27 Aralık 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1
Pirinç, yağ, fasulye fiatleri pazartesi günü edilecek Bene 23 — No, 7970 — Fiatı her & tesbit yerde 5 kuruş “Devletin yeni vazifeleri Bir senelik tecrübelerden sonra “ükümet, milli korunma kanu- unda bazı değişiklikler istedi Meclis uzun çalışmalardan #nra bunları kabul etti, Kanun, ni şeklinde, iç ve dış ticaret-| de hükümete geniş salâhiyet- veriyor. Geçirdiğimiz buh- İlahlı zamanlar içinde iktisat na- İyeleri münakaşasma yer yok- . Devletin ticaretle uğraşması yhindeki serbes rekabet mes- lerinden arta kalanları da son na silip süpürmüştür, Har- İn yarattığı binbir zorluk orta. a ferdi teşebbüs bütün im- nlarını kâybetm » elindeki her çeşit vasi Mğmen ekseriya -kudrelsiz kal- Ğ yeni alışveriş (o sahasında mleketin ihtiyaçlarımı hususi nfaat end fayetine a zaruretleri- ui bir zaman- İt asla hatıra ge 2. Bilâkis, Mivesi menfaat olan hususi tica- böyle devirlerde ahvalden İfade etmeye koyulur, buhra artmasına - sebep olur. Bu- m içindir ki ithalât ve ihracat tini tinzim etmek vazifesini ine alan devlet, aynı zaman- R bu şahsi menfaatlerle çarpış- Aya da mecburdur. Milli ko- ihma kanunu bü iki esasa da- iyor, İİ ini hayatın en muğlak faa- Et“ sahasına. tallâik eden, Mü menfaatlere dokunan bu hun hakkında çok şeyler söy- enler bulunabilir. Fakat, dü- mek lâzımdır ki büyük teğ- itleri icab ettiren gayri tabii Yal karşısındayız. Bu ahval, bir yazılı kanunun önceden #ğılıyamıyacağı derecede hızla İtüyor. Harp ortasında mill Üyaçlar günü gününe değiştiği Piç ve dış pazarların alım i de, politika vazi- münâkale yol ve vasıt *la mahdut bulunuyor, Bu ba- ndan hükümete düşen vazife Pldeki salâhiyetleri bu ahval ve lara en uygun tedbirleri bu- lük kullanmaktır Asıl onların tatbi- dedir, Eskidenberi «Devlet ticaretle aşamaz, batar» denildiği va- İİ bunun sebebi devletin ticaret İtine aklı ermemesi değildir. & bir adam veya bir şirket #deki mahdut vasıtalarla tica- yapar, muvaffak Olur da "le hudufsuz imkânlar, vası- it ve kudretler bulunan dev- neden muvaffak olamaz? Yletin elinde hiç bir, hususi ti- teşebbüsünün malik olma- sermaye vardır. - Devlet, hiç ferdin * müktedir olamadığı #i ve idari vasıtalara sahip- Devlet, her işin başına hiç husust müessesenin bulamı- üı ihlisasları seçip getirebi- k,pütün bu imkânlara rağmen, Le zaman zaman le — dicarette Al ve Veli bet edememişse. bunu İ devlet denileri müesse: İlinde mündemiğ devlet © mekanizi mesele Rp İh onradan artmaya ve Ç heye başladı, Bütün k* makinesinin, son asırda ihe aldığı yeni vazifeler nis- ke venileşmemiş olmasın» li korunma kanunu münasebetile içtimai vazifeleri üzerine aldık- tan, hattâ «devletçi» sistemi ka- bul ettikten sonra, teşkilâtını gö- 'nişletmiş, eklemeler yapmış, f& İkat kuruluşundaki eski zihniyeti İmuhafaza etmiş icab ettirdi ni ruhu alama- miştir. Devlet makinesi «#memufv zihniyetine dayanır, temeli, ana- nevi -ukırtasiyecilik« dir. Halbuki yeni va; «memur> zilmiye- Jtinin zıddı olan hu, Kırtasiyecili «karar» kabiliyeti ister, «Devlet ticaret yapamaz demek, devlet ticaret işlerinde ferdi teşebbüsün esası olan ticaret zihniyetile ha- reket etmez, demektir, «Devlet fabrika işletemez» id- diasnda bulunanlar, devletin fabrikalar başıma, kararına sa- hip bir fabrikatör değil, kırtasi- yeye ba, ir memur oturttuğu nu ifade etseler doğruyu söyle- miş olurlar, Bu hâl, bütün mem- leketlerde böyle olmuştur. Dev- let her yerde, vazifelerini güç- leştiren, fakat kendisi çok ağır n “bir makinedir. Bir za- nanlar «Devlet demiryolu işlete- mez» derlerdi. Devlet, şimendi- ferleri her şirketten daha İyi İş- letti, Çünkü. işin başına. işlen anlayanları getirmeye Tnecbur- Cu. Her memurun lokomotif iş- letemiyeceği; yahut hareket şefi olamıyacağı, her müdürün köp- rü veya tünel inşa edemiyeceği, takdir edildiği derecede, her me- murun ticaret gihi muğlâk ve müşkl! işleri tedvir'edemiyeceği kabul edildiği “gün «devletçilik» sistemi bütün «liberal» iddiaları suya düşürür. * İşin temeli, me- mwüur zihniyeti yerine tam İhti- $as ve tecrübeyi hâkim kılmak; jmesuliyet ve karar kabiliyeti mak, aynı zamanda devlet makinesini : bu mesuliyet ve ka- rar sahiplerinin vazifesini müm- kün kılacak şekle sokmaktır. İ İ | in #sksi olan i . “e İBir hükümet dairesine bir. masa |bozmektâ ve münferit İtalyan kıta- gibi elimizde olmayan Şart- satın almak için elliden fazla larını dehşet içinde bırakmaktadır. kırtasi muâmele lâzım olduğunu maliyemiz hakkındaki resmi bir raporda okudum, «Derlet ticaret yapamaz» demek, bu usullerle N Kanunlar ticaret olmaz demekse çok doğ-)davet eden beyannameler yapıştır. * kıymeti mutlak değil, misbi-| rudur. Yoksa, Devlet, ruhunu ve | mışlardır. mekanizmasını - yeni vazifelere her hususi teşebbüsten daha iyi yapabilir. Zorluk mevzuda değil, teşkilâttadir. Hükümetin, milli korunma ka- nunu ile aldığı salâhiyetleri na- sil dikkat ve hâssasiyetle tatbik edeceğinde şüphe yoktur, Muh- terem Başvekilin her işi sürekli takip, sarsılmaz intizam, yılma- yan gayret hasletleri devlet hiz- metinde uzun yılar gösterdiği muvaffakıyetlerle | mücerreptir. Bundan dolayı bütün vatandaş- İar müsterihtir. © Bu müşkil an- sıkıntı, katlandığı lbeşer yorgunluk. değli, kar- sılaştığı teşkilât noksamdır. Emi- niz ki aldığı salâhiyetlerle devlet |teşkilâtını, tedrici kararlar ve liyakatli unsurlarla yeni ve mü-| jhim devlet vazife! başaracak lerini emniyetle âle koyacaktır. Necmeddin Sadak Amerikada bazı teşekkül ler hükümetin kontrolü altına aimacak Vaşingtor 26 (A.A.) — Havas: jKongre mahfillerinde, Kânunusarli »İiçtime devresi bidayetinde B. Roo- in kongreden, münakalât hat- elektrik fabrikaları gibi bazı mi mepafis. hâdim hüsusü teşek- erir hüküme. kontrolü altına ko- seve! am külli Devlet, birçok Sıhhi Ve pulınasını istemesi beklenmektedir.jnuz, muhterem hemşebriml «mesuliyet» TU- intibak ettirmek . şartile her işi,! CUMA 27 Kânunueyvel 1 AKŞAM 940 3 Et fiatleri tesbit edildi : Karaman 56-60, Dağlıç 60-65, Kıvırcık 69-70 kuruş —— Sahibi: Necmeddin Sadak — Neşriyat müdürü; Hikmet Feridun Es — Akşam matbaası eni vazifelerin | laşe müs Gıda maddeleri Ankara 28 (Telefonla) — Haber ve- rildiğine göre alakadar Vekâlet dele- gelerinden * mürekkep bir komisyon teşkli edilmiştir. . Bü Komisyon yeni- den teşkil olunacak Jaze müsteşarl Bının vazife ve salâhiyetlerini tesbit edecektir. Ankara 28 (Telefonla) — Arnavut çetelerinin i . faaliyeti Italyan münakale yolları kesiliyor Ticaret Her tarafa İtalyanların Arnavutluktan çekilme- ! sini istiyen beyannameler yapıştırıldı Londra 26 (A.A) — Arnavut lu'tan alman haberlere göre, Arna- İvut çeteleri İtalyan hatlarının arka- sında büyük faaliyette bulunmakta, münakale yollarım kesmekte ve| Bezi çete grupları, Tiranaya dahi girmeğ* muvaffak olmuşlar ve İtal- yan umumi valiliği sarayı da dahil olmak üzer: bütün umumi binalara, İtalyanları Arnavutluğu tahliyeye | General Papagos'a çekilen telgraf | Atina 26 (A.A) — (Reüter) İYunanirtandaki İngiliz hava kuv- vetleri kumandanı, Noel münasebe- tile Yanan ordusu başkumandanı (Devamı 7 nci sahifede) ' İngiliz semalarında teşarlığın salâhiyeti tesbit ediliyor üzerinde ihtikâr yapanlar şiddetle tecziye edilecek Vekâleti, tetihlâki fazla muktarda olan! gıda maddeleri üzerinde her hangi #u-, retle ihtikâr yapılmasını önlemek için bunların satış fiatlerin! tesbit etmek- tedir, Gide maddelerini bu fintlerden, fazlaya satanlar hakkında Mrt ko- runma kanunu hükümlerine göre şld- detli takibat yapılacaktı Trablusgarp vaziyetinde değişiklik yok ilngiliz karargâhı- nın resmi tebliği İngiliz müfrezeleri Kassala'nın şarkına muvaffakıyetli bir akın yaptılar Kahire 26 (AA) — Resmi tebilğ: Trablusgarpta vaziyetle hiçbir dı gişiklik yoktur. Sudan hududunda keşif müfrezele- rimizden biri Kassala'nın şarkına mü- vaflakıyotii bir akın yaparak düşma- na zayiat verdirmiş ve dönerken be- raberinde bir esirle muhtelif malzeme getirmiştir. Yeni tarihi tefrikamiz Orduları durduran kadın Yazan: İskender F., Sertelli Karamanoğlu Mehmed beyin Bur- Bayı muhasarası - Çelebi Sultan Mehmedin akınları - Akdenizden dönen denizcilerimizin Edirneya getirdikleri kadın... Yeni tefrikamiza .sükünet devam ediyor! İ Londra 27(AA) —BBO.: Bu sa- | bah saa$ altıya kadar İngiltere üze- | rinde Alman hava faliyetini bildiren hiç bir haber alinmâmıştir. İngilizlerin ! İ de Almanya ve işgal altırkda bulunan | | arart üzerinde haya, faaliyetinde bu- lunduklarına dalr hiç bir haber yok-| tur, i Mbükikeatler: | LÂKERDA | — Lâkerda sever misiniz? — Bayılırım amma, merede?... Pek pahalı... Kilosu 80 kuruşla 250 | kuruş arası satılıyor... |, — Halbuki bu leziz nesne büyük İbir ihtisas icabettirmez.... Evlerde! dahi, bütün bir mevsimde bol bol! y ere hazı i İ vaddı iptidaiyesi | olan tuzdur; ve bir günde 40 bin| çif. tutarak 14 bin çiftini denize dök- | İtüğümü - toriktir... O bayıldığınız ve | pahalıdır diye yiyemediğiniz lâker- | İdadan en ufak bir bilgiye sahip ol- mamak sebebile mahrum kalıyorsu. Va Son haftalar zarfında gelen İn len Yunan askerlerinin neş'esi ve kamyonlarla nakledilen kıtalar kamyonlardan atlıyorlar | BU SABAHKi TELGRAFLAR — Romanyaya yeni Alman askerleri geliyor mu? Londra 27 (A.A.) —BB.C: Londra mahafiline Almanların Macaristan yolile Romanyaya külliyetli asker gönderdiklerine dair olan haberleri teyid edici hiç bir malümat gelmemiştir. Peştedengelen haberlere gö re tren tarifelerinde bü te- beddüller olmuştur. Birçok tren- lerin hareketi bildirilmektedir. Berlinde gönderildiği / tekzip Solyada da, Alman askerlerinin Bulgaristana geldiği haberi dün tekzip edilmiştir. Romanyaya asker olunuyor. Ingiliz Yunan ilerleyişi bütün cephede devam ediyor topları Bardia yı dövüyor İtalyan kamyonları İngiliz askeri taşıyorlar Londra 77 (AA) — BBC; Bardin İtalyanlardan 5 zabit öl a Noel esnasında sık sık top- 65 nefer esir alındı Londra 27 (M&A) —B.B,.C: Atinadaki Reutar muhabirinin işa- ralına göre dün gece resmi Yunan sözcüsü * İtalyanların Himaranın mal ve şimali garbisine sürüldüğünü ve bu havzada son derecede mühim hatları “ve £ tepeleri terk ettiklerini söylemiştir Daha içeride Yunanlılar Drinos nehri civannda — muharebe sahasini temizlemekle meşguldürler. Bura- temizlemekle meşguldürler, Yunan- hlar İtalyanlardan 5 zabit, 65 ne fer ve birçok ganaim almışlardır. Yunanlılar kar fırtımalarına rağ- men ileri hareketlerine devâm edi- yorlar. Atina 27 — 61 numaralı Yunan ros“ mi tebliğidir; Mahalli çarpışmalar ne- #iceğinde Yunan kıtaatı İerliyerek düşman mevzilerini zaptetmişler, dü; dan çok esirler ve mühim miktar. da harp malzemesi almışlardır. Atina 77 — Yunan dahili emniyet hezaretinin resmi tebilğidir: Memle- ket dahilinde sükünet, | Papagos'un yevmi emri Atina 27 (A.A.) —B.B.C.: Yunan başkumaandanı general Pa- pagoa orduya şu emri yevmiyi neşretmiştir: «Yunanlıların hürriyet ve şerefini müdafaa edenler saye- sinde memleketimiz noel yortusunu hür bir memleket olarak kutlıyacak- tr. Allah sizinle beraberdir ve gayretlerinizi takdis ediyor.» Bir İngiliz muhribi batti Londra 27 (AA.) — Amirallık çu ins © piyade devriye taa ları olmuştur. İngiliz takviye kuvvetlerinin cephe» ye getirilmesine devam edilmektedir. İngiliz topları, son maharebelerde İtalyanlardan zaptedilen kamyonlar İngiliz #skerleri taşıyorlar. Habeş çeteleri faaliyete geçti Londra 27 (AA) — BBC. Nairobi. den gelen haberlere göre Habeş çetele- rinin İtalyanlara karşı hücumları art. maktadır. Habeş çete refsieri İtalyan- larla yaptiklari çarpışmaları anlata makla ve esir etlikleri o İtalyan zabit üniformalarını göstermektedir. Mega İtalyan komiseri Habeş çete- Jeri tarafından bir baskına düşürüle. rek yakalanmıştır. İngiliz kuvvet leri, Habeş çetelerine mümkün mertg« be yardım ediyorlar, 'Bir haftada 31 italyan tayyaresi düşürüldü Londra 27 (AA) Salâhiyetii mahflllerden öğrenildiğine göre, 25 ilkkünun gee yarısı biten hafta içinde ngüliz tayyareleri hava mubarebele. rinde 31 İtalyan tayyaresi tahrip et- mişlerdir. Bu rakam kati olarak tesbiğ edilmiştir. Düşürülmüş olması muhte. mel tayyarelerle, hasara uğratılanlağ veya yerde tahrip olunanlar buna da- hil değildir. Bu yekündan 10 u Yunanistan üzse rinde ve ZI 1 de Afrika cephesinde dü- şürülmüştür. 45 İlkkânun gece yarısına kadar İn. giz hava kuvvetleri tarafından tahrib olunan İtalyan tayynarelerinin umumi 1300 tonluk Okeron namındaki İn- 3 İgiliz torpido muhribinin ziyamı teb- liğ ediyor. i-İlanduklarını bildirmektedir. Yukarı- !timsahlarla dolu olduğundan yekünu 416 dır. Buna mukabil” hava muharebelerinde 75 İngiliz tayyaresi kaybolmuştar, kıta liz tebliğleri Afrikada Sudan * Ha-|daki resim bu cephedeki muharebe- | çok ihtiyatlı. ilerlemiş ve hiçbir za- beşistan ve Eritre hudutlarında şid- .idetli muharebeler olduğunu, İngiliz. İtanın Eritre lerin burada mevzii faarruzlarda bu- nehrini geçiş lere dairdir. Resimde bir-Hintli ki- mda Atbari üyor. Bu nehir" t vermemiştir. Öncülerin arkasın- da erzak ve mühimmat yüklü bir sal geliyor,
