4 Kasım 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 8

k Sahite ! Dıs siyasetimiz -— ( Baştarafı 1 inci sahifede ) miyetine dahil olduğu gündenberi MÜspet siyasotinin — tesirlerini burada | — da göstermekten hâli kalmamış, ve — bu Arkiülusal Kurumuan her . törlü metaisine faaliyetle iştirak ettiği gibi — dostlarımın da o küruma karşı alika ve münasebetlerini arurmak için elin- den gelen ber türlü güyreti göster- — miştir. Türk siyaseti tarihimizin biç bir — devninde, batla en çevketli zamanla. zında bile bu derece fanl, bu kadar | — —müşbet ve çaurlu ve bu kadar imisi- yatif sahibi olmamıştır. Pikrimizce bunun dâ sebebi pü- dutt Twuparatorluk derrinde Osmanlı harisiyatinin hiç bir zaman müstakar, devamlı vo mwahiyeti —malda hir sis siyeeti olmanışt. Dış nvıııımılı do bütün devlet — teşkilâtimz abir Gaizse, yevmin - cedid idare olumur, — eten v olutdu. Hik dela olarak oummluriyet dev. rindadir ki Türk hariciyesi memleke- tin hakiki meofaatlerini, hayali zaru. vhıııını gözününde tutarak kendisine — battı hareketinde kaynak — vazifesini “';kıoek bir ana-fikir kabulü lâzim oldüğümnü idtak etmiş ve ba ana-fik- yi hütkesle dök olmak, mwemleketin bayati menfaatlerine — dokunmadıkça — kimdeyi düşman diye kabul etmemek “retiade Türküa bugüükü ve yann- — Bi hayaıt menfastlerine en — imuvafık bir şekilde toshit etmiştir. İşte mu: ı /— vaffakıyetimizin gı budur, k Hamdi Nüzhet Çançar “Anadolunun yeni hazırlığı — Başı 1 inci sahifede — Müsabakamız, en meraklı on iki zabıta vak'asından — mürek | keptir.Gayet meraklı ve esraren- giz olan bu on iki vak'a birer — muâminadır.. — Karilerimiz ba vak'aları oku- — gmakla hoş vakit geçirecekler, — muatnmayı çözmekle de - faydalı bir zihni mümarese yapacak- - bardır. Eğlence., Zihin mümaresesi ve mükâlat... Katil kim? Veya Maktul kim? İştc size yeni bir , müsabaka 'E. Karilerimiz için hazırladığımız çok âlâkalı ve meraklı müsaba: “kanın anahtarları şunlardır: 1 — Müsabakarmz Ramaza: “min yirminci günü bitmek üzere 5 I2 tane eh meraklı ve esraran- giz zabıla vak'asından mürek- keptir. 2 — Hergün bir macera neş- redilecektir. — 3 — Maceranın — mahiyetine göre, katil veya maktul zikre- dilmiyecektir. — Mb — Karilerimiz, bu mavera- Aarın katil veya maktüllerini bu- lacaklardır. * .. V Müzsabakamıza iştifak için het hal varakasına bir müsabaka kuponu ilâve etmek lâzımdır. — ÖOn ikinci hal varakası 12,13, — 14,15 inci kuponlarla bir arada b gönderilecektir. ... 5 Teşrinisani Cuma gününden ilibaren başlıyacak olan müsa- — bakümıs hakkında yarın daha genlı tafsilât vuıceğıı LFransisı “konsolosunun ziyaretleri — Avrüpadaki seyahatinden dö- “nen Fransız konsolosu B. ( Böse dö Sayla ) dün vilâyet makamına giderek vali B. Fazlı Güleç ile vali muavinini ziyaret konsolos B. Anje de Pıdıı zıdıceğmdın /— muavin aret Tütün piyasası bir- denbire hararetlendi (Baştarafı 1 inci sahifede) malümal salmaktadır. Amerikan tütün kumpanyaları eksperlerinde görülen tütün alma arzusu çok hararetlidir. Bu kum- panyaların fiatleri evelce de yaz- dığımız gibi 70-90 kuruş arasın- dadır, Kilo başına verilen bu fiat, geçen seneki tütün fiatlerine nazaran yüzde beş noksandır. Fakat yerli tütün tüccarların- dan bazıları, muhtelif mmtaka- larda Amerikan tütün kumpan- yalarının mübayaatta bulunduk- ları bu fiatten daha yüksek f> atle tütün almışlar, hatta kilo başına fiati 120 kuruşa kadar çıkarmışlardır. Amerikan tütün kumpanyaları, Eğe mıntakaşındaki tütün yer- lerini ayırmışlar şu suretle fiatlere ayırmışlardır: Akhisar, Güvurköy, — Soma, Kırkağaç tütünlerine. 90 kuruş, Torbalı, Burnava, Karşıyaka ve Bergama tütünlerine 80 - kuruş, Manisa, Muğla, Milâs, Fethiye, Gördes, Turgudlu, Kula tütün- lerine 75, bundan gayri - minta: kalar tütünlerine 70 kuruş fiat verinektedirler. Bu fiatler üze- rinden her mntakada görülme: miş bir hâraretle mübayaata de* vam edilmektedir. Küçük firma: lardan bazıları Akhisar ve Müğe lada bu fiatten daha yükseğe çıkmışlar, kilosu 120-130 kuruş- tan tütün almışlardır. Dün akşama kadar müuhtelif tütün — mıntakalarında satılan tütün miktarı yedi milyonkiloya yakındır. Bugün de mübayasta hararetle devam edilecektir. İn hisarlar idaresile Türk tütün li> mited şirketiniti de bugün - tür tün mıntakasından mübayaata başlıyacağı haber alınmıştır. Ödemişte! Ödemiş, 3 (Husust muhabi- rimizden) — Ödemişte tütün piyasası açılmış, kilosu 70 ke- rüştün 150,000 kilo tütün salılk mıştır. Mübayaata devam - edi- liyor.. Akhisarda: Akhisar, 3 (Husust muhabiri: mizden) — Tütün piyasası bugün sâat 15 de açılmıştır. Amerikan tütün kumpanyaları 90 korüştan yukarı çıkmamak husüsunda ald kları karara rağ- men Türk tütün limitet şirket nin daha yüksek Hatle mübayaat yapması yüzünden 90-115 kuruş arasıbda fiatlerle bir milyon kilo tütün alm şlardır. Türk — tütün limitet şirketi, yalnız -Akhisar havalisnde mübayaata — iştirak etmiştir. Bucada: Buca, 3 (Hususi muhabirtmiz- den) — Bucada 110,000 - kilo tütün. vardır. Pıyasa açılmış ve tütünlerin 100,000 kilosu 5- tıl- mıştir, - Fiatler 80 - 90 kurüş arasındadır. Seydiköyde de pi- yâsa 9O buruştan açılmıştır. Balkan Devlet bankaları direktörleri Ankarada toplanacaklar.. Bükreş, 3 (Radyo) — Balkan paktına dahil devletler Merkez bankaları direklörlerinin yapa- cakları toplantı Ankarada ola- caktır. Bu münasebetle Romanya devlet bankası genel - direktörü Bay Kostantinesko, — içtimada bulunmak — üzere — bugünlede Ankaraya hareket edecektir. ve İngiliz bandırasına giren vüptrlar Londra, 3 (Radyo) — İngil- tere Ticaret Nazırı B. Stanley, sene iptidasından Birinciteşrin sonuna kadar iki yüz eçnebi | vecede güyri “insani ANADOLU 9 lar konferansı — Başı 3 Üneü sahifede — yasetlerden sakınmak — lâzumgel- diğini bildirmiştir. Müteakiben İngiltere Hariciye Nazırı B. Eden - sözx - söylemiş, konleransın Brükselda toplanma: sına müsaade ettiğinden dolayı Belçika hükümetinc teşekkür et- tikten sonsa, sözlerine — başlıya- rak harbin, sari va tehlikeli bir hastalık haline girdiğini ve bu sebeple, — ÇinsJapıon — ihtilâfının biran evel ve sulhen halledilime: disini temenni “eylediğini söyle miştir. Bundan sonra, Fransa Hari- ciye Nazırı B. Delbos söz söy: lemiş va' Çinde ' devaek- edeti facinlarin, tüyleri ürpertecek de- olduğunu beyan etmiş ve konleransın, sul> hu kurtarinak için — toplandığımı kaydeylemiş, Çın-Japon ihtilâfı- din süratle ve sulhen halledil- mesi temenniyatında bulunmuştur. B. Delbostan sonra, İtalya döleğesi de söz söylemiş, Av« rupanın, bu - işe karışmaması fikrinde olduğunu ve Çini Ja: ponya ile karşi karşıya — birak- mak lâzım geldiğini söylemiştir. İtalya delegesi, Çinin harb iştemediğini ve fakat bu işte yabancı eller mevcud olduğunu ilâve eylemiştir. Konfrans, öğleden sonraki iç- timâinda, evvelâ Rusya Hariciye Nazırı B. Litvinof söz almış ve Amerika başdeleyesinin fikrini tasdik ettikten sonra, mütecâvi- zin, itham edilmesi İüzumunu Ortaya atmıştır. Bunu müteakıb Çia delegesi söz almiş ve Çin hüdiselerini hulâsa ettikten sonra, Japonyanın mütecaviz bulunduğu keyfiyetinin tasdik edilmesini könferanstan rica eylemiştir. Portekiz hükümetile — daha bazt devletlerin murahhasları da söz söyledikten sonra konlerans yarın (bugün) takrar toplanmak üzere dağılmıştır. Nevyorkta Belediye reisi seçimi gürültülü oldu Nevyork, 3 (Radyo) — Nov- york belediye seçimi sona ormiş ve gene eski belediye reisi B. Laguvarda 1,344,000- rey'e kas zanmışbır. Hasmı- B. Maon 389 bin rey almıştır. 'Bu seçim neticesi büyük gü- rültülerle şehitde- ilân edilmiş, bütün propaganda — gazeteleri yirtılmış, — parçalanımıştır. Cad- deleri yırtık - gazeteler doldür- muştur. Nevjerse belediye söçir minde demokrat B. Mür kazan: mıştır, İhracatçılar Endişe etmesinler İstanbul, 3 (Hususi) — İhra- caât mallarımızın, bu sene tama- men satılamıyacağını zanneden iliracat tüccarları, yersiz olarak endişeye düşmüşlerdir. Halbuki hükümet, mahsüllerimizin — sarfı için, Belçika, Fransa ve Çekos- lovakya ile de yeni ticaret mua- hedeleri akdetmek üzere bulu- nuyor. Türkiye . Letonya Ticaret muahedesi müza- kereleri İstanbul, 3 (Hususi) — Hü. kümetimizle Letonya arasında ticaret müzakerelerine başlan- mak üzeredir. Bunun için Le- tonyadan bir heyet gelmiştir. Yunan kralı Pazar günü Londrada Londra, 3 (Radyo) — Yunan kralı Majeste Jorj, Pazar günü Loadra! ; varacak ve hususi Askerlik bahisleri - Başı altıncı sahifede - Diğer taraftan, 1930 Londra donanma andlaşmasına Fransa girmemiş olduğu için, İngiltere, Amerika, Japonya gibi kayıd ve şartlara bağlanmıyarak, do- nanmasını kuvvetlendirmek hu- sasunda tamamile - serbest kah- mıştır. Bu fırsattan — İstifade et- mesini bilen Fransa, kruvazör, destroyer ve denizaltı gemilerini Ççoğaltmıştır. Bugün Fransız donanmasında 7 harb hattı gemisi (bunlara eskileri de dahildir), 2 tayyare ana gemisi, 10 hafif kruvazör, 1 mayan kruvazörü, 31 filetillâ kılavazu, 40 destroyer, 1 deniz- altı kruvazörü, 46 büyük ve 32 küçük denizaltı gemisi, 9 deniz- altı mayn gemisi vardır. Bunlara, ayrıca bir sürü küçük harb birlikleri, mayn arma ge mileri, mekteb gemileri, topçe- kerler, denizaltı gemilerini ta- kibe mahsuş — motorbotlar, tor- Pido motorbodları — ilâh... katık maktadır. Fransız donanmasının en mo: dern silâhlarından birini, küçük kruvazörlerden farksız olan filo- Üliü kılavuzları teşkil etmekte- dir. Denizaltı silâhı bakımından da, Fransa başta giden memle- ketlerle birlikte yürümektedir. Tezgâha könmüş olân ve proje halinde bulunan birliklerle Fran- siz donanması dâha ziyade kuv- vetlenmiş olacaktır. Fransızların 1936 yılı sönüt- da tezgâha koymuş — oldukları harb gemileri şunlardır: 2 tane 35.000 tönluk — muba- rebe #ırhlisi, her biri 26.500 ton- Bluk 2 dritnot, 7500 tonluk bir hafif kruvazör, 2884 tonluk bir filotillâ kılavuzu, her biri 1772 tonluk 6 destroyer, 4 denizaltı gemisi, Yeni gemilerin çoğunun âd- ları malümduri — 35.000 — tonluk muharebe zirhlisinin birinin adi “Jean Bort,, diğerinin “Riche- keu,, 26.500 tonluklardan biri- nin “Strasburg,, öbürünün de “Dunkergue,, dir. Dunkerguenin inşaatı ikmal edilmiş ve Kral V inci Jorjun taç giyme tören- lerine bile iştirak etmiştir. Sözü geçen hafif kruvazör “Georges Leyguües,, dir. — İki filotillâ kıla- vuzunün adları “Volta,, ve “Mo- gador,, dur. Bu yılın, donanma proğramı, 43,000 tonluk 51 Parça gemi inşasını göz önünde tutuyordu. Gazetelerin şimdi vermekte o dukları habere göre, daha 12 bin tonluk bir ilâve yapılacak- € : Yeni programda ayrica, 8,000 tonluk 1 kruvazör, 1000 — den 1850 tona kadar 6 - destroyer, türlü büyüklükte 7 denizaltı ge- misi, 2 topçeker, 1 hedef ge- misi, İ0 mayn tarama gemisi, 18 denizaltı takib botu, 2 tor pito motörbotu, Fransanın tanınmış dqıiı mu- bin tonluk 2 muharebe zarhlısı, biri 19,000 tonluk 2 tayya- gemisi, her biri 8,000 2 halif kruvazör, 23,000 Çekoslovakyaya gidiyor Bükreş, 3 (Radyo) — Roman- ya krah Karol, bugün refakatin- de Veliahd Grand Voyvod Mi- hâil olduğu halde Çekoslavak- * Toşritlenal Çin ve Şanghay hatıraları: eee an nt A aa a aA — Şanghayda cinayetler dai- ma emsalsiz ve delilsizdir Sokaklarda her sabah çocuk ve insan cesedleri toplanır. Polis, canileri idam salâhiyelıne de sahıptır Çin askerleri, bazı haydutları tabanca kurşunlarlle idam ederken Çinde, imtiyazlı mıntakalarda altı sene zabıta memurluğu yap- mış olan - İngiliz polisi Pelters Çin hakkında bir sıra makâle- ler nöşretmişlir. Bu makaleler- den bir de hulâst — olarak bah- sediyoruz: Nevyork şehir -haydudlarının akılları dürdüran — macerâlarını okumıyan, bilmiyen yoktur. Fa: kat Şanghayda bulunan gizli cinayet, — suikasd ve - söygüncn: luk cemiyetlerinin yanında Ame- rikatın şehir haydudluğu bir hiç- ten ibaret kalıri. Bü şehirde po- lisliğin âe kadar güç bir iş ok duğunu da hiç bir- kinide tukdir edemez. Çinliler kadar — ekraen- giz ve el altından cinayet İşles meğe merakli halk yoktur. Bu memlekette cinayetler ya- yet kolaylıkla yapılır; çok defa da cinayetlerin fallini bulmak mümkün olmaz. Halbüki Çin: deki polis usulü kadar şiddetli bir usul de diğer yerlerde yoktur. Çin polisi hem icra hem da hüküm küvvetini haizdir. Süç erbabinin oezalarını hemen kâ- rarlaştırır ve hemen — icra eder. Hatta idam salâhiyeti bile Çin polisinin elindedir. Buna rağmen bu dıyarda asayiş ve intizami temin bir türlü mümkün olama- mıştır. Garbta belediyelere ait olan bazı hukuk da şarkta polise ve- rilmiştir. Seyrüseferin tanzimi polisin hakkıdır. Seyrüseler ni- zamnamelerine tecavüz ağır ce- zaları — mücibtir; halbuki, he halkâa, ne arabacılara, ne de hâ- mallara nizâam dinletmek müm- kün değildir. Çinliler, eza ve cefadan körkiüiyan — insanlardır; bunun için ceza bunlar için hiç bir şey ifade etmez. Şanghayda vazifeye ilk baş- ladığım sıralarda başımdan ge- çen şu hâdiseyi hiç bir vakit unutamam: Bir gün bağa bir evin söyul- makta olduğunu haber verdiler, Vazifem icabı hemen vak'a ma- halline koştum. Yanımda düzine kadar polis vardı. â;ndq elinde bir mitralyöz olduğu hal- de İskoçyalı bir polis bulunu- yordu. Eve girdik, karanlık bir dehlizden geçerken merdiven başında hareket eden bir gölge gördük, arkadaşım İskoçyalı sor« madan ve emir beklemeden mit- râlyözünü -işletti, yere bir Çinli düştü. Kucağında bir mitralyöz bulunan bu hırsız bizi öldürmek üzere iken İskoçyalı onu öldürmüş- tür. Diğer hırsızlar da bu sırada kaçmışlardır. Ve ne garibtir ki, hırsızlar aleyhinde bir şahid buk ıııılmlîu hüviyetini W .". Unutamıyacağım — Çin hatıra» larından birisi de şudur: Bir gün, bir haydud çetesinin iltiea etmiş bulunduğu bir dilen ciler evini:basmak emrioi aldım. Buradaki pislik ve taaffünü yaz- miak, buüradeki rezalet ve şena- ati tasvir etmek mümkün de- ğildir. Burada bir çok dileaciler yerlerde yatmakta ve üzerlerinde kürt ve böcekler gezmektedir. Bunların yüzde ellisi açlıktan ve pislikten hastalanmış idiler. Ne belediye, ne zabıta burasını te- miüzletmek kudretini bulamamış: tır. Bir yangın çıkıp ta bu pis» lik cehennemini yer yüzünden kaldırmamış olsaydı Bu ööfülek * hane baki kalacaklı, Çinde çok - garip telâkkiler vardır; bizim eşaret diyarı dedi- ğimiz ba diyarda, bir gün bü: yük bir mağazanın methalinde durup dilenea bir dilenciye ma- gaza müdürünün şikâyeti üzerinet — Kapıyı kapatıyolsun, Baş- ka bir yerde dilen; demiştim. Dilenci: z — Burâdanniçin çekileceğim? Dedi. — Çünkü mağaza direktörü şikâyet ediyor. — Mağaza direktörü ve sen benim hürriyetime — müdahâle hakkma malik değilsiniz! Mâğaza direktörünün keylinden — ziyade benim işim bana lâzımdır. Na- muskârane Şşalışıp para kazan mak hakkım değil imidir? Ve dilenci yerinden çekilme- di; biz de önü oradan bir adim geri çökemedik! Çünkü.. “Ser- bestilsây, Çinlilerce böyle anla- şılmaktadır! İşin garibi, bu dilenci, başka bir yere gitse veya. — Terki san'at ctso bu mağaza kapisin- da dilenmek hakkını bir başka- sına satar veya kiralar! Şanghayda hemen her sabah, sokaklardan bir düzine kadar “şuta Veya buna sarılı yeni doğ- müş çocuk bulunur. -Bunların bir kısmı boğulmuş, bir kısını da kendi kendine ölmüş, pek azı da canlıdır. Bundan başka köşe başlarını da, şüpheli yerlerde de bir çok maktul ve mecruh bulunur. Çine de ferdin hayatı, bir hayvanım hayatından çok daha ucuzdür. Bubun için Avrupa gazete muharrirleri başlarında — çelik miğfer olmadan gezemerler! — ——— Balıkesir n Deranar (Nİ “Ankara, Sd'inıw—w Zi;lıt 0