22 Aralık 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 10

22 Birincikânun 1938 Perşemhe milyon arasında har Ayni zamanda Çinde nüfuzunu da kurmak istiyor japo_nlar, Çin fethinin faydalarını yal- nız kendilerine inhisar ettirecekler Japon askerleri ponya, bütün enerjierinin tek-| ponlar şimdiye kadar ancak — sefer sifini icap ettiren çetin bir harbe g jhalindeki ordunun ihtiyaçlarını öde- Tişmiş olmasına rağmen, Çin'de iş-|miye yaramış olan bir nevi paranın gal etmiş olduğu mıntakaların eko- istimalini tedrici surette genişletme- nomik organizasyonunun temelleri |ye karar vermişlerdir. Bu «bono> ni şimdiden atmaya başlamıştır. Bullar işgal altındaki topraklarda kıy- organizasyon muvaffak olduğu tak-| metten çak düşmüş alan Çin doları- dirde, Asya'da olduğu kadar bütün| <n istihlâf etmeye ve bütün Çin dünyada şimdiden tahmin edilemi-):cin müşterek ve gene muayyen bir vecek akisler uyandırmağa namzed| sisbetle bağlanacak bir paraya ze- görünmektedir. mini hazırlamağa namzettir. Kore'- Japonyanın Çinde askeri — işga-| le ve sonra Mançuri'de de ayni usul linden daha az gürültülü olan eko-[ *atbik edilmişti. momik işgali, askeri taarruzla su mür Umnumi sahadaki bu tedbirler ne- terek tarafa maliktir ki bugün bi ticesinde, önlerinde açılan yeni ve cephelerde birden tezahür etmekte|Muazzam pazara japon — tüccarları ve gene askerf harekât gibi bazar | ve endüstriyelleri akın etmektedir- hüsmünyete mail bir Pasifik'e kada: |'er. Fabrikaların ve tizarethanelerin varan pek zayıf biremukavemetl |seki Çinli sahipleriğle bazan - cebri karşılaşmaktadır. anlaşmalar yapılmaktadır. Harbın Politik sahada, malümdür ki Pe | esirlerinden masun kalmış olan ve kin'de ve Nankin'de yeni « muh -| mhipleri Çinli alan Sanghay'ın bü- tar» veya <reforme> — hükümetler | yük dokuma fabrikaları tekrar işe kurulmuştur. Her halde yakında bir | saşlamışlardır ve tam randımanla ça- cenubi Çin hükümeti de meydanr | ışmaktadırlar. Formoz — adasından çıkacaktır; bu muhtelif bükümetler | Tiğer verlerden muhtelif Çin sirket- ? Pekin ol nuhtemel bir| STi mümensilleri yeni is imkânları- inerkezi Pekin olması mul <o tetkils gelmöktedirler. Cüi sahiş fedeml otoriteye tâbi olacaktır. — |x çinde büyük ölcüde balıkçılığın is- Buna muvazi olarak, ekonamil Aarı münhasıran japon mürasasa sahada, işgal edilen arazinin siste |'eri lehine olarak organize edilmek matik bir surette istismarı icin bü | edir. yük şirketler kurulmuştur, bunlar Çin'de yerleşmiş ecnebileri son her biri muayyen bir mıntakanın re- | Jerece düsündüren bu el koyma fisini elinde tutan hakikt birer Hine | nanzarası gerci bazılarınca şöyle tef. kumpanyasıdırlar: — Mancuko'nur | sir edilmektedir: Lin bir kere daha; ânkişafına çok hizmet etmiş olar | fatihlerini yutmasını bilecektir. Jar meşhur cenvbi Mançuri — şirketinin| sanya'yı mali bakımdan tüketecek birer benzeridirler olan harp. muazzam projesini tatbi- Bundan böyle gümrükler — Çin |ka imkân bırakmıyacaktır. Tapon- de harici istikrazların teminatını tes-| yanın manli karşısında nihayet birle- kil eden bu büyük varidat menbala | sscek olan Avruna ve Amerika es- rı — demiryollarının tamamına va tatükonun yeviden tesisini ve bü- kın kısrm, nebir yolları münakalât) | ün devletlere müsavi olarak açık postalar — ve yakında bankalar —| kapı siyasetinin devamın) istiyecek- kısacası memleketin canlı servetle |lerdir. rini teşkil eden ne yarsa, japonların| — Çinliler tarafından istilâcılarının bilvamta veya bilâvasıta kontrolü al-|temsili mütaleası Çinlilerin vaktile tındadır. Yabancıların menfeatleri, | kendi topraklarını istilâ etmiş olan bunların exiraterritorialitö muahe-|rnuhtelif milletleri muazzam gövde- deleriyle elde etmiş oklukları haklar fili bir kısırlığa doğru gitmektedir; çünkü memleketin bütün art kısmı, ekonomik faaliyeti keyfleri istediği &ibi tanzim etmek azminde olan ja- ponların elinde bulunmaktadır. Ve; yabancıların imtiyazlı — mıntakalar dahilindeki hürriyetlerinin de, eski- sinin yerini almış olan yeni Çin hükümetlerinin yakın bir istikbalde «gayri müsavi muahedeler» denilen anlasmıları feshetmek bususundak' emelleri nazarı itibara alınırsa, pek emin olmadığı anlaşılır.. Japon isgali ekonamik organizas- yonda şimdi ileri doğru yeni bir adım atınaya karar vermiş görünüyor.. istinad etmektedir. Fakat bu iddia, tekniğin hüküm sü ü bir devir- de, Çin'e nazaran endüstriyel hakım dan yarım asır ilerde olan bir j; K ya'nın istilâsı bakkında da vıı': Misi dir> Müşterek bir Avrupa müdahale. Si jhtimaline gelince... Yukarıda kaydedilen mütalealar, dan japon'yanın mali sıkıntısı " hak- kında olanı şimdilik en ziyade dik- kate değer olanıdır. Bazı rakamlara göre, Çin harbinin icap ettirdiği mas- raflar günde 20 ilâ 30 milyon yen, giriltliği. masra- ST N ÇAT lerinde eritmiş olmaları keyfiyetine ||. i-|hisar ettirmek mütaleaşındadırlar. - — ÇANADOLU, İN -JAPONYA Japon hükümeti Çinde her gün için 20 ile 30 masrafı ıyor ekonomik YAZAN: R. V. Jil LÖ TANIN ÇİN MUHABIİRİ fin miktarını mütlak — bir sarahat- le tayine imkân vermiyor. Her halde şurası muhakaktır ki harbın devamı japonya'ya Çin'e nazaran son derece daha pahalıya mal oluyor. Japonya- nın masrafları evvelâ kalabalık bir ordunun sefer halinde bulunmsıdır. Bir de japon dış ticaretinin azalma- sından, hayat pahalilığından, yen kıymetinin sun'i surette muhafaza edilmesinden, nihayet millt endüst- risinin bir kısmının silâhlanma için, yani gayri mustahsil olarak çalışma- sından ileri gelen masraflar vardır. Bazıları harpten mütevellit bü- tün mükellefiyetlere birden (askeri gayret ye harpten gonra - tağgrruzi kudretin yeniden wslâhı, zayıflamış ekono: in kalkınması ve muaz- zam Çin'in istismarı) karsı koyma- ğa müktedir olmiyan — japony'anın *rgeç haricin mali yardımına baş vu- racağını ileri sürüyorlar, Daha az nikbin olanlar bu mütaleanın japon- va eğer liberal denilen ekonomiler deki kaidelere riayete azmetmiş ol- saydı ancak o zaman doğru olabile- seği cevabını veriyorlar. Halbuki ja- »onya için bu hal varit değildir. Za- mana mukavemet eden Ayrupa'da 'ti misallerden mülhem olan japonya laha zayıf olan ekonemisini hemen tlak bir otarşik seddin ve devlet dümünün himayesine koymuş- tur. Bu sistem milletin gyretini vas: vonelletistirmek ve - standardlaştır. vı mümk; kılmaktadır. Bu ted. birler, eski Kberal prensiplerin tec- rübelerine dayanarak totaliter deni- len ekonomilerin mukavemet kabi- İiyetini önceden azımsamanın tehli kesini son Avrupa hâdiselerinin is- nat etmiş olduğunu ileri sürüyorlar. Esasen japon ekonomisinde tat- bik edilmekte olan güdümlü ekono- mi sişteminin Cin'e de teemili japon mahfillerince kararlaşmış bulunmak- 'adır. Surasını da müsnahede etmek lâzımdır ki Cin Almanya'ya nazaran cok daha geniş bir ekonomik potan- sivele maliktir: Çinin pek çok mem- leketlerin gıbtasını — celbedebilecek zenginlikte ziraat ve ham madde is- “ihsal imkânları vardır ve muazzam nüfusu birinci derecede bir istihlâk mazarı demeaktir. Öyle ki Çin kıtası- nn gıdayı, ham maddeleri ve mah- recleri, japanva'nın ise idareyi, kad. roları ve endüstriyel kudreti temin edeceği muazzam Janonya'ya Çin pozarının istiş- marının inhisarını değilse bile en üs tün mevkiüni tahsis etmek lüzumu üzerinde janon mahfillerinin hemer tamamı müttefiktirler. Yalnız tatbik metodlariyle dozajlar üzerinde ba zı görüş farkları vardır. Bazıları j; ponya'nın bu âzim projenin iç. na tek basına giramekle müşkülâte duçar olması muhtemel bulunduğu düşüncesindedirler ve münasip ta- vizler mukabilinde yabancı şermaye gine de müracaat etmeğe taraftardır. lar. Diğerleri, yardımına müracaat edilecek ecnebi sermayelerinin ta- min alabileceği sümulden ön- kmektedirler. Ve yabancıla- $ birliğindense harekete daha mütevazi bir ölçüden başlıyarak Çin fethinin faydalarını Taponya'ya in- Bugün vaziyet bu merl lir. Çin'de yeni kurulmuş olan vaziye- tin mukadderatı ve Uzak Şark'ta ec. nebilerin mevkiü bir yandan japon n hüsnüniyetine, diğer yandan 'da Avrupalıların müfrit taleplerle japonları ürkütmemek — hususunda gösterecekleri maharete bağlı ola- caktır. arasındadır. Japon büdcesinin hu- Esasen bu muvazene meş'elesi|larını itiraf ettikleri bir fili vaziyete hesaplarının Yalmız garpbler içie, y petanönii Trapik adalarında | Hudutsuz neş'enin hü- küm sürdüğü diyar! Vahşilerin garip adetleri - Kabile re- isinin oğluna sandal verme merasimi İagiliz Tuland limanından ayrılıp |diler. <«Kanadlı telki) ismini taşıyan iki di.| O arada bande, çaldığı yerli par> vekli y diği zaman, me- |Çalarla ortalığı neşeye garkediyordu. deniyetten uzaklaşlığımı, yeni sergü- | Alkış tufanını, yaşa sadaları takip zeştlere doğru yürüdüğümü pekâlâ Jediyor; ortalık çınlıyordu.. biliyordum. Bindiğim kayık, ne ka-| Küçük şehzade sandalı aldıktan dar da pisti! Güvertesi, kimbi sonra hizmelini gören zencileri ça- ne zamandanberi suyun yüzünü gör. |dirdı. Ve sandalı omuzlarına yüklet. Memişti. Pislikten tahtaların tabijti. Hizmetçiler, sandalı sahile götü. rengi bozulmuş gibi kayığın her ta-|rürlerken başta Teis olmak üzere Fafını kaplamıştı. Ellerim birdenbire |gençler, Mmuharipler ve ahali bando pislikten simsiyah oluvermişti. Elle-İile beraber yürüyerek limana gitti- rimi temizlemek için su aradığım za-|ler, Reisin küçük oğlu sandala yal. man gemi kaptanı hayretle yüzümelniz olarak bindi, Ve iki ufak kürek- bakıyordu: Hava güzel, seyahate müsaid idi.. Çok geçmeden Gusntalkarar sahi- linin açıklarına kadar geldik. 2500 metre yüksekliğinde ki Lomma dağlarının ufukların içinde yavaş yavaş sönü-| Yapılıyordu. Erkeklerin eğlencelerin. yordu, Yelkenlimiz, sakin suların|de kadınların bulunması kat'iyyen Üzerinde yılan gibi kayıyordu. memnun idi, İşte Üç hemşire namile maruf ye-| Cennetin bir köşesine benziyen bu şillik içinde gömülmüş dağlarile | güzel adanm bazı yerlerini gezmek Üngi arazisi, ne Zerahlı, ne manzara- | stedim. Ertesi gün rehberimle bera. hi yerler.. Tabistin bütün güzelliğini | ver Finuatongo namindaki köye git toplamış bulunan bu yerlerin uzakla|tim. Reis bu köye gideceğimi daha rından geçtiğimiz halde, saatlereş | #vvel hildirmiş olduğundan, yüzüme buralarını seyre dalmaktan kendimi- | zarip nazalarla bakan köylü zenci- zi alamıyoruz. ler tarafından hayretle karşılandım. MA Bu köyde de ayni gece bayram tesid İki günlük bir seyahatten sonra|ediliyordu. Gençler gayet güzel dans hedefimiz olan Ova Raka adalarılediyorlardı. Sonradan öğrendm ki, önümüze çıktı. Denize serpimiş buldansı medeni şehirlerde görmüşler.. yemyezşil kayaların içinden geçerek| O gece orudu kaldık, ertesi sabah adanın Hman'na vardık . dehşetli yağmur başlamış ve üç gün Tesadüf eseri, 0 gün zencilerin|üç gece sıra İle devam ederek gez. bayramı vârdı. Ortalık neşe içinde|meme de imkân birakm amıştı. Dör- çalkalamyordu. O gün kabile reisi.|düncü gün de dehşetli Şağmurdan nin en küçük oğluna merasimle ilk(eser kalmamış; berrak bir sema sandal hediye edileceğini rehberim |içinde doğan güneş, çaryurlu yolları olan zenciden öğrendim. kısmmen kurtulmuştu. Bir yahçe içinde il bu adalarda — oturan|kurulmuş olan köy kulijgelerinin or. denizcilikteki meharetleri|tasından sıyrılarak kâşün bayram muep olmuştu. mahalline gittik. Orada bir kulübe. Büyük merasim için muazzam bir|nin önünde, tahtadan yapılmış muaz- hazırlık göze çarpıyol Herkes|zam bir tabak gördüm. Üzerine aldığı vazifeyi itina İle yap-| Bu tabak umuma aidmiş, Ve bü- mağa dikkat ediyordu. Reisin otura-|yük Allahları olan put Alondea İyor- esğı taht için meydanlığın ortasın- İtim günlende reisin pişirdiği yemek da büyük bir sahne hazırlanıyordu. |bu tabağa konulur ve bütün halk ta. Sahnenin etrafını süsliyetek çiçek-|bağın etafını sarar, yemeğini yermiş. leri hayvanlar taşıyordu. Tabağın genişliği İki metre kadar Memleketin en güzel kızları milli|vardı. Derinliği ise ancak 40 santim kıyafetlerile sahnenin etrafını almış, |Kadar idi. İgelen çiçeklerden çelenk haz Tabağın dış tarafı fildişi ve ke- lardı. Reisin hizmetçileri de büyük |Mikle tezyin edilmişti. Bu tezyinat boynuzlarla çam ve Bonanadan yas | Mühtelif eski harflerin şekilleri üze- pilmiş şarap taşıyorlardı. — Kızların |"itde san'atkârane yapılmış ve BÜ bir kısmı da etrafı çiçekle donatıl-|Hakkak ancak o kabilenin bileceği mış sepetler içinde patata, Banana, | Tünayı ifade ediyordu, çam fıstığı, ve bademden yapılmış| - Fana rehberlik yapan zenci bile muhtelif tat götürüyorlardı. — |Ftemen okuyabildi. Fakat ricalarıma Merasimhi başlangıcı büyük ke-|YEğmen manasını - vermedi. Mezer miklerden yapılmış garip borularla | HAbilenin mukaddes sırrı imiş ve blî lân edildi. Merasim yerine ilk ola-|3TI ifşa eden derhal - çarpılırmış! ak memleketin gençliği geldi. Çıp-İ> 'ak ücudları fildişinden yapılmış zen- irler ve muhtelif çiçeklerden kol-|PAN bir zenci ölüme mahkâm edilmiş ve parmağile gösterdiği denizin orta- velerle süslenmişti.. Bu — geneler, eisin oğlu için yapılmış olan sandalı | ""da duran büyük kayanın üzerine omuzlarında taşıyorlardı. Arkalarını memlekeatin muharipleri müsellâh olarak takip ediyorlardı. — Bu oklu müfrezenin geçidi enteressandı, Ok- ları büyük kemiklerden yapılmış ve san'atk&rane bir şekilde uydurul- müuştü. Alayın önündeki yerli bando ve negeli bir parça çalıyor ve slay ya- 'avaş ilerliyerek relsin ve sanda- oklunun otuduğu yere doğ- ru gi rdu.. “Reisin bir — işaretile sandal sahnenin Üzerine — konuldu. Muharipler de sandalın sağ ve sol taraflarında yer âldılar, O anda ka- tezahüratı içinde denizlere açıldı. Yoruluncaya kadar dolaştıktan 40n- ra bindiği yere adet etli. Merasime de nihayet verilerek şarap eğlenceş! mufzzam |ne başlandı. rülmüş.. Dürbinle küçük adaya bak- tım, Gayri meskün olduğunu anla- dıra. Bu kabilenin içinde kaldığım günlerde gördüğüm garabetlerin hik- metini anlamak için gayret ettim. Fakat muvaffak olamayınca sukutu hayale uğrıyarak ayrıldım. Almacak eşyanın cinsi bile reisi ayağa kalktı ve işareti ver- tahmin edi-- tutarı natı , len fldti K Reisin en büyük oğlu, üniformalı Ü- K, L.K. L İki zenci Jle beraber sandalı yerinden| Böz battaniye boyu 2.15-20 — 200 7 50 1500 J12 sC santim Eni 1.50-60 santim aldılar ve reisin küçük oğlung yer- eğildir. Çinliler için de vardır. Çan- Kay-Şek hükümeti kat't olarak ka- bul etmişe benzediği tezde zaâf gös- termeden devam etmek - niyetinde ise, Çin cumhuriyetinde açıkça ve- ya gizli kanaklı olarak gerçi esef et tikleri fakat tamirinden öciz olduk- cins ve miktarı yazılı, kültür direktörli neye göre 200 aded battaniye 15 gün belli gün ve #aatta taminatları il- bi alışmış görünmektedirler. ilân olunur kayaları derin| Çılgın danslar, erkekler arasında n yalmız bırakılarak iki günde — öldü- |rüle! Lise ve Ortaokullar Satınal- ma komisyonu başkanlığından adediBeherinin toptan muvakkat temi- İzmir Kızılçullu öğretmen okulu eğitmenler kursu çin yukanda muştur. İhalesi Kültür direktörlüğünde toplanacak olan komtaya - numuzda 10/1/939 sah wünü sast on dörtte yapılacaktır. Sartnamesi ve numunesi her gün kültür drektörlüğünde görülebilir. İsteklilerir BSANİFE 109 Gangsterlere karşı koyan kadınlar! Amerikada haydutların banka, büyük tiearethane gibi yerlere âni baskın yaplıklârı ve içerdekileri teh. dit ederek kasayı soyup — gittikleri çak olür. Fakat, bu sefer Nevyorkta böyle bir teşebbüse Kİrişen — yangsterler baskım yapacakları yeri iyi intihap edememişler.. bir gün, Nevyorktaki bir kadın güzellik enstitüsüne giri yorlar ve tabancalarmı, içerdeki ka- dınların üzerine çevirerek : — Davranma, yakarmı! Diye ba- Hırıyorlar. Fakat, gerek berber kudınlar, ge- rek müşteriler, zannedildiği gibi pek korkak çıkmıyorlar ve haydutların tehdidini dinlemiyerek — üzerlerine atılıyorlar, ellerindeki tuvalete mah. Süs makas, ustura, cımbiz gibi âlet- lerle haydutları yarahyorlar, saçla- rıni yoluyorlar, yüzlerini parçalıyor- lar.. Gangsterler, üzerlerine hücum eden bü on, ön beş kadına karşı hiç bir şey yapamıyorlar ve o kadar &- fallıyorlar ki tabancalariyle ateş bi. le edemiyorlar.. Bu sırada polise haber - veriliyor Kadınların haydutları bu — süretle mağlüp edişi Amerikanın gungster hüdiseleri tarihinde ilk defa görül- müş bir vakadır. meraklı ve heyecanlı deve güreşi 1/Kânunusani/939 Pazar gü- l rilecek ikramiye, Beğh: 50 İfira Başaltı: 30 lira Ortaya: 20 lira Ayağa: 10 liradır. İzmir halkı hazırlanınız Pek Yakında Yeni Sinemada TÜRKÇE Aynaroz Kadısı Hüve olarak İzmirde ilk defa | Büyük Şehir | temi gibi kendisi de büyük bir film. Turgutlu kazası em- niyet komiserliğinden matik broynik sistemi tabanca alına- içaktır. Muhammen bedeli 20 lira o- şartnamesi Turgudlu şehir gece ileri muhasipliğinde hergün gö- , Alina açik elülltnü suretile 3/1/939 günü saat 14 de Turgudlu kaymakamlığında icra olunacaktır. Muvakkat teminat miktarı 37 lira 50 kuruştur. talip olanların mahalli tica ret odasından alacakları vesika ile birlikte mezkür saatta kaymakamlık İKTNENİ * könüleyümi olunur. lüğünde meveud mühürlü tümu- müddetle açık eksiltmeye konul- rktr kaomievamna hae v