3 Haziran 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 8

Çemberlayn Tekl f hazirliyor Har ir bitmesi, İngil terenin istediğişeydir. Puris, 2 (Radyo) — İngiltere Baş vekili Nevil Çemberlaynın İspanyaâ harbine biran evel nihayet verilmsi için bütün devetlerin müşterek te- şebbüste bulunmaları hakkında bu- günlerde bir tekif yapacağını Niyoz Kroönikil yazetesi azıyor. Ayni gazeteye göre, gönüllüler çekildikten sonra, İspanyada umu- mi bir mütüreke akdolunacak, ple- bisit Yapmak — suretile ihtilâflarını halldecektir. Çin.Japon harbi —Bapı 1 inci sahifede.. ha günderdikleri bildiriliyor. L Cenevre, 2 (ALA.) — Çinin - Cemevre nezdindeki daimi me- — rahhas Hoo milletler cemiyeti — uttumi kâtibi Avenola açık Çin ı gekirleri —üzerine — Japonların l e P ON vT * yapukları tayyare akınların 1 p'otesto eden Çin hükünetinin yeni bir notasını tevdi etmiştir. “Notada ezcümle şöyle deni- mektedir. Son günler zarfında — Japon — tayyareleri Çiain en kalabalık — pebirlerinden biri olan Kanton bzerine mütemadi akınlar yap- muşlardır. Tayyareler askeri hedef teşkil etmiyen muatakaları bombardı- ıman ederek ve mitralyöz ateşine tutarak — binlerce sivil halkı ve bu meyanda kadın ve çocukları öllirmekte va yaralamaktadır- — lar. Çin hükümeti, 28 Mayıs — 1337 de Milletler Cem'yetinin açık şehirlerin bomardımanınını resmen tahbih ettiğini hatırlat- makta ve müdalaasız sivil Ça halkınının Japon tayyareleri tar rahadan katline nihayet vermek üzere seri ve mMücasir tedbirler o almasını Milletl eCemiyetinden talep etmektedir. Franko Burgos, 2 (Radyo) — Gene- tü Franko, Valansiya üzerine Çaruz edecek olan — kuüvvetle. Ha kumandanlığını biztat üze- vae almıştır. " Tasrruzun, başlamak üzere o'duğu bildirilm ştir. - Valansiya, 2 (Radyo) — Bu: gün, Frankist tayyareleri, şehir üzerinde uçmuş ve Cumhuriyetçi — aypurya tüyyare lerinin uçması :m İrl::lollıyyınlki meci İmuştur. . Vidaror, 2 (llıd!cı)“î Ge — meral Franko, bugün buraya — gelmiş ve donanmayı teftiş et — miştir. Valânsiya üzerine yapılacak — taarruzun, hem karadan ve hem de denizden olacağı söy Ü ge SAĞ — lardır. Fakat bu müzaxereler — ve çalışmalar, matlüp netceyi vermemiştir. Çünkü — ihracatçı- Tanaız karşiliksiz mal satmak- — tün çekinmişlerdir. Hükümet te Ş jan hesabı çok yüklü olan Şbu memlekete daha faz'a kredi açmamıştır. Ba — itibarladır ki — Alman firmaları son defa an- — Gak &ltı milyon kilo tütüa satın — alabilmişlerdir. — Almannaya yalaız buğday ih- da mMahsüs bir — artma vardir. Fakat bu evelce yapık “miş resmi bir anlaşma ve ta- —— Hükümet, Almanya ile ikti- sadi işlerin düzeae girmesi için Oasaslı bir şeklde çalışmakta- — diri Bu ay yapılacak müzake. geler için de hazırlıklar yapıl: ile ithalât ve ihracat vazi- “ yetimiz etraflıca tesbit edilmek üzere bu memleketle işi olan — bütüm resini ve husust müesse- Jar .—M. Bu maksatla Alman- | Umumi af kanununun en mühim z ANADOLU esasları ve mucip sebepleri Tanzim olunan lâyiha, Adliye encümeninde tetkik olundu. Af projesinin, bir istisna ile bütün siyasi suçlara şümülü vardır Ankara, 2 (Telefonla) — Af kanunu lâyihasının meclisteki müzakeresi, çok alâkalı - olw caktır. Lâyihaya göre, affa dahil edilmiyen — siyasi suçlar, bir zümrenin diğer bir zümreye tahakkümünü tem'n etmek he- defile işlenen suçlardır. Mili birliği sarsmak ve #smf v zümre —düşmanlığı — yaratmak maksadile hariçten memlekete ideolojı coreyanları sokmıya ve buaları yaymıya — çalışmak, bu nevi suçlardandır ve affa dah | değildir. Neşredilen mucib sebeble Tâyih:sından da — anlaşılacağı Üzere şimdi bite çok uzak ge- len bir mazide ve tamamile başka şartlar karşısında işlenen suçlar, af ve müsamaha ile karşılanmakta ve net'celeri tas. fiyeye uğratılmaktır. Fakat ya- bancı ideoloji cereyanlarına âlet olmak ve Türk milleti içinde zümre tefrikaları uyan: dırarak bir zümreyi diğer bir zümreye tahak<cüm — ettirmek yolundaki emel ve ihtiraslar, maye karışmiş bir messle sayık mamâaktâ ve bu yolda — suçlar İşlemiş lanla. siyası af ve mü> samaha hududunun haricinde bırkılmaktadı. Altan ist.dade edenler, me- muriyete tayin hakkındaki müd- det olmak üzere w-d—’tu—dıım muamelesi gö- recekler ye hör Türk vatandaşı " gibi hareket etmekte — serbest olacıklardır. Ancak bü normal vaziyet vatandaşlık vaz felerini hormal surette gördükleri ve yurdun kendilerina karşı gös- terdikleri af ve müsamahıya lâ- yık kaldıkları müddetçe devam edecektir. Bunlarıa içinden deve let ve memleket aleyhine yeni baştan suçlar — işliyenler olursa haklarında tedbir. âlmak Üzere hükümete salâhiyetler verilecek- tir. Hükümet, harp zamanında neşred.len bir kanun mucibince bunları milli hudut haricine çı. karmak, temerküz kamplarında mezaret altına almak gibi ted- birlere müracaat edebilecektir. Fakat vatan hesretinin acısını gek derinden düymüş olan bu yeni vatandaşlarıa ölü sandık- ları yurt yerine canlanmış, inki- şaf etmiş bir Türkiyeye kavu- şunca bunuf ferahini düyacak ları ve devlet otoritesine karşı tam saygı göstererek — ihtiyat şeklinde hükümete verilen sı- lah yetlerin tatbikine lüzum b- rakmıyacakları umulmaktadr, Ankara, 2 (Hususi)— Adiiye encümeni, af kanunu lây.hasını müzakere etmiştir. Af kanunu İlâyihasının mucib) sebepleri 'Türk milletinin —beşer varlı- gına hâkim olan tarihi seyri sıra sında gördüğü ve geçird.ği mubr telif inkılâplar içinde en ağır badiresine Osmanlı imparator- luğunun son devirlerinde t düf etmişti. İmparatorlukla be- raber Türk mılletinin tarihi de kapanmak için her türlü menli ve muzur âmller muttarit ve daimi bir tesirle ba harâbiyi tacile saik oluyordu. Milletin maddi ve manevi bünyesine taslit edilen kötü te- lâkki ve itiyatlar devletin vâr: bğına ve yaşayışına hâkim olan cehil ve taassup, biribirinin eser ve slil olarak tarihir t tüaden memleket langıtındanberi devam eden Türk istiklâlini yıkacak bir ma- hiyet almıştı. Eski ve milli nizamların yeni Şeraite teylik edilmemesi röre- san& hsreket ve cereyanlardan istilade —olunmaması cihanda zuhür eden- imillet ve devlet hayatının ber sıfhasında büyük teğişiklikler getiren #yasi ve çtimaf ihtilâllerden tegafül edik mesi, Mmaarfte, aşkerlikte, S2- sayide ve umumi havatta pek büyük değiş klikler ve yenilik- ler tatbikini icabettiren fizik ve mekanik — icatların memlekete tatbikinde tava hhuş edilmesi ve tihâyet 19 uaca “asır sönların dünberi mlletin hayat ve faa. liyetlerinde bir vasıta ve bir haye olarak kullamılan millicilik akidesiaden tecahül ve tevakki olunması gibi bilgisizlikler yü. kudret ve kuvvetini kaybederek diışarda ve içerde bu bilzilerle ve ©o bilgilerden elde edilen yasıta- larla mücehhez ist lâ veya i» tıhiâğs arayan yabancı millet ve kav mlerin emellerini tatmin ve tatbik edecek kolay bir saha halini almıştır. Kaynârcı munhedesini harici muharebeler ve dahili — isyan ve ihtilâllerin mütevali netice- leri memleketin dişardan pay: laşılmasını ve içerden dağılma: ddi Mmücip - olacık talisirz. mu- harebeler takip etti. —— “Bun'arın en zârarliğı ve İeci Balkan harbi oldu. Hazırlıksız karşılıksız olan akılsızca girilen sihan harbi de tabintiyle feca: atte bundan geri kalmadı. İstiklâl savaşı başlarken Türkiyeye küçük bir arazi mahdud . bir istiki Misbi bir sükün getireceği tahmin edilen mütareke ve mushede Türkiye- nin büsbütün haritadan $ linme- sine ve Türk m lletinin istiklâ- hlinin mahvedilmesine yeni bir vesil ve bir mebde oldu. Mit cidal denilen — istiklâl — savaşı böyle bir hengâmede ve bu kadar ağır şersit içinde boışladı. Bunan başlangıçtaki zozlük- Tarını, devamı anındaki 1stirap güçlüklerini anlamak için Ata. türsün büyüc amutkunu okumak lâzım ve kâfdir. O gürü, yaşıyanların insan- Tarı daima unüttürücü fese lile avütan — hatıralarını - tazelemek ve o güaleri ba günleri ölçmek için tavsiye — olunabilecek en sağlam vasıta ve memba milli odalin en hakiki tarihi — ölan gene o kitaptır. Fuhakika düşmunla, memle- ket'n en güzel kısımlarım zapt: etmiş" kacanlarını yıkmış, silâle Tarını almış ve saltanatla hilâfet makanımı — devlet otoritesini temsil edenleri emeline hâdim sefil birer — vasıta haline getir- mişti. Bunların muzur ve menli tesirleri memleketin en temiz ve-saf kalması lâzimgelen asli unsurlarına bile muhtelif ve muğlil - propaganda — ve vasıta. l:rlı sirayet etmiş ve etmekle idi. Düşmanların gayel: ismet edenter ” Bir taraftan, memlekette va. tanı kurtarmak, istiklâli koru- mak için düşmanlarla — çarpışe hrken diğer taraftan da — içerir de düşmanların gayesine bile rek bilmiyerek hizmet — eden şiliyordu. Çarpışma ve çalışmt hör safhada ve her sahada bir takım ikal tedbirlerin —alımr Mâsını — icabettirmişti. — Büyük Milet Mecliti kurulda, ordu tensik edildi, — kânunsuzluğun #sirlarca cari olduğu bu dyâr da milli hâkimiyetin — iradesi olan kanunlar hâkim kılıtdı. Kanunların hükümlerini inlar za âe memleketi istihiâs yaye- si etrafında birleşmeye ea müs essir tedbirlerden biri Olmak üzere istiklâl mahkemeleri ku: ruldu. hatiklâl mahkemeleri İstiklâl —mahkemeleri, milli mücadele sırasında ve Cumhu» riyetin ilk teestüs — devrinde milleti inhilâlden kurtaran yük- sek bit Mmüsssese oldu. Adl ve kat'? kararlarile ihtilâl — ve isyanların önüne göçmekle kal- madı. M İletin sinesini, milletia bünayesini inh lâl ve isyan to- hum arından xorudu ve kurtardı, Zaferle tetevvüç ve milli hudut- larını ve gayelerini İstihsâl eden savaş, kurduğu cumhuariyet res Pm'le tarih'en miras kalmış ve milletin bünyesinde asli olarak yer almış zannedilen bütün kö- tü maik ve itiyatları ortadan kaldırarak yepyeni bir nizam kurdu. Hakka, adalete bahusus me- deniyet ve terakkiye, müsbet bilgilere dayanan nizam Türk milletinin âsli karakterile tama- mile tetabuk etti ve onün İçin: dir ki, memlekette ve mil ette bugün bütün c.hanı hayret ve takdire sevkedah müsbet eser- ler vücade geldi. Cumhariyet rejimi, Türk Mmil- letinin esas bünyesite istinat ettiği için o0 beş senelik kısa bir müddet zarfında sarsılmaz temellere ve yıkılmaz prensip- lere sahip oldu. Bu nizamın tesisi kadar, be- kası da &lzem, hatta bekası t sisinden daha üç olduğuaa şüp- he yoktur. Bir taraftan eümhu- riyet rejiminin tesisi için ka- nunlar ve müesseseler — yaralı- hırken bu kanuti mütsseselerin koruaması için icap eden ka- nuni, idari tedbirler de alın: mak yoluha gdild. Bir inklâ- bin en büyük müeyyidasi mil: letin o inklâba olda itimat ve itikadını cidali millinin başte dan bu güne kadar filt eserleri ile ısbat ve ızhir etmiştir. Mik letin ideâlne ve karekterine en uygan olan ve güye ve ih. tiyaçlarına ea doğru cevap ve» ren halkçı cümhuriyetçi herke: sin b.ldiği ve. söylediği — Adile T “söjlecmesi Tâtmgelirse Kema- list vejimi sevimli korunmanı kader tabit ve daimi bir — his olamaz. Bu kavi — esaslara İstinat eden rejimimizin binbir bedbaht saik ve sebeplerle kendisine — bida- yettenberi muhalefet veya iha- net etmiş — olanlardardan artık bir end şesi kalmaması — icabe- der. Haksızlıklara — karşi çetin ve kahir bir çehre — gösteren Cumhuriyetin zavallı ve biçare- lere karşı da merhameti yük. sek ölür. Cümhuriyet imuhtelif zaman- larda bu merhamet eserlerini müteadd.t af kanunlarile — gös termiş'ir. Büyük hâarp sonunda düşman: ların memleketimizi Si aN muhtelif noktalarında — silâhla mukavetnete hazırlanan ve düş- Man saflarına kehraâmanca sak dirarak istilâyi durdurmuya çar lışan büyük ve küçük müli mük zezeler teşekkül etmişti, Muntazam askeri kıt'alar tep I olunup ta emir ve kumandaki askeri kuvetlere tevdi olunduğu vakit bunların bir kismı orduya ilhak olunmuş ve bir kısımına da kendı tertip ve teşekkülü dahe linde cephelerde ve yurd için- de mühtel hizmetlerle tavzif edilmişlerdi. Bunların birçokarı vatani vaz fecerini fragat ve İe- dakârlıkla - yapmışlar, milletin memnuniyetini telbedecek işler görmüşler ve adları savaş tark Bmiza şanlı saylalarna geç miştir. Buğün şan ve şereflerile ara- amizda yaş yan böyle birçok kah- ramanlarımız vırdır. Fakat mahdut bit zümre de cehil, gaflet, kötü itiyat ve ha- inane telkinler ve daha bia türlü meait ve muzit —âmüler sakasile, âskör nizamı ve di: sıplin altındâ zaleri — istihsale yardım edecek yerde başı bozüuk kalmayı hususi emel ve Menfaatlerine daha uygun bur larak serkeşçe — hareketlere te saddi etmişler ve yapılan öğüt: lerle doğru yola da gelmedik- leçinden — tenkil edilimişler - ve düşman ssfıanan firar — ettirik mişlerdir. ana hizmet edenler Bunlardan. başka cidali mik- Tinin — başlangıcından — itibaren mMiLi emellere sılâhla muhalelet eden, tephelerde düşmana ön- Gülük veya cephe gerilerinde soygunculuk ve şakavet — yapas tük düşmana — yardım —eden d ğer şerirler vardı. Butlâr dâ kısman imha edlmiş ve bağı- larıda hudüdü — ni li — dişina kaçm Şardı. Dişmanın emeline yardm edenlerin başında gölen Nohdettinin sivaset ve nüğriyat yardıme sı daha bir takım ga filler ve bedbahtlar da vardı. — (( B*ethovei), 17,15 Barlin kısa Bunlardan — içerde kalanlar | Ü*!246* İş sonu könseri (18, 50 cürümlerin göre cezalarını gör- devamli ), 19,20 Prag: Bandö Müş'er ve hüdudu milli diş ahi Biz ci, 19,35 Peşter / Çigahi - çıkarılaalardta yüz elli kişi | Orkestras, 21 Viyana: Viyana — de Eozanda muahedeyi mütea- kıp ilân ediler aflı umumiden istifade ettiri memişlerdi. Bunlar vatan dışında ve yâd ellerde küsur ve - hatalarının töhmetlerini vicdanlarından ta: taşıyarak Türk — milletinin zafe- fini ve her sahadaki terakki ve inklşafını hasret ve hicapla gö rerek muztarip bir ömür sür- mektedirler. Halbüki bunların — çocukları ve akrabaları aramızda yaşa: makta memleket ve — milletle beraber ve farksız olarak va- tanın nimetlerinden istifade et- möke v e külletlerine katlan- maktadırlar. Fakat şu farkla ki bunların da ima vicdanlarında gu veya buna karabeti olmak şaibesini taşımakta ve hicabını vüziyette duymaktadırlar. Bu tulmayı cumhuriyetin şefkâtin: den bekledikleri fgibi Kemalist rejiminin on beş senedenberi alfhi umumi barici — olarak hak: kında merhametini esirgemesi memleket dışında kalan yüz- ellilikler İçin hiçbir. mâni ve mahzur kalmamıştır. Allolunup da içeriye geldik: ften sonra Kamâlisi — rejima Türk larımın her vatanda: 4 gı hücriyey xe£ahpp, Hsriran İA ») Senfonilör: RADYO Bügünkü program İstanbul radyosu Öğle neşriyatı: 12,30 Plâklâ Türk musikisi — 12,50 Havi' dis — 13,05 Plâkla Türk Müt sikisi — 13,30 Muhtelif heşriyatı. Akşam neşriyatı: 18,30 Plâkla dans mus kisi— 18,4$ Kızlay haltas: Könle: Fahs: Dr. Küzem İsmail (Barıştâ Kısilay) — 19Plâkla dans mü: skisi — 19,13 Konferansı Ali Kâmil Akyüz (Çocuk terbiyesi) —19,55 Börtü haberleri — 20 Müzafler İlkar ve arkadaşlar tarafından Türk musikisi ve halk şarkıları — 20,48 Hava raporü — 20,48 Ömer Riza tarafından arapça söylev — 21 M&ıe% ve arkaday'arı tarafından imusikisi ve halk şarkıları, (Saat ayar.)—21,45 Örkestra — 2215 Ajana haberleri — 22,30 Pilikla sololar, öpera Ve öperet parçi" ları — 22,50 Sön hüberler ve ertesi gütün program. pi Ankara radyosu 12,30 Karışık plâk neşriyati — 12,50 Plâk': Türk musikisi ve halk şarkıları — 13,15 Dar hi ve hariet haberler. Akşam neşriyatı: 18,30 Plâsla dans musikisi — 19,15Türk musikisi ve halk şâr” kilar ( Hikmet Riza ve arkâ* daşları) —20 Saat ayarı ve arapçl. heşrlayt — 20,1$ Türk müsikisi ve halk şerkiları (Hikmet ve arkadaşları ) — 21 Senfonik solo: Nhıd Esengin piyanöda Marsel Bi — 21,13 Stüdyo sar lon orkestras, — 22 Ajani haberleri — 22,15 Yarınki progr —— fâtn Ve istiklâl marşı. * AVRUPA RADYOLARI 20 Berlin kısa dalgüsi: Berli ı filkarmonisi, Pıyan o(Baethoven Hafif könserler: 1,10 Berlin kia dalyâsı: Neş eli sada'ar (8,15 devamı), 10,4 Berlin kısa da gası: Yeni, iyi plâklar, 11,45 Berlin kısa dül* gısit Sesli Tilm Mmusikisi, 13 Berlin ksâ dalgası:Hafhf musiki, (14,18 devamı), 14,90 Bükreğ: Erstrümantal Plâk konderi, İ0 Berlin kısâ dâlgası: Polanezler fantazileri, 21 Belgend: Büyük Rüâdyo örkeütratı, 21,45 Berlin kıst dalgası Sesli fillim mus kill. * Operator, öperetler: 13,25 Bikreğ: Sıçıme operet musikisi ( pâk ), 2055 Peştet Wüiagnerin “Walküre, öperasının ik.nci va 3 üncü perdeleri, 21,2Ü Bükreş: Dönizettiain "Don Pas- kal, operası. Oda musikisi: 20,20 Sadalı kunrtet koader (Haf £ ederler). Resitaller: 9,30 Berlin kisi dalgâdi? Orgorestali, 11,45 Berlin kitk dalgası: Piyaho müsikisi (Piyâ nist Arnâldi - çalıyor), 1 Berlin kıta dâ'g s: Brüno We . din eşerlerinden urhılıı.'llııj Berlin kıta dalgası: Yaylı e07 trümantal könteri, 19,40 Bükrek Obuva ve piyano (Saint.Saen! 21 Bükreş: Kataan, #olo (pnk; la), 23,39Prağı P yano konsef! (Skryabin, Dvörak), 20,15 Peştti Macar şarkıları. ğ Dan& musikisi; ğ 19,15 Bükreş: 23,3) Viyarlif 23,45 Peşte, p tân istfadeye yala z kendi de ve hareketleri hâkim - O” caktır. tü Bü kazun İây hası yukü arzolunan *