3 Ekim 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
Sahife 4 Üsküdarda Bun bulunuyordum. İşe giriştik. Üsküdar cihetinde harp itibarile yarayabilecek müesseselerin, na- geçtiği haber alınır alınmaz Padi- vasıtalarının tahririni yaptırdım; Pâkmekİsaya geçirilerek trene bindirilip Bilanço On beş| Anadoluya sevkedileceklerdi; bun gün kadar devam edebilecek bir şmuhasaraya #detâ hazırlanırcasına tertibatı ikmale geceli, gündüzlü ağraştım. Ancak bu tertibat arasında zahi- ve İiktanı kendisini en ziyade hisset- triyordu. Payıtahtta iaşe işlerile meşyul daire Üsküdar fırınlara an- esk yünü gününe Jâzem olan unu tevz' ediyordu. Halbuki Düşman donanması İstanbula gelecek olursa tabii Anadoludan İzmitten beriye müvaredat kesilecekti, Bu balde Üsküdar için ihtiyat zahireye ihtiyaç pek âşikârdı. Üsküdar ve Kadıköy civarı halkının on beş günlük zahire ihtiyacını hesap ettim; İstanbul. in- şe idaresinden bunun teminiyle Üs- ködarda iddiharmı istedim. (Müm- ün değil) denilerek muvafakat edilmedi Düşman donanmasının Çanakku- leşi geçmek ihümeli karşısında pa- yılabtın üç imıntakasını idarede biz üç memur müstakil bıraklıyorduk. ihtimal ve ihtiyacı evvelden ip ihzar etmemek, sonra bü- yü; ve ağır mesuliyeti celbedeceği söphesizdi. Düşman donanmasına kara sahil bataryaları ve ordu nw ke © vazifelerini ifa ederken halkın aç kalmamasını ve bir karışıklık çı- karmamasını temin edecek | ihüyat tedbirlerine müracaat etinemiş ol mak bir idure memuru için pek ha- tahı bir hareket olacığını düşün- düm. Ahali bize madamki odonanma- mn geçmek ihtimali verdi ve ordu ehri müdafssya karar vermişti. İdâte memurları da ya zabiremizi kendimiz tedarik etmek için bizi ev- veldı haberdar etmek, yahut ken- dileri ihtiyacımızı düşünmek gerek- Meşrutiyette Saray ve Babıâli Yazanı Süleyman Kâni İrtem — Tercüme, iktibas hakkı mahfuzdur. Tefrika No, 209 Çanakkale taarruzn esnasında İstanbulu terketmek hazırlığı hükümet konağında |nanda ii tren hükümetin emrine odada yatıp kalkmağa başladım. İmühe;ya bulundurulacaktı. Birinci bul tarafında kalan ailemi baf- |tren Padişah ile saltanat hanedanı tada yalnız bir gece görmeğe me-İna, ikincisi kabine ve hükümet er- ti. Siz ikisini de yapmadınız. Diye taan etse, hattâ açlık yüzünden aley- bimize kıyam eylese haklı olacaktı. Telefonla ve vicahen müsmir ol- mıyan bir çok teşebbüslerden sotra (Üsküdarda on beş günlük zahire depv edilmiyecek olursa bundan tevellüd edebilecek neticelerin me- #uliyetini kabul edemeyip O memü- riyette devam edemiyeceğimi) res-| bulunmuşlurdı. Boğazın ziyade se men ve katiyen vilâyet makamına bildirdim. oVilâyet makamınca da keyfiyet Dahiliye Nezaretine arzo- lundu. Bunun üzerine Üsküdar cihe-İmid iktiza ânında Be; tinin on beş günlük buğday ve arpa: w temin edildi! Ban de bunlan Haydarpaşa is smayonundan Üsküdara rek mazbut camiler içinde muhafaza altına aldırdım. Bayatlamamak için bunlardan değirmenlere zahire ve- rildikçe hasıl olan noksanı derhal telâfi ve ikmal ettirdim. Muhasara ve muharebe günlerin- de un yaptırmağa imkân buluna mazsı buğdayları da aynen halka tevzi edebileceğimden, halkı hiç ok mazsa aç birakmıyacağımdan dola- yı müteselli bulunuyordum. İstanbulun ayrıldığı üç idare mın- takasında. bu yolda tertibatta ea ileri giden Üsküdar olduğunu Can- bula* bey bir gün Talât beye söyle- miş, Talât bey de: — Eb! Eski Ohri kaymakamı! Diye hakkımda bir İttihadçı tak“ diri sarfetmişti, Biz İstanbulda bu tertibat ile u- Taşırken düşman donanması Çanak- kaleyi bombardıman etmekte de vam ediyordu. Kabine, düşman do- hanmasının Boğazı geçmesi ihtimali tahakkuk ederse hükümeti Anado- haya nakletmeğe karar vermişti. İlk evvel Padişahın nereye gönderi-|manların Doyçe Jeceğini tayin etmek ieabediyordu. Dahiliye (o Nezaretinden emir Üzerine polis müdürü muavini Aziz beylerle beraber bir gün Alemdağına giderek köşkü tedkik ettik, Burasının ancak bir uğrak yeri)ları muhafazadan olabileceği görüldü. Esasen düşünü-lidim! İşlerin çokluğu yüzünden Ür-| len vaziyete göre Padişahın bu ka-!küdar hükümet konağındaki odam- kın bir yerde kalması eaiz ola.!da geceleri uykum asgari haddine İl Jinmişti. li ilk mer: | muhafazesmdan bö hele olarak Fakişehire nakli tensip) gum bu bir milyon liralık devlet ve| işah ile hükümetin edil'i. Sonra Bursaya veya Konyar! ya gidilmek mutasavvver yordu. Bunun için Haydarpaja istâyo- naklettire-|raydan ancak zorlu verilen |masarifi için oOsroanlı hükümetine ü umumi-) verdikleri mebaliğ mi idi? Burasını si Bedri, emniyeti umumiye müdür | bilmiyorum. oradakilasker muhafazası bulunu-| edilip edilmemekte olduğu düşün- İnne am MİLİ İLİ İLİ a İl vk AKŞ Fransada vaziyet Pötain hükümetine olan itimad kırıldı ee Zurich 2 (A.A.) — Reuter: Bern de çıkan Bund gazetesi, işgal altında bulunmıyan Fransadaki halkın bis- iyatından babaederek, mareşal Pe- İtain'e olan imanın artk kırıldığını ve diktatör Laval'e karı duyulan! infiali yazmaktadır. Makale şöyle İdevam ediyor: şah ile hanedan hemen Haydarpa"| O çAlman talimatma riayet etmek mecburiyetinde bulunan Vichy hü- kümeti, halktan göremediği müzahe- reti telâfi etmek için katolik kilisesine istinat etmektedir. Fakat bozguncü rejime iltihak edecek olursa, bu ki- lise de nüfuzunu kaybedecektir. Laval'e sadık kalan ve B. Flandin ve Bonnet gibi eşhastan mürekkep olan küçük bir grup, matbuatın bü- yük bir kısmını kontrol etmektedir. Fakat halkın, efkârı umümiyeye tercüman olmıyan kontrol altındaki matbunta itimadı kalmamıştır.» Makale muhariririnin intibalarina kfnına mahsus idi Düşman donanmasının Boğazdan dan iki saat sonra da hükümet erkâ- mına mahsus Ikinci tren hareket ede- cekti, Boğazın Rumeliyakasında oturan hanedan azası Beylerbeyi iskelesine geleceklerdi; orada hazır balundu- racağım 40 araba bunlari Haydar- paşaya götürecekti, Bu tertip Padişaha arzolundu. Sultan Reşad Balkan harbinde Bulgarlar Çatalca önünde bulunduk. ları sırada Kâmil paşanın kendisini Bursaya götürmek istediğini, kendi- sinin ise askerinin başında şehid ol- mağa hâzır olup İstanbulu kati; terketmiyeceği cevabını verdiğini etrafındakilere anlatırdı. Bu defa da iptida: mahdut bir kısmına tesir Mücadeleye devam adamı karşı sempati duyup bu ha- ceketi takdir etmekle beraber köylü ve amele rahatça yaşayıp hayatlarını | kazanmayi arzu etmektedir. | etmiştir etmekte olan — Ben Bursaya padişah olarak gittim. Mülteci olarak gidemem! Diye hafifçe bir muhalefet göster. | mek istedi. Sonra bü seyahatin za ruri olacağını takdir ile razı oldu. Sadaretçe bütün saltanat haneda nı azasna gayet mahrem birer tez. kere ile bu karardan haber verildi. Beylerbeyi sarayında oturan sul- tan Abdülhamid de bittabi bü ka- rardan müstesna değildi. Onada tobliğatı havi tezkereyi Beylerbeyi sarayina götürerek muhafızı Rasim bey vasıtasile takdim ettim Diğer taraftan asker ve subayların | nazarı büsbütün başkadır. | radyoda de Gavlle'tin söz- | lerini dinledikleri zaman bu sözler| kalblerine kadar işlemektedir. Umu- miyetle mevcut olan kanaat, de| Gaull- hareketinin istikbalinin, | Vichy makamatının zorla kurduğu | rejimin stikbalden daha parlak olduğu merkezindedir. Amele sınıfı, son senelerde elde zirmiş olmasından korkmaktadır. göre de Gaulle'ün hareketi halkın |! etmiş olduğu menfaatlerin tehlikeye ($ AM Amerikanın | yardımı İngiliz tayyare imalât Nazırının bir mesajı EZ Vaşington 2 (A-A;) — Tayyare İmalât Nazırı Lord Beaverbrook, İngiliz mübayaa komisyonuna ve Vağpington halkına hitaben gönder- ki r mesajda şunları yazmakta- 3 Teşrinlevvel 1940 İSTİKLAL KAHRAMANI Büyük ve tarihi filmler serisinden Türkçe sözlü AN bir şaheser Bir vatanm dahili ve harici düşmanlara karşı raüdafaa edil- mesi hile, casusluk, entrikalar karşısında casus, valanperver bir kahramanın vatan ve istik- Iâl mücadelesi, Binlerce figüranın ve binler- ce atlı ve atsiz muharibin iştü ettiği büyük harp sahneleri, YARIN MATİNELERDEN İk İTİBAREN TAKSiM sinemasında Şehandebaşı MMEMMEMMMENM Gedikpaşa TURAN AZAE Sinemalarında 2 büyük film birden Türk filmciliğinin son harikası 1- YILMAZ ALI türkçe sözü Baş Rolde: SUAVİ, REFİK KEMAL, NEVZAD CELÂL Orkestrası: Büyük Zabıta Romanı Z - MUCİZELER YARATAN ADAM Ronald Young - Joân Gardn Gelecek Program BERİ ÇAVUŞ Türkçe Sözlü dir: «Birleşik Amerikadan gelmekte olan tayyare akımı, havalarda yap- makta olduğumuz uzun muharebe- nin kati muzafferiyeti hakkında bi- e ma ze deha ziyade itimad o vermekte- dir. Faaliyette o bulunan Brewster öpindeki bir flotlla, en kıymetli pilotlarımızın otekdirlerini Okazan- mıştır. Douglas 27 Spindeki tayya- relerle yeni Curtiss'ler de faaliyete geçmiş. bulunmaktadır. Bu üç tip tayyare en iyi tayyarelerimizin aya- undadır.? | İngiltereye yardım taraftarlarının ! en beraretlilerinden biri olan sens- to Azasından B. Pepper paktın Birleşik Amerikayı korkut-! mak maksadile yapılmış olduğunu #enatoda beyan etmiştir. Buna Bir- ik Amerikanın, İngilterenin ge! irlerini çoğaltmak ve kendi si lanma bazırlıklarını bir misli go; makla cevap vermesi lâzım geldi- Hini de ilâve eylemiştir. BUGÜN 1940-41 yeni mevsimini AÇIYOR bi Mevsim açılışı şerefine Japon “hükümdarla. rının esrarengiz — Bütün dünya sincmacılığının eşsiz, rakipsiz ve emsalsiz filmi — Bir su gibi milyonlar akıtılan cihan şaheseri...... VATAN KURTARAN ARSLAN Erol Fiynn - Olivia de Haviland Türkçe Tabii Renkli Buakşan ZÂLE sinemasınd Hasast ilâve: Manş Tüneli (TÜRKÇE) Numarel yerlerin evvelden kapatılması rica olunur. Tel: 43595 DİKKAT : Akşamları sinema 19,35 de başlar, 21.15 geçe biter. Sultan Hamid İstanbuldan çıkmak istemediğini asim o beye söyledi; sonra sultan Reşad Anado- luya gideceği için buna imkân ole mıyacağını anladı. O zaman eski Rus muharebesinde Ruslar İstanhu- Ju tehdid eyledikleri saatlerdeki va- 5 o defa da Anadoluya geç mek düşünülmüş iken. sonra nl vazgeçtiğini hatırladı ve: — Kardeşime söyleyin! İstanbul- dan çıkmasın! Sonra bir daha döne- mezi İhtar ve tavsiyesinde bulundu. Fakat karar böyle ihtarla değişe- cek değildi. Hanedan azasının haremleri pa- dişah trenine o alınamıyacaklardı. Hanedandan bazıları bu tebliğden sonra Eskişehirde ailelerine ver bul- mak için dağdağnsız teşebbüslerde Vichy hiikâmetinin işçilerin seslerini tümamec susturmak korkuyorlar, Bazı kimseler bir ihti- lâl çıkacağını zannetmekte, sair bazı kimseler de Laval kabinesinin iskam- bil kâğıdından yapılari bir şatonun | yıkıldığı « gibi yıkılacağını tahmin | eylemektedirler. p Yine makale muharririnin intiba- ina göre, hezimetin doğurmuş ol duğu şaşkınlıktan sonra kendilerine gelen kimseler, eskisi kadar ümidsiz- Tik içinde bulunmamaktadırlar. Fa- İkat vaziyeti kuvvetle sslâh etmeğe | İde imkân olmadığı kanastini edin- $miş bulanmaktadırlar. —-—e Romanyada vaziyet e Petrol mıntakasina ne renince htremlerini © : ? velden ve kendi hesaplarını Anı, Alman tayyarecileri doluya göndereceklerdi.. Abülha-| geldiği doğru değilmiş eyi sara» Yini terketmek mecburiyetine kana: at getirince yanındaki kadınlardan ikisi kendisine terfik edilmezse aa sörüklenö sö rüklene çıkacağını kati olarak be-| yan eylemesi üzerine hükünter, » tan Hamidin Banedan treninde Bükreş 2 (A. A.) — Rador ajan- 4 bildiriyor: Yabancı radyolar, Ro- manyadaki vaziyet hakkında yalan habezler serisine devam ederek, bir miktar Alman tayyarecisinin rol mıntakasında bir tayyare kadını ile bilikte bulunmasına mi. |) anane Gr a A sanda eli. İda bir yere inme meydam inşa et- Çanakkale boğazında tazyik gün-| den güne artıyordu. Emniyeti umumiye müdürü İs mail bey Harbiye Nezaretinde is- tihbarat şubesile temasta bulunuyor ve Boğuzda bombardıman hakkın. da bana her gün birkaç defa malü- tiklerini ve Alman subaylarınm ve mütehassızlarının “limanlara, deniz İlayyare üslerine ve petrol mıntaka- | sına gönderildiğini neşretmektedir- ler, Yabancı radyoların yaydığı bu İşayialar, en kati bir tarzda Yalan- ni Gesiy ordu Janmaktadır. — Kar yağıyor! Nazileştirme işi oldukça — Kar şiddetli! yol aldı — Kar durdu! Bükreş 2 (AA) — Rewter:| Telefonla söylenilen bu sözler |Feki Transilvanya krallığına ve Ba- bana Çanakkalede vaziyetin ne ok ulm anlatıyord. nata yeni umumi valiler tayin edil- mesinden başka Alman ekalliyetl, Hükümet harp masarifine tahsis bulunan 12 büyük şehre Alman eylediği bir milyon altını Haydar-İlediye reisi ve belediye rein munvini paşa istasyonunun altındaki mah- seçilmiş olmasına bakılırsa Roman- zenlere yerleştirmişti. İyanın nazileştirilmesi oldukça yol Bu para Maliye Nazmmın harpten |almız demektir, evvel Fransadan akdettiği istikraz! Pu tayinler, ekalliyetler fideri B. basılından mi kalmıştı? Yoksa AL | Schmidt tarafından yapılmıştır. Bun- Bank vasitasile'dan evvel Sehmidt Romanya Başve- seste, este İstanbula gönderip harp |kil muavini ve demir muhafızlar H-| deri B. Horin Sina ile samimt diye! tavsif edilen bir mülâkat yapmıştır. | Bundan başka Alman ve İtalyan | pilotları Rumen askeri pilotlarının yetiştirilmesini deruhte etmişlerdir. Bu bir milyon altın istasyonda altında bulunu- yordu. Ben de hükümete karşı bun-/Bir çok İtalyan pilotları şimdiden Bükreştedirler. mesul şahsan Yer değiştirecek kiracılara tavsiye! Akşam'ın KÜÇÜK İLÂN- LARI'nı dikkatle okursanız en elverişli yurdu Bir gece yatacağım sırada le mesul oldu- (Şi harp parasının lâyıkile muhafaza kendinize rulmadan bulabilirsiniz. cesi zihnimi kurcaladı. «(Arkası var) hayalını gösteren MiKADO KENNY BAKER'in büyük filmi Tiyatro 21,20 geçe başlar 23 de biter, Sinema ve Tiyatto bir bilet mukabilinde seyredilir. Bu akşamdan itibaren TURAN TİYATRO - SİNEMASINDA RAMAZANA mahsus ber gece; Sinema - Tiyatro - Varyete San'atkâr NAŞİT ve arkadaşları Okuyucu SUZAN ktirakle M“ÇE PENÇEF faryetesi, cambaz ve akrobat numaralar: yeni komediler. Tel: 2212 Bürhaneddin tepsi İ Teşekkür Baştanbaşa renkli çiçek göndermek, telgraf çekmek ve merhumenin cenazesine refakat et- mek suretile işlirâk eden bütün ehib- bü ve akrabaya ayrı ayrı heyam te- gekküre terssürümüz rafni olduğun- dan bu vazifenin ifasına sayın güze» tenizin tavassutunu rita eyleriz. Nuri Akif Akev, Mesrure ve Hasan Akif Akev, Arslan ve Mazi MEZ 030 de | jübilesi Sevgili refikam, muazzez valdemiz, Artistlerimizin Duayeni olan ve tı, | birleik hemşiremiz bayan İKBAL AK- imi büyük hizmetleri sebki- 'EV'in vefatı dolayısiyle felikelimise | eden Burhaneddin Tepsi namına Önü- müzdeki salı günü Şehir tlyatrosu ar- İ islerinin iştimmkile Şehir tiyatrosu komedi kısmı tiyatrocumnda bir jubile AYRICA; DENİZALTI avcı gemisi GEORGE BANKROF'un yapılacaktır. Ayrıca Muhiddin Sadak ve dans vedetti Seniye Tepsi bu Jübi- leye #evnak vereceklerdir. VEFAT İstanbul Sulh O Hâkimlerinden i Mehmed Ali Balcsoy'un küçük kızı Zekiye 29 Eylül 1940 Pazar günü | İ Kiş ge “Tea; İğ vefat etmiş ve Eyüpte ailesi mak- Yar al Heyecanlı filmi | pnedimitir. Mevlâ vak, |NİİLiN ALI sağ İrmet eyleye. ERER vardir. li PE K “zöyürsir askve Sine liz MACERA FİLMİ LEKELi KADIN Mısırın hakiki hayatından alınan sahneler, muazzam Beş red Leylâ Murat - Yusuf Vehbi Ayrıca: POKS dünya havadisleri gazetesi Bu akşam SARAY sinemasında Amerikada, 400 sinemada birden gösterilmekte olan mevsimin Hk #üper filmi: Fransızca sözlü j KARA GÜNEŞ 4 STANLY ve LİYİNGSTONE) i Şaheserinin (lk iraesi şerefine BÜYÜK GALA düpyanın en büyük macera ye ser çüzeşi filmi, © K Biyeli Afrika kalbinin uyanış... Baş rollerde; SPENGER TRAGY - RİCHARD GREENE İhtiras... Heyecanlı... Harikulâde seiinelerie dolu bir film İlâveten: FOES JURNAL son dünya haberleri, Yerlerinizi evvelden temin ediniz.
