5 Ekim 1940 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

w—— ' , Ulus Basımevi (IIIIIirİeSİ Çankırı Caddesi, Ankara 5 Telgraf: ULUS Ankara TELEFON L.TEŞRİN | Başmuharrirlik 1371 1940 Yazt İşleri Müdürü — 1061 #nmğn Müessese Müdürü 114; Yazı İşleri 106 5 KURUŞ İ;::e çe 1064 ADIMIZ . A DIMIZDIR D Japonya nasıl bir Bugün 2nci sayfada müttefik ,, tir? Yazan : Hüseyin SAMİ Dr. Refik Saydam Hatay'da tetkiklerine devam ediyor Basvekil Reyhaniye .. Kırıkhanda yurtfaşların dileklerini dinledi W Cümhurreisimiz ve Danimarka kiralı arasında telgraflar Danimarka kıralmın 70 .in!ciA dı:ğum yıl- dönümü iyle la kıral arasında karşılıklı tehrl.k ve te- şekkür telgrafları teati edilmiştir. (aa.) M R umi Reyhaniye, 4 aa. — Başvekil Doktor Refik Saydam, dün sabah saat 10 da şehrimize gelmişler ve şehrin dışından itibaren sokakları dolduran hal- kin samimi tezahürleri ve alkışları arasında belediyeyi şereflendirmişler- dir. Sayın misafirimiz, meydanda topla- İzmire giden İstatistik Umum Müdürü B. Celâl Aybar nan kalabalık halkın sürekli alkışla- rına —mukabelede bulunmuşlardır. Halkın dileklerini ve isteklerini din- ledikten sonra aynı tezahürlerle Kı- rıkhan istikametinde yollarına devam etmişlerdir. Başvekilimiz kırıkhanlıların dileklerini dinlediler Kırıkhan, 4 a.a. — Kırıkhanlıların Akdeniz, Afrika ve Balkanlar Falih Rıfkı ATAY Acaba yeni Brenner mülâkatın- da ne konuşulmuştur? Hatıra yeni pakt, İspanya, Akdeniz, Bılk';ınlır ve Afrika, yani bütün bugünkü me- seleler geliyor. Üçüzlü anlaşmanın muhtelif mütehassısları Berlin'de müzakerededirler; — İspanya dn_- hiliye nazırının Berlin ve Roma zi- yaretleri terütazedir. Her halde umumi maksat, umumi mevzu, bu kiş İngiltere üzerinde şiddetli bir tazyık yapmak, bir taraftan adalar üzerine hücumu artırmak, — sıklaş- tırmak, diğer taraftan İspanya yo- liyle Cebelüttarık'ı, Mısır — yoliyle Süveyş'i zorlamak çarelerini araş- tırma olsa gerektir. Mutat olduğu üzere, bu mülâkatın da esrarını da- ha sonra hâdiselerden öğreneceğiz: eğer her hangi bir hareket kararı verilmişse! Çünkü yeni bir hareke- te, ta bulunulan kara l ketlerine yapılmış tnırruzlı_r_kıdır kolaylıkla karar verilmiyebilir. Hiç hatıra gelmiyen Fransa me- selesi de vardır. Telırıflır“do._ıı:u ise, İtalyanlar Suriye'de müşkülât ı'örnıüqlırdir. Afrika Fransası, her- kese karşı müdafaa halindedir. Su- || riye'de İtalyanlar mukavemete uğ- rıymıılırıı. Dakar'da gene.rıl ıge Gaulle ve ingilizler geri çekı!rnşge mecbur kaldılar. Halbuki Afrika'da müessir bir istinat, ıncı.lıf Fransız sömürgelerinde bulunabilir. Bunlar garbi Akdeniz havzasının hemen bütün sahil parçasını işgal etmek- tedirler. Cebelüttarık ve Fransız sömürgelerinden iıtifıdo_ etmek, bu havzada hâkimiyet temin etnşe_ğı kolaylaştırabilir. Ancak bııııugıf ıçıı; İspanya'yı ikna etmek do”_l_fı ıyıeı etmez: Cebelüttarık'ta döğüşmek, tonra Fransız sömürgelerini elde âzımdır. ha 'tlg:ı: :;ılarde ıelaıı: lıııl:eırle_u gıT kışının muharebeleri e 'r:l’“ılsîkd:ılıiı ve Afr_'ıln bölgele- rinde cereyan edecektir. Fon Rib- bentrop Roma mülâkatlarının mev- Zu ve gayesini, “müstakbel ılm:!ı ve italyan hayat ııh_ılırml teş ;- lâtlandırmak ve emniyet altına al- mak,, formülü ile ifade etmiştir. Hayat sahasının eski tâbiri, "dogru- ş'n doğruya ilhak olunın j çin “sömürge”, siyası ve z Mmenfaat tâbiiyeti içine alınan d_eı[ etler için “nüfuz mıntakasi,, 'l, h ÂAkdeniz, Afrika ve Balkanların her iki bakımdan nasıl taksim edilmiş olduğunu henüz kati olırnk’ ?ıll:nl' Yoruz. Evelemirde İngiltere yi ır- Mak ve onun yeni yardımlar temin etmesine mâni olmak İâzımdır. Eğer Unus, Cezayir, Suriye ve diğer ım- Paratorluk kısımlarında _l_:ulunın tansızlar P&ötain hükümeti ile !e_ın- nüt halinde iseler, bunun sebebi im- Paratorluğun devam edebılecefm; .ü""î* bağladıklarındandır. Bu gıl:'ü_ İflA, ottiği vakit, hür Framss BÜt Meti ile Vichy hükümeti aras' li? tetaddüt etmekte belki hic bir Tay A tasavvur etmîvecekl!f!ilf- İ Hayat sahalarını emrl“_'e"' Fi- almak demek, simali Afrika y * birkaç gündenberi sabırsızlıkla ken- disini bekledikleri sayın Başvekili- miz Doktor Refik Saydam, dün sa- bah saat 11 de şehrimizi şereflendir- mişlerdir. Şehrin methalinde kendi- sini kaza ileri gelenleri, mektepliler, gençlik teşkilâtı mensupları ve halk karşılamıştır. Kırıkhanlılara iltifat eden sayın misafirimiz, belediyede kırıkhanlıla- | rın dileklerini dinlemişler ve şehrin ihtiyaçlariyle alâkadar olmuşlardır. Bilâhara Başvekilimiz, refakatinde valimiz, komutanlarımız, mebusları- mız ve parti müfettişi olduğu halde, İskenderun'a hareket etmişlerdir. Başvekilimiz Soğuk Olukta Soğuk Oluk, a.a. — Başvekil Dok- tor Refik Saydam, İskenderun, Rey- haniye ve Kırıkhan'da — tetkiklerde bulunduktan sonra, şehrimize gel- mişlerdir. — . ..- . Ziraat Vekilimiz orman umum .. .. ..wr. müdürlüğünde Ziraat Vekilimiz B. Muhlis Erkmen dün öğleden sonra orman umum müdürlü- ğüne gitmiştir. B. Muhlis Erkmen umum müdürlükte, umum müdür B. Fahri Bük ile diğer umum müdürlük erkân ve müte- l bulunduğu bir ya re- islik etmiş, orman umum müdürlüğünün çalışma faaliyeti üzerinde — başarılacak işler etrafında direktifler vermiştir. B. Raif Karadeniz'in ftütün mınfakasında fetkikleri Bursa, 4 aa. — Dün Uludağ'da bir ge - zinti yapan İnhisarlar Vekili dönüşte tü- tün istihsal eden köylere uğrıyarak tet- kikler yapmıştır. Ralf Karadeniz vali Re- fik Koraltan'la da ayrıca vilâyetin bu se- neki tütün rekoltesiyle tütüncülerin dilek Yurda ithal olunan iplik ve doku- maları azami satış fiyatlarının Tica- ret vekâletince tesbit edildiğini bir- kaç gün evel tafsilâtiyle yazmıştık. Ticaret vekâleti bütün fiyat muraka- 'be komisyonlarının tesbit edilen e- sasları nasıl tatbik edeceklerini alâ- kalılara bildirmiştir. Buna göre alı- nan kararlar bilümum vilâyet mer- kezlerinde ve her vilâyetin bütün ka- zalarındaki gazetelerde de valiler ta- rafından neşrettirilecek, gazete bü- lunmıyan mahallerde münasip surette halkın ve alâkadarların ıttılaımna ar- zedilecektir. Ankara, İstanbul, ve İzmir hariç olmak üzere 'bilümum vilâyet - fiyat murakabe komisyonları, perakende satışlar için pamuklularla pamuk ip- liklerinde yüzde on beşi ve yünlüler- le yün ipliklerinde yüzde yirmiyi geçmemek üzere azami gayri safi kâr yüzdelerini tesbit edeceklerdir. Tesbit edilecek yüzdeler, vilâyet merkezi ile vilâyet dahilindeki şehir ve ihtiyaçları hakkında görüşmüştür. (Sonu 3 üncü sayfada) Jııuııııııı : Türkiye'de yapılan ilk mektep : tayyaresi dün Ankara'ya geldi TLLLLLLLDR N. O. D. 36 mektep tayyaresi Nuri Demirağ'ın İstanbul'daki fabri - Tistin ve Suriye'yi ele geçirmek, î:_ Veyş ve Cebelüttarık kapıların! | tarak Büvük Britanya donanmö t0 Akdeniz'den cıkarmak, bu surt . Yrupa kıtası üstündeki hâkim!y DA tağladıktan ve tamamladıktan, V (Sonu 3 üncü sayfada) sını | pılmış olan nda türk emeği ve türk bilgisi ile yı BZ mektep tayyaresi (N.O.D. 36) dün İstanbuldan hareketle Ankara'ya gel- | iştir. Tayyare bugün Divriğe giderek bir zahürü yapacaktır. Tayyare, fab- hava te ; ,i;umbqpilotu Bay Sasri Alev tara - fından idare edilmekte ve tayyarede ma- kinistlik vazifesi Bay Ali tarafından gö- rülmektedir. Memleketimizde hususi teşebbüsün ortaya koymuş olduğu bu milli eseri tak- Dokuma ve ıplik âzami satış fiyatları Tesbit edilen esasların nasıl tatbik edileceği alâkadarlara bildirildi Manifatura eşyası Amerika'da İlk parasülçü bölüğü kuruldu 1.039.441 kişilik bir ordunun teçhiz ve iaşesini temin için 1.482 milyonluk bir proje hazırlandı Amerika Cümhurreisi B. Ruzvelt /| Vaşington, 4 aa. — DNB. ajansı bildi- riyor: Harbiye nezareti, S00 gönüllüden giaâ eyaletinde Fort Benning'de teşekkül etmiş olduğunu bildirmektedir. Yeni tahsisat Vaşington, 4 a.a, — 1.039.441 kişilik bir ordunun teçhiz ve iaşesini temin için mü- messiller meclisi, 1.482 milyon dolarlık bir tahsisat derpiş eden kanun lâyihasını beyaz sarayın tasvibine arzetmiştir. B. Ruzvelt Amerika müdafaası hakkında izahat verecek dirle kargılarız, müteşebbisini tebrik ede- riz, Vaşington, 4 a.a, — Beyaz saraydan ha- (Sonu 3 üncü sayfada) mürekkep ilk paraşütçü bölüğünün Geör- | gg;&OOO kilometre Sayım hazırlığını kontrol için İstatistik Umum Müdürlüğü memurları bu kadar mesafe katettiler İstatistik umum müdürlüğü 20 Bi- rinciteşrin pazar günü yapılacak ü - çüncü umumi nüfus sayımı hazırlık - larını bitirmiş gibidir. Umum müdürlük şimdiye dar 63 vilâyet ve hazırlıklarla 1300 nahiye ve köyde, yapılan hazırlıkları teftiş ettirmiştir. Son defa olarak Denizli Muğla ve Er- zurumun da kontrolü bitmiş, Ağrının kontrolüne başlanmıştır. Umumi nü - fus sayımı hazırlıkları için istatistik umum müdürlüğü mensuplarınn ka - tetmiş oldukları mesafe şimdiye ka - dar 90.000 kilometreyi bulmuştur. Bu mesafenin 20 birinciteşrine kadar 125.000 kilometreyi tecavüz edeceği anlaşılmaktadır. İstatistik umum müdür muavini B. Selim Sabit Kayseri ve Sivasta sa - yım hakkında konferanslar verdikten sonra Malatyaya gitmiştir.. Umum müdür B. Celâl Aybar da teftişlerde bulunmak üzere dün akşam İzmire gitmiştir. İstatistik umum müdürlü - ğgünün bütün teşkilâtı seferber olmuş bir halde çalışmalarına devam etmek- tedirler. Şehrimize gelen malümata göre sayım filminin gösterilmesine yurdun her tarafında başlanmıştır. Haber verildiğine göre umum mü - dürlük, sayım radyo programı arasın- da sayım hazırlıklarının istilzam et - tiği malzeme sarfiyatı ve insan me- saisi hakkında halkımıza istatistiki malümat vermeyi kararlaştırmıştır. ka- — İktısat Vekili Trabzon'da da tetkikler yaptı Trabzon, 4 aaa, — Murgul madenlerin- de tetkiklerde buluman İktısat Vekili B. Hüsnü Çakır Ege vapuru ile Hopa'dan İstanbul'a geçmekte iken şehrimize çık - miş ve üçüncü umumi müfettiş Nazif Er- gin, vali Osman Sabri Adal, hükümet, be- lediye, parti ve halkevi erkânı ve tüccar- lar tarafından istikbal edilmiş ve bir kı- ta asker iskelede selâm resmi ifa etmiş - tir. Halkevinde şerefine bir öğle yemeği ve- rilen İktisat Vekilimiz Hüsnü Çakır vi - lâyet k atkeri £ 1, parti, halkevi ve belediyeyi ziyaret ettikten son- ra yeni lise binasını ve 250 yataklı has - tane inşaatını gezmiş ve tetkikleri arasın- da elektrik şirketinin mali vaziyetinin 1s- lahı hakkında şirket reisi Ali Riza Işıl - dan izahat almıştır. İktısat Vekili debağ sanatınm ihya ve inkişafı için uzun vya - deli kredi açılması hususunda da alâka - darlara vaitte bulunmuş ve akşam üzeri Ege vapuru ile İstanbul'a hareket etmiş- tir. 373 kazadaki | | Hitler ve Musolini Brenner'de Musolini ve Hitler dün üç saat süren bir mülâkat yaptılar İki memleketi alâkalandıran bütün meseleler müzakere edildi Brenner, 4 aa. — Führer ve Duçe, bugün saat 11, de Brennerde buluş « muşlar ve uzun bir görüşme yapmış - lardır. Führerin hususi treni, alman ve İ- talyan bayraklariyle süslenmiş bulu- nan Brenner italyan hudut istasyo « nuna tam saat 11 de varmıştır. Bir'i « talyan kıtası selâm resmini ifa etmiş ve muzika, iki memleketin milli marş- larını çalmıştır. Düçe, peronda, Füh - reri bekliyordu. Gerek Führer ve ge- rek Duçenin, gerek iki hariciye nazı- rının buluşmaları çok samimi olmüş « tur. Führer ve Duçe, bir italyan Alp kı- tasını ve bir faşist partisi milisi kı « tasını teftiş ettikten sonra, peronun öbür tarafında bulunan italyan husu- (Sonu 3 üncü sayfada) Kasa soyguncusu Yankoviç dü Mahküm olan kasa hırsızı Yankoviç'in muhakemesi safahötı fa:ıdır. Yukarıda kasadan aşırılan paralar ve kıymetli eşya görülmek. tedir. n dört buçuk sene hapse mahküm oldu ;Diğer zanlılar berat ettiler 5 inci say.