A V or 720 30 Ağustos zafer bayramı Mondros — mütarekesinden sonra açık kalan boğazlardan | serbesiçe geçen itilâf donan- ması İstanbul limanına dfmir— lemişti. Birkaç günlük ömrünü sa- raylıların şehvet saçan kucak- | larında — geçirmekten başka ı birşey düşünmeyen Osmanlı devletinin son padişahı Vah- dettin düşmanların her dedik- lerini kabul ediyor, düşman | emellerine uygün - iradelerle milleti her gün bir çıkmaza sokuyordu. Vatan ordusu bir taraftan ana yurda musallat olmuş | düşmanlarla uğraşırken diğer | taraftan hilâfet ordusu ile de | vuruşuyor, çarpışıyor bu kara kuvvetle de meşgul oluyordu. | Nihayet kara kuvvet temiz- lendi, sıra düşmanlara gel- | mişti. Bunlar Afyon'a kadar | gelmişler cephelerini kurmuş- lardı. İtilâf kuvvetlerine mensup bir erkânıharb grubu Afyon için (Geceli gündüzlü uğraş- mak üzere ancak bir yılda | zaptedilirse Türk'ler kendile- rini bahtiyar sansınlar) demiş- lerdi, 26 Ağustosta başlıyan hü- | cum muvaffakıyetle başarılmış zaptı güç olarak gösterilen Afyon kavsi birkaç saat için- de Türk süngülerine zafer ka- pılarını açmıştı. O günü taakub eden gün- ler bütün cephelerde düşma- nın gerilediğini,! Türk kuvvet- lerinin düşmanın peşini bırak- madığını, Dumlupınar civarın- da düşman fırkalarının gittikçe ihata edildiğini gösteriyordu. 29-30 Ağustos gecesi düş- man tamamile ve kuvayı asli- yesile Şeytan deresinde de- mirden bir çember içine sı- kışmış kalmıştı. Ağustosun otuzuncu günü mezbuhane bir döğüşme baş gösterdi. İkindi üstü güneşin ziyaları, büyük zaferin sahibi olan Türk süngülerinin yük- ANADÖOLÜ g [ Gönün Telgraf Haberleri SOYARRUTTAC S EASERSNNN DNWT TC Kudus te müzakere başladı amma: Her tarafa içi bomba dolu paketler gönderiliyor. 12 çeteci öldürüldü. Sokaklarda, Yahudiler nüma-i yiş yapıyorlar. İki İngiliz neferi öldürüldü. Kudüs, 29 (Radyo) — Vaziyet çok vahimdir. Mütemadiyen Arap ve Yahudi katledilmek- tedir. Arap meclisinin grev hakkında nihat kararlar vermesi beklenmektedir. Kudüs, 29 (A:A) — Çetelere karşı yapılan bir hareket esnasında 12 çeteci öldürülm Her tarafa içinde bomba bulunan paketler gönderilmektedir. yişçileri ile doludur. İşte Irak Hariciye bakanınında iştirak ettiği Arap komitesinin toplantısı böyle bir hava içinde bugün başlamıştır. Kudüs, 29 (Radyo) — Arap komitesinin teminatına rağmen, bugün de İngiliz askerlerine tecavüz edilmiş ve iki İngiliz neferi öldürülmüş, dört kişi de yara'anmıştır. Bütün sokaklar Yahudi nüma- — ———aEI) 0 .: u G Bir İngilı'z cemiyetinin dilekleri Uluslar sosyetesi mutlaka ıslâh edilmelidir. Cemiyet, uluslar sosyetesı tesi emrinde büyük bir ordu teşkilini de istemektedir. Londra, 29 ( Radyo ) — Sulh için çalışmakta olan si- yasi cemiyet, Uluslar sosyetesi ıslâhatine esaslı surette girişil- mesini hükümetten istemiştir. Bu cemiyet: 1 — Uluslar sosyetesini tak- viye edecek ve ordu, filo ve tayyarelerile sosyetenin otori- tesini temin eyliyecek büyük devletlerden bir teşekkül vü- cuda” getirilmesi. 2 — Bir ademi tecavüz ve hüküm paktı vücuda getiril- mesi, 3 — Silâhların tahdid ve kontrolün salim bir şekilde Fransa'da nü- selttiği —ay yıldız. bayrağını selâmlıyordu. Dört sene süren savaş işte, buügün zalerle sona ermişti. Önbeş fırkadan ibaret olan düşman muharebe meydanında ölmüş, esir düşmüş veya de- nize dökülmüştü. (Düşmanı vatanın — harimi ismetinde boğan) Türk'ün Atası meydan muharebesinden sonra karşısında muharib muntazam bir kuvvet görmediği için as- kerlere: — Hedefiniz Akdeniz! Demiş, erilecek zaferin so- nunu göstermişti. Türk askeri bu emri de şanı şerefle başar- mış bütün memleketi düşman- dan temizlemişti. Güzel yürd istiklâle kavuş- — muştur. Her yaşıyan Türk'ün iman tahtasını kabartan bu zafar, Türk'ün bugünkü yükselişinin başlıca kaynağıdır. 30 Ağustos gününü unut- miyalım. Onu yaratan Ata- türk'e, İsmet İnönü'ne, kah- raman orduya sonsuz saygılar ve sevinçlerimizi sunalım ve o günün büyük şehitlerine fati- - halar okuyalım. M. Toğan GÜĞ R L gerrei — Uzun konuşmalar Paris. 29 (Radyo) — Fran- sız hariciye nazırı M. Viyeno, bugün Suriye fevkalâde ko- miseri Dö Marteli kabul eyle- miş ve uzun müddet konuş- muştur. mayiş yapılacak Sağ cenah gazete- leri tenkit ediyorlar Paris, 29 (Radyo) — Söy- | lendiğine göre, hükümet 4 eylülde İspanya sefarethanesi önünde bir dostluk nümayişi yapılmasına müsaade vermiş- tir. Eko dö Pari gazetesi bu karara hücum ederek: — Bu nasıl bitaraflıktır? Aksiyon Fransez gazetesi de: Diş bakanın sözleri ile bu işlerin zıddiyeti âşikârdır. Gö- rülüyorki komünist partisi hü- kümete hâkimdir. Demektedir. Yaşarve Ahmed Rusya'ya Gitmiyecekler. İstanbul, 29(Hususi muha- birimizden ) —— Berlin olim- | piyadlarında 61 kiloda dünya şampiyonluğunu kazanan Ya- şar ile dünya üçüncülüğünü alan Mersin'li Ahmed, Rus- ya'da yapılacak müsabakalara iştirak etmiyecekler ve sporcu kafilemiz de gitmiyeceklerdir. Gazi köprüsü Temel atma merasimi yapıldı. İstanbul, 29 (Hususi muha- birimizden) — Haliç'te yapıl: ması mukarrer olan Gazi köp- | rüsünün inşasına başlanmış ve bugün temelatma merasimi yapılmıştır. | tesis edilmesi. | 4 — Mütecavizin tayini mu- | kavelesini imza etmiş olan devletlerin, mütecavize karşı | askeri zecri tedbirlerde bulun- masının temin edilmesi. $ — Bu devletler, Uluslar | taarruzlara karşı bu devletle- rin karşı durmasının kararlaş- tırılması, 6 — Bunların tatbiki imkâ- nın elde edilmesi için devletler arasındaki gümrük hudutlarının dıhn serbest bir hale getirilme- | İ tan sonra | | sosyetesi erkânının bir veya temin edilmesini iste- birkaçına hariçten yapılacak ! mi: -Kamutay heyeti. Şehitlere çelenk koymak üzere Çanakkale'ye hareket etti. İstanbul, 29 (Hususi muhabirimizden) — Kamutayın fev- kalâde ictimanda verilen karar üzerine Meb'uslardan müte- şekkil bir heyet, bugün Edirnekapı'daki şehitliğe giderek Ka- mutay adına bir çelenk koymuştur. Heyet, bundan sonra vapurla Çanakkale'ye hareket etmiştir. Orada da şehitliklere çelenk koryııcıkîir Turkıye e -İspanya İspanya'ya mal göndermiş olan tacirlerimiz ziyan etmiyecekler İstanbul, 29 (Hususi muhabirimizden) — Bugün İstanbul Ticaret odasında bir toplantı yapılmış ve bu toplantıya İktısat vekili Celâl Bayar riyaset etmiştir. Toplantıda İspanya'ya mal göndermiş olan tüccarlarımızın vaziyeti mevzuubahsolmuş ve Celal Bayar, tâcirlerimizin zararlarına meydan verilmiyeceğini söylemiştir. Doktor Şaht Fransa-Sovvet paktından ve bu- nun feshinde bahsetmemiş.. Paris, 29 (A.AŞ — Temps gazetesi Şahtın kendisine yap- tığı beyanatı mevzuubahsederek diyor ki: Şaht Fransa bankası direktörüne Fransız-Sovyet paktından bahsetmediğini ve Fransa'dan bunumfeshi istemediğini — te- min etmiş, münhasıran ekonomi bakımından beynelmilel saha- daki komünist propagandasının tehlikelerini göstermiştir. görüşmek için Paris'e geldi- ve ne de diplomatik - olmadığını Şaht sadece ticari mes'eleleri ğini vazifesinin ne siyasi kat'i olarak söylemiştir. Şaht hükümet azasından gördüğü olduğunu beyan eylemiştir. Berlin, 29 (Radyo) — Alman İktisad Nazırı Doktor Şaht, dün Berlin'e dönmüştür. Şaht, bugün Hitler tarafından kabul edilmiş ve Paris seyahatı hakkında ki mühim raporunu ver- miştir. Berlin, 29 (Radyo) — Dün akşam buraya dönen Dr. Şaht Paris seyahatinin sırf ekonomik mahiyette olduğunu söylemiş ve bu ziyaretin Fransız - Sovyet misakının feshini istihdaf ettiği hakkındaki rivayetler için de gülünçtür. Demiştir. kabulden çok mumnun | riciye Vekâl | Kemal Köprülü'den mürekkep Tataresko istifa etti İKra yeni kabıneyı | teşkilini gene ken- disine verdi Bükreş; 29 (Radyo) — Ro- manya :başbakanı Tataresko, Sinayaya gitmiş ye kral Ka- rol'la uzun müddet konuştuk- istifasını vermiştir. Kral, yeni kabinenin teşkilini gene Tataresko'ya tevdi eyle- miştir. Şükrü Kaya Gazetecilere çay ziyafeti verdi.. İstanbul, 29 (Hususi muha- birimizden) — Dahiliye vekili ve parti genel sekreteri Şükrü Kaya, bugün Park otelinde gazetecilere bir çay ziyaleti verdi. Samimi hasbihallerde bulunuldu. Muallimler Tetkikat için Rusya'ya gittiler. İstanbul, 29 (Hususi muha- birimizden) — Muallimlerimiz- den mürekkep bir heyet, bu- gün, tetkikat için Rusya'ya gitti. Halı sergisi İstanbul, 29 (Hususi muha- birimizden) Şehrimizde bir Türk halı sergisi açılmıştır. Avukatlar kanunu Ankara, 29 (Husust muha- | birimizden) — Adliye Vekâ- leti avukatlar kanununu ha- zırlamış ve mütaleaları alım mak üzere diğer Vekâletlere göndermiştir. Türkiye-İran mes'eleleri.. İstanbul, 29 (Hususi muha- birimizden)— İran ile aramız- da muallakta kalan mes'eleleri görüşmek ve halletmek üzere meb'us Cemal Hüsnü ile Ha- ti müdürlerinden bir heyet yakında Tahran'a gideceklerdir. Mısır başvekili Tür- kiye'ye gelecek İstanbul, 29 (Hususi muha- birimizden) — Mısır - İngiliz muahedesini imzalayan Mısır başvekili Nahas paşanın, Lon- dra'dan dönerken — Mısırla alâkası olan bazı memleket- leri ziyaret edeceği, bu arada memleketimize de geleceği bil- diriliyor. 'Ukranya Isyanı Yalanmış Moskova, 29 ( Radyo) — Tas ajansı, Ukranya'da isyan çıktığı ve Kızılordunun, halka ateş açtığı hakkındaki haber- leri tekzibetmektedir. Barselon Bolşevikliği tatbika başladı Paris, 29 (Radyo) — Bar- selon'da — Bolşeviklik başla- mıştır. Bu münasebetle bütün müesseselerin idare - şekilleri değişmiştir. Sayfa 2 . Facia Bir İnfilâkta 178 Amele Oldi Şanghay, 29 (Radyo)— Şt çen havalisinde bir infilâk ol muş ve yol sinşaatile meşgi bulunan 178 amele kaybol muştur. İnfilâk, çok müdhi bir taraka şeklinde vukubul muştur. Fransız ko- münist partısı Moskova'nın bir âleti mi imiş?. Paris, 29 (Radyo) — Gren guar haftalık gazetesi Mosko: va'nın Fransız komünist par tisine yaptığı tesir ve nüfur lardan şikâyet etmektedir. Bu gazete, Fransız komünisi partisinin — Moskova'nın bir aleti olduğunu iddia etmek tedir. Yahudi adalet Kudüs, 29 (Radyo)— Yahuw di mahallesi civarında ölü olarak bulunan iki arap kadı- katilleri - bulunamadığın- dan, Yahudi mahkemesi hâ- kimi Semuel, Yahudi mahal- lesine iki yüz clli sterlin nak: di ceza vermiştir. a L Umumi hücum Paris, 29 (Radyo) — İrun, Malaga ve (San Sebastiyen) in işgalinden sonra âsilerin bü- tün kuvvetleri tecemmü ede- cek ve Madrid şehri üzerine büyük ve umumi bir hücum yapacaktır. Alâkadarlar, bu taarruz — neticesinde Madrid şehrinin mutlak surette sukut edeceği kanaatindedirler. İspanya isyanı Delbos'un tedabiri saye- sinde mevziüi kaldı. Paris, 29 (Radyo) — Altı hafta süren kanlı muharebe- lerden sonra İspanya'daki va- ziyet hiç değişmemiştir. Fransız gazeteleri; beynel- milel bir kargaşalık halini alabilecek derecede mühim olan İspanya isyanının, Fransız hariciye nazırı Delbos'un ted- birleri sayesinde mevzü kal- dığını — ve . Avrupa'nın * diğer memleketlerine sirayet etme- nin diğini yazıyor. ei BŞ . . M. Mussolini Berlin'e gidip Hitler'le konuşacak —Başı- | inci sahifede— baiin Praist ve Tab orduları, orar sındaki bağları saklaştıracağını söy- lemiştir. Lugano 29 (XAJ — Bulgar kralı Boris birkaç gün kalmak üzere mütenekkiren buraya gele: ceklerdir. Prag 29 ÇALAJ — Öğeemildiği- ne göre, Römanya kralı ile Yur goslavya naibi kendilerine Benes tarafından vaki olan davet üzerine yakında buraya geleceklerdir. Radyo) — Macaristağ krallık maibi amiral Horti, Avuk turya feisi camuru Miklası ziyaret ötmek üzere (Linç) kasabatına' gel mişür. Haber alındığına nasatan, Almanyamın — Viyana - sefiri Von Papon “de aymi kasibaya - gelmiş bulunuyor. Viyana 29 (itadyo) — Polom ya ordusu umum müfettişi general Riç Migel, buğün buradan geçmiy Fransa erkâmharbi- mumiye reisi general Game tir. General, yel lina iadei —ziyaret için Paris - git mekledir.