2 Mart 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 6

FPetilg 6 Vilavet mecİzindedilek— — encümeninin bir. fik-i yol vergisi alın- malıdır Vilâyet umumt meclisi dün toplanarak muhtelif işler üze- rinde —müzakerelerine devam etmiş, bu arada dilek encüme- ninin hazıkladığı iki mazbatı- yı da kabul eylemiştir. Meclis, evvelâ reis vekili B. Sın Şenerin riyasetinde top- lanmış, gelen evrak aid bulun- dukları encümenlere — sevkedıl- miştir. Marsilyadan patates tohumu ithaline müsaade edilmesi hak- kında Ödemiş azasnın takri- rinin, müsaadeye imkân o'ma- dığı! reddi hakkında Z raat inden gelenevrak ok - muş, azalardan barıları s'z alarak imkâasızlık sebeplerinin izahinı is'emişlerdir. Mehmed A'demir Çeşme, ziraatimizde mühim bir mevki işgal eden patates istihsalinin artırılması için tohumlarn h üç senede bir değiştirilmes lüzüumuna işaret etmiş: —Mevcud tohumlar dejsnere olmuştur. Adapazarında patı- tes tohum ıslah istasyonundaki tohumlar da bu civarda iyi bir netic» vermemektedir. Bu to- humu mutlaka değiştirmek lâ. zımdır. Komşa memleketler de bire yirmi, hatta yirmi beş mahsul alırlarken bizde en müsbet sahalarda bile ancak bire on temin edilebilmektedir ve bu hal, tohumun dejenere olmasından ileri gelmektedir. Yüksek makamlara müracaat'a müsaade istihsal etmeli ve to hum getirtilerek Ödemiş ve bu mıntakadaki — çiltçilere — tevzi olunmalıdır. Demiştr. Ödemiş azası B. Ekrem bu hususta Mehmed Al. demirin Ekrine iştirak eyledi- ğini söylemiş ve bu mühim takririn derhal m'isaadeye ım- kân yoktur, kaydile rededil- mesinin — doğru olamıyacağını beyan etmiştir. Meclise dav:t edilen Ziraat müdürünün izaha: tından sonra Marsilyadan to- humluk patates getirtilmesi © itibarile kabul edilm'ş ve Z. Vekâletinden müsaade istihsali ve lâzimgelen formü.ün ihzarı için takrir ve evrak yeniden |— Zraat encümenine havale edi- miştir. İçtimaa, bundan sonra vali B. Fazlı Gülecin riyasetinde devam edilmiş ve dilek enci- meninin mazbataları okunmuş'ur. İki kısma ayrılan mazbatala- rın ilkiade; meşrutiyet zama- nında hazırlanmış ve o zamanın ahvaline göre tazaim edilmiş olan idarei hususiysi — vilâyat kanununun bugünkü ihtiyaçları karşıl yamıyacık ahkâmı ihtıiva eylediği kaydolunmaktadır. Mazbatada, “biz mazinin ih- mallerini telâfi ederken, halin icaplarını ifa ve istikbalin hiz- metlerini d> ihzar ve yermekle mükellef bir devir yaşıyoruz. Her cihetten geri kalan nafıa maarif, shhat, ziraat, bay- tar işleri bizden binbir. hamle isterken, yapılınları hüsaü mu- hafaza ve yapılacakları ihzar işleri de zaman geçtikçe bir çıg gibi daima büyüyen bir mas- rafa ihtiyaç göstermektedir., denilmekte, bazı misaller zikre» dilmektedir. Zaman zaman neş- rolunan kanunlarla hususi ida- relerin varidatlarının azaldığı, idareci hısusiye hissslerine mu- kabil devrolunan biaa ve arazi vergileri matruhstı da yeniden yapılan tahrirlerle noksanalaştığı da ileri sürülmekte, varidatı artıracak bazı taleplerde bulu: nulmaktadı Bunlar arasında idarei husu- siyeler büdcelerinden tefrik edi- lerek muhtelif müessese ve te- şekküllere verilen hisselerin hu- susi idarelere eskisi gibi terki, idarei hususiy ler kadrosundaa maaş veya ücret alan muallüm, memür ve mistahdemlerden ke- slen muvazene ve buhran ver- gilerinin idarei hususiyelere bı- rakılması; bina ve arazi verg- lerinden Maliye Vekâ'etine h:s- se ödenmemes; müskirat his- selernin her etin sarfiya- tına göre hesaplanarak — tevzii, otuz liradan fazla maaş veya ücret alan kadınlara da yol ver- gisinin tsşmili vardır. Mazb:. n diğer kısımların- da, meclisin salâhiyetleri üze- rinde durulmakta, her idarenin devlet kanunlarının — çerçivesi daires'nde büdcesine hâkimiyeti dergâr olduğundan çok mühim amme hizmetlerile — muvazzal kılınan umumi meclislerin bu salâhivetlerle teçhizi, kanununda bunu teyid edecek shkâm bu- lunması arzuya şayan olduğu kaydedilmektedir. Bu — şeraiti haiz bir meclisin yapacağı büd- cenin, Maliye Vakâletinin tetki- kinden sonra doğrudan doğruya Başvekâletten yüksek — tasdike - arzedilmesinin do usul — ittihaz ed.lebileceği ve bu — suretle amme hizmetlerinde daha fay- dalı olmak imkâaının elde ge- çirileceği mütaleası da bulun- maktadır. Vilâyeyet umumi meclisleri- nin 25 şer gün olarak sevede iki defa toplanmasının ve bun- lardan birimin büdce müzakere- lerine hasredilmesinin daha fay- dah olacağı; icra makamı olan valinin umumi mec' slere riya- setinin gayri tabi olduğu ve bu- usulün © devrin abvalin. den ileri geldiği, azalarından seçilecek reisin üyeler nde hiç bir suretle müess'r ola; cığı mütalearı da mezkür maz- batada yer almaktadır. Mazbatada, Ege bölgesinin ihtiyacını karşılıyan İzmir Mem- leket hastadesinin Ankara ve Istanbulda olduğu gibi umumi büdceye alınması istenmekte ve bu dileklerin, meclisin vilâ- yat hususi idareler kanunununda yer almasını temenni eylediği dilekler olarak merkezi hükü- mete sevki talep edi'mektedir. Bundan sonra dilek encüme- ninin ikinci mazbatası okunmuş- tur. Bunda da ziral asayiş ka- ırlan- ziraf kredi kooperat.fleri borçlarının tal lendirilmesi; Ziraat Bankas na müteselsil kefalet asulünün tat- bkinde bütün bir köy halkının değil, üç beş kişilik grupların tutulması; nüfus kuyudatı- lahı için yeni bir nüfus tahriri yapılması, köylerdeki zeki çocukların yetiştirilmesini temin için tedbirler alınması, ortamek- tepten mahrum kazalarda ilk- okullardan birine ortamektep sınıfları - ilâvesi; Türkiyenin ik- tısadi Öerkezi olan İzmirde, iktisad fakültesirdea başlıyarak İzmir mork:dada bir Ege Üni- versitesi kurulması, mes.ek adam” Bü üdcemiz 248 mil Maaşlı kadınlardan n Öîîç bin lirajolarak tesbit edildi Bu sene yeni vergiler ihdas edilmiyeceği gibi, buhran, muvazene ve hayvanlar vergisi hafifleşt rilecektir Ankara, 1 (Hususi muhabi- rimizden:Telefor a) 1938 Ma 'i yılı muvazensi umumiye kanunu lâyihası bugün Büyük Millet Meclisine — verilmiştir. Maliye Vekili B. Fuad Ağralı, bu husasta bana şu beyaaatta bulundu: — 938 büdessi hükümetçe büdce prensibine bağlı olarak hazırlanmış; mecise — taxdiım o.uNMuştur. 938 mali yılı büd ces, 248 milyon 309 — bin İira olarak tespit edilmiştir ki, 937 yılı büdessi 231 milyon İira olarak tasdik edilmiş olduğuna göre 938 mali yılı büdcesi ge- çen yıla nazaran 17 milyon lira fazladır. Bu büdcede memleketin mü- rimiz ve Ankaradaki Rumen ve Yunan elçileri, Hariciye husust? kalem müdürü orta elçi Refik Admir, maiyetleri erkânı ve mih- mandarları olduğu halde bu sabah saat 11 do hususi trenle şehrimize geldiler. Misafirlerim x Haydarpaşa ga- rında vali ve belediye reisi Muhiddin Üstündağ, — merkez komutanı general İhsan, emni» yet direktörü, Yunan, Rumen ve Yugoslav general konsolos- ları tarafından karş:lanmışlardır. Bir kıt'a asker selâm resmini ifa etmiş, muzkıa Türk-Rumen: Yunan m lli marş'arını çalmıştır. ——— ./——— dafaa vasıtası olan orduya 10, kütür, sağlık, ziraat gibi fay- dalı işler için de geçen yıl büdcesine nazaran 6,5 milyon lira fızla tahsisat konulmuştur. Preg amla baş'anmış — olan demiryolları inşaatı ve leşme iç'n de icxhed hklâar ayrıcı ve tamam a'emin € lilm'ştr. $38 mali yılı içinde yeni bir vergi ihdas edilmiyeceği gibi, buhran, muvazene ve hayvanlar vergilerinde tahl.fier — derpiş edi » stir. Bundan başka hayatı we nak için vergiler üzerite tetk, 1>r yapılarak, mamul mad- delerin Malyet fatlerinde mü- essir bez iptidat — maddeler üzerindeki verglerin de tahfifi sanayi- Dost ve müttefik devletler ricâli, Türk, Rumen ve Yunan bayraklarile donatılmış — olan Haydarpaşa gearindan - rıhtima inmiş'er ve Akay idaresinin husus$ vapurile Tophaneye geç- mişlerdir. Hava güzel olduğun- dan dost devletlerin diplomat- ları güverteden şehri tsmaşı eylemişler, Atina elçimiz B. Ruşen Eşref tazafından şehrin tarihi hakkında kendilerine va. rilen izahatı alâka ile d.lenmiş- lerdir, Dost devlet ricalini hâmil olan vapur İlimana |girerken büün gemlerden düdük çal- ; ! l ! larının bilhassa saa'at, ziraat ve iktisad sahasında olgun bir şekilde yetişmesi için meslek mekteplerinin hazırlanması, sıt- ma mücadelesinia vilâyetimizde bütün mıntakalara teşmili turis- tik yolar işinin bir an evel halledilmesi; yolları tahrip eden iki tekerlekli arabaların ıslahı, eski arazi tahrirıne göre tahak: kuk eden bekaya arazi verg- lerinin —mükellefler tarafından kolaylıkla ödeaebilmesini tem n için yeni tahrir kıymtler.ne göre, tahakkukla büş sene müddetle taksitlendirilmesi, bekaya mü- sakkafat vergilerinin de 935 yalı kadar olan borçlardan yüzde otuz tenzilât yapılması ve mütebaki borçların alfı ve bina tahrrinin” yenilenmesi ve kuyudatia esaslı sürette tanzim ve ıslahı temennileri vardır. Mazbataların kıraatini mütcakıp) bu hususta söz almak istiyen o'üp olmadığı vali Bay Fazlı Güleç tarafından — sorulmuş; B. Yusüf Ziya, noter kanununun 68 inci maddesindeki alım sa- tıma aid mukavelenameyi tan- zim bükmünün kaldırılması hak- kında bir dileği olduğunu, bu salâhiyetin noterlere — verilme- sinden hem vatandaşların ve hem de devletin zarar gördü- ğünü söylemiş ve bu dileği- nin ı!ı_ Mazbataya ilâvesini i- temiştir. Başka söz istiyen olmadığın: dan, vali B. Fazli Gileç maz- batada bir noktaya ceğini bildirerak ştöyle dem'ştir: ”” Ba, şahsımın kanaati ol« !lhln ziyade makamımın va- ziledar olarak dermeyan etme- #Dİ Zarari gördüğüm bir mü> r. Bazı yerlerde mecis reis'erinin azalar arasından se- çilmesi kabul edilmiştir. Bu usul caridir. Bunun hiç bir. mahzuru gö rülmemektedir. Bizim memle- ketim zde onlar kadar olgundur, bununla — iftihar — edebiliriz. Ntekim mecls, azadan biri: nin riyaset.nde de toplanal Aacak bu prensip linin işlerle alâkadaı ve meclisle iş beraherliği yap- ması temin edilir. Varilen ka- rarları bilâhare okuma ile din- lemek arasınd> büyüc fark var- dır. Ben, bugünkü şeklin mw bafazasını daha uygun buluyo- rüm. Memlekette hatta parti başkanlıklarının valiliklere ve- rilmekle parti ile hükümet ara: sında rabıta tesisi yoluna gidıl- diğinden, ayrlmağı bu rejim için muvafık görmüyorum. Bu- nu, kendi mütaleam olarak yazacağım.. Valınin beyanatından sonra mazbatalar reya konmuş ve bu beyanatın. mütalea olarak ilâvesi ile birlikte kabul olun- muştur. Meclisin gene dünkü içtima: ında, memleket'n imarına yar- dim, hayatı ucuzlatmak — siya- setinin tahakkuku bakımından kiremit, taş ve tuğla ocakla. rından alınan rüsumun İndiril. mesi hakkında 12 imzalı bir takrir üzerinde müzakere cere- yan etmiş ve bu teklif çok yerinde görülerek takrir idare ve büdce encümenlerine havale edilmiştir. Mecl's, tamamen hazırlanan büdcenin müzakeresine bugün cihetine gidilmş tir. Devlet varidatı, memleketin ekonom k bünyesinde gün geç- tkçe artmakta olan devamlı inkişafı takib etmektedir. 938 büdecesindeki fazlalık ta bu ar- tışların bir mahsulüdür. Mem!'eketimizde bütün vatan-/ daşarımıza inşirah vermekte olan bu inkişafın g-çen yıl arda olduğu gibi önümüzdeki yı.da da devam edeceğine şüphe edilmemek lâzımdır. Vatandaşlarımızn — önümüz deki yıl zarfında da devlete karşı olan mai mükellefiyetle- rini ödemek hususunda büyük kolaylıklar göstereceklerinden kuvvetle eminim, Sayın misafirlerimiz, dün memleketlerine avdet ettiler Balkan antantının kapısı, Bulgaris- tana her zaman için açıktır narak selâmlanmış, Tophane rıhtımını dolduran binlerce halk tarafından alkışlanmıştır. Muhterem misafirierimiz doğ- ruca Perapalasa inmişler ve öğe leyin vali tarafından şereflerine verilen z'yafette hazır bulun- muşlardır. Özleden sonra şehirde gezin- tiler yapan misafirlerimiz, Cum- huriyet âbidesine çelenk koy- muşlar, patrikhaneyi. tarih. sar gisini, çarşıyı, camileri gezmiş- lerdir. General Metaksıs, Perapa- lasta matbuat —mümessillerini kabul ederek şu beyanatta bu- lunmuştur: — Aramızdaki bağlar bir kat daha kuvvetlendi. Ankarada son derece nazik bir çok meseleler hallett.k. Türkiye- Yunanistan arasında yeni bir muahede prafe ettik. Dostum Baıy Celâl Bayarın Ni- sanda Atinayı ziyaretinde bu pikt imza edilecektir. Bu mus- hede ile iki dost ve müttefik memleket, yekdiğerine daha sıkı bir surette bağ anacaktır, Balkan — aatantıaın — kapısı, komşumuz Burgaristana her za- maa için açıktr. Onu da ara- mızda görmekle memnun oluruz. Balkan antantı — devletleri, ayrı ayrı General Franko hükü- metile temas edeceklerdir. Rimen Hariciye siyasi müs- teşürı da şu sözleri söylemiştir: — Anakarada, dünyanın en büyük adamı, Atatürkü yakın- dan tanımak şerefine nail olb- düm. O, küdst bir — varlıktır. Alah onu size ve bize bağış lasın. Rumen murahhas heyeti, <k- şam üzeri ekspresle Bükreşe ve Yunan Başvekili General Metaksas ta ondan bir müddet sonra husüsi trenle Selâniğe hareket etmiştir. , İstasyonda — toplanan halk, dost ve müttefik devletler vi calini şiddetle alkışlamış: — Yaşasın Balkan antantı! Diye bağırmıştır. Buraya gelen haberlere göre, Garbi Trakyada — Ankaradan dönmekte olan General Metak- sası istikbal için hazırlıklar ya- pılmakta, şenlikler tert.p edik mektedir. B. Stoyadinoviç Belgrada ü z] Yeni Çekoslovak- ya elçisi Dün Ankaraya geldi Ankara, 1 (A.A) — Çekor lovakyanın yeni ota elçsi Dr. Robert Se'dsoher bu sabah An: karaya gelmiş ve istasyonda Çekoslovakya — maslahatgüzarı Dr. Hab, hariciye namına Bay Kudret ve elçilik erkânı — tara» fadan karşılarmıştır. Arkaraya Çadzn gelen yeni elçi senelerce İstanbulda konso- losluk yapnıştr. Va memleke- timizi tanımaktaktad r. Eçi, bugün Dr. Rüşdü Aras tarafından kabul edilecektir. Deniz konferansı toplandı Londra, 1 (Radyo) — İngiliz, Fransız ve Amerikan eksperle- rinia iştirakile toplanan denz konferansı, bugün müzakerelere başlamıştır. J>ponya, eve'ce — istenilen malümata c-vap vermediği gibi konferansa da eksper . göadem memiştir. Alman günü Teh.r edildi Viyana, 1 (Rıdyo) — Önük müzdek p zır günü Ltç-şehe rinde yapı.ması mutasavver olan Alman günü, bazı. sebeplerden dolayı tehr edilmiştir. Yalaız Avusturya Dabiliye Nazırı M Seys İnğniarın, bir gün evel mühim bir söylev vermesi-te- karrür eylemiştir. İngiltere 150 harp gemisi da. ha yepacak Londra, 1 (Radyo)— Gazete. ler, bilhassa Diyl Mavl we Na Hyak Ktomlek-yoni sene ö. sinin bir milyar İagiliz lirasını geçeceğini yazıyorlar. Deyl Meyi, deniz büdcesinin 120 milyo » lagliz lirasını ge- | çeceğini; Niyüz Kron kl 'de 938. 39 deniz tahs satının — Cuma günü neşrolunacağımı, büyük, küçük yüz elli hırp gemisinin yapılacağını haber veriyo'lar. Yeni gemiler, tezgâha konue lacaklarla beraber 150 den fazla olacak, bunlar arasında 5 zırhli $ tayyare gemisi, 17 denizaltı gemisi, 40 kruvazör vesair ge miler bulunacaktır. Deyl Meyle göre, kara ordur ları büdces 110 milyon- İngiliz lirası, hava büdzesi de 102 bu- çak milyon İngiliz lirası ola- caktır. Salya, 1 (Radyo) — Ankara- dan dövymekte olan Yugoslavya Başvekili B. Stoyadinoviç,- bu. ün Filibede Başvekil Köse İvanof tarafından karşılanmıştır. İki. başvekil öğleyin - Sofyaya gelmiş erdir. Kendilerini kralın bia memuru ve Balkan antantı devletleri elçileri ile Fransa ek çisi karşılam ştir. Sofyıda ya- rım saat kalan B. Stoyadinoviç gazeteclere şu beyanatta bur lunmuştur: p i — Filibede dostum B. Köse vanof ile buluştum. müddetince E=nımı= iyeti ve memleketlerimizi alâka: dar eden meseleleri görüştüm. Bu ziyaretimin resmi mahiyeti yoktur. Yakında Solyayı resmen ziyaret edeceğim. Ancak bu zi- yaretin tarihi takarrür — etme- miştir, ; B. Stoyadinoviç ayni trenle Belgrada hareket etmiş, hadu da kadar Bulgır Başvekili tara- şından uğurlaam ştır. Belgrad, 1 (Radyo) — B.Sto- yadinoviç buraya gelmiş ve halk tarafından tezahüratla kar .ılın_ııııır. B