5 Eylül 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Dün Geceki ve Bu Sahahki Elfaberler B. Hitler dün “büyük bir nutuk söyledi «İngilizler merak etmesinler geleceğiz» e — «Almanya beş senelik harp için hazırlanmıştır» Berlin 4 (A-A.) — D.NB. bil diriyor: Bugün Berlinde Sport Pa- İstz'da muazzam bir toplantı esna- suda, Alman milletinin sekizinci kış yardımı, Führer tarafından, Alman | milletini bu esere davet eden bir sutuk ile açılmıştır. | Daha evvel, Nazır Dr. Göbbels, | Alman milletinin birinci harp sene- si kış yardımı eserinin bilânçosunu ! yapmış ve eserin geçen sene ©6427 milyon mark getirmiş olduğunu kuydetmiştir. Führer, nutkuna şöyle tir: başlamış- (Devarm 6 ıcı sahifede) ingiltere, donanmasını teslim veya imha etmiyecek Bu hususta Birleşik Ame- rikaya teminat verdi — Vaşington 4 (A.A) — Renter ajansı bildiriyor: Burada beyan edildiğin: nazaran, büyük Britan- ya, İrgiliz adalarının etrafındaki sular donanma için durulamıyacak bir. vaziyete dahi gelsc, donanmayı) hiçbir vakit teslim veya imha etmi- yeceğini, Birleşik Amerikaya temin &miştir. B. Hall 29 ağustos tarihinde Lord Lothian'a bir mektup yazarak bü- yük Dritanyanın donanması batır- mamağa veya teslim etmemeğe ka- rar verip vermediğini sormuş ve Lord Lothian da batırmamağa ve teslim etmemeğe karar verdiğini bildirmiştir. Amerika her ay İngiltere- ye 700 tayyare verecek Nevyork 4 (A.A) — New - York Sun yazıyor: Amerika ordu ve donanma mübayaat komisyon- larinın muhtelif fabrikalarla yaptık- İarı anlaşmalara göre önümüzdeki İk 20 ay zarfında İngiltereye her ay 700 den aşağı olmamak üzere tayyare teslim (edilecektir. Şimdi inşa edilmekte olan tayyareler de #ahi, olmak üzere nisana kadar İn- giltere 14 bin tayyare satın alabile- çektir. Macar ktaai SL hare- Budapeşte 4 (AA) — Şiinali Tran- siivanyanın Viyana kararı mucibince öy lâm teni “hareketi Kin Macar kıtantı son harırlıklarıdı yapmaktadır. B. Maniu Bükreşe dö Bükreş 4 (AA) — Havas ajansının bildirdiğine göre, Romanya köylü par- tsi reisi eski Bâğvekil Manu, Tran- silvanyayı — terköderek ya dönmüştür. Münfü'nun İrfikâki Tran- #iivanyada birkaç gündenberi devam etmekte olan nümayişleri teskin et- miştir, Mâcaristanda Alman askeri yok Budapeşte 4 (A.A) — Macar ajansı bildiriyor: Salâhiyettar o ma- hafil, Amerika membalarından çi kan ve Macaristan topraklarında Alman kıtsatının mevcudiyetini id- dia eder havadisi kati surette tek-; sip etmektedir. Ayni mahafil, bu haberlerin her bangi bir sui, Gkirle yayılmakta ul- der Almanya ve cenubu şarki Avrupa Alman ajansı: «Viyana anlaşması ekonomik birliği siyasi birlik haline getirdi» diyor Berlin 4 (AA) — D. X. B. ajansı, Alman İktisad Nazırı Dr. Funkun nut- ku We alâkadar olarak cenubu şarki mıntakssının ekonomi vaziyeti hak- kında, iktisadi bir membadan şunları öğrenmiştir: Dr. Funk'un nulku, Avrupanın ye» niğen teşkilitlandırılması keyfiyetini Almanyanın ne suretle derpiş ettiği hakkında vuzuh vermektedir, Islahat ab ettiren kliring usullerinin tânzi- mi işi ile beraber nazır, bir siktisadi tesbits ten bahsetmiştir. Bu tabirden maksad, her şeyden evvel ticari ma- nlaların ortadan kaldırılması ve Av- ruparın muhtelif ekonomileri arasın- da işin sıhhatli bir surette terzi edil- mesidir. Vaziyeti hazıra, otarşinin muhtelif tarzlarda takdir edilmesine müsaade) etmektedir. Bir Alman otarşisi yetine| bir Avrupa otarşisi düşünülmektedir.! Badema, her memleketin kabiliyet ve) ânaneleri, iş tevzli kadrosu dahilinde kıymetlendirilecektir. Keyfiyet hiçbir zaman rekabeti bertaraf etmiy! ir, Almanya ekonomisi ne bugün ve ne de biçbir zaman sair mili ekonomlie- rin müsabakasından korkmamıştar. Zira Almanya sıhhatli olduğu gibi ticaretini de yürütür Viyana hakemliği meselesi, çok za- mandanberi meveud olen Almanya ve cenubu şarki ekonomik birlipini, bir siyasi birlik haline getirdi. Bu suret- le cenubu şarki üzerinde tazyik yap- makta olan siyasi haciz fekkedilmiş bulunmaktadır. Ramanyada ve Maca» ristanda ordular terhis edilmiştir. Askerler yuvalarına odönebilecekler, işlerine başlıyabilecekler ve bu munta- kalarda biraz ihmal edilmiş olan 2i- raat işlerile meşgul olabileceklerdir. Almanya ile olan yeni siyasi iş dir- Höine gelince, bunun Almanya tara- fından çok ciddi bir surette telâkki edildiğini kaydetmek lâzımdır. Alman- ya ile cenubu şarki arasındaki teşri- ki masal çok tabif olduğu gibi her ik taraf için de çok faydalı bulunmakta” dir. Ekonomik iş birliği cenubu şarki| memleketlerine biribirlerini itmam| etmek için en iyi fırsatı bahşetmekte- dir. Almanya bunu çoktanberi takdir! etmiş bulunuyordu. Daha 1928 sene | sinde Almanyanın cenubu şarki mn-| takasınn harici ticaretine İştirak nisbeti yüzde 17 yi bulmakta £d1. 1937) senesinde bu nisbet yüzde 28 1 buldu. | Harpten evvel yüzde elliye varmış bu- Tunuyordu. Japonya Hindiçiniye asker çıkaracak Bunu Hindiçinideki Fransız makamlarına bildirdi Hongkong 4 (A.A.) — (Rew- ter): Bugün Hongkonga gelen şa- yanı itimad bir yolcunun söylediği ne mazaran, Japonya, Vichy hükü- metinin gayri müsait cevabı üzerine, Hindiçiniye cuma günü kıtast çıka” Tacağını mezkür memleketin maka 'matma bildirmiştir. Bu ültimatom, General Şang - Kay - Şeke gönderilmekte olan! mühimmatın sevkiyatına mani ola- caklarına mötedair Fransız taahhü- dünün ifasını kontrole memur kay- makam Michikara tarafından tevdi edilmiştir. Fransizlar Çinlilerle anlaşmışlar Hongkong 4 (A.A) — Revter ajansı bildiriyor: Çin kaynakların dan alınan haberlere göre, Japonya tarafından Hindiçininin istilâ ha- linde alınacak tedbirler hakkında, Hindiçini ve Çin makamatı arasinda bir itilâ! husule gelmiştir. Japan donanmasının tam Hindi- sini karasuları açıklarında dolaşa- rak bütün şimali şarki sahillerini abloka altına aldığı bildirilmekte- dir. Hayphong'da büyük bir faali- yet işaret edilmektedir. Fransız ve yerli kıtaatı, sahil boyunen | bütün müdafaa ini muhafaza al- buda bulun tadılar. Sahil şe- birlerindeki" Fransız kadın ve çocuk- larının — tahliyeleri için o hazırlıklar yapılmaktadır. Harice çekilen bütün telgraflar Fransız makamatı tarafın» bir sansüre tabi tutulmak- Bir fikir amelesi ücretini nasıl alır? Hep biliriz ki memurun maaşı ay-! dan aya, amelenin ücreti de hizme- tin emen bitirilmesini müteakip ve- rilir. Hattâ meşhur sözdür: Amelenin Alnımın teri kurumadan. Haydi bu bir az mübalâğalı olsun fakat herhalde haftadan haftaya dersek mübalâğa olma: Fikir aineleşinin de ücretleri böy- le verilse âlâ olur, Fakat biz devlet! husabına telif ve tercüme yapanla- rin bu kadar süratle para gün yalnız ücretin tediye süretinden bahsedeceğiz. Size günün birinde! hesabıma çalıştığınız dairede imza edilrnek üzöre bir bordro — hayır bordro: demek doğru"değil bir dos- ya — sunarlar. Ekseriya bu dosyayı okumadan imzalarsınız, çünkü bu imza tatlı bir iştir; birkaç gün hat- tâ birxaç hafta sonra da olsa her halde elinize para geçecektir. Fakat bir kere de okumak zahmetine katla mırsanız ne görürsünüz bilir misiniz alacağımız para bir lira hatta bir kuruş da olsa sekiz adet büyük çap- ta yazılmış veya basılmış ve ekse- riya ancak bir iki hanesi doldurul-! muş kâğıt, İşte bu kâğıtların tek! tek ismi ve resmi: ! 1 — İta emri. Bu emirde bittabi parayı alacak zatın ismi yazılır. 2 — Tahakkuk müzekkeresi, Bu kerede parayı alacak zatın ismi #azılır. 3 — Bir fatura. Yaptığı hizme- ün tapkı bir mağuzadan mal satmış gibi imzalı faturası, 4 — Bu üç küğitta parayı alacak zatım İsmi yazılı olmasma rağmen tekrar bu zatın ismi liste balin- de yazılmış bir kâğü daha; acibâ ne olacak? Bilinmez... 5 — İlmi hizmetin ait olduğu Ve- köletin muayyen şartlar dahilinde bu ilmi hizmeti ifa edenlerin herbi- Bu tarihi unutmayın. 40.000 lira o gün çekiliyor 7 eylül... Bu tarihi unut- » İyaptığı müfredatlı bordro. İliranın tediyesi için büyük çapta gi rine falan tahsisattan parânin veril- mesi muvafık olduğuna dair emir ita olan zata hitaben yazdığı tezk&- yenin sureti. 6 — Yine ilmi hizmetin ait oldu- ğu Vekâletin bir hususi encümeni- nin bu hizmete tahsis olunan para- nın müstahaklara tediyesi İszım ge- leceğine dair verdiği karar sureti, 7 — Tevkifat müzekkeresi. 3 — Asıl 'bizmeti veren dairenin Bu son bordrodan evvelâ dört nüsha çıka- nldığı ve bunun ancak birinin dos- yaya raptolunduğunu söylerek bir dü zel cinater on iki kâğıd yazılmış ol- duğu anlaşılır. Hemen şurasını söyliyelim ki bu uzun muamele ilmi hizmeti tevdi eden daire memurlarının istediği ve yaptığı bir iş değildir. Ancak Bü- yük Millet Meclisinin, binaenaleyh milletin tasvibine mazhar olmuş bir parayı tediyeye memur olan muha- sebe memurların arzusu veyahut mesuliyet korkusudur. Maliye Vekâletinden sorarız: Her ita emrine encümen kararının, bu en- cümen karannı tebliğ eden Vekâlet tezkeresinin teker teker raptedilme- sine ne lüzum vardır? İta emri, ta- hakkuk müzekkeresinde parayı sak zatı. ismi mükerreren yazılı ol- duğu halde bir de liste niçin iste- nir? İşittik ki geçen gün bir maliye dairesinde kâğit buhranı dolaymile eski makbuzların altına da yazı yar salmış, Hatırmıza geldi; bu ita emirlerine merbut bu güzel kâ- ğıtların da boş kalan ult taraflarını kesip kullanmaları için muhasebele- re emir verilmesinin şu kâğıt buh- tani zamanında opek iyi olacağın Maliye Vekilinin nazarı dikkatine arzederiz. Yağmurun zararı Üzüm altıda bir, incir beşte bir zarar gördü İzmir 4 (A.A) — Yağmurun,-Ege mıntakasında 35 bin çuval üzüm mah- vulünü #arara uğrattığı tahmin edil- mektedir. Bir çuval yüz kilo üzerin- den hemp edildiğine nazaran, zarar miktarı beş mliyon üç yüz bin kilo- dur. Rekoltenin 25-bin ton tahmin ,edildiğine göre islanan Üzümün mik- itarı rekoltenin altıda birine yaklaş- maktadır. İncir mahsulü üzerinde de beşte bir| nisbetinde sarar tahmin edilmektedir. iBnrı mıntakalarda pamuk, susüm ve| İpalatesler bu yağmurlardan fayda görmüşlerdir. Maarif Vekili dün maarif müdürlüğünde çalıştı Maarif Vekili B; Hasan Âli Yücel (1) biralık bilet size 20.000 lira getirebilir Tahiti adası eş leşi General de Gaulle'a iltihak resmen bildirildi Londra 4 (A.A.) — (Rewter): Frassız hâkimiyeti altında bulunan Polinezya adalutindan Tahiti ada- sının O General de Gaulle'a iti hak ettiği resmen bildirilmektedir. Londra 4 (A.A.) — Haber alın- dığına göre Tahiti valizi ahali tara- fından azledilmiş; ve General de Gaulle tarafından yeni bir valinin tayinine | inlizaren o müstemlekenin idaresile ölmak üzere üç kişilik bir heyet teşkil edilmiştir. GE. Sivas kongresinin yıldönümü Sivas 4 (Akşam) — Milf mücadeli esnasında toplanan Sivas kongresinin 71 nci yildönümü büyük tezahüratla kutlandı. Şehir bayraklarla süslendi. Maliye Vekili bugün şehrimize gelecek yanında. Orta tedrimt umum müdürü B. Hayri olduğu halde dün öğleden evvel Maarif müdürlüğünde meşgul olmuştur. elmali Zelzeleden yıkılan iki köy inşa ediliyor İzmir 4 (Telefonla) — Kızlay, zelzelede yıkılan Dikilinin o Kaba- kum, Bergamanın Ovacık köylerini linşa ettirecektir. Buralarda 84 ev iran edilecektir. Bu iş için buraya bir mületsiş geldi: mir Bir Yunan vapuru Amerika için İzmirden tütün yüklüyor İzmir $ (AA.) — Bir Yunan vapuru Amerika için tütün yükle- mek üzere limanımıza gelmiştir. Bu vapardn mensup olduğu şi 'u- nanistanla Türkiye Ve Amerika arasında vapur seferlerine devam edecektir. Bundan başka bir Yu: goslav vapur şirketi de ayni liman- İar nrasında seferler yapacaktır. Berlin üzerinde İngiliz tayyareleri Alârm iki buçuk saat sürdü Birçok yangınlar çıktı, mühim infilâklar vukua geldi ği İ resinin. tebliği: Geçen gece "İngiliz bombardıman tayyareleri, Alman Berlinin, şimalindeki Grünwald. or-| manında. gizlendirilmiş olan askeri çok yangınlar çıkarılmış ve bu yan- gınlar sonradan infilâklar vukua Başka tayyarelet, geçen gece bom- bardıman tayyarelerimizin o yangın-| Kara ormanda keşifler yap- mışlar ve yangınların hâlâ devam Diğer tayyare filolarımız Berlinde elektrik santrallarile tenvir tesisatı- | burg'da petrol depolarma Hamm ve Schwerte'de eşya istasyonuna, Keollanda ve Almanyada birçok tayyare meydanlarına taaruz et- Sahil kumandanlığı ile teşriki mesaj eyliyen donanma tayyareleri ve Escant mansabında mavna te- cemmülerine taarruz eylemişlerdir. ri de Ostendeki doklara taarruz et- mişlerdir. dönmüşlerdir. Fransa sahillerinde nezareti dün gece İngiliz borbardı- man tayyârelerinin Fransa sahüle- nı Bombardıman ettiklerini bildir mektedir. Nevyork Berlinde bulunan Amerikan gaze- tecilerine nazaran, bu gece şehirde yi kirk beş geçeye kadar devam eden bir alarm işareti verilmiştir. memurlarının beyanatına nazaran, şehrin üzerine aydınlatıcı fişekler maimişti. Berlin 4 (AA) — D.N. B. ajansının be tayyareleri bu sabah Times nehri- nin mansabında bulunan tayyare kaç İngiliz Alman İrini tevkif etmeğe ise de Londra 4 (A.A.) — Hava neza- ormanlarında Hariz dağlarında - hedeflere" taarruz © etmişlerdir. Bir getirmiştir. lar çıkardıkları Badenbadenin şar- kında etmekte olduğunu müşahede eyle mişlerdir. na ve bir silâh fabrikasına, Mağde-! Merziğde bir çelik fabrikasına ve mişlerdir. Beveland kanalında, Ternanzen'de Sahil kumandanlığının tayyarele- Bütün tayyarelerimiz o üslerine Londra 4 (A.A.) — İngiliz hava rindeki Alman tayyare meydanları- 4 (A.A.) — (Reuter): yirmi dördü beş geçeden saat iki- Söz söylemeğe salâhiyettar Alman atilmişez da hiçbir bomba bırakıl- haber aldığına göre, Alman muhare- meydanlarına. kücum etmişlerdir. Bir- tayyaresi tayyare- Almanlar hedeflere vami olarak hö- .cumlarını yapmağa muvaffak olmuş- Tardır, B. Edenin nutku İngiltere zafere kadar harbe devam edecek ai Londra 4 (A.A) — Harbiye Nazın B. Eden dün bir öğle aiyafetinde nu- tuk söylemiştir. Nazır demiştir ki: «Ağustos ayı bizim için birçok nok- tadan harp senesinin en iyi ayım kalktığına olur. Uyanık bulunmaklığımız Jâzım- dir, Hiç bir vakit bu kadar mükemmel ordumuz olmamıştır. Asikerimizin tec- hizatı ve maneviyatı mükemmeldir. Hürriyet düşmanlarına karşı bütün Kuvvetimizle harp Deruhde ettiğimiz vazifenin kolay bir iş olma- dığını biliyoruz. Fakat hakkın, haki- katin, sulhün ve milletlerin varlıkla- cinin saferinin tecelli etmesi için her türlü müşkülâta karşı koymağa ha- Ens Bağl ğniğekirei Böylelikle gerek Amerikaya ve ge- rekse diğer memleketlere e mahsul ihracatına devam olunacaktır. Japon Bahriye Naziri istifa etti Tokyo 4 (A.A.) — Bahriye Na- zır Yoshida istifa etmiştir. Dahili ve Hollanda Başvekili istifa etti Londra 4 (A.A.) — Reuter ajan- sının diplomatik muhabirinin bildit- diğine nazaran, Hollanda Başvekili B. Dezeer, dün öğleden sonra sıhhi sebebler dolaywsile istifasını vermiş: barici vaziyetin nezaketine binsen tir. Adliye Nazım profesör Gerg- İzmir 4 (Telefonla) — Maliye| Bahriye Nazırının yerine başkasının | randy, Başvekil olacaktır. B. De- Vekili B. Fuad Ağralı, bugün İzmir | getitilmemesini Bahriye Nazır veki:|geer. hükümetini İvapurile Istanbula | mayıs ayında İn- hareket etmiştir.İli Başvekilden ricm etmiştir giltereye makletmizti | Kısa mülâkatlar Herkes yaşından memnun. İnsanların en zayıf taraflar rından biri de yaş meselesidir. Hatti birçokları: «Ah pa y ta olsaydım. diye dövünür dururlar. Şehir tiyatrosunun kıymetli sanatkâr büyük Beh- 28 asgeldiğim zaman bunu düşünüyordum. Kendisine sor- dum. — Hangi yaşta olmak is- terdiniz? Hangi çağınızın has- retini çekiyorsunuz? Yüzüme dik dik baktı: — Bugünkü yaşımı dünya lara değişmem... dedi, öyle rahat bir yaş ki bu... Bu . «dünynlara değişilmi: yen» yaşı pek merka etmiş- tim: — Kaç yaşındasınız? Adeta sahneden seslenir gi- bi cevap verdi: — Eli Bu sırada yantınızda bulnan nüktedan bir zat kulağıma fı sıldadı: — 50 yaşından çok mem- nundur. Yaşı da ondan fevka- lâde memnundur. Aralarında- ki bu yıldız barışıklığı ile se-, nelerdenberi birbirlerile geçir nip gidiyorlar, Ne o ellisinden, ne de ellinci yaş ondan ayrila- biliy, eski yaşlarımı düşünüp mek istemem. İlerideki yaşla- rının da ne olacağı malüm de- Zil... Bunun için şimdiki ye- şımdan pek memnunum. — Kaç yaşındasınız? — 38. Mebus, muharrir, oTomancı Sadri Ertem: — Şimdiki yaşımdan pek memnunum... Fakat ne yalan söyliyeyim talebelik çağı da insana pek cazip geliyor. Va- kıa talebeliğim pek iyi geçme- di. Ama bugün yine © sıkin- tılara razıyım. Tramvayda, 2 kuruşu uzatıp «Kes şeyi insana unutturabilir. İngiltereye hava akınları- 51 Alman tayyaresi düşürüldü, çıkan yangınlar çabuk söndürüldü Londra 4 (AA) — Hava ve Dabi Emniyet Nezaretlerinin tebliği: Gece İngltereye karşı yapılan — v6 geniş bir maâhiye: göslermiyen düş” man hücumları, bilhassa gimali çarbi mıntakası ile Bristol kanalı mınlaka» anı istihdaf etmiştir. Bu iki mıntas kada şehirlere büyük kuvvette infi- Jâk ve yansın bombalar atılmıştır. Çıkan yangınlar çabukça söndürül müş, fakat bazısı ciddi olmak üzere bir miktar ey hasara uğramıştır. Şimali şarki sahilinde bir şehirde huskla sakin mahallelere de bombalar atılmıştır. Burada İki ey yıkılmış ve bir ev-hasara uğramıştır. Şimali gürbi ve #imali şarkide, ya* rah ve ölü çok değildir. Bristol kanali mıntakasında bir miktar yara ve pek sz ölü vardır. İngilerenin diğer bölgelerine a0 cak birkaç yükrek kuvvette infilâk bombası ve birçek yangın bombasi atılmıştır. Bunlar, bilhassa Lonörf civarındaki eyaletlerde ve İskoğyada kırlara düşmüştür. Yaralı ve ölüşok” tur. Hasar pek azdır. Londra 4 (A.A) — Dünkü hava mus harebelerinde 51 Alman tayyaresiniz düşürüldüğü resmen tebliğ edilmek” tedir. Gümrüklerden çekilmi” yen mallar Ankara ** (Telefonla) — Gümrük” / lere geldiği halde konşmentoları gel miyon veya her hangi bir sebep gümrükletden çekilmiyen bazı msi İarı alâksllar namına gümrük! çekmek Içla Koordinasyon heyeti KE zarile Ticaret Vekâletine verilmiş ol8 salâhiyetin #ureti istimali bir talimatname hazırlanmış ve b©” günden itibaren meriyete konulmuğ” tuz,