17 Mart 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 6

L Avrupa ve dünya Bir harp tehlikesi karşısın- da mı bulunuyor? İtalya, ilk kurbanın gene keondisi olacağı son hâdisede, garip bir mesuliyet taşıyor . Avusturya hâdiseleri müna- sebetile — muhafazakâr — Deyli Telgraf end Morning - Post (Loodrada çıkar) başmakalesin: de diyor ki: *En #ziz emelinin önüne ge- çebilecek bir v. ziyetin meydana gelmekte olduğunu —gören Al- manya, kılcini çekmekte te- reddüd «tmemiştir. Bir dakika- hk bir ültimatom ile bir mem heketi ilhak etmek, enternasyo- nal münasebetlerde herhangi bir kaide ile mazor — gösterile- mez. Avusturya meselesinin ırk beraberliği sebebile Almanya- an bir dahili meseiesi halinde gösterilmes, kabul edilir ve niüdafaa olunabilir bir keyf.yet değildir. Bu hâdisenin vereceği fena neticeler hakkında şimdi- den brşey söylenemez.. Liberal Mançester Guardian diyor ki: *Avusturya mescleleri bizim ça bir ihtardır. Hükümetimiz: den bugün istediğimiz şey, İn: gilterenin — bava — kuvvetlerini vakit kaybetmeksizin, dünyanın en büyük ve en kuvvetli hava orduları paritesine getirmektir. , İşçi partisin& mensup Deyli Herald diyor ki: “Avrupa için bu işte en mü> him cihet, Alman diplomasisi- ain tercih ettiği bir slâh ola- rak yeni bir tecavüzün ortaya çıkmış olmasıdır. Bu cebir ve tahakküm dev- rine bir hudud çizmeğe mue vaffak olunamaz ise, Avrupada, kimbilir belki de bütün dür yada, yeniden,bir umumi harp göreceğz. Bugün lâzım olan, kollektif sistemin yeniden ihya- sıdır.,, Taymis, başmakalesinde di- yor kiz an barief politikası usul in bu en son ve en kötü tezahürü, Berhtesgaden — anlaş- masının ne gibi şerait altında vücude getirildiği bakkında İn- gilterede mevcud endişe — ve şüpheleri arttırmıştır. Bu bhare- ket, uzlaşma ve teskin siyase- tine büyük bir darbe vurmuş tur, Zira, bu gibi şiddet ve ce- bir hareketlerine her dakika — maruz bulunan bir kıt'ada böyle “Ah, bu gönü Ya zan: Saime Sadi bir —teskin yoktur. Bugün Avrupada bir ayak- lanmağa sebep olması muhte- mel böyle bir hareketin neti- celerine bir had verilemez. ,, Fransız gazeteleri hüâdiseyi nasıl tefsir ediyorlar? Avusturya hâdiseleri hakkın- da Pertinaks Eko dö Pari gar zetesinde diyor ki: *İktısadi ve askeri bakımdan daha kuvvetlenen Almanyanın Akdeniz etrafında başka hükü- metler bulmuş, kendisine yar- dım edeceği, düşüncesiyle, İtalk- ya orta AÂvrupa Mittelemo- panın teşekkülünü — tevekkülle karşıladı. — Avusturya — elinde olunca, Hitlerci Almanya Ma> caristana da — kolayca hâkim olacaktır. Eğer Fransa ve İn- giltere Çekoslovakyanın müda- ian edileceğini en kat'i bir Hisanla belirtmezlerse, Alman hegemoyası çabuk hakikat ola- caktır. Eğer garp Avrupansı âtıl kalırsa, doğu —veya — merkez Avrupasının, muhtariyetini teh- lkeye koymamak ve istiklâlini korumak istiyen hangi milleti, Berlin tarafından empoze edilen politik veya ekonomik anlaş- maları redde cesaret edebilir?,, Figaro şunları yazıyor: “Avusturya kendini müdafan hakkını elde edemeksizin ölü: yor. Herşey bitmiştir. Yirmi senelik fedakârlıklar, imtihanlar ve cesaret faydasız kalımış, bü- tün garantiler boşa çıkmıştır. Yaşamak arzusunda olan bu memleket, kat'i olarak mahküm edlmiştir. Ş.ddet muzaffer olur yor. Avusturya da, âkıbetlerini kestirmek imkânsız olan bir dram cereyan ediyor. Feci vak- alar kâfi derecede beliğdir. Her hangi bir tefsir bunları ancak sönükleştirebilir. Pöti Puriziyen diyor ki: “Avusturya bugünden itibaren Berlin tarafından bir nevi müs: temleke gibi re olunacaktır. Mussolini bu acıklı işin Fransa ve İngiltere kadar manen kem- dis'ne de tesir ettiğini anla- makta gecikmez.., Sen Bris de Jurnal gazete- gnları yazıyori siyasetine imkân Bi — Abla, beni mazur görse- ler çok iyi olacak.. Bak, harâ&- retim de var. Güzide, esasen — kendisine mukavemet edemiyecek kadar ince ve zayıf olan Alerideciğe, cevap bile vermedi. Onu âdeta bir mahküm vaz yetinde görür yordum. Peşleri sıra ben de yürüyordum. Bizi, şiddetli bir alkışla kar: şıladlar. Galiba sinirim tat- muştu. Mütemadiyen o yuvarlak göz. lere bakıyorum ve her bakışım- da, biraz evelki intibarmın da- ha de:in, âdeta müdhişleşen buer çukur haline girdi senir ziyordum. Güzide, beni evvelâ, kayınva- lidesine, sonra nişanlısına tak- dim etti. Sırâ öbürüne gelmiş ti. Aferidenin gözleri —bana takıldı. Derhal anlaşm'ştık. Müstakbel mühendis, beni ikâne selâmla- di. elimi eline vermek için sarfett'ğim deruni kuvvet, tasavvurun fevkinde idi. Evet, o kadar çok — kıllı ki.. Ne bileyim, avuç içlerinde de kıl var gibi.. Bu bir el değil, kalın, kemikli ve tüylü bir kuyruk gibi birşeydi. Aferide piyanoya oturmuştu. Akardu yaptım ve lüalettayin | seyretmiyor, ANADOLU —e Amerika, Avu takilbir devletolaraktanıyor Amerika ile Çekoslovakya arasında akdolunan tica- sturyayı müs- ret muahedesinden, Almanyadan başka bütün dev- letlerin istifade edeceği resmen bildirilmiştir Vaşington, 16 (A.A.) — Hul, Almanya sefiri tarafından dün kendisine —Avusturyanın — yeni kanunuesasisi hakkındaki karar- famenin bir suretinin tevdi edildiğini teyid etm ş, fakat bu mesele hakkında fazla malâ- mat vermek istememiştir. Gazeteciler'n bir sualine ce- vap veren Ruzvelt — Avusturya- nin müstakil bir devlet kak maktan çıktığına — dair - kendi- sine resmen malümat verilme- diğini ve dün Çekoslovakya ile aktedilen ticaret muahede- sinin tatbikine dair imzaladığı kararnamede Avusturyanın müs takil bir devlet olarak nazarı itibare alınmış olduğunu — ilâve eylemişti . Alman sefirinin Hule mürr eaatinden —sonra yapılan bu beyanat ile Almanyanın Avur turyada yaptığı cebri hareketin Amerika hükümetince tanınma- “Cereyan eden hüdiseler feci surette beliğdir. Birkaç gün içinde ikinci defa olarak Avur turya Alman çizmesi ultında ezilmiştir. İkinci meydan akuyuş birincisinden çok daha vahim: dir. Askeri tazyik silâhli bir istilâya kadar varmıştır. Küçük cumhuriyetin hürriyetinin ihlâli hükümetinin kuruluş tarzın! ona dikte ettirecek kadar ileri gö- türülmüştür. Bayan Tabuis, Övr gazete- sinde diyor kit “İtalya, ilk kurbanının gene kendisi olacağı bu hâdisede, gürip bir mesuliyeti taşımakta- dır. Fakat maalesef bu, sonuncu zessuliyet dağildir. < Paris ve Londrada endişe pek büyüktür. İnsan, Avrupada anlaşma ve işbirliğini görmek hususundaki arzuları ne olursa olsun Paris ve Londranın müsamaha ile karşılıyamıyacakları bir piyesin umumi provasını — seyrettiğini sanıyor. ,, Italya hâdiselerin mukadder seyrine mani olmamıştır *İtalya, hâdiselerin mukadder seyrine mani olmamıştır., Meossageronun — bu - sümlesi, İtalyan faşist gazetelerinin Avuş- turya meseleleri karşısında al. dıkları hattı hareketi, bügünkü vaziyeti, aydınlatılmasına my- vaffak olunmıyan bir Meselenin larak telâkki edilmek. br fokstrot çalmağa Daşladık. Fakat o neredeydi?: Güzidenin nişanlis ile yaptığ! dansı bile onu — arıyordum. İşte, ta köşede PeNCeTE kenarı. na dayanmış, löıı'"_'" Aleri- denin profilinde tesbit etmiş, garip bir parıltı 'l"_ dişlerini gösteren ve insanaâ ödeta bir hayvanın ııbcll"":'“fı hatırla- tan yabani bir gülüşle çöli, yordu. Derin bir Baz ve gandet içinde gaşyolumuş :'b_"di— kızıldamıyordu. Put gibi, ,, ,. hud da çirkin korkünç man. kenler gibi bı“;“ Vardı, Om Aleri ©* törmüştü. Birdenbire benzinin bürbütün sarardığını hissettim, Bu arada FAYINYAl'de y N, B a ıî?ı'ı"'g" :ıi ir idev; . vet, Na: nılı'::'ı Alerideyi göneymiti. ihtimallerin ©© dayanılmazı, âkıbetlerin ©" i'İl'k“*lîıi. işte bu göz - Yaşıyordu. dıği işrap edilmek istendiği zangedilmektedir. Vaşington, 16 (AA.) — Re: isicamhur Ruzveit Çekoslovak- ya ile aktedilen ticaret mus- hedesini ilâa ederken 67 mem- leketin isli'nde edeceği tenzi- lâtlı gümük — tarifesinden A- manyanın hariç — bırakıldığını tasrih eylemiştir. Reisicumhurun beyanatı bu gün yani Avusturyanın Alman: e birleştiğinin resmen teb- liğinden sonra yapılmış olmı- sıta râğmen ÂAvusturyanın liz- Cumhuriyetçi İspanya; Fran tede tenzilâttan istifade edecek devletler arasında gözükmesi Amerikanın, Avusturyayı Al manyadan ayrı olarak telâkki etmekte devam edeceğini ve yeni vaziyeti resmen tanımıya: cağı süretinde tefsir edilmek: tedir. Amerika Haricige Nazırının natku — bekleniyor YVaşngton, 16 (ALA.) — Si yazi mahfeller, Hulun —Avrupa hâdiseleri hakkında Nasyonal Pres kulüpte yapacağı beya. natı büyük bir alâka ile bek- 17 Mart Ailahabadda Br filin marifetleri! , Londra, 16 (Radyo) — Allab- abadda bi-denbire azan bir fil, dört kiş'ye hücum etmiş ve j hortumile yakal-yarak vere çarp- j mış ve öldürmüştür. Fil, şehir- - den kaçarken — polislerce takip İ ve ateş edilmişse de fil, sür'atle ş koştuğundan ormana kaçmıştır. lemektedirler. Öğrenildiğine gö re Hariciye Nezareti iki güm denberi radyo ile neşredilecek olan bu nutkun meteinini ha. 5 zırlamakla meşgüldür. - Nutuk, 1 j Avrupa — vaziyetinin inkişafına göre tadil edilmektedir. Salâhiyettar mahfellerde ha- İ sil olan kanaate göre Hul, dik- İ tatörlüklerle anlaşmak — istiyen- B le Hitlerin son hareketine enerjik bir tarzı hareke' edilmesini ve diplomatik te- şebbüs.erde bulunulmasını arzu edenler arasında muvazene tee min etmeğe çalışacaktır. saya karşı hududunu kapadı General Franko orduları, yıldırım süratile ilerli- yor, Barselonda isyan çıktığından bahsolunuyor '; — Başı T inci sahifede — Paris, 16 (Radyo) — Paris gazeteleri, camhuriyetçi İspan- yanın son günlerde ikiye ayrıl- dığını yaz yorlar. Fransa, Va- lânsiyadaki tebaalarını korumak için bütün tedbirleri almiş bu- lanuyor. Paris, 16 (Radyo) — Mubalif ve komünist matbuat; hükü- mete hücum etmekte ve İtalya ile Almanyadan koya fırkalarca' “Tsker gönde. rildiği halde, Fransadan cum- huriyetçi İspanyaya hiç yardım edilmediğini ileri sürmektedir. Paris, 16 (Radyo) — Birçok Alman rabitleri San Sebast yen limanına çıkmıştır. Müteakıben, Alman askeri, mühimmat ve tayyareleri de gelmiştir. Fransız siyasal mehafili, Ab manyanın — Avusturyayı — ilhak ettikten sonra, şimdi de İtalya- nın İspanyayı istilâ etmek üze- re bulunduğu kansatindedirler. Paris, 16 (Radyo) — Gene- rtal Franko ordularının, — altı gündenberi başladığı taarruzun, çok inkişaf etmeğa başladığı ve ihtilâlcilerin, 7 bin kilometre arazi ile beş büyük şehir ve yüz köy işgal ettikleri, Cum- huriyetçilerin, altı bin esir bıraktıkları söyleniyor. Perpinyar, 16(Radyo)—Fran- sz hükümeti, P. Aleridenin, bir an için Namıkla evlenebilmesini düşünmek bile yeter, artardı. Fokstrottan sonra bir — vals istediler. Bu arada, — doktor geldi. Bana baktı, Aferideye de iğildi: — Sizi yoruyoruz «dedi- af buyurunuz.. Aferide — başını cevap verdi: — Estağfurullah... Rica ede- rim. Bilâkis saadetinizden bize düşen hisse ile biz de eğleni- yoruz. Bu pazikâne cümle içinde, kendi kendime bulduğum veya tevehhüm ettiğim birçok $eyler vardı. Aferide, her şeydeo — evel, vaktile kendisine alâkâ göster- m'ş bir gençle eğleniyordu. Alerideyi tanımıyan bu cümleyi belki başka türlü telâkki ede- çevirmeden bilirdi. Fakat ben — onun en yakın arkadaşı idim, düşünce. P derde acele tedbirler almağa vo İs- panyadan gelen mülteciler için yer hazırlamağa başlamıştır. Son haberlere göre, Cumbu- riyetçi İspanya, Fransaya karşı hududlarını kapamıştır. Bu hareketten, Cumhuriyetçi İspanya dahilinde bir ihtilâl çıktığı manası — verilmektedir. Maahaza, Fransanın Barselon sefirinden buaa dair malümat lmemiştir. — , Paris, 16 (Radyo) — Barse- londan gelen haberlere göre, Camhuriyetçi İspanya, Barse- lonu müdafaa için büyük ha zırlıklara başlamıştır. Barselon litmanında bulunan Fransız gemileri kumandanları, Fransız tebansını himaye etme- leri ve icap ederse Fransaya nakleylemeleri hekkında emir almışlardır. Londra, 16 (Radyo) — Mer- Suriye Başvekili Ankaraya gidiyor. Atatürk, yalnız Türklerin değil, bü- tün şarkın Atasıdır.. İstanbul, 16 (Hususi) — Suriye Başvekili Cemil Mardan, mat: kezi Avrupa ile İspanya hâdi- ğ seleri, burada heyecan uyan« j dırmıştır. 4 Kabine, öğleden sonra Baş- vekil Çemberlayaın riyâsetinde y toplanmış ve münbasıran bu iki d mesele ile işt gal eylemiştir. * İlkbahar atyarışları Beş hafta devam edecek İlk.. ——— bahar atkoşulurına 3 Nisandan itibaren başlanacaktır. - | dan sonuncu koşu, Mulası Hususiyenin yıllık koşusudur. Yarş ve Islah Eacümeninin koşu programı beklenmektedir. Toprak Mahkümları Baytar Sıtkı Şükrü Pamirte- ö nin bu isim altında, milli - bir romanı çıkmıştır. Eser, yakın meziden parçalarla ve Anadolu köylüsünün hayatından, ruhün: dan akislerle işlenmiş ve cide den okunmağa İâyıktır. Fiatı 75 kuruştur. Tavsiye ederiz. . < buat mümessillerini kabul etmiş ve yakında bir heyetle Anka: " raya gelerek siyasi tlerde verim isabete daha yakın — ola- bilirdi, Sonra, ayni cümlede bir nevi ciddiyet, hâkimiyet ve kudret vardı, Düşünen bir insan gibi - ko- nuşMuştu. Ben, genç doktorun yerinde olsaydım, şöyle bir meticeye yarıtdım: — Bu kızla şaka edilmez. Valsi de çaldık. Tam © sıra- da Güzidenin tavırlarından bir şeyler sezer gibi oldum. Ayni kımıldanış, kayınvalidede dahi gözüktü, Namık caketini! düzeltiyordu. Aferide, tehlikeyi sezip de kanadlarını oynatan bir. kuş gibi kollarını kımıldattı. Derhal Güzideye daoğru gittim: — Bize müsaade edin.. Afe. rideyi biraz dışarı çıkarmak isterim. Çinkü hasta olduğunu görüyorum. Güzide: bi Türk milletinin değil, bütün şarkıı Diye kekeledi. Bea cevap vermeden Aferideye işaret et- tim, onu kolundan tutup — kal dırdım. O akşam, hayatımda eşini tekrarlamadığım bir ha- reket yaptım: Başımı çevirip Namığa sert, ) nefret dola bir bakış fırlattım. Aferidenin odasında İdik.. — Kapıyı kilitle Saimel Dedi. Sesi çok hafif, üdeta işitilmiyecek kadar — derindi. Ona yaklaştım. Şimdi de elleri soğumuştu. — Bu iyiliğini hiç unutamı: ' yacağım. t Diye Fısıldadı. Heyecanı de- vamdaydı. Fakat bu hali, he- yecandan ziyade, bir yarı uyu- şukluk manzaram gösteriyordu. Gözbebekleri, korkudan gittik- çe büyüyorlar g bi idi. Onuan bu halini gidermek İâzımdı. Ellerin — oğuşturdım: ğ — Desam edecek —