17 Nisan 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3

ai ati z a Di En $ O E GA KI& A0 <B 17/4/931 KST Yaz tatilinde Başbakan Z. Stoyadmovıç N4 — ve Vekiller tedkik seya- Romaya gidiyor hatine çıkacaklar Her iş sahasında beşer yıllık plânlar ha- zırlanıyor, sana "i plânı genişliyor İstanbul, 16 (Hususi) — Büyük Millet Meclisinin yaz tati- linde, bütün Vekiller memleket çıkacaklardır. dahilinde tetkik seyahatine Başvekil General İsmet İnönünün de - çıkacağı bu seyahatten maksat, ikinci beş yıllık sanayi plânının mevzu- larının genişletilmesidir. Bu suretle her iş sahasında beş yıllık plânlar hazırlanacaktır. Bunlardan sonra, Nafıa, Maarif, Ziraat, Sıhhat ve Maliye için de beşer yıllık plânlar tanzim olunacaktır. Hükümetimizle Ingiltere arasında müzakereler Star gazetesine göre, taç giyme merasi- minden sonra Şarlu' Akdenizin emni- yeti için konuşacağız İstanbul, 16 (Hususi) — İn- gilizce (Star) gazetesi, İngil- tere kralı altıncı - Jorjun taç e merâsiminden sonra, ilterenin, hükümetimizle şar- Akdenizin cımniyeti işi üze- rinde müzakerelere girişece- ğini yazıyor. Bu haber, alâkadar meha- fil nezdinde büyük bir dikkat ve ehemmiyetle karşılanmıştır. Söylendiğine göre, müzakere- ler, Mayıs sonlarında başlıya- cak ve bizza İngiltere Hariciye Nazırı Bay Eden bu müzake- relerde İngiltereyi temsil ede- cektir. Demokrasiemniyetsizlik içinde inkişaf edemez Amerika reisicamhuru Bay Ruzveltin irad attiği mühim nutuk Vaşington, 15 (ALA.) — B. Dizzat serbestçe intihap et- Ruzvelt, Amerika ittihadı gü- Nü münasbetile Amerika itti- hadı birliğinde bir nutuk söy- liyerek Amerika kıt'asında hü- küm sürmekte olan sulh ah- dini sena etmiştir. Hatip; her iki Amerikada dört senedenberi elde edilmiş bulunan — iktısadij neticeleri ehemmiyetle kaydetmiştir. B. Ruzvelt Boynes- Ayres konferansını ziyaretini hatırlat- tıktan sonrâ cihan sulhu da- Avasın hadim bulunan Amerika devletleri birliğinin satveti hak- kında unutulmaz bir intiba ile memlekete dönmüş olduğunu söylemiştir. Hatip sözüne devamla de- miştir ki: * — Demokrasi ifrata vardı- rılmış militerizmin neticesi olan beynelmilel ademi emniyet ha- vası içinde inkişaf edemiyeceği gibi fikir ve din hürriyetinin selbi suretile de inkişaf etti- rilemez. Böyle bir vaziyet mil- letlerin kendi hükümetlerini ANADOLU Günlük siyasal gazete Sahip ve başyazgam Haydar Rüşdü ÖKTEM Umumi neşriyat ve yazı işleri Mmüdürü: Hamdi Nüzhet Çançar İdarehanesi : İzmir İkinci Beyler sokağı C. Halk Partisi hinası içinde Telgraf: İzmir — ANADOLU Telefon : 2776 — Posta kutusu 405 ABONE ŞERAİTİ Yıllığı 1200, altı aylığı 700, üç ybğı 500 kuruştur, Yabancı memleketler için senelik abone ücreti 27 liradır Her: yerde 5 kuruştur meleri esasına istinad eden de- mokrasi idaellerine muhaliftir. İranda Teşrii intihabat Tahran, 16 (AA) — 11 ci teşrii devrenin hitamı müna- sebetile İranda yeni teşrii in- tihabat yapılmıştır. Tahran teşrit meclisi reisi Mirza Es- fendiyar İngilıırı kralının taç giyme merasiminde İran hü- kümetini temsil etmek üzere Tahrandan hareket etmiştir. Almanyada Berlin, 16 (A.A.) — Havas Ajansından: Bütün — Yahudi siyasi ve spor toplantıları 15 Hazirana kadar yasak edilmiştir. Bu yasak Alman gazetelerile neş- redilmemiş — yalnız alâkadar cemiyetlere tebliğ edilmiştir. İtalya Nazırlar meclisinin son kararları Roma, 16 (Radyo) — İtalya N zzırlar meclisi, bugün Baş- bakan Bay Mussolininin riya- setinde toplandı. Bazı mese- lelerin müzakeresinden sonra, Fnşııt meclisinin son kararına göre, çok çocuklu ailelere yardım edilmesi hakkında bir kararname tanzim edilmiştir. Bundan başka 1940 yılında Romada açılacak olan sergide muhtelif oteller inşa edilmesi kararlaştırılmıştır. Habeş sefiri kurşuna dizildi.. İstanbul, 16 (Hususi) — İtal- yanlar, Habeşistanın Ankara İ| sefiri iken son zamanlarda a Besmiş nümhalar 25 dolruştar î Adis-Ababaya dönen Maryanı da son hâdiselerde kurşuna Viyana, 16 (Radyo) — Yu- goslavya Başbakanı Bay Sto- yadinoviç, refakatinde muh- telif eksperler ve siyasi mü- şavirler olduğu halde yakında Romaya gidecek ve İtalya Hariciye Nazırı Kont Ciano- ya iadei ziyaret edecektir, Roma - Adis-Ababa Tayyare postoları tesis edildi Roma, 16 (Radyo) — Adis- Ababa ile Roma arasında ha- va postaları tesis edilmiştir. Bu postalara yeni tayyareler tahsis edilmiştir. Romadan 35 ton sikletin- de eşya veya yolcu alacak olan tayyareler, hiçbir yere uğramadan 12 saat içinde Ro- madan Adis-Ababaya vara- caklardır. Rusya ile anlaştık Yeni ticaret muahedesi imzalanmak Üüzere İstanbul, 16 ( Hususi ) — Sovyet murahhasları ile An- karada devâm etmekte olan ticaret muahedesi müzakere- leri iyi bir surette neticelen- miştir. Yakında imzalanacak olan muahedenin metni tan: zim edilmektedir. Fakir İpi İngilizlerle uzlaşmak istemiyor Londra, 16 (Radyo) —Hin- dııundı ü bqgo.(e_îm__r.!,.., İngılıxltr lııı;ındı başlıyan müzakereler akim kalmıştır. (pi), İngilizlerle uzlaşmak niyetinde değildir. Bay Ruzvelt Belçika başbakanını Amet rikaya çağırdı Brüksel, 16 ( Radyo ) — Belçika Başbakanı Bay Van Zeland, Amerika reisicumhuru B. Ruzvelt tarafından Vaşing- tona davet edilmiştir. Bay Van Zeland, Haziranın 12sinde bu davete icabet edecektir. Rusya Yeni harb gemileri yapacek Londra, 16 (Radyo)— Eve- ning Standard gazetesine göre, Rusya, yeni harb gemileri yapmağa karar vermiştir. Tanzim olunan programa gore, bu sene, 9 zırhlı, 6 kru- vazör, 34 destroyer ve 90 tahtelbahir inşa - edilecektir. Bu suretle Rus donanması, Japon donanmasına — muadil bir hale gelmiş olacaktır. Rus Deniz Bakanlığı; Fin- landiya körfezindeki üssübah- riyi, İsveç » Finlandiya hüdut- ları arasındaki Mormans kör- fezine nakletmeğe karar ver- miştir. Eski muharipler Dün İngiltereye döndüler Roma, 16 (Radyo) — Bir- kaç gündenberi burada bulun- makta olan eski muharib İn- gilizler şerefine dün mükellef bir ziyafet verilmiştir. Bu zi- yafette, İngilterenin Roma se- fareti ateşemiliteri de hazır bu- lunmuştur. Eski muharipler, bugün Lon: draya müteveccihen hareket DN lfe — Naşmak zaruretindeyiz!,, Trende Tireye giden katarın bir kompartımanında, pencereden baharı, baharın dağını, ova- sını, bahçesini - seyrediyorum. Banı tarlalarda tırmık - çekili- yor ve leylekler, çiftçinin peşi sıra, ağır ağır tırmığı - takip ediyor. Önümdeki kısımdan hara- retli bir münakaşa yükseliyor: — Yedi almışım.. Halbuki benim hakkım ondu. - Sınıfla- rın kalabalığından, — muallim- ler de şaşırdılar. — Dün akşam ben de hiç uyumadım.. Saat sekizde eve girdim. Yemek yidim, dokuz oldu. Biraz ders çalıştım, yat- tım: saat bir!.. Sabahleyin de trene yetişebilmek için saat dört buçukta kalktım.. Konuşanlar mezun veya tepdilhavalı talebelerdir, diye düşündüm, Biraz sonra 12-14 yaşlarında, beş altı çocuk da- - ha geldi, Gıılıışdyor, konuşu- yor, münakaşa ediyorlardı. Biri yanıma oturdu. Düşü- nüyordum: — Bu, ne vakitsiz mezuni- yettir, diyel Nıhayet sordum ve cevab verdiler: — Bizim bir kısmımız orta mektebe gidiyor, bir. kısm- mız da kız, erkek liselerine! — Siz nerelisiniz? — Kimimiz Develi köyün- den, kimimiz Torbalıdan, Te- peköyden, kimimiz Çıplaktan, Arıkbaşından, Bayındırdan ve saireden... Bendı Auyanan geniş .hir gası hılıııde kafamı sardı: Türk çocuğu, sabahın saat dörtbuçuğunda Ödemişten kal- — 7 kan trene yetişebilmek - için kendi istasyonunda saat beş, altı, yedide hazır bulunuyor ve saatlerce ötedeki İzmir şehrinin filân mektebine xit- mek için trene atlıyor. Âk- şamları, gene ayni dönüş.. Her kuşun yuvasına, her in- sanın evine çekildiği saatlerde, onlar tren içinde yorgun, ar- ğın - köylerine, — kasabalarına Eiden yolu katediyorlar.. Do- uz ay, bu böyle sürecek ve onu genc kim bilir, kaç do- kuz ay takib edecek.. Bunların bulundukları yer- lerde ortamekteb ve lise yok. Keza, bunların bir kısmı da -kıyafetlerinden belli- fakir ço- cuklar.. Bu ulvi ve şuurlu okuma aşkının, insanları nereden ne- reye götürdüğünü düşünürken, gene Türk inkılâbı gözümün önünde canlandı. Dedelerimizin develerle ve günler harcıyarak — yolculuk yaptıkları -Anadolu toprakla: rında, şimdi Türk çocuğu 70- 80 kilometre mesafeden Türk şimendiferlerine binerek mek- tebe gidiyor. Bu memlekette, yirmi sene evel tren yüzü görmemiş köy- lü vardı.. Şimdi köylü çocuğu, sabah İzmirde, akşam köyündedir ve elinde kitabı vardır. Gözlerimin yaşardığını du- yüyorum.. Ertesi gün trende gene onlara rasgeldim.. Yol- guların bir. kısmı ve memur- ların hepsi onları tanıyorlardı. Onlara hürmet gösteriyor, yer veriyorlardı. İnkılâb, büyük bir çocuk katarı ile Anadolu - toprakla- rında durmadan ilerliyor.. Museviler ve Türkîe “Türk kardeşlerle kay- Bay J. Çikorel, gençlerde bü: yük umıdım var, diyor. Musevılerın Türkçe konuş- maları lüzümu $N hakkında tüc- cardan Kasa- M Lalı Bay Jozef * Çikorel, muhar ririmize şunları sabalıyım, yıuıB 0i Çıkonl Anadolu çocuğuyum. Küçük- lüğümden beri Türkçe konu- şurum, Türklüğe her - suretle bağlıyım. Dindaşlarımın Türkçe konuşmalarını candan diler ve bu hususta herkesi teşvik et- mekten geri kalmamaktayım. Esasen bizim dilimiz Türk di- lidir, İspanyolca ile alâkamız yoktur. Fakat eski idarenin ihmali yüzünden bu lisan Mu- sevilerin ana dili olmuş ve şimdiye kadar devam etmiştir. Fakat bundan sonra artık bu dilin meleketimizde yeri olma- ması İâzımdır. Ben, Anadoluda doğmuş ve büyümüş bir kimse olduğum için dosdoğru konuşurum. Bu itibarla diyeceğim ki, bizim vatanımız Türkiyedir, Türkiyede oturanlar ve bu memlekette yaşıyanlar tabiidir ki Türktür. Türk olan bir kimenin konuş: ması iktiza eden dil, şüphe- siz ki Türk dilidir. ...Benim çoşuğumun İsei .Ni ediyor ve Türkçeyi mükem- mel konuşuyor. Evimde bütün Bükreş elçimiz Tataresko şerefine ziyafet verdi Bükreş, 16 (A.A.) — Tür- kiye elçisi Tanrıiöver ve baya- nı dün akşam Başbakan B. Tataresko şerefine elçilik bi- nasında bir ziyafet vermişler- dir. Bu ziyafette Başbakandan maada Başbakan muavini Eko- nomi Bakanı, İngiltere, Alman- ya, Belçika - elçileri, Çekoslo- vakya işgüderi, İç İçler Ba- kanlığı genel - sekreteri ile dış işleri siyasi büro di- rektörü saray protokol di- rektörü ve Bayanlarile bir- likte Bükreş yüksek muhitine mensub bazı aileler ile elçilik ileri gelenleri hazır bulunmuş- lardır. Bay Bek, Romaya da gidecekmiş Varşova, 16 (Radyo) — histan Hariciye Nazın Bay Kolonel Bek, İngiltere - kralı altıncı Jorjun taç giyme me- rasiminde hazır bulunmak üzre Londraya hareket etmiştir. B. Bekin, taç giyme mera- siminden sonra Romaya gide- ceği söyleniyor. Bay Tataresko Bükreş, 16 (Radyo) — tün Romanya valileri, dün Başbakan B. Tatareskonun riyaseti altında umumi bir toplantı yakmışlardır. Bu top- lantıda, valiler yeni almışlardır. Mısırın nüfusu Kahire, 16 (A.A.) — Nü- fus tahriri bitmiştir. Yeni tah- rire göre, Mısırın nülusu 15 ınılyon 904 bııı ve Kılunııın 07 b ailem Türkçe konuşuruz. Bu- nun sebebi, Kasabada - iketi Türk — kardeşlerimizle daimi sürette beraber bulunmamız ve tam manasile kaynaşmış olmamızdır. ( Anadolu ) nun, hakkındaki — neşriyatı takdire şayandır. - Bu neşriyat, Muse- viler için bir ikaz mahiyetin- dedir. Bugüne kadar bu mev- etrafında Türk dili zu söz söylemiş olanların en çoğu (Anadolu) nun yazdıklarını bu - şekilde kabul etmişlerdir. Ben de bu kanaatteyim. Son söz olarak şunu söyle- mek isterimki, Türkiyede ya- şıyan Musevilerin Türk kar- deşlerile kaynaşmaları ve on- larla beraber yürümeleri el- talimat | zemdir. İhmal edilmiyecek derecede mühim olan bu ih- tiyacın bir an evel tahakkuku- nu hepimiz candan arzu edi- yoruz. Benim bütün ümidim genç- lerdedir. Onlar, çok güzel ye- tişiyorlar. Yeni nesil, tam cum- buriyetçi ve kelimenin bütün manasile samimidir. Bu, mem- leketimizin istikbali için sevinç verecek bir haldir. Büyüklerimizin mekteplere verdikleri ehemmiyet sayesin- de, dilimizin, az bir zaman ceamınlârduedeEyi" şuphesizarr. Benim bu husustaki ümidim çok kuvvetlidir.,, Avustur yanın parolası “Almanya ile birleşme lehinde propaganda yasaktır, Viyana, 15 (A. A.) — Baş- vekil B. Şuşnig Vatan cephesi şeflerine Avusturyanın her ne- resinde olursa olsun Almanya ile birleşmek lehinde propa- ganda yapılması yasaktır, paro- lasını vermiş ve demiştir ki: * Avusturyayı Almanya ile birleşmek yahutta kralı tekrar tahta getirmek şıklarından biri karşınında bırakmak zihniyeti hatalıdır. Çünkü bu Avustur- yanın vazilesinden ve hissiya- tından şüphe demektir. Mu- hakkak olan bir şey varsa e da devlet şekli hakkındaki kararlarımızı muhafaza ettiği- mizdir. Ecnebi olan devletin şekli değil onun mevcudiye: tidir., Yalan Salamanka, 16 (Radyo) — General Frankonun, başku- mandanlığı terkederek sırf si- yasi işlerle iştigal edeceği hakkındaki haberler- yalandır. TAKVİM 1353 | Arabi- 1336 Sefer 5 Rumi - Nisan 4 5ç4 ız.ıs,.ı. 8j 9,08 15,58 imsak B-LZ 32