5 Ekim 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 —— am AEŞAM 5 Teşrinievvel 1940 Dünya durumu ve Türkiye Ankara mebusu B. Mümtaz Ökmen İzmirde bir konferans verdi İzmir 4 — Ankara mebusu ve Cümhüriyet Halk parlüsi umumi idar ; beyeti azasından Mümtaz Ök- me, dün, Halkevinde slâka ile ta- kip edilen bir konferans vermiştir. Mevzuu, dünya vaziyeti karşısında Türkiyenin durumu idi. Vali Fuad Tukaal, Belediye Reisi doktor Beh- çet Üz, parti müfettişi Galip Bahti- yar, purti başkanı Atıf İnan ile Hal- kevi reisi, vilâyet ve belediye erkâ- 01, müesseseler mensubini ve salo- nun i, ve dışım dolduran binlerce dinleyici hazır bulunmakta idi. Mümtaz Ökmen, vatan müdafa-| asında ve bilhassa müdafaa muha- sebe erinde yapıştığı topraktan hiç| bir suretle sökülmiyen o dünyanın takdir ve hayranlığını kazanmış olan Türk ordusunun kumanda he- » subayları, talim (ve terbiyesi hizatı itibarile tarihin hiçbir © bu derece tekemmül et- wediğini kaydederek, bügün Türk milletinin İn bulunan Milli Şef en müşkül şartlar| ün de kendisine de- diğ: gibi milletin maküs taliini yen- meğe muvaffak olduğunu su!" ma- sinda beynelmilel şöhret o kazan- ilik politika kurtlarının Ni haklarımızı çetin bir cida: ile almağa muvaffak olduğu- mu ve Mil Şefin bütün dikkat ve tnkatini memlekete kanunun hâkim olmasına, vatandaşların hakta ve serefte müsavi olarak huzur ve em-| Biyetle refaha uşmasına vakfet- tiğin. ve vatana gelecek her tehli- keye karşı koymak için icap eden kudret ve ehliyete sahip böyle bir şahsiyetin Türk milletinin başında! olmasının eğer mevcutsa yurdumu- za karşı beslenebilecek her türlü tecsvüz O temayüllerini köstekliyen başk: başına bir teminat olduğunu ifad etmiştir. Romanyadaki Almanlar Alman etnik grupu şefinin Romanya Alman- larına hitabesi —— Bükreş 4 (A.A.) — Rador ajan- a bildiriyor: Alman etnik grupu şefi Bandrens Sehmidt Romanya Al anlarına bir bitabe neşrederek ez- cümle demiştir ki: <Alman etnik grupunun Rumen devletine nazaran vaziyeti Roman- yarın lejyonetler o tejimi © altında, Almanyada tatbik. edilen siyasi sis- teme tamamile iltihak (o edilmesile, taayyün etmiştir, Romanyanın kalkınma ve kuv- vetlendirilmesi Alman ve Rumen İmüşterke menfaatleri icabındandır. Bunun için Alman grupa müşkül vazifesinin tahakkukunda (Rumen devletir” idare edenlere bütün kuv» vetile yardım etmelidir. Demek oluyor ki Alman grupu Alman olma mesuliyetini tam bir swrette müdrik bulunarak Rumen “swletine karşı vazifesini yapmakla mükelleftir. Yüksek menfaatler bize ebediyen Almanyanm yanı başında kalmış olan Romanya devletine karşı di- siplinle hareket etmekliğimizi em rederler.3 Suriyede vaziyet İtalyan isteklerine red cevabı verildiği teeyyüd etmedi dial TEA kamatınm, tayyare ve meydanların teslimi hakkında | İtalyan metalibi- | Hatip, son söz olarka demiştir ki: «Arkadaşlar müsaade ederseniz sizin i â ini n İzmirliler namına İzmirin büyük hemşerisi Türk mil- etini. büyük | balâakür: bu anda Anadolu yaylalarının yüksek © bir şahikesi üstünde ebediyete dalmış olan Atatürke hitap edeceğim. «Ey büyük Türk evlâdı emin ve müsterih uyu. Millet kürsüsünden Amerikada ilk paraşütçü bölüğü Vaşington 4 (A.A) —D.N.B. ajansı bildiriyor: Harbiye Nezareti, 500 gönüllüden mürekkeb ilk para- şütçü bölüğünün Georgia eyaletinde Fort Benning'de teşekkül ettiğini bildirmektedir. İstanbuldaki kimsesiz çocuklar Yüzde 32sinl amele, yüzde 16sını küçük memur çocukları teşkil ediyor Belediye mecmuasının bu ay çikan sayısında anaları ve babaları tarafın- dan terkedilen üzerinde ya- pılmiş antropolojik bir esd yağdır. Araştırmalardan elde edilen neticeye güre, kimsesiz çocuklardan yüzde 33 sini amele çocukları, yüzde 16 sınıda küçük memurlara sid çocuklar teşkil etmektedir. Anadolulular, yüzde 16 amı Karadeniz- Wlef, yüzde 14 ünü orta Anadolulular, yüzde 10 ununu da Trakya ve İstan- bullular teşkil etmektedir. . Cenub ve cenubugarbi kimsenin rin düşük seviyede bir hayat #ürmelerin- den fleri gelmektedir. Bu istikrarsız hayat içinde hami olan çocukların bir gün ya ana, yahud baba ve yahud her ikisi tarafından terkedilerek başka vilâyetlere gitmeleri, bit mahkümiyet halkının ekseriyeti teş- kil etmesi tabildir. Cenub ve esnubu- garbiden kimsesiz çocuğa tesadüf edil. memesi, o mıntakslardaki refah vö Ik- lim şartlarına atfedilmektedir. onu seyyar satıcılara, berlere, yüzde onu küç! bına aittir. Çocukların yüzde dördü-| nün babası Jostracı ve berberdir. Yüz- | tir. enne yüne iki arabacı) Çocuk Esitgeme k ru geni mer- > v i kezi yurttan uzak yaşıyan aziz yurd- Terkedilen çocuklardan yüzde 62 | daşlarımızın yurd yavrularına kargı sinin analarına, yüzde 38 inin baba- | fig! ve muhabbetlerine aleni tegekkör- İarına benzediği, yüzde 78 İnin siyahilerin! sunmağı bir veelbe telâkki eder, Fransada | Afrika harbi $04 lira 2 kuruş ki ceman 2,928 lira 2 kuruş kurumumuza teberrü edilmiş- ——— Adalet divanı 53 İngiliz tayyarelerinin şahidi dinledi muvaffakiyetli akınları Riom 4 (A.A.) — Havas bildiri | Kahire $ (A.A.) — İngiliz ha - İyor: Riom yüksek adalet divanı, son | va kuvvetlerinin dünkü tebliği: Gar- yapılan ” lar esnasında bir su deposu ha- Reguin, Frere, Blanchard, o Mittel-Jsara uğratılmıştır. hauser ve B. Bonmet, Robbe, Fer| İtl,an şarki Afrikasmnda Main nand-Laurent, Frossard, Frot, Det- |deza üzerine icra edilen bir hücum royat ve Breguet de olmak ürere, İesnasında, bombardımanlar neice- 53 kadar şahidin ifadelerini dinle-İsi kara bir bulut sütunu müşahede raigtir, edilmiştir. Hava müdafan batarya- Diğer taraftan, divan, B. Daladier, |larmı:: ve düşman avcılarının şid- general Gamelin ve B. Guy la Cham |detli mukevemetlerine rağmen, hü- bre'i da inticrab etmiştir. Bunlar,|curma sonuna kadar devam edil müdufanlarının esaslarını ihtiva eden | miştir. Kumandasına hâkim olma- muhtralarını vermişler veya hazır-Idığı zannedilen bir düşman avcısı göz yaşlarınla milletine emanet et-| Amerika Kanadaya 24 Sği- mukaddes bayrağı asla çamu- ta düşürmiyeceğiz.? Aland adaları Askerlikten tecridi için anlaşma yapıldı Helsinki 4 (A.A) — Sovyet Rusya ile Finlândiye, (921 itilâf- namesine tevfikan Aland adalarının askerlikten tecrid ve bitaraf mıntaka haline ifrağna mütedair bir mua- hede imza etmişlerdir. Bu adalar hakkındaki müzakerat bir kaç gün evvel hitam bulmuştu. ei gemmiiezlili B. Suner İspanya Dahiliye Naziri bu sabah Romadan ayrılıyor Roma 4 (A.A.) — B. Serrano Suner, Madama villâsında öğle ye meğini hususi surette yedikten son- | PO ra saat 16,30 da üniversite mahal- esini ziyaret etmiş ve rektör tara- fından ve talebenin şiddetli alkış- İarile karşılanmıştır. B. Serrano Suner yanın sabah Romayı terkedecektir, Hataylılara kadastrolar aleyhine itiraz hakkı veriliyor da Fransızlar zamanında kadestrolar aleyhine itiraz hakkımı veren bir kanun projesi hazırlan- mıştır. Hataylılar, bu projenin ka nunlaşmasından sonra altı ay için- de itirazlarını mahalli kadastro mü- dürlüğün, bildireceklerdir. e e) Fransanın zayiatı Londra 4 (A.A) — Tas: Al tank gönderdi Ottawa 4 (A.A) — Kanada tarafından Amerika Birleşik devlet-| lerine sipariş edilen 200 tanktan! ilk kesmı olan 24 ö şimdiden teslim olunmuş ve bu tanklar Kanadaya gelmiştir. Fransız hava dani tekaüd edildi Cenevre 4 (A.A.) — D.NB. ajansı bildiriyor: Vichy'den haber alındığına göre, Fransız hava kuv- vetleri başkumandanı general Vi lemin tahdidi sinne (tâbi tutularak tekaüde sevkedilmiştir. Amerikalıların, evleri yi- kılan, İngiliz âilelerine yardı evleri o yıkılmış olan ahaliye Azil yardım olarak gön- Şarki Afrikada Alman gönüllüleri Macaristan dahili politi- kasında değişiklik Budapeşte 4 (A.A.) — Stefani ajansından: Gazetelerde görülen şayinlara nazaran Macaristanın da- bili siyasetinde enterasan değişiklik- ler olmak üzeredir. Parlâmento ku- manya ile yapılmış olan muharebe. |lislerinde ski Başvkil İmrdy'nin siya- ler esnasında Fransada 100 bin as-|si dostlarından beş mebus ile hükü- kerin telef olduğu zannedilmektedir, | met firkasını terkederek eOklu haçı Bugün Fransada inütehasms amele-| fırkasına ilhak edeceği söylenmek- lamakta bulunmuşlardır. Müdde- umumi, pek muhtemel olarak, çok | 90: iyakınde, yeni ithamlarda buluna- caktır. Sahık bir Fransiz nazırının muhakemesi Clermont - Ferrand 5 (AA) — Ha vas bildiriyor: Clermond-Ferrand'de bulunan 18 üncü mıntaka askeri mı kemesi, dördüncü ordu fenni Kıtan: da teğmen bulunan ve düşman önün- da kaçan eski nasırlardan Jean Zayı bugün muhakeme edecektir. Kış saati Gece yarısından Jiibaren memleketimizde kışsaati tatbik edilcektir. Bu gece yatarken saat- lerinizi bir saat geri almaği unut- MAYINIZ. Romanyada bir İngiliz daha tevkif edildi İ | i | gemilerine karşı suikasd / teşebbü- sünde bulunulacağı hakkında alınan malümat üzerine Baltimore limanı muhafızlarının fazlalaştırıldığını ga- zeteler haber vermektedir. Baltimore Sun gazetesine göre, bu İmandan İngiltereye harp mal- zemesi nakledecek gemilerin kulla- nacağı yağa bir mayi karıştırılarak makinleri işlemez bir hale getirildi. ği muhakkaktır, Ahnan diğer ma- lümata nazaran da gemilerin su de- polarma tifo mikrobu atıldığı bil dirilmektedir. . İkalyan orduları iz|Zandjan demiryolunun açılış töre- edilmiştir. nın 320 metrelik bir irtifadan tirbü- şeklinde dönerek yere indiği üştür. Bir bombardıman tay- yar'miz alevler içinde yere düş müştür. Asab üzerine dört akın ya pılmıştır. Deniz efradı kışlalar, petrol sarnıçları, bir mendirek ve ıhtımda bulunan binalar muvaffa- iyetle bombardıman edilmişti Kışlalarn üzerine tam bir isabet kaydedilmiştir. İngiliz tebliği Enhire 4 (AA) — Resmi tebliğ: Muhtelif cepbelerde hiç bir değişik. olmamıştır. ak 3 İtalyan tebliği İtalyada bir mahal 4 (A.A.) — umum? karargâhı tebliğ ediyor: İngiliz - Mısır Suda» nında İtalyan muharebe tayysreleri Rozeires mıntakasında askeri tahki- mat ve karargâhlara ve Gallabat nuntakasında bir askeri karargâhla mühim bir üse hücumler yapmış- lardır. Düşman hava kuvvetleri Berbe- ra, Afmadu, Elwak, Agordat ve Aiscin istasyonlarına karşı hücum. lar yapmışlardır. Bu son iki mevki üzerime tekrar yapılan tamrruz te- sebbüsü İtalyan avcıları tarafından «kim bırakılmıştır. Birisi yerli bir kadın olmak üzere 3 kişi ölmüş ve göl :15 kişi yaralanmıştır. Hasarat hafif olmuştur. Tahran - Tebriz Tahran 4 (AA) — DNB. ajansı bildiriyor! (o Şahinşahın bir emirnamesi üzerine yeni Tahran » ni bugün resmen İcra Bu hat, inşa edilmekte olan ve Tah- rânı Tebrize bağlayacak bulunan büyük demiryolunun ilk merhale. sini teşkil etmektedir. —.—— Nufus sayimi Ankara 4 (Telefonla) — İstatis- tik umum müdürü B. Celâl Aybar nüfus sayımı İşlerini Kontrol etmek üzere İzmire gitmiştir. Verilen ma- Kimata göre 63 vilâyet 374 kaza ve 1300 küsur nahiye ve köyde sayım işleri kontrol edilmiştir. Türk - Ingiliz ticaret müzakeresi Anlaşma olduğu, bugünlerde imza edileceği bildiriliyor ALi ile VELİ Bursanın ve İstanbulun terbiyesi e Ali — Mevsim dolaywsile Bursaya gittim, Veli... Pek memnun kaldım. Veli — Bilhassa nesinden? ——— Ankarada ctreyan “etmekle olan — Halkın terbiyesinde... Türk - İngiliz ticaret müzakerelerinin | Biletçiler otobüslerde insanın bir e v — omuzuna çıkmıyor... Halk, ka- günlerde Amzalanasağı, labahık hükümet meydanmda bi- Ankaradan şehrimizdeki alâkadarlara İğ |. birbirini o dirseklemiyor... gelen malümattan Diğer memleketimizdeki İagüiz 4. || Kulağs. gelinlik kızların yüzü- iz Sali ve İzmir. İİ nü kızartacak kaba kelimeler de icap ettiği kadar depo kiralamış-|ğ çarpmıyor... Çöpçüler süpürge- firmaları, #hemleketi-|ğ lerini insanın Oburnuna doğru — alacakları malları dn İrememini E — Eskiden İstanbul, halkının KA eker ml Oi terbiyesile bütün Türkiyede, dikkate , buji) belki de bütün dünyada birinci gelen, dillere destan bir şehir- di. Ali... Şimdi ise, Bursa hakkında golmuyor, . yar pılmıyor> o diye saydıklarımın hepsi maalesef İstanbulda hep âdet hükmüne girmiştir... Ter- biyede dümenci olduk... Umu- mi hizmetteki vatandaşlardan başlayarak, çoğu kimsenin birsz Bursa stajı yapması, terbiye ne- viyemizi hiç değilse bu eski Türk şehrinin seviyesine yaklaştırma» sı lâzmdir... Yoksa pek yazık biz İstanbullulara, pek yazık... Aliveli Vekillerin tedkikleri senin ig İnhisarlar Vekili tütün N velle aç ılıyor müstahsillerile görüştü Bu sene de tıb ve hukuk Bi kğ DE fakültelerine yazılanlar | 4, pir vezinti yapan İnhisarlar Ve fazla dönüşte tütün istihsal eden köy” kili | | gör Ormancılığın inkişafı Ankara 4 (Telefonla) — Zirnat Vekili B. Muhlis Erkmen bugün, öğleden sonra orman umum mi dürlüğünde toplanan komisyona ri- yaset etmiştir. İçtimada ormancılık işlerinin inkişafı hakkımda yeni ka- rarlar verilmiştir. ye? , Üniversite 31 teşri- —— uğrayarak tetkikler yapmıştır. önemleri. takibe gre devam | Raif Karadeniz Vali Refik Kork edilmektedir. Bu sene de, BeD8-İ tanla da aynen vilâyetin bu senel e ATMA S A ZESMEİNDOSAN YER tütün yekolterile tütüncülerin dilek dır. Yeni talebe, bu ayın 7 sinden şti. | ve ihtiyaçları hakkında görüşmüğ baron pazartesi, perşembe günleri |'ür lecektir. : e Barana “31 erine Sezen) İktisad Vekili Trabzonda günü öğleden evvel, rektör B. Cemil Bilselin bir nutku İle açılacaktır. Trabzon 4 — Murgul madenle Üniversite yabancı dil mektebinin rinde tetkiklerde bulunan İktsad Ikmal imtihanları bitmiştir, Askerlik | Vek:li Hüsnü Çakır Eze vapuru il8 derslerinin ikmal imtihanları 15 teş-| Hopadan İstanbula geçmekte ike8 tinlevvelde başlıyacaktır. Yabancı dü- | şehrimize çıkmış ve üçüncü umumi ler mektebinin tedrisat programı dün | müfettiş Nazif Ergin, Vali Osmafi we Sabi Adal, hükümet, (o belediy& parti ve halkevi etküru ve tüccarlaf Yolcu beraberindeki eşyanm gümrük resmi Ankara 4 (Telefonla) — Yol cu ve seyyahların beraberlerinde getirdikleri eşyanın kıymeti 50 li- geçmediği takdirde £tenzilâtlı gümrük tarifesine ibi ekle ve | keri komutanlığı, parti, halkevi v€ bu eşyadan o menşe şehadetnamesi | belediyeyi yeni lise binasını ve 29 Na aranmaması Gümrükler Vekâletin- |yotaklı hastane insaatını gezmiştifi | Haftatatili Kırtasiye, matbua ve defterlerin normaları Devlet demiryolları işyerlerinin tatilden tarafından istikbal edilmiş ve bif hita asker Bkelede selim resmi if$ etmiştir. Halkevinde şerefine bir öğle y€ meği verilen oİktsad o Vekilimi#” Hüsnü Çakır vilâyet makamım, Ankara 4 (Telefonla) — Mali-; ye Vekâletinin (gösterdiği üzüm; “zerine bilimum devlet dairelerile! mülhak ve husst bütçeli dairelerde ve iktisadi devlet teşekküllerinde  a adim haya | istisnası kararlaştırıldı müesseselerinde kullanılacak kırta- | —— siye, matbüa ve defterlerin norm-! Ankara 4 (Telefonla) — De“ ları koordinasyon heyetince (tesbit Jet demiryolları idaresinin bilüme” olunmuş ve bu husustaki karar buliş yerlerinin hafta tatilinden iss” sünbü Resmf Gazete He meşrolüne- | dimesi hakkındaki koordinseğofi rak meriyete konulmuştur. heyeti kararı bugünden itibar” MAP imeriyete konulmuştur. Su tevziati işi Koordinasyon heyetinin yine P* Ankara 4 (Telefonla) — Su tev-| günden itibaren meriyete kon! ziatı işleri ile meşgul olan müesee- |diğer bir kararına göre, devlet İT. ve ve girketlerin vazife | ve salâbi-)niz yolları ve devlet limanları il yetleri hakkında, Nafin Vekâletin-|melerine ait iş yerlerinde gü ce, bir talimatname hazırlanmıştır. Jsaate kadar fazla mesai yapılabil” Talimatnamede su tevziatınm daha |cek ve bu iş yerleri de hafta (Mİ muntazam bir şekilde cereyanını te- | linde, istisna olunacaktır. min edecek hükümler de vardır. Çuval ve deri fiatleri Ankara 4 (Telefonla) — Ticaret Vekkleti çuval ve derilerin satış fi- atlerini ve azami kâr nisbetlerini tesbit için tetkiklere başlamıştır. Ankarada yakalanan kasa hirsizi mahküm oldu Ankara 4 (Telefonla) — Mü- bendin B. Arif Çubukçunun kasası- nı soyarak 10,000 küsur lirasını ça- lan ve paralarla birlikte yakalana- rak ağır ceza mahkemesine verilen Alman tebaasından Mazkavig. #e- çu sabit olduğu cihetle dört buçuk sene hapse mahküm olmuştur. Kimin yaraladığı belli olmıyan bir vaka Dün Kızltoprakta bir yarslamf kasi oldu: Kapıbaşı çıkmazmd? numaralı evde oturan Dursun daşı Etem ve Osman ile kavgaf$ taşmuştur. Sebebi henüz anlaşıisiği yan bu kavga, Osmanın sol a Üzerinden ve muhtelif bir keş SÖ. den bıçakla ağır surette yaralan sile netictlenmiştir. Bıçağın kiz? rafından Osmanın vüçudüne s8p' dığı öğrenilememiştir. Polis ka ları yakalıyarak tahkikata paşa” tir, Yaralı Osman Haydarpaf& ne hastanesine kaldarılmıştar. w # ni