22 Aralık 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 4
22 Birincikânun 1938 Perşembe (ANADOLU) G. İNÖNÜNE AİD HATIRALAR Mütekaid bir Alman generalir Alman generalinin yazdığı yazdığı makale İnönü ile nasıl tanıştım? İnönü bana ”: neler söyledi, İnönü kimdir? Elşak tepelerinde düşman ortasında. - Şeria nehri üze- -ıslanan fotoğraflar rinden Cebrı geçiş Almanyada Breslauda çıkan eSeh Tesiseche Zeitung> gazetesinin (15 11/938) tarihli nüshasında bi sahifede mutena bir yerde mütekait general Guhr imzasile Relsicumhur İsmet İnönüne aid hatıraları ihtiva eden bir yazı intişar etmiştir. Tercü- mesi berveçhi âtidir: Pek erken vefat eden Atatürk, | met İnönünün şahsaında halef bulmuştur. Bu intiha Türkiyede candan samimi Ja alkışlanmıştır. — Çünk Başvekil olan İsmet, meraleketin he tarafında sevilen ve takdir edi bir şahsiyetti: itler Küçük Asya harp meydanlarında Türk lâh arkadaşlarımızla birikte h etmiş olan biz Almanlar için de mü- şarileyh yabancı değildir. Bugün hâ- 1â biz kendimizi ona arkadaşça hür- met hislerile bağlı saymaktayız. 1916 - 18 yılları içinde müşariley- hin hayat yolu ekseriya benimki birleşmiştir. Bu tesadüfleri <Küçük Asyada ve Filistande Türk fır mandanlığım» unvanlı kitabımda raflıca tasvir etmiş bulunuyorum. İz. e devleti Cumhureisli. gine intihabı ile o tasvirlerin şimdi veniden âlâka ve kıymet bulmakta- dir. n Bİ- ile İsmet beyi Küçük Asyada Kürdüs- |8 da küçük bir kasaba olan Çapak-|!63 çurda tanımıştım, Ben birinci Türk |2 piyade fırkasının kumandanı — sıfa- tile kendimi ikinci ordu kumandı İzzet paşaya takdim ettiğim sırada Tsmet bey de bu ordunun erkânıhar- biye reisi sıfatile ora Kendisinin Almancaya tamamile v kıf olaşu aramızda hemen bir y hk tesisini kolaylaştırdı. Ufak ve za- rif yapılı, hareketleri ctanlı olan bu bulunuyordu. sonra bizim düştüğümüz hazin vazi- v gamber ti! Müşari- yakından tanıdım, yyetime yapacağım melede ve Şarkın ahval va şarait ve husüsi- yetlerini muhakemed Bu n hayli kuvvetlenmişti. rim ve müşkillerim için vakit tam bir itimatla kolordu kumandanıma müracat edebilirdim. azandım & genç erkâniharp reisi askerlikte mu- tad kısa ve kat'i bir tasvirle harp 9a- hasındaki vaziyeti ve ordu kuman- danlığının maksad ve plânlarını ba- na izah etti. Akşam verilen ziy te onun yanındk oturmuştum onun hararetli, esprilerle dolu, ne- şeli ve nükteli sohbetinden ze müuştum. Bütün şahsiyetinden kay. nayan sevimliliğine ve cazibesine tutulmaktan kimse — kurtulamazdı. Fakat cephedeki vaziyet bu gibi hoş mükâfat ve sohbetlerin tokerrürüne maâlesef müsaade etmemişti, Ancak bir sene sanra gene biribirimizi gör- müştük. Birinci fırka 1917 ilkteşri- ninde Filistindeki Yıldırım ordusuna mensup üçüncü kolorduya ilhak edil- mişti. Bu kolordu İsmet, mandası altında olarak K malinde cephede mevzü harekât h: linde idi, İşte o zamandan müşarileyhle aramızda liği başladı. Daha kendi dığım anda beni pek iyi hatırında tutmuş olduğunu anladım. İptidalar. da yalnız vazifeten kendisine mülü.- ki olurdum. Fakat sonraları sık sık birleşerek politika, harp, Türkiye ve Almanya ahvali hakkında efkâr teatisinde bulunurduk. Bu meyanda 20 temmuz 1918 tarihinde yap' miz mükâlemeyi hiç ünutmam: O vakitler ben yakında zaferi ni- hâiyi elde edeceğimiz hakkındaki ümidimi bırakmak istemediğim ha de İsmet bana takriben şu cümleler- le cevap vermişti: «Ben istikbali karanlık görüyo-|v rum, Bu görüşüm sizin vatanınıza da şamildir. Gün gelecek ki siz bizim mezdimizde bulunmuş olduğunuzdan dolayı talihinize — şükredeceksiniz. Siz burada kusurlu bir devlet meka- nizması, fena teçhiz edilmiş bir or. du, korruption ve inflation tanıdınız. Bu fenalıklar sizin memleketinizde de başgözterince yeni birşeyle karşı- laşmış olmadığınızı görecekseniz. Bü tün bu fenalık bizde olduğu gibi sizde de kaybedilmiş bir harbin ava- kibi olacaktır.» Bu zeki ve uzağı gören adı adar haklı imiş; ve i selâmla- me- O beni her vakit memnuniyetle ve tam bir açık kalplilikle maksada uy- gun tedbirleri hakkında irşad ederd.i e kendisine arkadaşça ya- yesinde İsmet bey hakkın- Bu sure erinde basiretli, hedefinden emin Maiyyet ve madunlarına karşı mu- amelesinde adi) ve hayrhah Efad için şefkatli, tekayyüt ve ih- timam sahibi. Fi onu ateş gaye ve n bir muhabbetle se- arileyh fevkalâde bir neza- ket ve fetânetle temayüz Hayli ilerlemiş bir yaşta al Liman Von etmişti. bulunan anders'in ken- zorlu gayret- lerin e onu uzağı grrnn L_" kumandan olarak takdir neral Fal. 1 soğuk dav- bir müdde kumanda olan Falkenhein Türklern haletli ru: i anlamağa maalesef muvaf- Kısa fak olamamış! den kat'i mücadelede İsmet bey Ksal nümunesi teşkil eden ve hiçbir an akamet göstermiyen bir kuman- dan olarak temayüz etmiştir. Onun kumanda ettiği üçüncü kolordu 7 ci ve 4 cü orduların ric'atini setir ve te- n dümdar olmuştur. İngilizle- ik küvvetlerine ve Arapların isyanma karşı bu ric'atte yapılan çetin elelerde İsmet daima harp ve mücadele sahesinin mihrak noktasında görüldü. Demir selübe- ndeki itidal ve sükütu İle o, kıtaa. tının bakiyesini Biaan cenubundaki Elşak tepelerne götürdü. Burada her tarafı düşmanın tamamen çevrilmiş olduğu haberini aldı. Ancak Şeria nehri üzerinde cesürane — bir cebri geçitle kurtulmak için zayif bir im- Harpten! Zayiata bakma l KAi Des ll İ ürk | isabet ve em-| ede mevkiim | verdi. Alman zabitlerile münasebatm |: » Jat hizmetler t disinden rica etmliştim. O kararımı hemen vermişti. Bu €e yirmi beş eylülde ehir üzerinde tüssüyuf kurtuldu. Nehri geçtikten sonra ilk tevakkuf yerinde (Ferha köyünde) İsmet beni gördü. Kendi- ine tam haberi verdiğimde heye- canla ve sessiz beni kucakladı. Bir- likte yolumuza devam ettik. Yold kendisine göğüz cebimden çıkardı- ikim ve Şeria nehrinin suyunda 1sla- narak tamamile yumuşamış olan ka- rıma ve kızıma aid resimlei göste- rince nükteli bir tarzda şu sözlerle beni teselli etmi «Aileniz bahtiyardır, Şeri& — suyu ile vaftis edilmiş oldular.» O gün ak- şamında Aolun'da Ali Fuad paşaya karşı birinci fırkanın hizmetlerini ve benim ittihaz ettiğim tedbirlerimin isabetlerini cemilekâr sözlerle hikâ- ye ve takdir elli. Kibar ve asil bir tevazu ile bizzat sine aid olan izmet ve muvaffakıyetleri ve ken- di omuzlamda yüklü olan büyük me- bakiyesi bundn sonra da kısmen vaffakıyetli ağır muharebeler vere- rek 6 Teşrinievvel 1918 de Halebe gelmişti. 21 İlkteşrinde ben, mütare ke akdi mukarrer olması sebebile Türk hizmetinden ayrıldım. Kendisi hakkında çok derin hür- met hisleri duyduğum Kolordu ku. mandanıma şahsen veda etmek im- kânını bulamadığımdan pek müte- essifim. Kendileri o vakit alelâcele İstanbula hareket etmişlerdi. Çünkü orada mevcudiyetlerine şiddetle ih- tiyaç hisaolunmuştu. Müteakıp yıllarda İsmet paşanın istiklâl kahramanı, mütafer diplo- mat ve nihayet başvekil olarak yap- ihe geçmiştir. Onun adı, müteveffa Kemal Atatürk ile en sıkı bir tarzda bağlıdır. 1922 - 28 İstiklâl Türkiyenin kalkınmasının başlangı- cıdır. Umumi harp İse onun inhitat devresinin sonu olmuştur. Hiçbir Türk bu inhitat devresini artik hatırlamak istemiyor. Bunun mücadeleleri içindir ki vaktile — yaptığımız silâh arkadaşlığı unutulmuş gibidir. Fa- kat harpte düşmana karşı kan döke- rek husüle gelen bağlar hiçbir za- man çözülmez. Nasıl ki mazi her iki milleti müşterek bir mücadele birleşlirmişse istikbalde de musliha- ne bir işbirliğinin her iki milletin kargiliklı ticaret, sanayi, kültür ve ilim sahalarındaki münasebetlerine inXişaf vermesini ve dostluklarmı da- ÜZÜM BORSASI İZMİR Malın cinsi inhisar Ş. Riza H. KraS. Kr. ÜZÜM FİATLERİ No, Fiat 7 8 9 10 ı İncir borsası İzmir hın cinsi 1008 Ş. Remzi 125 B, Franko ZAHİRE BORSASI İZMİR dalın cinsi uğday 185 Ç. Arpa 325 Ç. ak darı 16 Ç. Susam 119 Ç. Bakla K. Fasülye 4 B. Pamu Çuval B0 orsa-Piyasa | |SŞark değirmenleri |munun, şimdiye kadar Akala pamu- PARA BORSASI ANKARA 5.88 125.76 3.3125 6.6375 28.45 68.35 50.45 21.1775 1.0725 I )47: Sterlin Dolar F. Frangı |Liret ,lsuı,rı— F. Florin Rayşmark Belga |Drahmi Leva Çekoslovak Kr, Peçeta Zloti Pengü Ley Dinar Yen İsveç Kı. Ruble ESHAM ve TAHVİLÂTI A NKARA 1933 Türk borcu 1 19.175 1933 ikramyeli Ergani — 1945 ge5 — 19.30 5 1938 ikramiyeli Sivas - Erzurum 955 19.15 —HO Akala pamuk tohumu Ziraat Vekâletinden vilâyete ge- len bir tamimde Akala pamuk tohu ğu yetiştirilmemiş olan katiyen sevk ve tevzi bilkdirilmiştir. ——o— Mücade; et dahilinde mahsullere za-| ( TâFr yerem yaban domuzu mücadelesi ne ehemmiyet ve he verilmesi Zir bölgelere edilmemesi | P 30 ton P. çeki Mahkümiyet Orman nakliye tezkeresini tahrif , ederek sahtekârik yapmak ve kul lanmakla maznun Seferihisarlı kö mürcü Refiğin şehrimiz Ağrceza mahkemesinde bir sene hapsine ka-| rar ıcrıııu'—'ır ü Die ee d ika gÜĞĞÜ b özr A AĞA AĞ L — ç ÜNLÜK SİYASİ GAZETE Sahip ve Başmukarriri HAYDAR RÜŞTÜ ÖKTEM Ümacmi neşriyat ve yazı işleri müdürü HAMDİ NÜSHET ÇANÇA: İDAREHANESİ İzmir ikinci Beyler sokak C. Halk Partisi binası içinde Telgraf: İzmir — ANADOLU TELEFON: 2776. Posta kutusu:405 ABONE ŞERAİTİ Yullığı 1400, Altı aylığı 800 Kuruştur. Yabancı memleketler için senelik abone ücreti 27 liradır. Günü geçmiş nüshalar 25 kuruştur.. ANADOLÜ MATBAASINDA ni ederim. Şarkta yaşadığım hayatın hatıra« larını ihtiva eden kitabımı bu temen nilerle bitirmiştim. Şimdi Tamet İn. önünün Türk devletinin başına geç- miş olması hüdisesi üzerine bu te- mennilerime ilâve edecek sözüm an. cak bunların hemen tahakkuku ümli ve temenmnisidir. İmza: jtir. Mütekait General Guhr at Vekâletinden vilâyete bildiğitmiş- * - |e ayyare Sinemasıj? Bugünden itibaren İ Danielle Darrieuz'un en son vü- cude getirdiği en büyük Fransız, Şaheseri KATIA Şahane ve emsalsiz filminde tak- dim eder. Ayrıcat Zengin ilâveler, Telefon: 3646 Seanslar: 2,30, 4,30, 6,50, 9 Cumartesi, Pazar — 12-2,30-4,30- 6,80 9 5 yöndar S1 metrede Pnl SAHİFE « RADYO Bu akşamki program Öğle neşriyatı: 13.10.14 Müzik (duns plükları) Akşam neşriyalı: ği (incesaz faslı) 18.55 Konu uşma - (ziraat saati) ürk müziği (İncesaz faslı- devam) 20.00 Müzi lası) 1 k (küçük orkestra, ge- - Kayzerin Katerina - (Rudolf 5 |Katniğ) 2 — Ballerina - (Feldkötter) 3 — Pavane (Moriş Ravel) 4 — Sing, sing, (Panl Preil) 5 — Cn (Raff) 6 — Kleine molodie (Fransız Grot Dur Üün enfant defünt sing Vögolein « solo « Vals - 8 — Tanzende Herzen - (Czem nik) 21.00 Saat âyarı ve borsa 21.10 Temall - (Fatma hanım mah- kemede - komedi) 22.15 Türk m: şarkılar ve saz eserleri) , tama- 15 Konuşma 22.80 Müzik (bir yperanın mı) 2.45 24 Son haberler program, Senfoniler: 21.15 Bükrı Romen filorma! ve yarınki Senfonik konser ). Hafif konserler: 6A5 Bükreş p ediden sekize rikayı dinle. a dalga Am 10 Berlin kı eli popüri (8.16: Devam). 7 bah musikisi. 7T.35 Bratislâe . 7.60 Vargova: Plâk (8.18: 10.80 Berlin kısa dalgası: Ye. a: PI ük). ni plâktar. Opera ve konserler: 9.80 Berlin kısa dalgası: OÖpera musikisi. 18,80 Peşte: Opera orkest- 8.40 Brüno: Yeni operetlerle 24.05 Varşova! Oda musiklat kon- eri. Dans musikisi: lâva. 22.165: muhtelif Bükreş Alman postaları. Kültürpark sineması Tel: Bugün ikifilm birden 1 — Napolyonun Metresi Bıılıııbuı renkli ümessi a Şehır Ateşl er içinde li muazzam film MİRYAM HOPKİNS SUZY VERNON . CABRİEL GABRİO 3 — Türkçe Foks Journal Seanıları Her gün Napolyon 3-5,30-9,10 da Şehirler ataş içinde 4,15-7,45 Cumartesi pazar 12,30 da Napolyonla başlar. € TERENETGNÜN YA MEEEMA L A TRTERELE A EYL Z TT LA HDAL Elhamra Sinemasında bugünden itibaren Ses . renk ve güzellikler meşherien nefis bir mevzu içinde şahane sesler » şaha Şahane Çıl Meşhur ÜNİTED ARTİST şirket Ebedi Şefimiz Atatürkün sesli si nan ve bu güne kadar hiçbir SEANSLAR: 3, renkler -şahane güz. inin — Goldwin Folles kler ve gınlıklar şaheseri nemanın ilk icadında filme alı- yerde gösterilmeyen nutukları ,30-6-8,30 1500 kişilik Türkiyenin en büyük salonu Te. 4065 Büyük fedakârlığa <atlanarak İzmirde ilk defa olarak 2 yeni film birden YENİ SİNEMA Bugün matinelerden itibaren üç 1 — Tarzanın intikamı Türkçe sözlü harika şaheser! 2 —Radyo Kraliçesi Amerikanın moşhur küçük yıldızı Şirley Temple tarafından yaratılan 4065 film birden takdim eder. senenin en güzel filmi 3 —Türkçe izahlı Foks Journalda Ebed!şefımızm cenaze töreni ANSLAR: kândan istifade etmesini kon-İha ziyade kuvvetlendirmesini temon- | gasımı Cumartesi ve Pazar günleri ID—2—6—8 de. Diğer xünler
