14 Temmuz 1939 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

FIKRA San'at ve Paradoks BAHRİ SAYCI ibariyle san'at ulvi bir pargdokstür. Belki san'atin en. güzej işlemeleri; sahnesinde ulvi pradokslar halkedebilen geniş ölçülü zekâ'arın mahsulüdür. Belki valelâde» n'n dışında ve üstündeki aharj- kulâde» yi yakalıyabilen en san'atkâr göz, görüş manzümesini, para - dok>2l bir kaynaktan glen ışık imtizaçları çinde igurabilendir. Fakat bütün terkiplerde ve bülün — imtizaçlarda bir nisbat gerck... Yeni bir kalitenin başka cevherleri halinde karşımıza çıkan her halitada muhakkak uygun bir tenasübün ahenkdar manzaraşmı 2Ö » Akej takdirde elimize yeni bir kalite ve başka cevherler değil, sapık bir nizamsızlığın mânasızlıkları geçer. Bu hal san'atta da aynidir. Eğ engin we kayıtşız ruh hummaları bile #an'atiy anladığı mânada «güzel» e varmek için muhakkak ölçünün mecyt İpzibatına tâbi olmağa mecburdur, Böyle olunca, bu aapat ip - zibatı, belki san'atın n zeng'n kaynağı olan «paradoksra dahi zekânın ve zevkin tahditlerini tatbik edecektir. Halbuki, çok defa, bize sap'at diye sunulan şeylerde, paradoksu, kendisini hâkiki güzele ulaştıran bir itidal ile tahdid edilmiş göremeyiz. Çok defa, zevkimizn damağını artık güzel bir paradoks olmaktan çıkmış acaipliklerin bunaltılı tadı e ekşimiş hissederiz. Neden? Çün- kü san'atkâr diye tanıdığımız insan, bed'i manadaki güzele koşarken, zekânın haja bir dağmıklığı ile kendi fikir ve tahassüs inzibatmı kay- /| bediyor; ve zavallı, san'ata koşarken gülünce varıyor. Tekrar edeyim: Belki doks, sanatın en renkli cilâlarından b'rid.ir. Fakat bu cilâyı kullanabilmek gerek.. Yanlış bir fırça darbesi #ya- ratmasnın son noktalarına varmış gözüken bir kimseyi abdal bir sah- tekâr veya zavallı bir acemi haline düşürür. San'at olabilen bir para- doksu, muayyen ölçülerin dışına çıkmadıkça, akıl halkaları azgın bir saldırışla kırıp dolu dizgin acaipliklere, garipliklere yarmadıkça se- verim. Fakat san'atin dışında kalan estetiğin inzibatını çiğneyen para- doksa da düşmanın ve onu ancak beşeri haysiyetini kaybetmiş bir aklın zırvaları telâkki quin» Çiııılıd zaten bu nevi paradoks «yarat- :ı:..d:l.' varamıyan insan zekâşının adi bir tezahüründen başka bir şey Belki netice it OO Su, elektrik ve tramvay “şirketleri mes'elesi Dahiliye Vekâleti, müb—ayaa için tet- kikler yapılmakta olduğunu bildirdi İzmir su ye elektrik şirketlerinin İverildiği malümdur. Son za'nanda vi hükümetçe sâtm almmasına karar |lâyetle bu iki şirket arasında sat: aŞ |maeselesi üzerinde görüşme ve bazı tetkikler yapılmakta olduğu haber alınmıştır. B müzakereler neticalı nince Nafıa Vekâletine bildirilecek vekâlet, satış fiyatı üzerin- _F_'art_i müfettişimiz vazilesine başladı de anlaşmak için ( — Baştarafı Birinci sahifede — terbiye ve siyaset hayatında büyük hizmetleri geçmiş, nazik, mütevazi, olgun ve faziletli bir şahsiyettir. Derhal mevcud işlerle yakın bir a- lüka göstermeğe başlamıştır. Kendi- HİDİ ziyaret eden gazetecileri, müs- takbel mesaisi hakkında şu izehatı vermiştir: — Büyük parti kurultayının yer- diği daimi müfettişlik kararından dr müfettişliğ; de bana tev- Vazifemin ağır olduğunu müdrikim. Fakat münevver, siyasi ve içtimal terbiyes; yüksek olan İz- mirlilerin kıymetli yardımlariyle bu vazifeyi faya çalışacağım. Biliyorsunuz ki, partimizl, leketin tealisi uğrunda büyük vazi. feleri ve tarihi rolleri vardır. Müfettişlikler, parti: faaliyetini, ve en küçük parti teşekküllerine yarıncaya kadar mağbut ye ahenkli bir surette t etmeğe çalışacaklardır. Şunu bi Ba tebarüz ettirmek isterim ki, mil- letin bünyeşinden dağan parti hü- kümet otoritesing büyük bir değer vermektedir ve parti, âükümetin bü- tün faaliyetinde onun bir mütemmi- midir. İşte bu esas nokta dahilinde parti teşkilâtımızın, halkevlerinin ve bü- tün vatandaşların yardımlarına gü- venerek işe başlıyorum. izin bütün * Sayın parti müfettişimiz, dün vi. lâyet makamında vali B. Etem Ay- kutu, kışlada müstahkem mevki ko. mütanı tümgeneral Rasim Aktoğuyu, belediyede reis Dr. B, Behçet Uzu ziyaret etmiştir. Ayni zamanda sa- bahtan akşam geç vakte kadar par- tilflerin ziyaretlerini kabul eylemiş- şirketin selâhi- yet sahibi direktörlerini Ankareya davet edecektir. İzmir belediye reisliğine, vilâyet makamının delâletiyle Dahiliye ve- kâletine müracgat etmiş, hükümetçe satın alınacak İzmir su, elektrik ve tramvay şirketleri tesisatının beledi- yeye devredilmesini, ve belediyece işletilmesini, — ayni zamanda İzmir rıhtımının da bütün varidatiyle doğ- rudan doğruya belediyeye verilmi ni İstemiştir. Dahiliye vekâleti, çok yerinde olan bu dileğe cevap vermiş- tir, Vekâletten, dün vilâyete gelen bir yazıda Nafıa veköletinin ve elektrik şirketlerini satın almak için esaa (tibariyle karar ve ol- valiliği delâlet'yle yapılmış ve ya- pılmaktadır. Yekâlet, tetkikleri: müzakerezine nezdinde teşebbüste bulunulduğunu bild'rmiştir. — Şirketlerin tesisat ve vaşıtalarının satın ahmnımca - İstanbul- da olduğu gibi - İzmir belediyesine devredileceği vekâletin cevabından anlaşılmaktadır. Tanca'da Feci bir yangın 'Tanca, 18 (A.A) — Meknes civa- rında birkaç gün evvel çalılar ateş almış ve yangın 10 kilomtere uzun- luğunda bir mesafeyi kaplıyarak yer- Klere aid mühim miktarda hububatı tahrip etmiştir. Yangın esnasında 12 si kadın ol- mak füzere 17 kişi ölmüştür. nciraltı banyo ve ga- zinosu açılıyor Vilâyet tarafından İncirsiti plâjlarında yeni İnşa edilmiş olan kon-| forlü, &ihhi ve büyük banyolarla şık, ucuz ve modern gazino, önümüz- deki pazar günü halka açpılacaktır. doğdukları tarihi ev Cumhurri iz, MİTİt Şerimizi Tamet İnönünün şehrimiziş Me dine Yokuşunda dozdükları & hi ev, bele mektedir. etinin bozulmadan tamir askıyg alınmaşı muvafık görü! nüğ ve tamiratı ona göre yapıl miştır, Belediyg fen — heyetinini hazırladığı projeye göre.bir müd det sonra tamirat bitmiş ola; ve bu tarihi bina için İsmet İnö-) nönün hatıralarına ait — esorleri toplanacak ve zengin bir müxce vücude getirilecektir. Ev, geniş bir meydan ortasın- da kalacaklır. Geniş — bulvarlar ağzında bu eğer, halkın ziyaret edeceği kiyimetli bir yer halini alacaktır, eytincilik müte* hassısları Buzsa ve Kocaeli mıntakası zey- tipcilik mütehaasıslığına tayin edil- miş olan B. Ferruh Barlas, bugün Bursaya gideçektir. İzmmir ve Ma: İsa mıntakası zeytincilik mütehassıar İlığına tayin olunan'Bornova zeytin- İcilik istasyonu teknigeri B. Nâzım Kılıç da yeni vazifesine başlamıştır. ——— 0090 —— Bir aygıirın hayatına vüzrilen kıymet " Vilğyet Aygır deposunda buly- nan Ceşar adlı İngiliz aygırı hasta- lanmuştır. Ziraat Vekâletinden şeh- rimizdeki alâkadarlara bildirildiğine göre Veteriner fakültesi - döçentler rinden Doktor B. Teyfik Yaşar, ya- kında bu aygırı tedavi için şehrimi- ze gelecektir. Fuarda ziyaretciler için Suprizler haer lanıyor Merkez halinin in- Belediye, Füar inşaatına hız ver- miştir. Gecejleri: de klektrik ziyası altında inşaata devam edildiğinden şiradi Kültürparkta bin kadar amele çalışmağtadır. Fuarda mühendis ve mimarların faaliyetini ihtiyaca güre teksif için bir büro açılmıştır. Bura- da 6 mühendis, 7 mimar, 12 dekp- ratör, 23 desinatör — çalışmaktadır. Parkların tanz'mi için yüzlerce ampe- le faşliyettedir. Kültürparkın 9 eylâl kapısı in: bir hafta zarfında ikmal edilecektir. Hanlen bir gazine we lokanta| çılacaktır. Fuar ziyaretçileri için Fuar aaha- şında çok güzel sürprizler hazıflan- maktadır. Yer altında mağara Ve tü.- peller vücude getirilmekte, bunların içine girecek Fuar ziyaretçileri birçok vasıtalar yerleştirilmektedir. Bun'i gölde Venedik geceleri tanzir pdilecek, — mandolin ve kitaralerle pikestralar dolaşacak, renkli pto- jöktörlerle havatla ziya oyunları vü- cüde getirilecektir. Halen Masırda bulunan Romen Tanaas revu heyeti Fuar meysiminde İzmire gelmek için Fuar komitesi reisliğine müracaat et- tiği 27 otobüsten dört tanı daha bir vapurla limahnımıza getirilmiş ve dün vapurdan çıkarılmıştır. Evvelee 10 otobüs getirilmiş, teslim edilmiş- , şimdi hepsi 14 olmuştur. On üç tanesi de 20 temmuza kadar İimanı- mıza getirilecektir. ÖOtobüsler tama- men getirilip belediyeye teslim edil- dikten sonra belediye veni servisle- re başlıyacaktır. Eşrefpaşa semtine işliyecek otobüzlerin Konak önün - den hareketle Fevzipaşa — bulyarın- dan Mimar Kemaleddin caddosini takiben İşmetpaşa bulvarına geçme- leri ve oradan İkiçeşmelik caddesin- den Eşrefpaşaya çıkmaları tensip e- dilmiştir. Bu otobüsler, Dolaplıkuyu.. yya kadar işliyecektir. Belediye, İki. çeşmelik ve Dolaplıkuyu caddelerini asfalt olarak inşa etmeği kararlaş- tırmıştır. Bu inşaata yakında başla- nacaktır. Evvelâ kanallzasyon vesa- ire tesisatı ikmal edilecek, sonra as- falt yol inşa edilecektir. Belediye; Güzelyalı semtine de ©-| tobüs işletecektir. Fakat bunun için Duzün yıllardanberi tamir yüzü gör- y meyen Karantina İnönü çaddesinin | Şun'i gölde Venedik geceleri yaşana- cak, projektörler ziya saçacaktır |miştir. | Hatayı bütün fuar ., wretçilerine 'tanıtmak için fuarda Hataya aid bir çok büroşürler, kitaplar tevzi edile- 'cektir. Hataydan, birçok büroşür ve İyitaplar, fuar komitesi — reisliğine İgelm'ştir. Fuar komitesi reisliği, Nev- İyork dünya sergisinde İzmir fuarının propagandası için sergideki Türkiye paviyonu komitesi reisliğine İngilizce bastırılmış 80,000 prospektüz gön-. dermiştir. Sovyet Rusya, bu aeneki fuara geçen yıllara nazaran daha ge- niş mikâyst iştirak edeceğini bildir- miştir. ——— çaDUŞUN AA Bi fuarda bir de Sirk tar. Bir italyan Sirk kumpanya- uyar komitesi reişliğine mürgeşat miştir. Komite, bu müracaatı tet- kik etmektedir. Polonya paviyonu inşaatı bu ayın şonunda ikmal edilecektir. Polonya paviyonunda 60 Polonya sanayi mü- essesesinin eserleri teşbir olunacağı anlaşılmıştır. Fuar komitesi, dün akşam fuar Şpahasında B. Dr. Behçet Uzun rolsli- finde toplanmış, muhtelif hazırlık- lar hakkında müzakerelerde bulun- Muştur. hulu-, COYLOO!| Yeni otobüs servis- leri mes/elesi Eşrefpaşa « Dolaplıkuyu ask falt olacak Belediyenin Akmanyaya sipariş et-|yeniden inşa edilmekte olan cezaevi-| | Yabzon meb'usu B. Sırrı Day İstan- Karantina kısmının ikmali lâzımgel- mektedir, Cezaevi önünden Salhane- ye kadar olan yol 4000 liraya inşa edilmektedir. Oradan Karantinaya kadar olan kısmın da derhal inşası- na başlanacaktır. Bunun için evvelâ 20.000 liralık in- şaat yaptırılacak, bu para kâfi gel- mezse şehir meclisinin içtimaa çağı- rılarak tahsisat münakalesi yapma-, Bi istenecektir, Belediye, Avrupa şehirlerinde ol- duğu gibi ileride elektrikli tramvay- lar belediyeye devredilince bunları kaldırmağı tasavvur — etmektedir. Çünkü Avrupa şehirlerinde radyo paraziti ve seyrisefer intizamsızlığı gibi sebeplerden tramvaylar tama- men kaldırılmakta, onların yerleri- ne asfalt yollarda konforlu otobüs- ler işletilmektedir. Belediye, zamanla İzmirde de bu-| nu yapmak istiyor. Buna sebep tram- vay selerlerinin, seyrüseferi bir çok hallerde güçleştirmesidir. Karantina yolunun tamamen inşa- sından sonra belediye, bu hatta da|huzurunu ihlâl ettiğinden yakalan-İyüzde 300 — miligram - olduğunda” — — Devamı 7 nei Sahifede — —— otobüa işletecektir bedi Şefin annesinin kabri Fbedt Şef Atatürkün annesi Bayan Zübeydenin Karşıyaka - da Soğukkuyuda Sâli gü eai pali givarındaki kabirler; beledi- #pce taazim edilmiş kabir bur irilen geniş park te alınmıştır. Kabir, bir. kalde-| nin &ltında kalmiş ve kaida üze rine ap'tonluk bir granit yerleş-i tirilmiştir. Mütehassıslar, beledi ye fen beyeti ile bu eserin tanzi mi için çalışmaktadır. Granitin üzerine şu yazı hakkedilecektir: «Ebedi Şef Atatilrkün annesi Bayan Zübeyde burada y Parkın tanzimi işl de — ilerle-i miştir. Sonbaharda park, başla: başa ağaçlandırılacaktır. Bura- da bir de çocuk bahçesi vücude ve merasim günlerinde heyetler, en büyüğümüzü yetiştiren anı nin mezarına şükran çelenklel koyacaklardı şası mes elesi Belediyenin Basmahane ciyarın- inşa ettireceği Merkez hâline ta- çıkmamaktadır. Bazı mimar ve mühendisler, Belediye reisliğine mü- racaatla keşif bgdeli 400.000 lira- nın az olduğunu bildirmiş ve bunun yükseltilmesini istemişler, bu takdirde münakasaya — girecekli haber vermişlerdir. Belediye reisliği, bu müracaatları nazarı dikkate ala- vak Merkez hâli keşif bedelinin artı- rılması hususunda tedkikler yaptır- mağa başlamıştır. 'da lip —— c00 Orman tahdit - komisyonu Ğ# ücretle Kızılca ham 2 tiümaralı orman tahdid hudud ko- İmisyönu hukukçu' “azalığına; tayin edilmiştir. Tayinler Kemalpaşa Tapu sicil memuru B. Haydar Sayın Edirne grubu Ta- pu tedkik memurluğuna, Manisa Ta- pu sicil muhafızlığı ikinci muavini B. Celâl Uysal, birinci muavinliğe tayin ve terfi edilmişlerdir. Nişanlanma Tahrir ailemizden ve Cumhuri- yet Merkez Bankası memurlarından Faik Onural ile şehrimiz tüccarların- dan merhum Ahmed Hulüsi Zülfikaroğlunun kızı Bayan Cevalin nişanlandıklarını haber aldık. T: ederiz. " ——— sekkarr—— Gelenler Denizli meb'uslarından BB. Yu- suf Başkaya ve Kâzım Samanlı, buldan şehrimize gelmişlerdir. ——— ' 1600>>>—— | Terfi İzmir - Mersinli fidanlığı şefi B. Rafet Oktarın maaşı 40 liraya çıka- rılmıştır. ——— ( 16460030»——. Mezuniyet Bornova Ziraat mektebi muallim- lerinden B. Ekrem Eğilmeze bir ay mezuniyet verilmiştir. ZABITADA T AT GOS BZ CUM, w Doktorumuzun Köşesi | Fındık dalının es- | rarı Yazan: Br. G.A. Fındık dalının pek eski zamanlar- danberi iki i;üyiî’x:ıuxir:ü vardır: Bu rgürifetlerden biriş bir gazap isa- |bet etmeşiyle hastalık gelebileceğir inantn'Cski çamtarı Hekimterini lerine yarardı. Bir hastada nazar değ- miş olduğundan şüph edilince fın- dık ağacından taze bir dal koparflır. Aşeğte yakılırak bazaktığıkül elepir. nazar isabetine yğramış hasta bu küil Üzerinç idrar ettirilirdi. Bu acayip mahlül ateş Tizerinde ikaynattırılır ve duman çıkması bit- tikten sonra kalan maddeni narasın- da saç telleri görülürse hastalığın nz zardan geldiğine şüphe kalmazdı. u zamanda nazar — isabetinden hastalık gelebileceğine inanan -hem 'de pek yeni fikirli hekimler bulun- mak beraber» bu türlü hastalık teşhi. si için fındık dalının külü ile idrar |kullanıldığı artık hiç işitilmez.. Bu: na kargılık, ellerine bir fındık dalı alarak yer altında şu cereyanı keşfe- den çarıklı mühendisler hâlâ vardır. Bu mühendislerin buldukları su ce- zeyanını gözle gördükten sonra gn larin kydretlerine inaamamak müm kün değilse de. fndık dalı ile yer al pndan akan şü ağaşındaki münase bet şimdilik esrar halindedir. Fakat findığın yemişinde öğrenil memiş esrar kalmamıştır. denilebilir Fındığın en yeni keşfedilen büyük gırrı iki mühi mvitamin hazinesi ol- masıdır. Findığin tazesinde BI vita- minindet, başka hiç bir yemiiş ye hif bir sebze de bulunmıyan yüksek niş. bette, yüzde 200 ölçü vardır. Bu vi- tamin hatırlarşınız ki, sinirlerin mu: yazenesini temi neder, OOnlara kuv yet verir. Fındığın bu türlü vitami ninden yeni çıkan bu haber, dahr eski zamandan beri kullanılan efiz dikçı> tabirinin pek isabetli olarak kullarıklizını da gösleriz. >-Bu tabir “tobü bildiğiniz gibi: bir taraftan işveli olmakla beraber; bir (taraftan kendilerine hâkim olarak yakayı ele vermiyenler hakkında İullatildiğidö göre, findıkçilar ötüle: lerini kuvvetli tatmak hassasını BI yitamininden alırlar demektir. B2 witamininden de fındığın tazesinde *gene heşka hiç bir yemişta ye hiş bir aebzede bulunmıyacak - yükaek nisbette olarak- 270 ölçü vardır. Bu vitaminler de yediğimiz şekerlerin wücudda yarıyacak hale gelmesini temin ettiğinden hamur tatlıları ara- gsında fındığın neden pek yakıştığını gösterir. € vitamininden de fındıkta yüzde 50 miligram -yani linondaki kadar- bulunduğuadan bununla dişlerin çü- Fümemesine hizmet eder. Bundan dölayı olacak ki;-insan' frndiğin kar ğunu dişieriyle kırmaktan hiç yo- ideğerli bir gıdadır. Tazesinde bile su nisbeti ancak yüzde 3,5 olduğundan geriye kalan yüzde 15,5 azotlu, 1.16 yağlı, 13.22 şeker olacak mad- ideleri ile insana bol böl kalori verir. Yüzde 3.84 nisbetinde sellüloz mad- desi de pekliğe karşı hizmet eder. Kurusunda hiç su olmadığından öteki maddelerin yüzde nisbeti biraz artar. Azotlu'maddöler 16.:30, yağlı ları 63:37, şeketi ve şeker k maddeleri 13.70, sellüloz maddesi cihetinden de fındık cevizden üs * tündür. Fındığın cevize nisbetle büyük bif iyiliği de alkalen olmasıdır. Ceviz bütü nyemişler arasında tek başına lolarak, kana ekşilik verdiği halde fım” İdik öteki yemişlerden ayrılmamıştır: Hem de alkalenlik derecesi yüzde de4 besleme bakımından da, hazım - İkiçeşmelik caddesinde Giridli|7.35 olduğundan, ayni miktarda ek” Mustafa oğlu Hasan Gülşenlerin ve|mekle birlikte yenilince ekmeğin kö” Altınparkta Giridli Mustafa Barba-|na verdiği ekşiliğe tamam tamamınA rosun üzerlerinde birer bıçak bulun-|karşı koyar. muştur. E Madenler cihetinden, fındığın ? " İziyade göze çarpan madeni 200 mi* Karşıyakada Osman bey gazino-iligram kireçti. Bu bakımdan sunda Hasan oğlu Ahmed, sarhoş|tan üstün ancak incirle badem VSf olarak yere şişe atıp kırmış ve halkın|dır. Şu kadar ki, fındıktaki - fosfof mığtır.