radyo) — Asi Çi wergen * yuz aıği Dügün Çanxhaye) — Çin asileri cephe arkasıı Nankin demiryolu köprülerin: ber- | ları şaşırtacak derecede akınlar yap- hava etmşilerdir. Bu hâdise, üzerine | mağa başlamışlardır. bütün münakalât kesilmiş ve japon Amerıkâîı ikümeti Çin'e 750 milyon altın ruble ikraz edecek Paris, 29 (A.A) — Paris gaze-|razda bulunduğuna mütcallik olan teleri, birleşik Amerikanın Çin hü-| hâberlerle fevkalâde alâkadar olmak kümetine 750 milyon altın ruble ik-|tadırlar. cephesinde dehşet u Ingiliz - Japon Müzakereleri devam ediyor. Çin al- tınları yüzünden dün ihtilâf çıktı Paris, 29 (Radyo) — İngili pon Müzakereleri, bugün de devam| — Alıman haberlere göre, müzskere- etmiş ve Tiyençin mıntakasındâki|ler Pazartesi günü de devam edecek Çin altınlarının Pokin hükümetine | ve bu ihtilâf belki de ortadan kalka- verilmesi hakkında japon murahhas- | çaktır. ları tarafından vukubulan ısrar Üze- Son Dakika: Danzig Almanya- rine bir ihtilâf çıkmıştır. — 005 yailhak mı ediliyor Berlinden çıkan haberlere göre il- hak kararı 4 Ağustosta alınacak Paris, 29 (Radyo) — Berlinden| Alman gazetolerinin hususi tetkikat için Danzige gitt'ğini yazdıkları dün lddia olunan haberlere göre, Danzig' Budaisakın, Danzigteki Alman aske- senatosu, ağustosun dördüncü günü | vi kuvvetlerinin kumandasını üzeri- fevki le bir içtima aktedecek ve oine aldığını iddia ediyorlar. Bu ha- gün Dünzigin Almanyaya ilhak edil-|beri, Deyli Herald gazetesinin Dan- Hariciye nazırının — izahatından sonra Cumhurreisi Lebrunun tasdi kine arzedilmiş olan elli lâyihanın tedkikine başlanmıştır. Lebrun tara- t findan imzalanan bu elli lâyiha ara-|” sında bekârlara vergi tarh olunması ve çok çocuklu ailelere muhtelif şe killerde mükâfatlar tertip edilmesi ve topraksız köylüye toprak veril- *mesi hakkında lâyihalar da vardır. Bundan başka, mali bir çok lâyiha- lar da imzalanmıştır. Paris, 29 (Radyo) — Eliza sarayında Reisicumhurun riya- seti altında toplanan kabinede im-| v zalanan lâyihalar, yarın gazetede tişar edecek ve derhal tatbik mevkii- ne konacaktır. Paris, 29 (Radyo) — Bugün evvel sona ereceğini beyan ettikten Fliza sgarayında toplanan kabinede bir propaganda komiserliği ihdas olunması hakkındaki lâyiha da im- zalanmış ve bu komiserliğe Jan jıro- do tayin edilmi; Par's, 29 (A.LA) — Nazarlar kon- seyi aşağıdaki kararnameleri tasvib elmiştir: 1 — Moebusların teşril selâhiyeti müddetlerinin 1 haziran 1924 tari-| hine kadar azaltılması hakkındaki kararname: 2 — Aile koduna mütedair ulı'ı kararname 8 — Bağdlar elisine dair olan.kas Farname, 4 — Devletin harici emniyet ted. birlerini telif eden kararname, 5 — Casusluğa metlerinin tak karşı mücadele hiz. ine aid kararı me, — Mülli müdfan için çalışan m lerin vergi hakkındaki k: 7 — Devlete aid Avrupadaki rad. yo difüzyonu şebekesi gerviselrinin milli ryadyo difüzyonu idaresi ismi verilen idare tarafından P. T, T. na- zarinın müzaheretiyle başvekilin oto- ritesi altında birleştirilerek hakkındaki k. temini n bir istihbarat MT koamiserliğinin ihdasına dair dovkstn istihbarat liğine tayini hakkın- daki kararname, 10 — Brillowinin milli radyo yon umumi müdürlüğüne tayin kındaki kararname, difü: ——— c 6krikka se —— İngiliz zabıtası Londraya gelenlerin hüviyetlerini inceliyor. Tedhışcıler kaçıyor Londra, 29 (Radyo) — Dahfl liye Dazırı Sir Samuel Hoar, bugün otuz irlandalının hudud haricine âlılması ha ndaki kararnam tır. Alâkadarlarım verdiği — haberlere İnci Plâi Ve ! ihtiyaçlarına c Temizlik, ucuzluk, yiyecek ve lân edecektir. Ayni mehafil, |zig muhabiri de teyid etmektedir. sentleri dahi tatmin edcek şekilde temin olunmîmr. Bugün Yi imzalamşı. | ye Gazino ve lokanta kısımları gece ve | gündüz İnciroltına gidenlerin <a 'SAHİFE 5) | Düşündüklerim | Dünya kararsız- | lık içinde Orhan Rahmi GÖKÇE Harp veya sulh. Dünyamızım siyasi ve umumi! karakterinde hiçbir zaman bu kadar derin vuzuhsuzluğa tesadüf edilmemiştir. Bu vuzuhsuz- laktur ki, beşer topluluğunun idraki- ne istikrah dolu bir teyakkuz yer- leştirmiş ve hâdiselere daha esaslı şekilde hâkim olmak isteyen mosul hükümet ve devlet şeflerine de «da. ha kuvvetli, daha çabuk davran- bam — etmiştir. Realitenin içinde, teşhizi henüz yapıl mamış olan büyük ve pisikolojik bir yakıa da hüküm sürüp durmaktadır. Bugünkü hâdiselerin iç yüzünde bir takım büyük gayri tabillikler, zorlar ve zorakilikler vardır. Harp is umıyen milletlerin ıstırabı, dlk.uur. 11 — Mar taburu 12 da bir deniz itfaiye ame, h lerin, şefleriz büdeesi tahsisatından | D, #eflerin yüksek tonda Ş muvazenesinin ve sulh musiki 1939 büdcesine nakiller yapılması ğ g K e akorduna uymıyan tehdid avazeleri ile örtülüp boğulmaktadır. İleri — sürülen iddia ve davaların yüzde doksanı, bak, adalet ve şeni- “İyetin ifadelerinden tek aatır olsun alabilmek ve kendilerini hiçolmazsa mazur ve mağdur göstermek iktida- rma da sahip değildirler. . Bir gün dünyamız, harbin korkunç, ateşli ve kanlı badiresine atılırza, bu- nun hiçbir zaman (bir akıl ve hak, bir insanlık ve millet) çerçevesine dahil — olduğuna — inanamıyacağız. Bütün facia buradadır. Biz biliyoruz ki, bazı milletler he- “İsabına hiç durmadan tarihi cinayet- ler irtikâp edlmektedir. Gene biz bi- liyoruz ki, bu milletler namına, dün- yaya hitaben mütemadiyen birçok şöyler söylenmektedir. Fakat şerof. leri, mevkileri, hayat ve sandetleri , a ' Bokta-|bir orta malı gibi oynanan bu millet- de filen netlcelenmiş oldu-|,., kendi namlarına yapılan ve söy- sahada halledilecek /yenen bu şeylere şiddetle muhalif- yalnız Nuana ve toferrüatı meselelo- | (vter bunları istemiyorlar ve Onlay |Yi kaldığını bildirn ğ da biliyor! gittikleri ikamı ükümet arasında paktın - bir y g. hava, hiç te gönül açıcı değii. esi hakkında henü N Hem ÜnAlmü Va B KNŞ Ç "İsir. Hem kendileri için, hem de in. - sanlık ve medeniyet namına.. Bunâ “|rağmen, umumi manzara değişme 14 — 1989 büdeesi tahsitları hak- İ|kındaki kar: Orta elçi ri reti ÂArşiv seri taugmsunun genel sekreterliğine Ou- yini hakkındaki kararna- me de cumhurreisinin tasvibine ar- yerine ti ümü- izahat B. Böne, dış va: miyesi hakkındaka konseye vermiştir. Pariş, 29 (A.A.) — Bonnet, ü4 vaziyet hakkında nazırlar m İde yaptığı beyanatta Londra ve Pa- İris kabineleri arasında son günlerde İyapılan görüşmeler vaziyetine göre Moskova müzakerelerini izah etmiş esi itibariyle diplo- HU doğruya olmıyan mektedir. Fakat bu içli ve derin kargaşalığın bir haddi, bir hududu yok mudur? Realitelere bile hâkim olmak isti. " İyen bu ruh, dünyamıza nasıl bir man- ! İzara verecektir? Sulh diyoruz. Güzel; fakat nasıl, le, kiminle kimin arasında |vam eden müzakc: külüta sebep ol lerde esaslı müş- yacağı — intibar rle müvazi ola; gelecek hafta ortalarında| , Parise hareket ederek Paristen Do- ümencin — başkanlığındaki — Fransız askeri heyetiyle birlikte Moskovaya gidecektir. Bonnet müteskıben son uzak do- ğu hâdizeler tebarüz ettirerek alâkadar devletle- rin orada Sül eden umum! me- Harp!.. Kabul, amma, nereden me şekilde bşalıyarak hangi milletler arasında hüküm sürecek ve neticesi ne olacak bir harp Bütün bunların üstünde eren de- rin meçhuliyet ve kararsızlıktır. ki, insanlığı ne kadar süreceği meçhul olan şu intizar devresinde en ağır bir şekilde rahatsız ediyor.. lasanlığın diktatör, ideolog ve dip- "|lomat seviyelerinden — çok yüksek olan maşeri vicdan ve mantıkı bugün şu noktada duruyor: Bu kararsızlık ne vakte kadar de- in şumul ve general Hun keri e yaptığı müzakereler, emmel netic 'on de ıdaki elde dedildikt nra Fr: * İvam edecek? yol münasebetlerinin ize çarpan bugünkü müv- 'etini anlatmıştır. hlanmanın, bugünkü emsal- inir barbinin, yıllar dolduran harp ekanomisinin, sarfedilmiş emek- İlerin, şeref ve haysiyet paharına or- atılmış davaların ardından, - iki taraftan — birinin - bir — ricat termeleri muhtemel — midir, de- ğil midir? Demokrasiler, gayet sarih vaziyet almışlardır. — Sulhperverler cophesi Jartık tek adım geriye atamaz. Şu halde bu vazifeyi görmek, totaliter- *ltm kalıyor, fakat totaliterler de bu- gelenlerin hüv , w yapabilir mi? Hatta ve meselâ, eye tetkik etmek| Almanya, Danzig meselesine, Hitle- rin prestijini kurtarabileeek bir hal şekli bulabilir mi? İtalyayı mevzuu- bahsetmiyoruz. Çünkü nihayet — İtayla, Berlinin peykidir ve Fransa matbuatının isa- betle kaydettiği gi Hitlerin üniformalı bir Bu tibarla, sadece B. Hitlerin vazi. yetini mütalea etmek kâfidir. Alman propaganda teşkilâtının Hti lerin emir ve direktifleri altında ça- — Devamı 4 neli Sahifade — La 'a- | te devam ediyor. raltı Gazinosu Radya ve telgraf haberlerimizin Devamı 5 nci Sahifede — evap verecektir içeceklerde nefaset en müşkülpe-