4 Kasım 1937 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 1

TÜRKDİELİ 4 İKİNCİ TEŞRIN quEMBı-. 1937 ——— Brüksel Konferarısı İşinin Müzakeresine Başladı.. İşponyanın da iştirak ettiği dünkü toplantıda itslya murahhası, ingiliz, Fransız, Ame- rikan ıımahhıslaıımn lıklıilımnı kabul etmedi Brüksel, 3 (A AY - Uzak tark meselelerini görüşecek olan dokuzlar konferansı bu gön Brükselde Belçika lıııcıye Nazırının bir nutku ılOıq:ılmı.lır Bu konferansta J>pon ve Almın delegeleri de bulun Maktadır. Birinci, ikinci AÂmerika, İngiltere, Fransa talya murahhasları söz al TMışlardır Amerika murabbası müş lerek hedefin su'h olduğunu Ve Çin ile Japonya arasın da hi lıı:ı_ıL birliğinin iokişaf celselerde GU NDELİK sIYAqAL GA.ZETE XŞ Dokuzlar konferansı Dün Brukselde;l â ? Toplandı- Ve Müzakere Başladı Lv&ww—u—vq—v* B. EDEN ı'!lmanbırlıgı Bugün Manisaya Gidiyor. Garbi Anadolu Futboli Şampiyonası.. İahkesir, Manisa, Çanakkale, Aydın bölge birincileri ıııclanııı cummsı günü başlıyacak İDMANFİRLİKLİLER Garbi Anadoöln gümesine | nakkale, Manisa, Aydın böl —hll bulunan Balıkesir, Ça- Yunan Kralı ndraya Cidı'yor.. YUNAN KRALI JORJ Y dlra, 3 (Radyo) — ._ı. kralı önümüzdeki ? günü Londraya gele " Kralın bu ziyareti Üyü tesmidir Snan k.lalı, karal ve kra- * misafiz olacaktır. (bonu ikinci ııvfndı ) Çin | ily Telgraf Japon edebileceğine ve mesai"bir liğinin dostluk ve mulrknhl' itimat dahilinde inkişaf et- | mesi — lâzımgeldiğine kani bulunulduğunu söylemiş, Eden ve Delbos de bu söz lere İştirak etmişlerdir İtalya delegesi konferansın e'de edeceği tereddöt izhar etmiş ve ye gâne Faydalı işin muharip neticelerden halinde bulunan iki tarafın doğrudan doğruya kendi ara larında temasa davet etme- Bin yagâne faydalı bir iş olacağını söylemiştir. Bürüksel, 2 (A.A.)— Uzak Şark meselelerini görüşecek olan — dokuzlar - konferansı yarın Bürükselde top'anmak tadır. Japonya bu iştirak etmemektedir Konferansta İagiltereyi ve Fransayı hariciye nazırları temsil etmektedir. konferansa İngiltere İle Arasında Bi l—'ki Tayyareci miz ŞehitOldu Ankara, 3 ( AA | Evvelki gün Ankaradan Tatanbula gitmekte olan devlet hava yolları tayya- relerinden biri Karamür selde Fulacık köyü civa- rında kesif sis yüzünden bir tepeye çarpmak sure- uğramış ve Ermek - ile Demir şebit tile kazaya pilat Ekrem Raşit Sami düşmüşlerdir. Kahraman hava şehitle rimizin cenazeleri İzmite getirilmiş ve bugün bü yük merasimle kaldırıla: rak şehitliğe gömülmüş lerdir G. Metaksas Bolşeviklikle mücadele için bir idare kurdu Atina, 3 (Radyo) — Yu- nan Başbakanı General Me taksas, bugün bir söylev ver- miş ve Yunanistanı bolşe- viklikten kurtarmak için bir idare tesis eylediğini söy- lemiştir. İle G. Fr;;;kâ r Anlaşma ingiltera ide Franka Müküneti arasında karşılıklı kon- Solosluklar ihdas edilecek Londra, 3 (ALA) - Da- İngil tere hülüzneli'e Franko hü küwetinin deklarasyon y eli kerplıkh olarak konsolosluklar kura caklarını”yazmakla ve bu. Franko hükümetinin demek nlmıdığını ilâve etmektedir gazetesi surelile nun, hukukan tanınması Valânsiye, 3(A A)—Parlâ- mentonun dahili vizamname. ler encümeni dünkü tçtima inda parlâmentonun Barselo naya nakline karar vermiştir. Barrio hükümetin nakli müuvakkat olduğu için bazı bürolarla bir murahassın Va: lânsiyada kalacağını beyan elmlıur Talebe Adedi Her Yıl Artıyor .. Bu yıl okullara girmak üzere müracaat eden taleba adedi her yıldan daha - fazladır. Son üç dört yıl içinde Kültür bakanlığı ve ma- | halli kültür dir ektörlü'de rafından tutu'an Istatistiklere gö te, ökküllara Gir mek için müra taleb. enin sayısı, bu yıl her yıldan faz- ladır Bunon muhte eaat eden hf sebepleri araş arıldığı vakit tah. Sil çağına gelmiş olan çocukların ekçeriyeti teşkil ettiği ve ilk okullara okullardan — orta geçmek üzere imtiıban veren talebenin de çok — olduğu anlaşılınıştır. Tebsti içfir gok mühim olan bu vaziyet memnuüniyelle — karşılandığı durumumuz NECATİBEY OGRETMı—_N ÖKÜLÜ gibi. Kültür bakanlığı orta ve ilk okul için de mühim bir savaşa bazırlanmaktadır. Bakanlık önümüzdeki deri yı'r etrafında mühin proje' ler vücuda getirmektedir Bu projelerin neler olduğu * henüz kati surette belli ol olmamakla beraber umum muvazene büdcesinden ay- rılacak bir kaç milyonluk tahsisatla “yeni : yapılacak okuül bimalarının bu arada bulunduğu tahmin edilebilir. , bistana | adamlatına | ON İKİNCİ YIL SAYI: 3700 Hırvat- Sirp İhtilâfı.. Hırvat Liderile Birleşik Muha- İlefet Partisi Arasında Akdo- lunan Anlaşma.. Yugoslavyada * Hırvat köylü fırkası, — lideri Dr. Vişdka Maçek ile “Birleşik muhelefet fırkaları, arasın da geçenlerde — akdolunan anlaşma hakkında Hırvat ve Sırp matbuatlarında dik kate değer bazı neşriyata tesadüf olunmaktadır. Yugoslavyada — matbuata mevzu sansür bu anlaşmaya dair olan neşriyat karşısın- da büyük bir hastesiyet gös termekte ve ve bilhassa Zağrepte çıkan “ Obzor , gazetesinin, bu —meseleden bahis olduğu şüpheden uzak bulunan “Dahili Vaziyet, serlevhalı makaleleri, — sık sik tayyolunmaktadır. Hırvat — Birleşik muha- lefet anlaşması — hakkında görülen neşriyatın başında Hırvat llderi Dr.. Vladko Maçekin kendi — imzasiyle ve “İlk adım, — serlevhası altında “Sleyaçki Dom,— Zağrep, gazetesinde neşret- tiği makale ve Yugoslavya başvekili Dr Milân Stoya- dinoviçin naşiri efkârı olan (“Vreme, — Bolgrad) gaze tesinde “Anlaşma veyahut yent-diktatörlük, serlevha- siyle neşrolunan yazıdır. Hırvat İlideri Dr. V. Ma çek yukarıda — işaret olunan bu makalesinde diyor ki: “Hırvat — Sirp — ihtilâfı daha doğrusu, Hirvatleyan ile Sırbistan arasında 1918 senesinden bugüne — kadar devam edegelen mücadele ler esaslı bir surette tetkik edilecek olursa bu ihtilâfın, bazı akıllı şahsiyetlerin sul- hap tasviyesi imkânsız ol duğu fikrini hasl etmelerini ve birçok akı'lı Hırvat köy lülerinin de bu davanın kan dökülmeden halli kabil ol madığını ileri — sürmelerini mucip olacak derecede şid şiddet peyda etmesinde Sır- ve Sırp — poletika terettüp eden suçunun neden ibaret o'du go âşikâr ortaya çıkar. Bu hslin sebebi Sırp — politika adamlarının Hiırvat'arın po tetika ve kültürel suğru İş enmiş ve taazzup — eylemiş, tamamen! müayyen - gayeler sahıbi bir millet olduklarını ve Hırvatların milli yurdun da Hırvat hâkimiyetini pü rüzsüz bir surette tesis hak- kını balz bulunduklarını an lamamış olmalarında mün: demiçtir. Dünya harbinden sonra vaki olan ittihadı Sırp poletika adamları Siırbistan kraliyetinin 1913 senesinde Makadonyanın ve Türkiye hâkimiyetinde bulunmuş olan Yenipazar Sancağının bir kısınının ilhakı suretiyle genişlemesi gibi sadece bir | büyüktür. Mamafi, dağlarından Tsaribroda ka- mişlerdir. Netekim 1918 se- nesinden şimdiye kadar ge- çen zaman zarfında Hırvat- lara karşı bu tarzda mua- mele edilmiştir. Bu anlaşıl- maz hareket tarzını, bilhas- sa garbi Avrupa demokrasi si karşısında muhik göster- mek için Sırp poletika adam- ları evvelâ üç milletin bir millet olduğu (bu üç millet. ten maksat Yugoslav cami. asını teşkil eden Sırp, Hır- vat ve Sloven unsurlarıdır. M. U. M) uydurmasını or- taya atmışlar ve — bununla beraber bir tek millet, yani Sırp, Hırvat ve Sloven mil- Hleti mevcut olduğunu iddia etmişlerdir. Bunu srp, Hır- vat ve Slovenlerin, — sözde aynı lisan ile konuştuklarını ileri sürmekle tevsik etmek istemiş ve bununla bir mil- let olduğumuzu isbata kal. kışmışlardır. Dünyanın"ma- zide ve haldeki ahvalini bi- lenler için bu iddia boş bir iddiadır. Evvelâ hepimizin ayaı dille — konuştuğumuz doğru değildir. Çünkü Sırp- lar ve Hırvatlar, aşağı yuü- karı, aynı edebi lsana ma- lik bulunurlarken Slovenle- rin tamamen farklı edebi bir dilleri vardır. Bunu Hır- vatlar ve Hersekliler ve bil. hassa Şamadyalı Sırplar an- lamazlar. Aradaki fark Sırp Hirvat dili ile Rus dili arasındaki fark kadar Triglav dar olan kıtada yaşıyan bi- zler aynı lisana malik olsak ve hattâ aynı lehce ile ko- puşsak bile bu da aynı mil- let olarak telâkki edilmemi- ze kâfi bir sebep teşkil ed- emez. İşte, İngilizler İrlândalılar ve şi mali Amerikalılar aynı dil ile yazıp okumaktadırlar. İsvecliler, Norveçliler — ve Danimarkalılar arasında da buna benzer bir — vaziyet mevcuttur. Halbuki bir İn- giliz - Amerika - İrlânda veyahut bir İsveç - Norveç- Danimarka milleti mak Fikri — kimsenin aklı na gelmiş değildir. Nerede kaldık ki, bizde Yu ges'av usülü icat edildiği gibi bir Okranya veyahut Skandinavya milleti uydu- rulsun. Diğer tarafta orga- nize hür ve mesut bir dev- let ve memleket — sahibi bulunan İsvi çre milleti mevcut olduğu ma Tâmdur. Halbuki bir İsviçre dili yoktur. İsviçrelilerin bir kısmı Fransızca ve bir. kıs- mı da İtalyanca konuşurlar. Bundan da anlaşıldığı veç: hile dil bir milletin mevcut veyahut gâyri — mevcut olduğu iddiasına esas uydur