28 Aralık 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

FRANSA F harbi nasıl rübelere ve aldığı derslere göre yeni kaybetti ? bir-müdüfan sistemi kabul etmişti Bu sistemin karakteristik hususiyet eri de kapalı istinad noktaları idi. Yeni Alman taarruzu karşısında Somme cephesi yıkıldı KUŞ BAKIŞI: SOZUN GELİŞİ Bobstillerden sonra: Paket yırtıcılar AA odalar birbirini takip ediyor. Rağbeti umumiyeye mazhar olacaklarını sünrlarken nefreti umumiyeye maruz kalan zavallı oBobstillere karşı açılan mücadele henüz sona erme den, kıyafet itibarile Bobstile benzememekle beraber kendilerine bir Amerikan edası yakıştıran bazı delikanlıların £ sigara içmek itiyadında olanları arasında yeni bir moda süratle yayılmaktadır. 21 çocuk anası | Arasta gazetelerde çok çö Guklu ailelere hakkiyle yardm edilmediğine dair yazilar görü- Tür, Meğer Fransada da vaziyet bundan pek farklı değilmiş. Fransada Loir nehri kenarında Chatsau du Loir isminde bir köy ağır zayii uğramalarına rağmen solda birkaç kilometrelik bir köprü başı kurmağa muvaffak olmuşlardı. Ferdas 10 haziran günü, birçok tanklar bu köprü başından ilerye atılmışların da general Buiston'un kumandasındaki zırhlı bir grup ta- rafınden yapılan mukabil taarruz ile geriye (o püskürtülmüşlerdi. — Fakat bu müzafferane mukavemete rağ- men Altinci ordunun Marne Üzerine ricati, müdafaa hattının 10/01 ha- tansiz kumandanlığı, evvelki İPiyade kuvvetleri, köylerde, koru- lirda ve çifliklerde mevzi alıyor- du. Buralarda yerleşen kuvvetler, kuşatıla ve hattâ düşman arabaları tarafından geçilze bile mukavemet- le mükellef bulunuyorlardı. Bu mu- Fransız Bu tip tanıdıklarınız varsa kı .endilerinden bir sigara isteyiniz: vardır, Bu köyde Auguste ve Ellerini ceplerine atarak size uzatacakları sigara paketlerinin, mutat şekilde açılmış olmayıp, bir sardalya kutusu gibi, üst ka- paklarınm yırtılmış olduğunu hayretle göreceksiniz. Bizim sigaralarımız kutular (o içindedir. Açılacak tarafına yapıştırılan İnce kâğıdı tırmmağımızla çizdiniz mi kutu hemen açı- hverir, Sigara paketlerini bu şekilde açmak daha kolay olduğu halde, hem zor, hem de tütün parçalarının cebe dökülmesine sebep olan şu paket yırtmak usulü nereden çıkmış? Bunun manası ilk bakışta anlıyamıyacağınız kadar derindir. Paketlerini böyle yırtılmış olarak size uzatanlar demek istiyorlar ki: o— Ben eskiden yalnız Amerikan sigaraları içerdim. Harp yü | zünden Camel, Chesterficid, Lucky Strike gibi içmeğe alıştığım Amerikan sigaraları şimdi memleketimize gelemiyor. Türk siza- raları içmeğe mecbur oluyorum. Kâğıd keseler içinde “bulunan Amerikan sigaraları üst tarafları yırlılmak suretile açılırdı. Alışkanlık yüzünden şimdi bizim siçara “paketlerini de yırtarak açmaktayım!. Paket yırtıcılar işle bu cins ismi geçen Amerikan sigaralarını hâlinde bile görmemişlerdir. Çünkü fiatleri 90 kuruşla 120 kuruş arasında idi, Amerikan edalı delikanlıyi «eskiden pahalı sigaralar içen bir adam» gibi gösteren paket yırtmak modası da süratle yayılacak- tar. Zira kalitesi türk tütünlerinden pek aşağı olan Cameli içmek züğürtler için zor, fakat 11,5 luk paketi yırtmak kolaydır. Bobstillerden sonra paket yırtıcılar) nn 11mm 7 NELER Si-BVor Beklenilmeyen servet Bir Macar talebe, Romada hiç ak-) Undan geçmeyen bir mirası kavuş-| muştur. Budapeşte üniversitesinde fel sefe okuyan bu talebe 17 nel asır İtal- yan felsefesi hakkında vesikalar tap- İamak üzere Romaya gitmiş, papalık kütüphanesinde tediikiere başlamış. tir. Talebe burada, uzun #önelerden- beri el sürülmemiş bir kitap bulmuş ve bu kitabı okumsğa başlamıştır. Kitabın bir yerinde iki sahife ara» sında şöyle bir kâğıd gözün «Bu kâğıdı bulan Roma hukuk mahke- mesine müracas*in 5 şubat 1184 tarih. «öpeği Japonyada bir köpeğin osadakatını Yıktilatmak için tmctan bir madalya © bazilmiş ve bu madalyanın ilk bast- Yanları imparator !l& imparatoriçeye verilmiştir. Badık köpek Hachiko adındadır. Efendisi Tokyo civarında bir kasabada © çalışır ve hergün bu kasabaya şimen- » diferle giderek akşamları gene şimen- 5 diferle dünermiş. Hachiko sabahları efendisile birlikte istasyona gider ve e m Insanların büyüme ve ihtiyarlama devirleri kadar sürer. Bundan sonra büyümekte | | gene erkekler kızları geçerler. On sit |i Alelümüm insan yirmi beş yaşına kadar neşvünema bulur. Fakat bu tabii kaldenin istismalarıda vardır. Birçok insanlar otuz yaşına ve hattâ daha fazla yaşa kadar büyürler. Sönira insanların “ örxek ve * kadm! einsleri arasında da büyümek inkişafı | hususunda mükilm farklar vardır. Er-| kek çocuk on bir va oniki yaşına ka- dar kızlara nazaran daha iri ve ağır) Olur, Bu yaştan sonra kızlar daha se- Fİ neşvünema bulurlar. Pakat bu #eri| neşvünema devresi ancak 16 yaşına) | yakında p züppelerdir ve çoğu yukarda içmek şöyle dursun, belki paket Şevket Rado di ve 142 numaralı dosyayı aramalıdır.» "Talebe mahkemeye müracaat etmiş) ve dosyayı buldurmuştur. Doğyanın içinde bir vasiyetname çıkmıştır. Va- siyetnimede kilalını İlk dkuyan ve bu #uretie unutulmasına meydan ver- meyen kimseye bütün parasını töberrü etiği bildirilmektedir. Bu pars büyük bir servet olmamakla beraber gene ha. tırı sayılır yekün tutuyor, Genç talsbe' lira kavuşacaktır, İK şi müellifin gerek bü Kitabını, gerek diğer eserlerini yen'den. bastırmak olacaktır. n sadakati onu uğurlarmış. akşamları da avdeği saatinde daima Istasyonda baban efendisini karşılarmış. Bir gön töpeğin sahibi bir kaza pe“ tcesinde ölmüş ve akşam üzeri avdet etmemiştir. Hachiko geç vakte kadar beklemiş ve efendisi gelmeyince yal- nca eve dönmüştür, O günden sonra ik' sene köpek hergün akşam üzeri istasyona gitmiş ve bir akşam perişan bir halde eve dönerken bir kata n c#sinde ölmüştür. yaşından sonra kızın vücud ve skleti ehemmiyetsiz derecede arttığı halde erkekler süraile ağırlaşır ve büyür. 25 yaşından 55 yaşma kadar iisan- lar işin heşvünemada tevakkuf devye- si vardır, Lâkin müstesnaları hariçtir, Irsan vücudü amenk 60 yaşından 501- ra çökmeğe başlar, Bu da amudu fi- karinin eğrilmesi İle tesahür eder, İh- tiyarlaşanların bay ve basları dört buçuk santimetreye kadar küçülebilir. GÜNÜN ANSIKLOPEDİSİ Ölümünün dördüncü yı Idönümü münasebetile Mehmed Akif Yarm şair Mehmed Akifin ölümü- nün dördüncü yıldönümüne müsadif- dir, Bu münasebetle kendisini sevenler kabrini ziyaret edeceklerdir. Mehmed Akif, Fatih müderrislerinden İpekli boca Mehmed Tahir efendinin oğlu- dur. 1873 de İstanbulda doğmuştur. İstanbul mülkiye idadisinde orta tah- silini bitirmiş, sonra da, mülkiye bay- tar mektebinden birinci olarak çık mıştır. o Meslekini, 1908 İnkılâbında terkederek hayatını edebiyata ve fi. mi meşguliyetlere vakfetmişti. Halkah siraat mektebinde, mülga Darülfünün edebiyat fakültesinde edebiyat mua? Ymliği yapmıştı. Bir aralık, vazife Ye, Arabistana ve Almanyaya gönderil- miştir. İlk Büyük Milet Meclisinde Burda mebusu idi. Bilâhare Mira ve oradak! üniversitede mürekkeptir. Bunlardan altası İstan- bulda sonuncusu da Mırda basılmış- tr. Mehmed Akif Kurası da tercüme etmiştir. Arap ve İran dillerini pek İyi bilir- Augustine Coürtier isminde bir karı koca 15 çocuklarile birlikte küçük bir evde oturmaktadırlar. Auguste Courtlen 52, karısı 46 ya- şındadır. Şimdiye kadar 20 ço- cukları dünyaya gelmiş, beşi öl- müştür Auguste ve Augüstine 912 s6 nesinde, yani 28 sene evvel ev. lenmişlerdir. O zaman güvey 24, gelin 18 yaşında idi. Dokuz ay sonra, cukları dünyaya gelmiştir. Bun- dan sonra hemen her sene bir ço- | Jeukları olmuştur. Çocukların idoğum tarihleri şudur: 912 kız, 915 916, 917, 918, 919 erkek, 921 kız, 922 erkek, 92: 924 kız, 928; 927 erkek, 928, ayn! sene içinde bir se-| kavemet adacıkları, muharebe için İlânimgelen bütün vesait ve alâtla yani tank dafi silâhlar, hafif top- lar ve maytlarla teçhiz edilmişlerdi. Bütün münakale hatlan tamamile kesilse bile günlerce dayanabilecek- lerdi. Gerilerde ihti menler. arkada met adacıklan ile muvasalaları tutulan tü- kalan mukave tarafından üsleri kesilmiş ol man tanklarına mukabil taarruzlar- da bulunacaklar ve bunlan saffıharp armağa ve tahribe çal-| bu tertibat, mukabil ta. | esini temin edebilecek | da ihtiyat kuvvetleri te-| İdarik edermemişlerdir. - Bazı istisnat| haller hariç, düşman tanklarını zaptettikleri topraklardan £ tardet- mek mümkün olamamış ve arkada kalmış olan istinad mevzileri, yiye- cek ve mühimmat yokluğundan 931, 933 kız, 934 erkek, 936 kız, |dürmüşlerdir (937, 940 erkek. Çocuklarımlan — ikisi çocuğu vardır. Şimdi! bu, Alman- yada esir bulunuyor, evlidir. | i Bunlardan 915 tevellüdlünün iki| Son Alman hücumu (5 - 11 haziran) Almezler, 5 haziranda tekrar h geçmişlerdir. Bu o hücum cephe boyunda denizden cuina bütün 15 çocuk babası olan Augusle| Âillette kanalıma ve Aisne'e kadar| Courtien tarlalarda gündelikle çalışır, Günde aldığı ücret 10 franktır ki bugünkü kursa göre 25 - 30 kuruş demektir, Bu para- nın âz olduğundan bahseden bir muharrire Auguste: — Bizim köyde tarlada çalışan işçi yevmiyesi bu kadardır... ce- vabını vermiştir. y Bu aileye“ hükümet şimdiye kadar yalnız geçen nisanda 125| uzayan sahaya teşmil edilmiştir. Alman hücumu, Peronne önünde, 118 mayısta şehrin O cenubunda İSömme'un kıvrıldığı noktada zapte- dilmiş olan köprü başından başlı mıştı. Almanlar, bu hücumda hattı İharbe: birçok zırhlı tümenleri * sürs| Almanların başlıca gay- sarfettikleri nokta da büz İmüslerdi retlerini İrası idi. 3 haziran öğle vaktinden beri Al- man hücum arabalari Fransız mev- zilerine bir ok gibi girmişlerdi. Ar- frank mükâfat vermiştir, Bere-!kada kalan Fransız istinad pöktala- İket 921 senesinde, aile henüz 6'rı musnnidane bir mükevemet gör çocuklu iken çok çocuklu ailelere | (eriyorlar yardımı eden bir cemiyet bir mü-! küfut vermiş, bununla küçük bir Dah garpte, —Ami an tank dalgaları Fran- ie girmişlerdi. O günün ev ve bir miktar bahçe satan Al-| akşamı bütün Somme boyu bırakıl mışlardır. Şimdi bir kısım yiye-'mış, akşam 19'a doğru iki büyük ceklerini bu bahçeden temin edi-/ Alman zırhlı kolu Roy ve Morevil'e yörlar, 2 Madam Courtien şimdi hâmi- ledir, Bir müddet sönra 21 inci|ren günü de devam etmiştir çocuğu doğuracaktır. Bir kraliçe bir erkek çocuk doğurdu di, Fransız ilsan ve edebiyalile de birj” bayti uğraşmıştı, marşının #üftesini de Mehmed Akif yazmıştır, Eski futbol ajanı Hasan Kâmil tekrar vazifesine gelecek Vefa - Pönerbahçe maçı hakeminin ceza heyeti tarafından iki ay boykot- landırılmasını kendi vazife ve salâhi- yetlerine müdahale addederek vazife- #inden istifa eden futbol ajanı Hasan Kâmilin yerine Nur Bosutun iha! edildiğini yazmıştık, | gülse İngilterede Lowlsa Gibbans isminde genç bir kız birkaç sene evvel güzel- Wir müsabakasına girmişve güzeli Yanliresi olmuştu. Sonradan bu kızın ağır ve düsiz olduğu anlaşılmıştı. LO- £ olmakla beraber çok mü- varmıştır. Alman hücumları ertesi 6 hazi- ir, Alsne ile Oise arasında Alman hamlesi Soiason istikametine tevcih ediletek | inkişafa başlamıştır. | Altıncı orduya kumanda etmekte olen general Touchon kılaatına yaplızdığı şiddetli mukabil hücum” İara rağmer, sarsılmış olan müdafaa hattını, Aisne nehrinin cenup sahi- line çekmeğe muztar kalmıştır. Somme Pdronne üzerinde ile Amiens önünde vaziyet değişmemiş ike de Amiens ile deniz arasında uzayan bütün müdafaa hattı hücu- ma dayanamamış ve en sol cenahta İngilizler, Bresle'de güçlükle mevzi tutabilmişlerdi. Gerek Aisne'de, gerek Pdronne ve Amieşs istikametinde ve daha garpte Alman hamleşile gerida Kal mış münlerid istinad noktaları mü dafileri, 5 haziran sabahından beri, kahramanca mukavemet ediyorlar ve son fişeklerini sarfediyorlardı. Her tarafta bu istinad. noktalarını kurtarmak ve düşmun tanklarını ge- İri püskürtmek için mukabil hücumi- lar yapılmış ise'de “düşmanın ded ve malzemece büyük üstünlüğie kar- syılaşmıştır. Bütün Somme cephesi yıkılıyor İ bazirande Somme cephesi ta- mamen yerinden oynatılmış, sökül- müştü. d'Hormoy ile Poix köyleri aresında iki Alman zırhlı tümeninin hamlesilk 15 kilometre genişliğinde bir gedik açılmıştır. Bu iki Alman zırhlı tümeninin tankları cenup isti- kametinde, Forges - les - Enux ve! JRoun'e doğru yollanna devam et- 'kemmel dansederdi. İy! ata biner ve | mişlerdir. balıklar gibi yüzerdi Geçen sene hürpten <5 evvel bir be. da Fred Harliag kminde biz genç Lonisa ile tanIşmış, gen: Kin güzeli. Zine, sevimliliğine Hayran olarak, & dar ve dilsiz olmasina rağmen, kendi- Sile eylenmişii. O zaman bu İzdivaç örlükçe ceza talimaina- mesinde yapılan bir tâdilât badema Kkakemlerin haker k Kn sının dahil olacağı bir heyet tarafın- dan cezalandırılacağını !cab ettirmek- tedir. Bu vaziyetten sonra eski futbol aja- su Hasan Kâmilin eski vazifesine tek- rar geleceği ve Nuri Basutun da ha“ Mehmed Akif 1908 Inkılâbından ey- vel Serveti Fününda (Bedayiwicem) a nda İran edebiyatından neşreğti, Bunların bazıları dur ve nasımdaki erişilmey onlarda, bile kendini gösterir. Meşrutiyetten sonra dini, içtimsi, &h- Miki mahiyette makaleler neşretsi Mehmed Akifin en esaslı estri (Ba- fahat) ismini taşır ve yedi kitaptan kem Kemitesinde çalışacağı haber alınmıştr, ener. İ İngtiterede mühim bir hâdise olmuştu. Genç kadın şimdi bir erkek çovük do- ir İ 4 Darlişşafaka mezunlari Kurumun- dan: İdare heyetini yenilemek Üzere | 90/12/040 pazar günü snat 10 da Emi- sönü evi binasında fevkalâde “toplantı yapılacağından Darüşyafaka ser z hların . gelmek Onuncu Fransız ordusu ikiye ya- rılmaş, Aumale ile deniz arasında bulunan bütün birlikler (takriben 3 lümen) garp istikametine atılmıştı, Bu muvaffakıyetleri istismar eden Alman ordüsu ayni günde Soisson ordularinin vaziyeti gittikçe fena- zirar gecesi Reims'in şimaline çeri alınmasını icap ettitmişti. an sabahı Alman taz- yıki bütün cephede devam eden Neufehâtel'der ve Berry - au - Bac'dan Reims istikametine doğru ileri saldırmışlardı. Reims şehri düş- müş, ve dördüncü urdu, gün bular- ken Marne üzerinde Reims dı Sommepy - Manthois hatlinda yer- leşerek altinci ordu ile irtibat Fransız ordularının vazi- | isen — çi eğ ON yeti gittikçe fenalaşıyor (batia bulurmak için sol cenahim 8 -1v»l haziran arasında, Fransız | Granpre ve Dun - Sür - Mewse Üze- ordularının vaziyeti fenalaşmaktan |tine uzatmıştır hali kalmamıştır. 11 haziranda yani 11 haziranda askeri son Alman taarruzunun başladığı z vaziyet tarihten alu gün sonra bütün dafaa tertibatı, yarılmış, Salt Fransız ordusu muharebe hattının bir ucundan öbür ucuna kadar za laşıyordu, merkezde Almanlar Seine neh- rine kadar varmışlar, köprü başılari kürmaşlardı örme, ve mü- üst İkıyısinda köprü başıları kurmuşlar- İline geçişleri di edilraişti $ haziranda Parisin batisında ikiye kssilen onuncu Fransiz ordusu artık mevcud değildi. Tedricen düşman tarafından Saint-Valery civarında sıkıştırılan sol cenah birlikleri en ni- hayet esir edilmiştir. Sağ cenah kuv- vetlerinden bazı küçük kısımlı Pontoise istikametinde Oise üzeri; de yerleşmişlerdir. Merkezde Al 9 haziranda Vernon'dan dar Seine nehrine var- nehrin sol manlar Rowe'ne kad mişlar vel | haziranda dır. Onuncu ordunun sağ Oise'in öte- inde çarpışmakta olan tümenler, adeden pek faik bir düşmenin taz- yiki altnda Compi&gne ile Chantiliy arasında ırmağa intizam ile çekil- Fakat nehrin cenup sahi amatik şartlar altın- da cereyan etmişti. Düşman hava kuvvetleri birok köprüleri tahrip ettiler. İki kolordu kuvvetinde olan bu Fransıc kıtaları kuvvetlerinin üyük bir kısmını ve hemen hemen n majzemelerini şimal sahilinde birakmışlardır Haziranın on birinci günü akşamı ordu, Chantilliy ile Ourcg da, Fransız müstahkem mev- kiinin şimal cephesine dayanarak güçlükle yerleşebilmiştir. Doğudu ai da Viller: - Yi tir. Düşman tankları ile yıpranmış ve yorulmuş piyade kuvvetlerini ite- rek Ourcg'u zorlamış, hücum ara- balarını Châtenu - Therry'ye ka- dar sürmi VI mayısta ordu, Fert& - Sous Jowarre ile Reims'in cenubu arasın da Marne'a çekilmekten başka bir şey yapamamıştır 5 haziran sabahındanberi famlasız istirahatuz barbetmekte olan tümenleri bitap düşmüş- mişlerdi. ve Tansız lerdi. Alman kumandanlığı 9 haziran- dan itibaren taarruzlarını Cham- paşme'a tevsi etmiştir. Almanlar başlıca gayretlerini Rethel'in iki ta- yıt olduğu cihetle mukavemet ede- bilecek vaziyette değildir. Bu ordu, kahramanca mukavemetine rağmen yarılmış, mevzilerinden atılmıs, de- rin gerilemelere icbar edilmişti. Bu ordunun Longuyon ile deniz arasın da vâziyeti ümideiz ve pek va him idi. Kapalı istinad noktalar nd. kalmış olar tevzi edil bir çok tümenler, muazzam za ramışlardı. Kendilerini kurtarabilen- ler ise, hemen hemen bütün harp malzömelerini kaybetmişlerdi. Birbiri arkaamdan birçok ırmuk- lardan göçmek mecburiyetinde kar ınmatı, yolların muhacirler ile dolu bulunmaları, düşman tayyarelerinin fasılasız bombardımanları, nakil va- stalarından mühim bir kısmının terkedilmesini zaruri kılmıştı Hulâsa 11 haziranda hattile deniz arasında ancak 9 nor- mal ve hemen hemen tam kadrolu dokuz hafif, muharebe vasıtalarının yansı kaybetmiş on bir, muhare- be kabiliyetlerinin dörtte kaybetmiş on iki timen ile hemen mâhvolmuş dokuz tüme döküntüleri kalmıştı. 450 kilosmetreden fazla bir cephe üzerinde Fransanın seferi ancak 24 tümen kuvvetine düş Mazinot birini hemen in dusu, - İtü. Halbukü Fransız ordusunun 4 ha- zitanda kuvveti, 46 tümen tufüyor- du. Bu askerler; mütemadi mubare- beler, uykusuzluk, gündüzleri yapı lan mücadele ve gere icra edilen ricatlerden bitkin bir hale gelmiş. lerd.. Bu kuvvetlerden bazıları 3 hafte, bir kın: da sekiz günden be- ri fasılasız bir surette takip edil mişlerdi. Longuyor'dan Jura'ya kadar 16 tümen kalmıştı. Bunlardan 12 t&. wen, istihiâm kıtâatından müteşek- kil oldukları cihetle manevtays pek az kabiliyetli idiler. Fazla olatak İnakil vasıtaları da yoktu Fransanın Almanların zırh ve garp cephesinde harekete hazır 400 piyade tümenlerine karşı koyabile- rafında da sarfediyorlardı. Sağda durdurulan Alman (o kuvvetleri, ceği birlikler ancak bunlardan iba- retti. 1 Köy mektepleri inşaatına devam ediliyor vilâyet hududları dahilindeki köy-” lerden birkaç sene evvel başlamış olan köy mektebi inşaatı devam etmekte. Vüâyet parti kongresine aizedilen küza dileklerinde bir çok semtlerde ikmektep açılması, Wkmektep binasi istikametinde Aisne nehrini de zor- İamıştır. Oise ile Crozat kanalının kıntıyı müdafaa eden kuvvetler, şimal ve cenupta yandan tehdide maruz bulunndukları cihet- rca |mek le geceleyin 7.8 haziran gecesi Lassişny dağlık mıntakasına gerile- suretile kendilerini güçlükle ihatadan kurtarmşlardır. z dir, Hususi muhasebe bütçesine KAİİİ inşası östenmektedir. İstanbul maari? mikdarda tahalsa$ bu dilekleri tedkik edecek. inşası biter köy mektepleri açılama»| yen İlkmektepi muş, bazı köylere muallim gönderile-| edilecek ektepiero ald bir pi ari ane ME Olen sisi edecektir. Mektep inşaatına ayr» bu sene ehemmiyelle gözönünde tu-| 100 tahsisat 1941 senesi büt tarak, yeni sene hususi zmehaşebe | SOĞAMUMIş olduğundan Gileklerden bütçesinde muallim maaşatı tahsisa-|bir çoğunun yerine getirilmesine ça- timi arttıracaktır. Uşılacaktır.