20 Ocak 1935 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3

ee Devlettilik Neâir,ı | KİREN Niçin Devletciyiz?|Tabı 2lâlardan — .— — Başı birinel sahifede — vermediği şeyleri ondan zorla, yani çalışıb çapalıyarak almağa derler. Tabiattan birşey istihsal etmek için çalışmak kifayet etmez. İstihsal —vasıtaları deni len alât ve edevata; meselâ topraktan buğday almak için sapana, çapaya, orağa ve bar- man makinalarına, buğdayı un yapmak için değirmene, bağ: dayı değirmene gütürmek İçin veslti nakliyeye, onu ekmek için tekneye, peneyde firma olduğu gibi değirmeni ve finmı Mmüvaffakıyetle — İşletmek — içia teknik dediğimiz umumi bilgi- Ye de ihtiyaç vardır. İktısatçılar #nun İçin İstihsalin anasırı ol- Mak Üzere çu beş seneye kiy: Met verirler: Tabiat, sermaye, sây, teknik Ve basiret, , Buğday almak için tarla itti- haz edilan toprak; demir, bakır, tltın, gümüş, kömür çıkarmak İÇin bütün levazımile bersber Maden ocağı, balık avlamak için deniz, şehir veyw köy, (Tabiat)ı, İstihsale yardım eden bütün *lât ve edevat ve mahsulün alınmasına kadaz — lâzım olan Mevuddı hatihlâkiye sermayoyi, Berek zihnt, gerek bedeni kuv- Vetlerimizi sarfeclerek çalışma: mız, (Sây) 1, Bu hususta lâzımgelen umumi bilgiler (Teknik)1, Ve her istihsalin, her ist'hsal teşebbüsünün meticesini ev ehden hesap ederek müvaffakiyeti” 1e- Min ederek muvaffakıyeti tem'ir! *decek ihtiyatkârlık ve uzun! Böreneklik de (Basiret) 1 teşkil | eder, İstihsal edilmiş olan bir mad- de üzerinde bu beş unsurun hlscesi vardır. Bu beş unsur *ğer bir ferde ald İse, yani toprak kendisinin, sapanı, orak Ve harman makinesi kendisinin ©lan bir adam, kendi bilgisi ve di emeğile bir mahsul vü- Süda getirmişse istihanl edilmiş tey de o adamın olar. Fakat zahiren doğru gibi gö- Tünen bu hüküm, bakikette değildir. Çünkü Semiyet dahilinde yaşamağa mec bur Olan İnsanın maddi ve ma- Bevt bütün kıymetleri cemiyet #tyetinde vücad bulmuştur. Ce- MİYet harfcinde tek başına ya- Yayabileceği farzolunun bir ada- Tin hiçbir fnsont kıymeti ola- farzedilemez. — Bötün Mezlyetlerimizi cemiyete med- Yünüz. Hiç kimge kendi ihti- Yaçlarını kendi kendine tetizl- mo kâfi bir kudrete malik de- :'_':.'- ıı2::& ki içinde cemi- bulunmayan tam fezdi bir mülkiyet ta avvur edi- &. Binsenaleyh bir ferdin Talik olduğu birşeyin gayri Muayyen bir. kışmı cemiyete Sittir. Bu kısım cemiyete öden: Medikçe ferd için hiçbir. mal, Meşru addolunamaz, — Bu gayr / Müüyyen kısmı cemiyetin ihi 4. Yâcı tayin eder, İşte cemiy et ilnı!Ieııuı tayin ettiği bu gö yri Müayyen kışım mühtelif vergi- Tet geklinde meydana çıkar. Şimdi (Say) in, yani çalaş Mania temin ertiği faidelere Böre, Oktisap ertiği —şekilleri Srzedeyim : Fatdesi başkasına alt olmak işlenilen işe (Hlzmset— Tervice) faldesi gene kendine olmak üzere işlenen İşe, Kendi işini kendi görmek) Resi m Alın mıyacak.. | ——— Dük kün ve ticaret evlerinin tabelâl arına, sahiblerinin — soy- adların an eklenmesinden ötürü bazı ) rerlerde yeniden — damga resmi — alınmak İstenildiği Ma- liye B akanlığınca anlaşılmıştır. Bakan bıktan Valiliğe gelen bir bildiri mde bu levhalara kanun mucib İmce sahiblerinin yalnız soyadi arımın eklenmesi levha. ların değiştirilmesi mahiyetinde olma: Jığından — bundan — ötürü yenlilen damga resmi aramıl- ması lâzım gelmiyeceği — bildi. rilesiştir. Y&&m . 7 b Bir Minder Yanrlı Dün gece 20,50 de Beyler sokağında İstanköy ba, mamı sokağında İmam bu ncı- larına «id şoför Nusret'in “müs- teciren oturduğu 33 nurmaralı evde yangın Çıkmıştır. Derhal yetişen kamşular ve İtfalyo eteşi hiçbir hasara mey- | dan vermeden söndürü tüştür. Ateş, mangalda — bulunan — ateş. lerin kıvilerm yaparak — yanım daki pamuk minderi t muştur. masından ve çıkmışyalnı z mitder, yandığı balde söndürü İmüştür, . sant .. Karşıyaka'da — Soğr ikkuyu'da ordu tokağında Girlt H Müstafa g oğlu Bay Hasan'ın 8 8 numara- ik evinde yangıa çÇi kmış İşe de yetişilerek söndürül müştür. Yan gn mütbakta — yer nek pişirilir- h on bacadaki ku tamların ateş alı tasından çıkmı ştir, Ev sigor- taer, tdi. Et Fiatleri — Neden Wükseldi? Afyom'dan. — İzmir'e taşınan hayvanlar ovagon — başına 275 Hra taşıma - öcreti alinması hak- kında — dov Jet - demiryollarınca yükseltilen tarife et fistlerine de tesir — etmiştir. Evelce 40 kurüuşa — setilan koyuün eti 50 koruşa fırlamıştır. Belediye başkanı hayat balılı ğitaa tesir eden yer ç L L fenin ceskisi gibi 75 ' fraya in- dirll mesi için teşe' söniüd b lanr gaştı Neşren Hakaret Davası Izmir Postası Davası Ye- niden Görülmektedir. ———aarraa » <a ça — Tüccardan — Hocazade Bay Ahined, Kırkağaç'lı Bay Kâzım, Bay — Sabri Süleymanoviç — ve Şerif Rıza halefleri samıma Bay Selâhiddin'i neşren tahkir etmekle eski İmir Ticaret Pos tası gazetesi sahibi Bay Halil Raşi d aleyhine açılmış olan ve evelcs bersutle neticelenen da- v& gın temyiz —mahkemesince D akzedildiğini yazmıştık. Nakız üzerine dün öğleden sonra Asliyecoza'da duruşmuya tekrar başlandı. Hâkim yerinde Bay Yümni, iddia yerinde Müd detamumi başmusvini Bay Ali Rıza - bülünüyordü. — Süçlününa vekillerinden — yalnız. avukat Bay Halid Natık gelmişti. Da: vacıların — vekili avukat — Bay Biastafa Münir de yerinde idi. Evvselâ Temyiz mahkemesi- nia oDake kararı okunda. Bun da bir kışım — şabhitlerin 7 8.054 taribli — gezetedeki — neşriyatla davacıların kasdedilmiş oldoğu- nu röyledikleri işaret edilmekte ve Temyiz mahkemesi; Bay Halil Raşid'in beraet kararını bu noktadan naksetmekte yeniden —terkikat — yapılmasını istemekte idi. okunduktan ve Karar sonra müddelumumi — muavinl —Bay Ali Rize; naks kararına itba edilmesini, avukat Bay Mustafa Münir de naksın tamamen vârit olduğunu ve tetkik edilmesini letedi oDU göre Hakim; suçluya söz verdi. |Çi | n z Bay Raşid Hulit: Şi irketi ve be-'ıediye Evelki hükümde 1acar “îmgu. tirk edilmesini İstiyorum. Dedi, akkında şirkee — ,, b bel Bundan soura de vekili Halid :;"_"":' GÖ “üşmeler "“î'ğ' FU tir. Ket'i üşmel N Natık şunu söyledi: Kİ ıömm:_. anlaşreanın yarın. — Temyiz mahkemesi yük- | , y TU Kabli. “ oladağ sek mahkemenizden verilen be: B ted'r, rast kararım bozmuş balamı- |#9U F A'v'i Acaba yor. Ortada mahkemenin (bir takdir salâhiyeti vardır. Görü;| | yorüuz ki temyiz mahkemesi bu noktaya dokunmuştar, Biz çlın. dilik fazla birşey söyliyecek & giliz. Ancak söz mevzuu bozma kararına oyulup v mak lâzımgeldiğini c dalsamızın — esasına taallük etliği ve / landuğumuz içir üzerinde hazar” & olan yulmar geti mü: ve özüne 1 hâdise delilleri ianınak üzere kısa :('ı"u:_’“"h' verilmesini - dile- n ':"' semece ba dilek onandı ve Ö" aruşma ayın yirmidördüncü —u—maç” Tşamba gününe bırakıldı. Narlıdere C' yarındaki Cinayet N asıl Olmuştu?.. Yerinde Te'ikik Tapıldı. Daha Bazı Şah'.tler Dinlenecektir.. Narlıder.e / köyü — yakininde kasap ? Aarstrfa'nın bahçesina giden — şafida pasa kurup gece bir V azoçusuna misafir gitmiş '“":' 'kasap Mu stafa'yı öldür. me' e suçla Bektaş oğlu Hasan oğla İbrabirz'in durüşmala- MA dün ağırcazada devam edilmiştir. Göçen dürüşmü - celselerinde mehtulün karısı bayan Zebra ile kızı; vek'a gecesi — köyde Ahbas ağanın evine misafirliğe gittiklerini, bahçedeki çardağın önüne alevi — kısılmış bir kır feneri asmış olduklarımı, Abbas l ağanın evinden çıkıb — çardağa ile r saRe e eaamaan aa giderken yolun kenarında bir çalımn ardından çifte tüfeği ile üzerlerine ateş — edildiğini, du.- | man İçinde kaldıklarımı ve du- Man arasında kocastı —Müstafa- nn yaralanıb yere - düştüğünü gördüklerini, ayni — zamânda Müstafa'nın — ölüb ölmediğini salamak için çalıştığım ardından başını çıkarıb bakmakta - olen İbrahim'in de başinı görmüş olduklarını söylemişlerdi. Saçlular; vak'a gece oldüğü için karanlıkta orada kimsenin görülmesine imkân olmadığını iddia etmişler ve bu iddin üze- rine mahkemece vak'a yerİnde mar yazına Olar” & (İhtidam —Se Ser wir) İnir esine kendine akt oli sak ÜY ere başkasına İşletilen işe ,-de Çİstihdem— ekapolitation) & grler. İhtiyaçların mahdudiyetinden, İş bölümünün henürz teessüs et- ınıııılı' olmasından, daba doğ- rusu medeni bir halin mevcud bulanmamasından dolayı ibtidai beşeriyette “İhtidam,, cari idi, Yani bherkes kendi işini kendi görürdü. Bugüokü nakıs ve Kdealinden inhisam etmiş olan olan İnsaniyette istihdam ele- temi cereyan etmektedir. Yani, herkea mümkün olduğu kadar kendi menfeali İçin başkala- rını çalıştırmaya mütemayildir. Atideki mükemmel İnsaniyet âleminde ise “ Hizmet ,, cari olacaktır. Yani berkes başka- larına faideli olmuya çalışacak ve insanların ferdi kıymetleri ifa etilkleri bizmetlerle ölçü- tekâmülüne hasretmiş olan en büyük ölimlere, küşiflere, muh- terilere, san'atkârlara bulabil. | diğimiz «n kıymetli kelimei tazim “Hâdhmi insaniyet,, değil midir? Müteveffa Fransa relsi eğömhurunun — tabutu — başında eu ihtiyar Franam senatörünün; — Ey Fransa cümhuriyetinin en büyük hizmekârı! Diye hitab ettiği düşünü lürse bugün İstihfaf — ettiğimiz ba “Hizmet,, kelimesine izafe edilen — hürmetin büyüklüğü unlaşılır, Müşterek bir gayenin husu- lüne eai olan mütenasık - (Cor- | otoritesi ve hürriyetin iktısadi etmiş olan İnseniyetten İetikba- Hia mükemmel ve mütekâmil Hüsatiyetine sevkedecek — olan bir rejlmdir. Bakınız, niçin? Ferdi bürriyet İle cemiyetin bir şekli olau şabsi mülkiyet He içtimsi mülkiyet arasındaki tezad, bütün bir İnsaniyot ta. Tibinin benüz halledilmemiş muaddi! bir mes'elcsidir. Tabit ben burada bu mes'elenin halli ile meşgül olacak — değilim. Yalnız şimdiye kadar bunun halli için düşünülen fikirleri, ileci sürülen iddlaları, noktai nazarları, muhtelif faraziye ve dömte) hizmetlere ef'ule - (Fo- netlon) derler. Bundan dolüyı devlet memurlarına (Fonetlona: ire) tesmiye olunur. Gene ayni sebebden dolayı hayatı uzviyede cereyan eden ef'ali mütenasika- ya da (Fonetion) denilmektedir. İşte, mevzüumuz olan dev- lecektir. Hayatlarını cemliyetin refah ve sandetine, terakki ve Bazariyeleri tetkik edecek ve devletçiliği haklı Bgösteren — de- Blleri ve aleyhinde- serdedilen itirazları ortaya koymıya - çalı şacağım. İktisadiyat taribinde zaman uyu IĞ öl ları SUU AM C 8| zli Dogum km V. S. Gösli doğum, ölüm ve ey. Hme yak'alarının cezasız ola- ral t nüfne kütüklerine yazılma. ©1 me 1 heziren 1935 taribine ki der tzatıldığı — bakkındaki Yya Ba gelmiş ve Nüfus müdür. ::l Bü bu yasaya göre masw - ndi üiı lerim. Güzel Yazılar | Öz dille nazım yazmak t bizçoek — denemeler — yapıhyor! Doğcusu dea budar; bir Türk', Sit görüş ve duyüşun yarı srapça, bir bölüğü farisice, di 8er parçaları da Türkçe bi dilin anlatılması kadar saçma bitşey olamaz. Evelce nazım- Ki “ençereleri Kırmışlar.. aszirliksız buj Ye başlamıştır. H lavagazı m Taşlıyor? Kestelli mahallesinde Karan- bir zamandanberi taşlanmakta olduğunu yazmıştık. Zabıta; evi taşlıyanları kat'i olarak mey: dana çıkarmak için bütün ted birlerini almıştır. Evelce bn evin komşularından şübhe edil. miş ve evin erkeği mezaret al tina alınmıştı. Fakat suçu sabit olmadığından — kendisi aerbest bırakılmıştı. Şimdik!i halde evin bütün pençereleri kapalı tatul. maktadır. Taşlanan evin hemen hemen bötün pençereleri kırılmıştır. Atılan taşlar dahba ziyade gün düz astılmaktadır. — Ev eabibi Üzüm tüccarı Bay Mebmed'dir. Kendisl berkes - tarafından iyi tanıdmış. — kimse ile — kuavgalı olmuyan bir zattır. Bu meyanda cin, peri ma tetkikte bulunulması için va- kuf ehlinden müörekkep bir he- yet teşkil edilmişti. Ba hbeyetin vermiş olduğu tepor dünkü celsede okundu. Kaporda yapılan tetkikte vak'a yerinde söylendiği gibi çalılığın ardından — başmımı — çıkaran — bir adamıb tamamile görülebilece, zikrediliyorda. ğ Rapor — okundüktan — sonra beş müdafaa şahidi dinlendi. Bunlardan bir kmı Hasan'ı, bir kısımı da İbrabim'i — vak'a gecesi başka yerlerde görmüş olduklarımı söylemişlerdir. Gösterilen — bazı şahfdlerin daha dinlenmesi için daruşma- bin devatmi başka güne bira- kıldı. lek vardır. Bunlar arasında İ mi bir. kıymeti baiz olmadığı cihetle bir mezheb addedilmiyoe de lâyık olmıyan merkantilizm- den bahsetmiyerek tarih sırasile ve tekâmül derecelerile en kı- demli bir mezheb olan fizyok. ratlar hakkında birkaç söz söy- liyeyim, İsminden de anlaşılacağı vee- bile fisyokrasi, istihaalin yu: karıda saydığım unsurlarından yalmız “Tabiat, & atfı ehem. miyet eden ve diğer #nusıra hemen hemen hiçbir kiymet Yermiyen bir mezbebdi. Önsekizinci asrin ortalarında toprak, yanl tabiat, tamamile hükümdarların, prenslerin mül- kü olduğu ve bütün devletlerde mütlakiyet rejimi cari balün: duğu cihetle, wrf toprağın İa. hisar altında bulunmuş — olma. zaman hüküm süren ve ' hepel- nin kendisine mahsus iddinları, letçilik rejimi, bizi " bugünkü nakıt ve İdealinden — inlılraf Yi bükümleri, mazeriyeleri bulu. nan bir hayli mezbheb ve meş. tından — dolayı — fizyokratların önı ami ehemmiyeti vermiş olmaları baksız değildir. — Devam Edecek — hık sokuğında 24 numeralı evin salları da savrülmıya başlamıştır. ——— ların — değerini, halk dilind ösak yazılmaları İle ölçerlerd Kim en çok yabancı, duya dık, yakası açılmadık, kelima.| heangi ozun ler — yazar, iklşi Stünln Gdevri | sökülmemiş bir terkip kulla. nırse, onda bir olgusluk ve bir bilginlik ve san'at gücü görülürdü. Akılları sıra (Yük.' sek ilhamların doğuşları) deni- len b çeşit yazılar, adi bir taş. yığıdına benzetllen halkın dili ile anlatılmak gerekti.. Belki duymuşsunuzdur: > ö Bir gehrin piskopor olmuş. | (Derssadet) yolandan, yerine b piskopon istenecekmiş. —Bu di | lek bitiği şöyle yazılınış: — Senini vefireden berl şebe. rimize iplekoposluk etmiş Petro namı keşişi dalâlet ka- rin bu kere zirü zeberi ke'rı nayabi. cahline — sefer etmel ipiskoposloğu mütsallik ümuru batıla.... ilh.., Ve devam edilerek: — Tariki müntehayı — dalâ. lete bir rehmüma olan Metce- | polidi makamı aleyhinnan vel- | V badit... ü Diye — yazılaış., Va bu tez: kere taktiri mucib olmuş.. Lal 4 bokt bü nesnenin — bulüsası — şudur: 4 Uzun zamandanberi Hiristi. — yan cemaalinin piskoposlauğunu yapan papaa Petro öldü. Yerine — münasibinin gönderilmesini yal- Varırız.,, * Bu kadarcık basit bir şeyin san'at nan altında - sokalduğu — şekil, o devrin san'at telâkki- — #İnin ve edebiyatta bağdaş ku: — ran geri zihniyetin eteri #di. — Şimdi milli varlığı dil, daygu, — tarih bakımından — sapa sağlam — bir yapı olarak kurmiya oıb—,' mrken Türk — san'atkârlarının, — Türk — yazıcıların, , ediplerin relünün çok büyük — olduğunu urutmamalıdır.. 4 Benim gözüme çarpan şudur: — Bazı ozanlar ve — tarihciler, — södece yeni kelime kıllın-K, özentisine saplanmışlardır. Bu- gün belk — dilinde kullanı A grmndere aygan ve kötü Türk — olad kelimeler dorürtcn onlara — başka lehçelerden kargılık arır —— yorlar, Osanlar dergide, parlak, cana, kuluğa yakın gördükleri yirmi otuz kellme İle — kalimı kurabilecek beşoca deyimi ba: küğıda yazdıktaen sonra nezun — larımı kaleme — alıyarlar, — Bu, — yanlışur, zorakiliktir, tasanın- — | dur. Kaldı ki, bagün —arusnun t dar çerçivesini parçalamışızdır, kafiye bakımından de genişlik — | yardır. Bilmeliyiz ki —ulus di. lindeki kelimelerle güzel, de- — | ğerli nazımlar yapılabilir. Araya birkaç yabancı karışırsa onlar da yenilerile değiştirilebilir. Ba de- — | vemeler içinde göze alacağımzı, a yeni Türk san'atını kurmak, — yent ve milli karektere uygun — orijinaller vermektir. Asıl amac — buradadır. Orban Rahmi