4 Temmuz 1939 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 6

f N | - len Türk çeşmesini tarif ettikten|ta heyetimizin raporunda şöyle Jen-İnasıl karşılayacağını sormuştur.» (SAHİFE 8 v ğ (ANADOLU) 4 TEMMUZ 1939 SALI TÜRK M AHALLESİ Almanya, Çek milletini ko- Nevyork Fuarında takdir layca ortadan kaldıramaz KAT Ğ , Bir harp takdirinde Almanyanın Bohemyada gören l kl ncı P avıyonumuz asker bulundurması lâzımdır Almanlar, on sene içinde, Çek nüfusunun dörtte birini Almanyanın muhtelif şehirlerine nakledeceklermiş Bir millet ölmez, Almanya bunu|başlamıştır. Almanya ve ırkçılık: anlamadı. Şeytana uyup Çekoslovak| On binlerce Çek işçisi Çekoslo -| Bugünkü Almancılığın esaş olan yayı dünya haritasından silmek is-|vakyadan Almanyaya naklolunuyor|irk mefhumu önümüzde durup du « ve bunların yakında, çocuklariyle ve|Tuyor. Onun için, bütün bu millete- karılariyle beraber, yüzbinlere çıka|jrin Almanlarla müsavi tutulmadıkla yılacağı söyleniyor. Tabil Almanya|rını ve tutulmıyacaklarını bilmeleri da bunların Çekçe konuşmaları ya -|lâzım. Irkçılık, Almanya bir efendi saktır, çocukları da Alman mekteb-| memleketidir, diyor. Güzel, fakat lerine girecek . angi Tunalı veya Balkanlı esir ol - Bu suretle on seneye kadar Çek|Mmüak ister? nüfusunun dörtte veya üÜçte birini Al| — Avrupa bugünkü şaşkın vaziyetin manyaya nakledeceklerini ve bunun|de bulunmasa ve kendini silâhlan - yerine Çekoslovakyaya Alman yer -|mıya vermiş olmasaydı, bilhaasa Ik - rine de kçe daha fazla sebeb gö-|leştireceklerini zannediyorlar. tisadi mahiyeti halz bir siyaset tutu - Ayni zamanda, Çeklerin yulafla -|labilirdi. Bu siyasetle, Münihten rı, buğdayları, arpalurı da müsadere|sonra, Çekoslovakya, Macaristan , olunuyor. Çekoslovakyada un kalmı-|Romanya ve Yugaoslavya vaziyetini yacakmış, ne ehemmiyeti var! Yani| bir federasyon halinde bir araya top memleket tam manasiyle soyuluyor.|latır ve bir kanalla Renle bağlana Almanların eski siyaseti: ctak olan Tuna yolu da federasyonun Almanların tıpkı harbden evvel|mihyerini teşkil ederdi. Leh eyaletlerinde yahut Alsas Lo-| Şüphesiz, bu, zamana mütevakkıf rende takip ettikleri siyaset.... Rus -|bir siyasetti. İlk bakaışta bunun nü - yanın Baltık memleketlerinde , Fin -|fus siyaseti ile hiçbir benzerliği yok- lândiyada, Lehistanda, Ukranyada|tur. Belki diyocekler ki Almanlar bu takip etmiş olduğu siyaset, Habsburg| Sİyasetton memnun olmazlardı. Onum lar da Bohemyada uzun zaman bujiçin Çekoslovakyanın işgali, bilhassa iyaseti takip ettiler, Avusturyanın ilhakından sonra ol « Ve bütün bu siyasetler akametle|ması itibariyle, Almanlar üzerinde neticelendi. büyük bir zafer tesiri yaptı. Şüphesiz, bu sefer Çekoslovak -| Acaba bundan, Almanyanın vâzi- yanın karşısında Hababurglardan son| veti oldukça fena da hükümet onu derece daha metodlu ve daha şid - detif bir düşman var. Fakat unutun- zaferlerle beslemeğe mecburdur hük Bir Amerikan mecmuası yazıyor: “İik rakı sizi şeytanlarla karşılaştırır. İkincisinde arslan kesildiğinizi duyarsınız. Üçüncü kadehte kendinizden geçmek ihtima'iniz vardır a ee iME y adğsdn C Vedad Nedim Törün ikinci raporu 'Ticaret Vekâletinden : t - dameerama aa Nevyork sergisinde <devlet pav- il ü ;:::;:;uîâ î:îğ:.ıg:c::;:m Almanyanın düşmanları - Alman -| ei Maballanir. züknüsiya gieri| j 4 ; yanın düşmanları hakikaten var - «Türk sitesi> adı verilmiş y " Buna hayret etmiyorlar, bilâkis bun- Tt oledaln reslnlöri geet dan dolayı seviniyorlar ve sevinmele- rimizde çıkmış ve hakkında gene ga- — i zetelerimizde bir hayli malümat ve-| — | K İ ti rüyoruz. CN Tlroiştir. t Hâdiseler biribirini takip ediyor. 'Türk sitesi sergisinin en seçme Almanya bugün, küvvetini Çek kuv- yerlerinden erinde inşa edil j y | Üö|veti Ne takviyeyi artık ümid ede - miştir ve bina itibariyle pek hârcı| © D 4 K ) mez, Hatta, bir harp halinde Bohem- âlem olan katalog mimarisinin te- 4 v * | yada asker bulundurmak mecburiye sirlerinden uzak kalmış, milli uslüp) İK İ 0 dndedir. taşıyan nadir binalardan biridir. Alt j eREP Ş * K "Ş| — Bu süretle, Almanya 1939 martın- katında lokanta, bar, kahve, çarşı, daki hareketi ile kendi evinde ken- İnhisarlar kısmı, Eti Bank kısmı ve © bir düşman kazanmış oldu. Hacı Bekirin gatış yeri bulunmak- S b 4 g ü Münihten sonra: tadır. Üst katı periyodik sergilerimi- N R ğ Münihten sonra Almanya muzaf - ze tahsis olunmuştur. f v ferdi. Garp devletler; sade Avustur 'Türk Sitesinin fiekiyeli havuzları| ©0 z B ğ Ş yanın ilhakım tanımamışlar, Alman - ve kuşluklarına alıştırılan beyaz gü- ” yanın Südet arazilerini almasını ka- wercinler burasını serginin en ferah bul etmekle kalmamışlardı. O gün verici le mîî ıîı:ı'i haline getirmi artık Çekoslovakya, iğne ipliğe dön- tir. Avluya bakan dıvarları Tür bi T z müş bir vücuttan ibaretti. yeye ait Taanzaralarla süslenmiştir. 'dan ideal bir yapı şekli olamaz. Altı|tanlarla karşılaştırır. İkinc Nihayet bir gün Beneşin — yerine : » ü İ it|kesildiğinizi du; Z. Z haradlaki foküğrafları la.|köşeli şekli ile azami derecede tabii İdiği Uuyarsınız. yü 1 hi B fotoğraflarımızın mevzul KOLENEATER MÖT ÇA rali| VAY Etmeyiz, güekü Pendinindün ;îçmı. olan cumhurreisi Hacha ve bugün bile bütün dünya Çeklerin Alman hudutları içinde mııedilme-l miş ve edilemez yabancı bir unsur o- ak kaldığını görerek hayret edi- yor. p Nevyork sergisinde Türk paviyonundan bir köşe ir şehrin bir ticarethanesi için bun-|tü» adını veriyorlar. İlk rakı m ve nefaseti çok alâka uyandırmak- tmekte vi b y a iye nazırı, Hitlerin daveti üze -|yalım ki Habsburgların zulmü asır-| Tünü çıkaramaz Miytesi — tadır. SİTOLĞ larının tenvirine ihtiyaç kalmamak | sremeniz humali vardır. Anasonun l rine Berline gittiler ve orada fecillarca sürdüğü halde, ondokuzancu as| — Napolyon Fransayı, böyle zaferler Ecnebi görüşiyle Türk Sitesi: ş ymalar kıy | ma suya n serkipekdir. Türk serg Tebll bir ıl;nı n:ı""n ınL, B rc.::nı.md. bir (kıı;.:.:.:ı kalkıp|le :nyunm:;nı v:;ımlolm. goök bü. >decektir. Buraya bir defa girdikten FMi EMakL dilinş. kollanmı MA GOREİERREK AT MKlan Pak, sonra başk yi ğm_“'::"nm Bidı imzalamıya mecbur oldular. Hitİyan açtığı zaman etraflarma derhal|buk bıkmıştı. B İcin gek bi bir adede baliğ oldu. «Türk sergisi alâka ve zevkiniz'| ve vaktiniz olmıyacaktır, Hesabınızı ler, münakaşanın faydasız olduğunu | kütleler toplamağa muvaffak oldu. Sonra, farzedelim ki, geçen mart. İ tatmin edecek bir çok şeylerle dolu-| Türk sergisinden doğruca eve git-|söyliyerek derhal odadan çıkmıştı.|lâar. Ondokuzuncu — asrın başında| , yi l çA) Sadece Alman milletini ğu düşi rse pavyonlarımız hak- Bi eai Tüüeke nef ü k eet B Prağda herkes Almı konuşuyor- ga ülâsa İ “yonun kendisi eski Türk mi-|mek üzere tutunuz.» Çek devletinin mümessilleri Hitlerin K anca konuşuyı landa yazılanları hi gPa - k A kE 4 g ;|yalamak maksadı ile yapıldı. O hal- 5 YN Ça n n güzel bir nümunesidir| — Lokantamızdaki Türk yemekleri du. Bu sene ise Hitler şehre girdiği| | — | le müşkül olduğu anlaşılır. Lehimi İ ke n Azaetikida'Ölkkeki celbetisisür Ca zaman nüfusun yüzde 95 şi Çekçe ko| “© lemek Almanya bir diğer işgal, de yamlanı yazılar hükkinda'bir fikir Dıvarlarındaki resimler, mozayikler,| Ameril likkati celbetmiştir. Ca- bir diğör zafer ihtiyaaında? vermek için bunlardan bir kaçının |Det tarafındaki havuzlar, iç avlusu İzete ve mecmualar lokuntamızdan /lar, Prağın bombardıman — edileceği| "3maktaydı. Mukavemet kendini gösteriyor: » nun ferahlı manzarası sizi teshir| bahsederken yemek'lerimizi -uzun ; Ayni siyasetin Alsas Lorende ve bazı parçaları aşağıya alınmıştır: Ti Yd ü ah AŞ bi l ;tehdidi karşısında, cumhurreisi Hac Halbuki, Lehistan mukavemet e« Nevyork Times gazetesinden: — |Eder- Yula tta baha biçi çakin uzadıya B EEL a |ha bayılmış ve doktorlar gelmiştir. |Leh eyaletlerinde muvaffak olmamış| giyor. Almanyanın Danzig işinde mu «Türk pavyonu uzun asırları dol-| * '_"'ıu Ğî" ı'"i':: oyyun "I'd V Se&.ı ı'idl e I':", uma S Nibayet uzatılan kâğıd imzalandı | bulunmasına rağmen belki Alman si-| vaffak olacağı şüpheli. Şehri alabi « duran Türk kültürü ile Carp dina- ?nz- ttaki İol İ tanın ymığl "ur' kabi ş"h M:’îf—' :*'_"':;:“ “î" Daha doğrusu, zorla imzalandı. Er-| yaseti yirmi beş veya elli sene sonra|lir, fakat Lehistan kendi toprakları mizminin ahenkli imtizacını canlı bir| t8tsa mutedildir. İnsana egzotik bir Boti sinile biu;:"mî,:: l înî, Si tesi gün de Alman ordusu Çekoslo -|bir netice verir, fakat her halde bu,|ile Danzig arasındaki bütün münase- gekilde ifade etmektedir. Çini ile ör-|7tvk temin etmektedir.» KM çtecir. İn0iS9F vyakyaya giriyor ve Prağı işgal edi-|uzun bir zaman meselesidir. batı kesebilir. tülü harict sathı ve güzel iç avlısı| — New Yorker mecmuasından: — | idaremizin Nevyorkta imal ettiği hu-| yardu. Halbuki, Alsas Lorende olduğu gi-| Romanya da mukavemet ediyor. ile serginin en ziyade dikkati celb-| — <Açılma hususunda - birinciler-| Susi sambalâjlı paketlerden müdal| — Pakat memlekette bir tek Çekoslo-|bi , Bohemyada da ister istemez,| Yugoslav kral naibi prens Pol da eden binalarından biridir. den biri olan Türk pavyonunu keş-| Türkiyede imal edilen sigaralarda,| vak yoktu İB bu muahedeyi kabul| «<Hamiler» in tabiatına göre, sert bir|so nBerlin seyahati esnâsında mukâa- . Sem ağaçlariyle gölgelenen fıs-|fettikten sonradır ki sergi Mr.|yüksek olan mamul tütün gümrü- etsin.. Hariçteki Çekoslovaklar da|siyasetten yumuşak bir siyasete ge -|vemetinden bir şey kâybetmişe ben. kiyeli hmııh_n. haricin güneşli ve| Whalen'in kaç aydır Türk sergisin-| günün inzimamına rağmen oldukça Şiddetle itiraz ediyorlar, sefirler ve| çilecek, sonra tekrar sıkı bir siya -|zemiyor. ııulıı_olııu.ny!e tezad teşkil etmek-|den neden bu kadar şevkle bahs. rağbet görmektedir. konsoloslar vazifelerini Almanyaya | set tutulacak, ve hiç birinden de bir| Çekoslovakya faciası olmasaydı: te ve insana serinlik ve ferahlık ver-İğine akıl erdirdim. Nevyorkta bi Rakılarımızı — sergi vesilesiyle! terke razı olmıyorlardı. netice alınmıyacak. Lehistan, Romanya ve Yugoslavya mektedir.» trene bindikten 20 dakika sonra ken-| Amerikaya unutulmaz - bir şekilde| — Almanya son derece büyük bir ha-| — Almanyanın karşısına çıkan bir İbu şekilde mukavemet edecekler Gazete bunda nsonra eİstanbu-|dimi serin, gölgeli bir avluda oturur|tanıtabilmek ve bu mamulâtımıza|ta işlemişti. O zamana kadar millet-| mânia: miydi? Şüphesiz hayır.., Her üç lun çarşısını andıran güzel bir pazar> |ve güzel bir orkestra dinler vaziyet- daimi bir mahreç temin edebilmeklerin kendi istiklâllerine sahip olma-| — Bu suretle, Çek milleti Almanyanın | memlekette birer Parti teşekkül ede- diye vıışfl'ındırdığı Sümer 'Bınkın te buldüm. Gözlerim fiskiyelerin| için rakı, «Arslan Sütü> adiyle orta-|ları esasını ihlâl etmemiş bulunuyor- | karşısına bir mânla şeklinde dikil -|cek ve Berlinle ünlaşma hayatımız idare ettiği satış kısmındaki seçme |akışını takip ediyordu. Önce yaprak ya atılmıştır. Sergide umumiyetle|du. Halbuki şimdi bunu çiğnemiş ve| miş bulunuyor, hem de hemen hemen | için bir sigortadır diyeceklerdi. eşyayı birer birer ınlı ikta Eti|dalması, midye dolması, börek gibi kapalı şişe ile içki satışı -| «hayati saha» ya geçmişti. aşılması kabil olmıyan bir münin. İtalyada Mussolininin ve Cianonun kısmında da şu sözün nazarı|İstanbul mezeleri getirdiler. Bu ge- duğundan içkilerimizin sü Almanlaştırma: maddi bir mÂnia, sonra da| Alman dostluğu siyasetine karşı gün dikkati - celbet i yazmaktadır: |çirdiğim tecrübenin ne l_ı.şu zevkli, kanta ve barda kadehle yapılmakta-| Bununla Almanya, ele geçirdiği den güne arttığı görülen bir muha - (Mndıi amelesi in yaşayış çı'n]ın- İolduğunu anlamak için sizin de buru dır. J geyleri tehlikeye koymuş oluyordu.| Bugün Çeklere yapılan muamele| tefet vardır. Bu muhalefetin de Çe - l_:_l Rima dcıhı ziyade ıyılqlume.k aynen tekrar etmeniz lâzımdır. Ti irk Hıyen_miıin nporuııdı_ m_ln zira, feleğin çarhı dönüyor, Yarın lit-İçok geçmeden komşularını ayaklan -| koslovakyada olup bitenleri görerek Üürkiye ı:;.nllııiı;.ıyeımm içtimal |pavyonu serginin €en iç açıcı yerlerin-| şöyle deniyor: — <Rakı, ilerisi için|yanyalılar, «hayati saha» diye Me-İdıracak ve hattâ daha şimdiden a -| göstermediğini kimse iddia edemez. Programına dahikdir.» — ——— İden biridir.» —— , - |devamlı bir pazar temin edecek ka-İmeli istiyebilirler. Çekoslovakyanın|yaklandırdı bile.. Evvelâ Slovaklar.| Onun için, tekrar etmek lâzım ki, B Gene ayni ıızıhr_e. tıı:_hu sttiği-| — Türk Sitesinde bir aylık faaliyet: |dar tutulmuştur. Dünyanın en bü-/tabii bududları içinde bulunan Sü -|Slovak başvekili rahip Tirzo kendi -| Almanyanın Bohemya yaylasında d:.:ım ?î:;n; irer birer anlat-| — Sitenin her kısmı büyük alâkal|yük kombine mağazası olan Macy's| det mmtakasını, hayati saha olmak i-İnin rahip Helinkanın yerine geçme-|karşılaştığı müşkülüât çok büyük ve Kt ”'9 DüT itesinin ccvhe-ı:n— uyı_rlıdırmıım» B a Departement Store, ticaret ateşeliği-İtibariyle istemiye hakkı olacaktır. İyi ve bu sıfatla Berline gidip Çeklere|bu müşkülâtı hesapsız hareketleri , — bıllenin N pıvyıunumıı(ızbuen ar K nrklolıınhı ıııglı bir alâ.|mize müracaat ederek müşterileri| Hattâ, Roma anlaşmaları ile vak-|karşı Almanyanın himayesini iste - şgiddet göstermek hevesi ile başına şısında inşa olup pek beyeni-|kanın mevzuu olmuştur. Bu husus- |tarafından vaki olan rakı talepleriniİtiyle Avasturyayı, Macaristanı etra| meyi düşündü. Fakat elde ettiği şey|saran, gent kendisidir. fına toplamış olan İtalya bile hudud|milletini daha büyük bir zülme esir| Almanyaâ daha ileride gidiyor, bu — larının ve Triyeste limanın muhafa-|etmek oldu. ü itesi *ka |metli eşyayı gayet san'atlı ve tesirl F;İüâıeıwğmmw"*f bir surette teşhir etmeye müsaittir.: gıkmıştır. Amerikada çıkan gazete-| — Ce mecmuasından; adamları ile saatlerce boşuna müca- dele ettiler, bir neticeye varamadı -| :ıonıı Devlı:z %vioıâumud ifade|mektedir: 'Türk çarşısı: lunmuş olan Türk idealleri üzerin-| — «Türk lokantası serginin en be-| — Milli zevkimizin, milli zekâ ve| , < j BAA T AU ü ğ için kendisine müstakil bir A-| Bugün Slovaklar bunu görüyorlar $ *W: dmıkc":;_ . ğenilen ı:-:ia'-'ö;:. eee h lokantala-|kabiliyetimizin '_ı“'pkîııwlı- hı:"ı'.fı; vusturyanın lüzuma olduğunu, ken-|ve Çek milletinin başında bulunanlar| — Bu iyi müşahedeleri olan kimseler — B ,l""'“ y e: "."d"ı SÜÜ _u“""l"' nesilden “”'l', Je intil PU di hayati sahasının da şimalinde bu-|kadar kendi hükümet adamlarının da|her gün biraz daha anlıyorlar ki, es- — s'"m"’ eet "'“""._â" l””:"’;:ı“"' "â':"'ik"_h'ğ'h’“" Nav- yanyan "'."â“ L atlarımızı tanit İlunduğunu ileri sürebilir. hatalarını takdir ediyorlar. kiden Rusya için Lehistan neyse bu - 2’ “k"' A 'ıı:ııiı W':*.:“m'îşm; YPL:İ_'_ ;:::h lçi ;." ok nek güyesiyle © '_";,""g"*“f"' 'Yf" Fakat Almanya daha fena yaptı ,| Çekoslovakyanin inkirazından Ma| gün de Almanya için Bohemya odur. Bi mb”':m Yüt burronü F"__'_n TEn Bi Üa alin, NO (h 4 '“M""”k ergiye gönderilemtetir | SEallerinin hemen ertesinde şiddetli|carlar istifade etti, Lehliler istifade| — Ne 1938 eylülünde, ne de 1939 mar li bit Gölü mmvv $ B lyek bükerkamlleri nn M îeıdî Bu ::;uıun ':l:y::: :"e""'mı bir Almanlaştırma siyasetine girişti.|etti. Fakat onlar da biliyorlar ki|tında Almanlarla Çekler arasında na — zarım. Çini ile örtülü eeplı':ııı'.gv: gü-İleri yüz elli kişilik ıi;'f':. için bizim| suretiyle sevki 've L z 'y_u" .lı'bl:' Bugün Alman polisi Çek polisini hiç|-onlar gibi Yugoslavlar ve Rumen - |sıl oldu da harp çıkmadı diye hayret z l leri ile bence Türk pavyo-|lokantamızı tercih ettiklerini zikre-|mı di Sücüüe Bınıikımıf 1 mesabesine indirmiştir ve Bohemya |ler de biliyor - Almanya, elinden gel| edenler oldu. Yanlış... Harp çıkmadı Nu serginin en güzel yeridir.> debilirim.» deruhte edilmiştir. ile Moravyayı 1914 den evvelki bir'se, onların hepsini hâkimiyeti altına| değil, çıktı... Fakat muharebe olma- R İ gazetislnden: Amerikan matbuatinın lokanta- Amerikanın he geniş ve iştira ka- Kameron ıIbAl idare etmektedir. alacak, dı. Bu da İtalyanların - iki isyan ara- aüi tedlür edetok güzellikte|miz hakkındaki H bir ör-|biliyeti yüksek bir pazar olduğu dü- Alman polisleri sokaklarda önüne| Bu şerait altında, meselâ Hırvat -| sındâki devrede - 1816 den 1866 yâ — olan Türk pavyonunun bizim içininek olmak üzere de, halkı|şünülürse elişlerimizin bu piyasada geleni durduruyor, üzerini arıyor. hareket etmiye -| kadar devam ettikleri harp gibi, bir mimar mimarlık bakımından istifa-İnın boş vakitlerini (, Hrmesine| tanınmasının ve tutunmasının bir| 1 âKibatı arttırılıyor. Tecrit kampları|ceklerini ve Maçekin Berline gidip| beyaz harp. Denebilir ki İtalyanlar de edilmeğe lâyık tarafları vardır.|rehberlik eden haftalık bir mecmua-|çok küçük san'at ve elişi şubelerimiz|#dam almıyor, Çekoslovakyanın sı- Sırplara karşı Almanyanın himaye -|1919 da da Almanlara karşı yeni $e- Meselâ mallarını iyi göstermek ve|dan şu satırlar alınmıştır: <Türk lo-/için ne derecede mühim olduğu ka-| Naf mıntakalarında, fabrikaları ka - sini istemiyeceğini ve Maçekin Berli-| kilde bir harp açmışlardı. ir etmek istiyen ticaret müesse- |kantasına gidince rakı ısmarlayınız. laylıkla takdir edilir. Bu itibarla eliş-| piyorlar, bütün işçileri çıkarıyorlar. ne gidip Sırplara karşı Almanyanın| — Rusya Leh'stan harbini kaybettlifi Türk pavyonundan türlü tü-lü | Yalnız şunu da unutmavınız &* YT ! e Lerep Sonra fabrikalar tekrar açılıyor, fa- himayesini istemiyeceğini düşünebi-| gibi Avusturya Macaristan da bu hâf fikirler alabilirler. Orta b7 n kandileri da Lana <drslan tü-, kat bu sefer Alman işiçler; çalışmıya liriz, — Devamı 8 inci sahifede