3 Temmuz 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3

Montrö'den Anadolu karilerine: ARARNAR AAAT AA SALAİR İngiltere -Rusya tezlerin- deki ayrılıklar.. Er-geç Türk tezinin kabulü muhakkaktır. Montrö Boğazlar konferansına gi- len arkadaşımız H.Nüzhet gyazıyo, Montrö, 26 — (Hususi) Konferans dünkü celsesile pro- jemizin ilk kıraatini bitirmiş- tir. İçtimar mMmütcakip neşredi- len tesmi tebliğde de zikre- dildiği gibi bu ilk kıraatin bıraktığı hava gayri müsaid değildir. Vakıa ortada henüz kat'i şekil almış hiçbir. şey yoktur. Maddelerin hemen hep- si ya Redaksiyon komitesine ve yahut ta teknik komiteye gönderilmiş, maddelere heyeti umuümiyesi itibarile şöyle bir temas edilmiştir. Yalnız şu ilk kıraatin her tarafta bıraktığı intiba şudur : Bazı noktalarda Rus ve İngiliz görüşleri ara- sındaki büyük farklara rağmen projemiz çok fazla mukave- metlere maruz kalmadan ka- bul edilecek ve bilhassa Mon- trö konleransı - diğer emsali gibi - çıkmazlara saplanmadan nisbeten kısa bir müddet zar- fında nihayet bulmuş olacaktır. Baş murahhasların hemen hepsi bugün Cenevre'de top- lanacak olan milletler - cemi- yeti konseyine iştirak etmek üzere buradan “ayrılmışlardır. Komiteler henüz çalışmaya başladıkları ve gortaya hemen hiçbir iş çıkarmadıkları için ayın otuzunda yapılacak asan- ble içtimama kadar bir heyeti umumiye içtimar mevzuu bahs değildir. O zamana kadar ça- lışmalarına devam edecek olan komiteler peyderpey iş çıkar- Ğkr,ı hg;:u bu çıkarılan işler ür umumi: içtimar akdini istilzam eı;ey:ekwkt::ır biriktikçe Kkonferans - reisinin davetile heyeti umumiye top- lanacaktır. Bu suretle İtalya hükümeti- nin de konferans mesaisine müsmir bir şekilde iştirakine imkân verilmiş olmaktadır, Filhakika biraz — yukarıda işaret ettiğim gibi ortada he- nüz kat'i mahiyet almış hiçbir şey yoktur. Könferansın — şu -dört günlük çalışması netice- sinde müzakereye esas olarak kabul edilen Türk projesinin ilk kıraati yapılmış ve heyeti murahhasaların muhtelif mad- deler üzerindeki görüş tarzları anlaşılmıştır. Şimdi komite- lerde muhtelif devletlerin mü- tahassısları bu muhtelif görüş tarzlarını yekdiğerlerile - telif edecek, ortaya herkes tarafın- dan kabule lâyık formüller çı- uya çalışacaktır. Nazar î'*lll_ henüz malüm olmıyan istisna edilirse Montrö ko:_ı'e;âun:-l bugünkü - vazi- yeti e hul ü köç olebü l ç aa Sovyet Rusya boğazlar me- selesini Türkiye'nin emniyetini ihmal etmemekle beraber Ka radeniz'de sahildar devletlere âaid harp gemilerinin serbestçe girip çıkabilecekleri ve buna mukabil diğer devletlere aid harp sefinelerinin Muayyen bir tonaj esası dahilinde Karade- niz'e geçebilecekleri bir şekil dahilinde telâkki etmiye :n:y yaldir. Nitekim bazı İngiliz gazetelerinin neşriyatını tavzi- han dün Litvinof Yoldaş tara: fından neşredilen bir tavzihte de bu nokta sarahaten ifade edilmektedir. Sovyetler Kara- ı deniz'de sahili olmıyan dev- letlere ald gemilerin muayyen bir tondan fazlasının boğaz; lardan serbestçe geçmesini, ancak milletler cemiyeti kara- rile bir tecavüze maruz kalan herhangi bir devlete yardım halinde kabul ediyorlar. Bu- nun haricinde Karadeniz'de sahili - olmıyan devletler tara- fından Karadeniz'e geçirebile- cek gemi miktar ve tonlarının asgari bir hadde kadar tah: did edilmesini, Karadeniz'de sahildar devletlere aid harp sefinelerinin boğazlardan hiç- bir kayda tâbi olmaksızın ser- bestçe girip çıkmalarımı isti- “yorlar. Sovyet dostlarımızın bu prensip ile istihdaf ettik- leri maksad aşikardır: Kara- deniz'deki üssübahrilerile muh- telif denizlerdeki üssübahrileri arasında tam bir iştirak temin etmek ve yarın kendilerine rakip olabilecek diğer devlet- lerin boğazlardan — herhangi bir maksadla kendi filolarına muadil veya faik bir miktarda harp gemisi geçirebilmelerine imkân vermemek.. Buna mukabil İngiliz noktai nazarı Türk projesinin şimdiki şekline daha ziyade yaklaşır bir prensip üzerinde tekâsüf etmektedir. İngiliz'ler Karade- niz'de sahili olan devletlere mahsus bir istisna kabul et- meksizin boğazlardan her iki istikamette geçecek barp ge- milerinin muayyen bir tonaj dahilinde tahdid edilmesini is- temektedirler. Vakıa İngiliz'ler henüz tonaj mes'elesi üzerin- deki fikirlerini söylemiş de- ğildirler, Fakaş mütekabiliyet esası muhalaza edilmek şar- tile Türk projesinde ileri sü- rülen tonaj miktarı üzerinde aşağı yukan ' farklarla uyuşmı- ya mütemayil olduklarına şüp- he edilemez. Bugünkü vaziyet heyeti umu- miyesi itibarile bu merkezde- dir. İki tarafın noktainazarı ne süretle telif edilebileceği ve her iki hükâmeti memnun ede- bilecek nasıl yeni bir formül bdlunacağı bugünden tahmin edilemez Diplomatlar ve mü- tehassıslar muhtelif noktaina- zarlar arasındaki bariz farkları törpülemekte her iki tarafın görüş tarzlarını telif eden for- müller bulmakta hayrete şayan bir maharete malik iselersde yarın İtalya konferansa iştirak ettikten veya hnsusi- İngiltere üe İtalya arasında Habeş işin- denberi meydan almış - olan Akdeniz hâkimiyeti mes'elesi burada da mevcudiyetini his- settirdikten sonra İngiltere'nin ister istemez - diğer Akdeniz devletleri arasında mesnedler arayacağı ve bu meyanda is- ter istemez İngiliz ve Rus noktainazarları arasında bir yakınlık hasıl olacağı — ileri sürülebilir. Bugüukü bu reka- bet veya görüş farkları karşı- sında muhakkak olan nokta Türk tezinin kuvveti ve ergeç her iki tarafı uzlaşmayâ, üze- rinde birleşmeğe sevkedecek biricik meyaneci bir prensip olduğudur. Hamdi Nüzhet ea Sıylı $ Köylerin kal- kınması Beş yıllık program hazırlanacak vetat-. bik edilecektir Köylerin kalkınması hakkın- da Dahiliye vekâletinden şeh- rimizdeki alâkadarlara bir ta- mim gelmiştir. Mühim olan bu tamimi ya- ziyoruz : *“Saltanat idaresinin her sa- hada olduğu gibi asırlara şa- mil ihmaline uğrıyan köyleri- mizin plânlı bir hareketle kısa bir zamanda kalkınması yeni rejimin ehemmiyetle üzerinde durduğu umdelerindendir. Nüfusun yüzde yetmiş seki- zini teşkil eden ve 40,000 mikdarında olan bu köylerin kalkınmaları için vilâyetlerin beşer senelik birer plân vü- cuda getirmeleri lâzımdır. Bu- nun tanziminde köy kanunile gösterilen mecburi hizmetler göz önünde tutulacak ve pa- radan ziyade iş ve ayniyata yer verilecek, alınacak para köy kanununun 16 ıncı mad- desindeki mikdarı geçmiyecek, aksi halde takibat yapılacaktır. Köy yolları inşasında bil- hassa kazâ mahalline giden yollar birinci derecede yapı- lacak ve program bütçe ile mütevazin olacaktır. Bundan başka mıntakavi birlikler vücuda getirilecek, bunda hizmet ve faaliyete: pa- radan ziyade ehemmiyet veri- lecek, azami randımanın elde edilmesine çalışılacaktır. Çalışma zamanları, ziraat za- manlarına gelmiyecek, — sene sonunda her Vali, mıntakası içinde yapılacak işleri bir ra- porla 'Vekâlete bildirecektir.., Evlenme Mezbaha muhasebecisi Ş. Çullu'nun kızı Muzaffer Çullu ile Burdur saylayı Halid Ona- ran'ın oğlu garbi Anadolu bağcılık enstitüsü şefi Mübin Onaran'ın evlenme - törenleri dün öğleden sonra belediye evlenme dairesinde parlak bir şekilde yapılmıştır. Evlenme töreninde İzmir'in ve Karşıya- ka'nın bütün güzide aileleri bulunmuslardır. Bu münase- betle bir çay ziyafeti tertip edilmiş ve salona şehir gazi- nosu caz takımı da — getiril- mişti. Evlenme töreninde bu- lunanlar yeni çiftin bu mes'ud günde geç vakte kadar dans ederek eğlenmişler ve yeni çifti tebrik etmişlerdir. Ana- dolu tahrir ailesi de bu mes- ud hâdise münasebetile teb- riklerini ve saadet temenni- lerini sunar. "ELHAM EKONOMİ : j Almanyada/'ihracat mah- Düşen Balıkçı sullerimizin satışları. ıDoktor Şaht'ın mühim beyanatı - Üzüm ve incir üzerinden satışlar. İhracat mahsullerimizin Al- manya piyasalarındaki son va- ziyeti hakkında Berlin Türk ticaret odasından şehrimizdeki alâkadarlara bir rapor gelmiş- tir. Bu raporda deniliyor ki: Umumt? vaziyet: Balkan'larda bir seyahata çıkan Almanya İktısad nazırı ve ŞRayhşbank reisi- doktor Şaht, Belgrad, Atina, Sofya ve Budapeşte'yi dolaşarak dön- müştür. Dr. Şaht bu dört dev- let makamlarile ticari ve mali görüşmeler yapmıştır. Dr. Şaht, geçtiği yerlerde matbuat mümessiilerini kabul ederek seyahatinin maksadı ve bilhassa Almanya'nın İktısad siyascti hakkında beyanalta bululunarak arsıulusal kapita- listliğin kendini bizzat yıktı- gını, Versay muahedesinin mil- letler arasındaki iktısadi mü- nasebetleri parçaladığını, ve bundan dolayı Almanya'ın ken- di iktısadi kuvvetlerine istinad etmek mecburiyetinde bulun- duğünü — söylemiş ve demiş- tir ki: — Ödeyebileceğimizin — ve kullanacağımızın fevkinde mü- bayaatta bulunamayız. Müba- yaatımızı da ancak müşterile- E.mizden. yapabileceğiz. Tek- mil dostluklarımıza — rağmen nakid tediyeler için vesaitimiz yoktur. Vasıtalarımız - yalnız ihracatımızdır. Binaenaleyh bi- ze mal satmak istiyenlerin de bizden mal almaları iktısadi bir mecburiyettir. Kuru üzüm : Hamburg kuru meyva pi- yasasında üzümlerde bu hafta mühim değişiklik ve yenilik olmamıştır. Ancak muamele- ler, bir hafta evelkine nazaran daha fazladır. Fakat buna rağ- men fiatler üzerinde yükseliş yaktur. Yeni mahsul üzerinden mua- melelere devam edilmiştir. Bu malların fiatleri de aşağı yu- karı geçen haftaki gibidir. İz- mir ihracatçıları eski mahsul- den 7-11 numara üzümler için yüz kilo başına derhal yük- leme şartile 12,75-18 lira tek- lif etmişlerdir. Yeni sene mahsulünden ey- lül ve ilk teşrin vadeli yük- lemeler için 100 kilo başına 7 numara içın 12,5 1lira, 8 numara için 13,5 lira, 9 nu> mara için 14,5 lira, 10 nw mara için 17,5 ve 11 numa- RA Telefon 2573 Bugün İki büyük film birden 1-ŞEN DUL Moris Şövaliye — Janet Mıkdonıl.d 2 - Beyaz Gömlekliler Klerk 1Çlebl: — Mima Loy Duhuliye 20 Kuruştur. SEANSLAR : 4.30 da Beyaz Görmlekliler, 6 da Şen Dul, 7.45 de Beyaz Gömlekliler, 9.15 de Şen Dul ra için 19,5 lira teklıf etmiş- lerdir. Bu fiatler üzerinden mühim satışlar olmuştur. İzmir mallarının 11 numara- hsı ayarında itibar edilen İran üzümleri ise gene idhalâtçılar tarafından 100 — kilo başına loke Hamburg ve ardiyede teslim şartile de 30 marka teklif edilmiştir. İncir: 1935 mahsulü üzerinden müameleler mahdüd . bülün- muştur. Fiatlerin düşük oldu- ğu bildiriliyor, Yeni rekolte incirlerinden muamelelerin de bu hafta fazla olmadığı haber veriliyor. Eski mahsul piyasa- sının gevşekliği tesirile idha- lâtçıların incir üzerinden mü- him işlerden çekindikleri tah- min edilmektedir. İzmir'den 1936 rekoltesi için alınan teklifler de ekstrima cehevin naturel inciri için 100 kilo başına sif Hamburg 9 lira istenmiştir. Kilosu - 60-63 ta- nelik emperyal'mal 10,5 lira, kilosu 55-57 tanelik süperiyör emperyal incir için 12,25 lira ve 52-55 tanelik ösles emper- yal incir için 13,5 lira teklif edilmiştir. Tayyare ianesi Erat maaşların- İdan alınmıyacak.. Erat maaşlarile küçük zabit maaşlarının, tayın ve aile zam- larının hava kuvvetlerine yar- dım hisseleri hakkında Maliye Vekâletinden Vilâyete bir ta- mim gelmiştir. Hava kuvvetlerine yardım vergisi hakkındaki 2882 nu- maralı kanunun birinci mad- desinin A fıkrasındaki hizmet mukabili yapılan bilümum te- diyeler, vergi mevzuuna alın- mış ve fıkrada (Maaş, Ücret, Tahsisat) tabirleri mutlâk su- rette zikredilmiş olduğundan Gedikli küçük zabitlere veri- len maaşlarla aile ve tayın zamlarının bu - vergiye tabi tutulması lâzimgeleceği bildi- rilgiştir. Ancak askeri Erat'a veflen paralar bir hizmet mu- kâBili olmaktan ziyade harçlık mahiyetinde telâkki edilmekte ve divanı muhasebatcada bu noktai nazar kabul — edilmiş bulunmakta olmasına binaen kanun hükmü askeri Erat'ın maaşlarına — teşmil — edilmiye- cektir. — Sporculara Üzüm hediye edeceğiz Berlin Olimpiyat müsabaka- larına gidecek sporcularımızla, dünya sporcularına Ege min- takasının — kiymetli — mahsulü üzümlerimizden zarif ambalajlı etler içinde hediyeler gön- E:krilmui kııırhştıı:ıylmııuş Bu hediyelikler, güzel am- balajlar ve jelâtinli paketler içinde Ticaret odası va Tariş tarafından kâfi miktarda ha- zırlanmıştır. Bu suretle üzüm- lerimiz için çok yerinde bir propağanda da — bulunulmuş A olacaktır. Denize : Boğulmak üzere iken kurtarılmıştır. Evelki gün Turan'da istas- yon caddesinde oturan Abdi oğlu Sadık, kayıkla denizde balık avlarken ansızın çıkan rüzgârdan kayığının devrilmesi üzerine denize boğulmak tehlikesile karşılaş- mıştır. Sadık, dalgalar arasın- da yüzerek kurtulmağa - çalı- şrken Uyanık gemisindeki mü- — rettebat tarafından görülmüş ve kurtarılmıştır. H. Posta- ları istasyonu Halkapınar sahasının keşfi.. - j düşmüş ve — Ankara - İstanbul ve İzmir arasında işliyecek hava posta tayyareleri için şehrimizde bir — is'asyon yapılz cığını yazmıştık, —| Vilâyetçe istasyonun Halkapı- nar'da Türkkuşu üyelerinin an- trenman yaptıkları geniş sa> hada vücuda çe'irilmesi mu- vafık görülmüştür. Bunun için — nafıa müdürlüğü ve belediye fen heyeti tarafından keşif ya- — pılacak ve keşif projesi Nafıa k vekâletine gönderilecektir. Soyadı Müddet dün Akşam bitti.. İzmir'de Soyadlarını tescil ettirilen aile mikdarı 25,000 i bulmuştur. Soyadlarının tescili için ka- nunen tayin edilmiş olan müd- det, dün akşam sona ermiştir. Tescil müddeti uzatılmamıştır. Dün Nüfus dairesine müracaat edip soyadlarını tescil ettiren- ler çoktu. Müracaat edenlerin ekseriyetini yabancı kayıtlılar teşkil ediyordu. İzmir'de henüz soyadımı tes- — cil ettirmemiş olan tek-tük ai- leler varsa da bunlar, kütük. — Terde yazılı âile mıkdarına göre hiçtir. ve soyadlarının İzmir'de tescili tam bir mu- vaffakıyetle temin edilmiştir denebilir. Bu muvaflakıyette Valimiz Fazli Güleç'in, mühim bir hissesi vardır. Çünkü epiy * — zamandanberi muhtelif daire- — lerden — muktedir ayırarak nüfus işlerinde çalış- memurlar — tırmış ve işlerin en seri bir şekilde neticelenmesini temin — etmiştir. i Dün akşam telgrafla kazâ- İ lardan soyadlarının tescili iş- leri hakkında acele istemiştir. İuqir'dnki tescil mu- ameleleri hakkında da bir is- tatistik tutularak Dahiliye ve» — kâletine gönderilecektir. M — v Ticaret yap- mak İstiyorlar.. Almanya'dan şehrimizdeki alâkadar müesseselere yapılan müracaatlarda mühim bazı fir- maların ıhlamur çiçeği, defne yaprağı, balı, tuzlu balık, üzüm, incir, fındık, krom madeni, VER ; üzerinden ticaret yapmak iste- malümat 4 j Ğ hurda maden, zeytin yaprağı — dikleri bildirilmiştir. , Ziyaret Vali Muavini Cavid düm Yunan konsolosluğuna ziyareti iade etmiştir. İ âl Haa Di M Ünver, 4