9 Temmuz 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
Sinerenm VYaşıca sanayi mıntakaları Dört mühim kömür havzası, demir Amerika ile Almanya ve Japonya arasında bir ihtilâf Harp şimdilik Avrupanın garbine ve Afrikanın şimaline münhasır bu- ramak simi cihetten bütün dünyaya şamiiğir. Çünkü ana mem- ppi vee — bulunan büyük ve küçük devletlerin asıl impara- yani Avrupadaki yerlerinin ve halklarının bir kaç misli nüfusu bulunan muazzam müstemleke imparatorlukları bütün dünyaya yayılmıştır. Meselâ Fransanın Amerika, Afrika, tatbik etmekte olduğu Monroe arazisi Avrupa ve Asya devleti, Amerika, Amerikahlarındır. prensipini e ve Asya asyahlarınd: Amerikan dâvası batıl old: Şimdilik münakaşa nota) ustalıklı bir surette Kendilerini ka yoraduklarını ve hattâ kedileri ide, eti. mi görmüştür. Âlim yaptığı tedkiklerde larin kedilere karşı asrımızın askeri mü 7 seri bazılarını tatbik ettik. datihkiz sper Fareler, yerde aarımızın Muş ve bu istihkâ, kadar fare saklanarak Tuzunu bekliyorlarmış, Kedi fare istihkâ- Filim sanati yelmilel sekizinci fitim sanati öergi- a se de Venedikte açıla- Gaktır. Sergiye kabul e il m edilen fillmlerde ara- uu değil filim ti Boktasındar —— iyettir. sı haiz bulunduğu kudret ve me- Filim sanâtinin be diy; ln bediiyat, fi Ye cihetlerinden göst: ni burada isbat eee iie te üygün otuz lar; nun ve terbi- tün terakkiler ecektir, Bu evsaf Ye gere) ği Alti filim gösterilecektir. na matineye ve yarısı geceye , Asya ve Avustalyadaki müstemlekelerinin vermektedir, Yüz senedenberi Amerikanın kanunu müstakil erinin eline geçmemesi gayesini gütmekte İdi. Amerika hükümetlerinin müdafaa ettiği halde Avrupa Avrupa- ır prensiplerine €hemiyet vermediğini ileri süre uğunu bildirmişlerdir. lar ve kâğıd üzerinde kalmaktadır. Lâkin Avrupa yaklaştığı zaman farelerden biri 19- bakmadan dışarı çıkarak kediyi kendisine & etsin diye tahrik ediyormuş, yahut da kendisini feda ediyormuş, Kedi kovala- Ene başladığı zaman fare, arkadaşlarının — çarem (oyuğa) yaklaşıyor ve bu sıra- gizlenen 30-40 fare birden kedinin öze- Çe hücum ediyorlarmış, Âlimin vardığı m Göze, bu suretle Çinde, Kinan asında büzün kedi hiç kalmamış gi- * Didir. Fareler kedileri mh. etmişlerdi. sergisi Bu gece filimlerinden ecnebi den gelenler için muvaffak alta kupa ve kültür filim- | leri için alti plâka ve k | yakn ve kısa filimleri için de mahsustur. | memleketleri olanlara mahsus verilecektir. Bu mükâfatlar muvaffak olan fillmlerin müeliiflerine, rejisörlerine, bestekârlarına, temâil yapanlara ve teknisiyenlerine tevzi edilecektir. Harbin devamına rağmen sergi her tarafta alâka uyandırmıştır. İnsanın düşüncesini bildiren makine Alman ece hana İnetnin meler düşündüğünü Mağa inyg” bir elektrik makinesi to arla- mani dllmler haaa kesi için mü- e yapıya wnden mühim tecrj- nfanm vücudündeki di yapgakizik hazları SR şa ir hakikattir. Buna — « Buna istinaden in- am ruhi rekelerini de elektrik a çalışılmaktadır. Pil- EMAN EAEE A aaaaneyaz, Fransız donanması vaki bir adamın her düşürdüğünü elektrik | makinesine aksettirmeğe imkân tasavvur edilemez, Fakat bir adamı müstahkaren bes- lediği ve her zaman zihninden geçirdiği bir fikrin hassas bir elektrik makinesine tesir etmekten hali kalmıyacağı tahmin edilmek- tedir. Bu makineye Psyehograf -ruhi müşir Adı verilmiştir. Eğer tecrübeler müsbet ne- | Epe verirse herhangi adamın esas #ikirleri- ni makine ile öğrenmek kabil olacaktır. ingiliz limanlarında bulunan Amerikan United dradaki muhabiri bildin; i bildiriyor: eİngi yalanda” dem alana gidi » arasında Pari, zrhlıları da vardır. Paris zeka mi . svel İngilterenin hi irine gelerek demi sil Coürbet zırhlar ine, beke Eri P ında demirlidi m lm d ipleri e sen olan birçok torpida mah Ve ta iplerden meyoeliz ik Senle de demirli Krea sada kalkenilmmşir 1 > Şi Courbet zırhlı, Y Pari OTA ai Courbet 1913 de, Hacimleri 22.189 tndür: Süme Tatir. e 21 - 22 pcildir. Müretiekei oi sami yedişer zabit bin kırk birer erd Emi #ehkoptiz: Her birinde 305 milimenmiz 9 ikişer, 138 milimetrelik Yörmi ikizez milimetrelik tayyare dâ iç ve birçok mitralyözler gol vardır. Ba iki sarkı 1927 - 1929 senelerinde temizve tadil edilerek Cowbet zırhlı Pou atış, Paris zehlsıda torpidoculuk ve elekişi ii en rikçilik mektebi itihaz olun- Press ajarısmın ında Fransanın en Jardan başka Fransa; Ne bulunan Richelieu ve Jean Bart EE yaşi 35,000 er tonluk iki bü; 26504 de “İyevm faal hizmette bulunan 5 tonluk çok seri Dunkergue —raaburg muharebe kruvazürleri, nin bitirilmek yedişer top | dritnotlar hangileridir 22,189 ar tonluk Bretange, Mrovence, Lorraine zırblıları da vardı. Bunlardan 35,000 er tonlük Rizhelicu ve Jcan Bart daha mütareke aktedilmezden evvel mütehassıs inşant ustalarile beraber, in- şaları ikmal edilmek üzere İngiliz liman- larına götürülmüştüler. Binmenalyh bu iki büyük dritnotla İn- giliz Himanlarında demirli bulunan Paris ve Courbet zırbhları bugün İngilizlerin elinde bulunmaktadır. 26,500 tonluk Dunkeryu. muharebe kruvazörü Oran muharabesinde büyük hasarata uğrıya- ak karaya oturmuş, bunun eşi Strasburg dıimotu Toulon'a kaçmağa muvaffak olmuş, Bzetagne ve Provence zırhları" İse o muharebede batmışlardır. 22,189 tonluk Lorraine zırhlısına gelince, İsken- der. e limanında bulunduğu tahmin edli- mekledir. Bu itbarla Fransanın elyevm inşa edil- mekts bulunan iki dritnotile 7 zırhlısın- dan ancak bir tanesi elinde kalmış, beş tanesi İngilizlerin eline düşmüş, 3 tanesi de Oran muharebesinde batış demektir. Oran muharebesinde ngilizlerin zayiatı Reuter ajansını göre İngiliz Bahriye Nazırı B. Alexander, Oran civarında Fransız harp gemileri ile vukubulan de- nİZ mmuharebesinde İngilizlerin zayiatı ralı bir zabit ile bir neferden ve kaybo- lan bir tayyürenin mürettabatından ibi tet olduğunu söylemiştir. ve çelik sanayii merkezleri Almanların İngiltere adalarına hücum çin hazırlıkları devam ederken bütün dünyanın dikkati iki tarafın can alacak noktaları üzerine çevrilmiştir. Bu nokta» lar iktisadi cihetten büyük kıymeti olan yerlerdir. Meselâ İngilterenin ithalâtırın yüzde sekseni yedi liman vastasile ya- pılmaktadır. Bu limanlar Londra, Li- verpul, Hull), Mançester,. Southampton, Bristol ve Harwich'dir. 1937 senesinde İngilterenin umumi #thalât bir milyar yirmi yedi milyon İn- giliz lirasına baliğ olmuştur. Bundan ya- Tisına yakını, yani 420 milyonu Londra limanı vasıtasile yapılmıştır. Diğer lie manlar vasıtasile yapılan ithalât mikdar- ları Liverpul için 194 milyon, Hull için 70 milyon, Mançester için 56 milyon, Southhrmton için 34 buçuk milyon, Bristol için 34 milyon ve Harwich için 24 buçuk milyon İngiliz lirasıdır. İngilterenin umumi ithalâtının yüzde (41,5) kısmı Londraya, (18,7) kısmı Liverpula, (6,6) kısmı Hull'e, (5,4) kısmı Mançestere ve (3,5) kısmı da Southampton'a isabet etmektedir. İngilterenin umumi ihracatının yüzde (31,2) kasmı Londraya, (27,6) kısın Liverpula, (5,0) kısmı Hul'e (2,7) kısmı Mençestere ve (6.9) kısmıda Southampton limanına isabet etmektedir. Bu limanların başka cihetten de bü- yük ehemmiyeti vardır. İngilterenin ma- den havzaları bu limanların yanıbaşın- dadır. İngilterede maden kömürü bol- dur. Kömür bu memleketin başlıca ih- raç maddesini teşkil etmektedir. Liman- lar havzalara yakın bulunduğundan kö- mür bemen ocakların yanıbaşında ge- milee tahmil edilmektedir. İngilterenin iktisadi hustsiyetlerinden biri de demir cevherlerinin kömür madenleri yanında bulunmasıdır. Bu vaziyet İngüterede de- mir sanayiinin ilerlemesine çok yardım ediyor. İngilterede başlıca dört kömür havzası vardır: Manifaturacılar memnun değil . Fakat ileri sürdükleri iddialar tekrar toplanrı Mantısında bühassa 7 olmuştur, Koru bundan evvelki bir top- Janlada, manifatura eşyasının toplan ve pera- kende yüzde kâr nisbetlerini tesbit ve ilân etmişti. Perakendeciler bu fiatleri üzerinde hoşnudsuzluk göstermişlerdir. Bu höşnud- suzluğn, bazı toptan tura tacirleri” nin de iştirak ettiği görülmektedir. Mıntaka ticare: müdürlüğüne kadar ak- seden bazi iddialara bakılırsa komisyon, güys, elde mevcud stoklara fazla kâr nis- beti ayırmış, buna mukabil de memleke- te gelmesi ihtimali dahi olmıyan eşya için ucuz satış nisbetleri koymuştur. Manifatu- rasilar, ellerinde nasılsa stok bulunduran kimselerin faz'a kâr yapacaklarını, harb vaziyeti dolayısile ithal sine şimdilik imkân görülmeyen mall iş gören kim- #elerin de mutazartır olacaklarını iddia etmektedirler. Komisyon âzasından bir zat, dün, geze- teellere bu iddiaların varid olamıyacağını, bu hususta ellerinde fazla stok bülunan- lara dahi evvelki flatlere nazaran yüzde yirmi, yizmi beş kâr ayrıldığını söylemiş- tir, Bu hususta, alâkudarlara tebliğ edil- mek Üzere hazırlanan matbu ftat listesinin tevzlinden vazgeçilmiştir. Ticaret müdür- Yüğü, bi liste Üzerinde etüdler yapmakta ifatura işile meşgul Beyazıd cinayeti muhakemesi Beyandda oturan Hızır, beraber yaşadı- Eı Feriha adındak! kadının Ali adında bi- rüe münasebet peyda elmesinden hiddet- İenerek bir gece gizller eve girip Ferihayı bıçakla öldürmüş, Aliyi ağır yaralamış, bu arada kendisi de yaralanmıştı. Maznun Hızırın muhakemesine dün ikinci ağır ceza mahkemesinde başlanmıştır. Hızır mahke- mede suçunu tamamile inkâr ederek: — Bu cinayetle benim alâkam yoktur. Onları ben vurmadım, klmlu vurduğunu da bilmiyorum. Benim ds nerede ve kim tarafından yaralandığımı bitmiyorurt, Ba- yılnışım, ayıldığım zaman kendimi hasta- Dede buldum ve'yaralı olduğumu anladım. Evvelki ifadeler de benim değildir. İtiraf şeklinde ifade verdiğimden de haberim yoktur... demiştir. Şahidlerin dinlenmesi için muhakeme başka güne birakılmış Müreftede koza borsası açıldı Mürefte 8 (A.A.) — Burada bir koza borsam açılmıştır. Hararetli satışlar ya“ pılmaktadır. Kozalar 65 - 81 kuruş üze- rinde * raüümele ““sörmüştür. Müstahsil fiatlardan menundur, .ocaklarında demir sanayii 1 — Cenubi İskoçya havzasıdır ki Giaskov ve Edinburg limanları yamba- şındadır. 1938 senesinde bu havzada otuz bir milyon ton kömür istihsal edil- mişti, Bu havzada ve civarında kömür müessesele- rinde, çelik imalâtında, gemi inşaatında ve makine imalinde çalışarak - hayatını temin edenlerin sayısı iki milyondur. 2 — Niyukasl imanı (o civarındaki Northumberland kömür havzasıdır. 1938 sencâinde bu havzadan 46 milyon ton kömür istihsal edilmişti. Tyne nehri ağ- ndaki Niyukasl limanı havzanın en mühim muntakası Durham'ın başlıca ih- racat limanıdır. Bu havzanın kömürü gayet yüksek evsafı haiz bulunduğundan Niyukasl ve Middlesborough İngiltere- nin başlıca demir ve çelik imalâtı mer- kezleri olmuştur. Ayni zamanda İngil terenin en büyük silâh sanayii merkezle» ri vs bahri inşaat tezgâhlar buradadır. İngil'erenin en büyük sanayi müessese leri bu havzadaki Billingham'da bulun- maktadır. 3 — Lecda limanı etrafındaki orta İn- giltere kömür havzasıdır. Bu havza Yorkshire, Derbyshire, Nottinghamehire xe Leicestershire diye başlıca dört mın” takaya ayrılmıştır. Bu mıntakalardan yalnız Yorkshire senevi 43 milyon ton kömür çıkarmakta ve diğer üç mıntaka- Bin mecma istihsalâtı 34 buçuk milyon ton tutmaktadır. Bu havzaya ait ikinci derecedeki Lancashire, Cheshire ve şi- mali Gal mıntakaları senevi kömür is tihsalâtı mecmuu on yedi milyon üç yüz on bin tondur. Staffordshire, Salop, Worcöster ve Warwickshire mıntakaları istihsalâtının mecmuu yirmi milyon tondur, İngiltere Harbiye Nezaretinin başlıca malzeme memba bu havzadır. 4 — Cenubi Gal kömür havzasıdır. Cenubi Gal, Monmouthshite ve Bristol diye üç mıntakaya ayrılır. Üç mantaka- nan senelik istihsalâtının mecmuu otuz altı buçuk milyon ton tutmaktadır. İngil- teren'in ecnebi ve dehiz aşırı memleket- lere yaptığı kömür ihracatının büyük bir kısmı bu havzadan yapılmaktadır. İngils terenin kömür istihsalâtının yarısı mem- leketin şark ve diğer yarım da garp kıs- mında yapılmaktadır. İngilterenin demir cevheri istihsalâtı- na gelince evvelce başlıca merkezi İskoç ya ve Klevlâind etrafındaidi Fakat şimdi vu havzada demir cevheri tüken- miş bulunuyor. Hali hazırda başlıca is- tihsal havzası orta İngilterede olup Northampton ve Frodingham civarında bulunuyor. İngilterenin urumi demir is- tibsalâlnır. yüzde altmışı bu havzava isabet etmektedir. Ham çelik istibsalitı- nım siklet merkezi Cenubi Gal asil İngil- terede England'in şimali şarkisine isabet etmektedir. 1938 senesinde bütün İngilterede on buçuk milyon ton ham çelik ve altı mil- yon sekiz yüz bin ton'ham demir istihsal edilmiştir. İngilterenin pamuk ve yün mmenscat sanayiinin başlıca merkezleri İ Mançester, Liverpul, Glasgov, Leeds ve Bradford'dur. İngilterenin diğer mühim sanayi şube- leri kâğıd imalât, her türlü çanakçılık © ve porselendir. o Çanakçılık Oo merkezi Trent nehri üzerindeki Stoke ve porselen ii merkezleri Londra ve Worces« ter'dir. Kalan sanayfi, dericilik ve kim- yevi maddelerdir. Evvelee İngilterenin bütün bu mera- kizi Almanyanın hava üslerinden vasat? 1,000 kilometre uzakta idi. Norveç. Hollanda, Belçika ve Fransanın şimal ve garbindeki bütün sevahil Almanyanın eline düştükten sonra İngilterenin kömür ve demir havzaları ve sanayi merkezleri Alman hava üslerinden ancak yüz ve âzai iki yüz elli kilometre uzakta bu- Tunuyor. Günün Ansiklopedisi Ekinler için felâket teşkil eden çekirgeler İzmir tarafında çekirgelerin imha edildi- Bt haber veriliyor. Atlayıcı birçok böceklere «çekirge» den- diği halde bunlar. hakikatte başka başka tasniflere mensup mahlüklardır. Loucusta çekirgelerinin mubtelit çeşidleri şim rım Küresinde yaşar. İri boylu, yesil ya sarımtırak olan bu geniş kanatlı ve arka ayakları uzun ve çok küvyetli hayvanlar beş santimetre uzunluğuna kadar varırl Erkekiri epeyce yüksek sele rımıldar. Dİ Jerinin kılıç” biçiminde bir yumurtm tertibatı vardır. Bu caz vasıtasile yumur- falarını toprağa gömerler. Halkimizin diğer bir tabirle do cirlak de- digi siyahı çekirgelerin baçhcn cinsleri şun- lardr; Paehytylus mizratorlus, stauronolus, mo roccanus, acridlum peregrianum. Bunlar hep «Peki dünya, denen kıtalarda yaşar. Coloptenus İtallevs denen cins siyah çekirgede dünyanın her tarafında mevcut olabilir, Çekirgeler çöllere yakın sahalara baskın verirler. Bilhassa Akdeniz kıyılarına, Sene- gale, Sind'e, şimali Amerika ortalama, Ar- Jantin cümhüriyetine.. Bu baskınlar yazın olur. Böcekler göllerde yiyecek bulamaymeca yeşil memleketlerde otlamağa giderler. Bun- Yar ayni zamanda et yiyleldirler. Çekirgelerin seyaha! türlü olur: Kömürlerin depolardan ev- lere nakıl masrafları tesbit edildi Büyük depolarda tonu 21 liraya satıla- cak Sömikokür tAl depolardan evlere tes- dimi masrafı Belediye iktisad müdürlüğün- ce tesbit edilmiştir Bu masraf yakin me- #afelerde 125, urak mesafelerde 150 kuruş olarak kömürün satış fatine zammedile- cektir. Bir sarhoşun cinayeti Ziya isminde biri, son derece sarhoş ola- Tak Taksimde Koğonun İşkembeci dükkâ- nma gelmiş burada da içki içmek istemiş, Koço buna mümarnıat edince fevkalâde hiddetlenerek bıçağını çekmiş ve Koçoyu, kalbi ile alnından olmak üzere iki yerin- den yaralamıştır. Polis; Koçoyu, hastane- ye kaldırmış, Zia yakalanmıştır. Taksim - Harbiye caddesi asfalte çevriliyor ,Taksim ile Harbiye arasındaki tramiray sfalta çevrilmesi hakkındaki lar tramvay, elektrik idaresi tarı- fından tamamlanmıştır. Ca başlanmadan evvel pılmasına lüzum gö bunu kırk bin Jiraya ihale et raların Akmalriden *ontü yol tahıviline bajlanacaktız. 1 — Gençler, henüz kanatlanmamışlardır, Yürüyerek yavaş yavaş ilerlemeğe mecbur- durlar. Geçtikleri yerlerin yeşilliklerin kemire kemire giderler ve aysg bestıkları Yerde nebattarı eser bırakmazlar. Kosko- ca memleketleri tüketirler. 2 — Gençler kanatlanınca mühteli! taraf. Jara bulut uçarlar. Bu ordunun konduğu mıstakada her ot ve mahsul birkaç saat içinde tüketilir. . Sıcak mevsimin sonunda dişiler yumurt lar. Sonra hayvanlar hep birlikte ölürler, Yıpın halinde cesedieri taaffün saçar. lerin kuru toprağa gördüğü yumur- ün süren yağmurdan Kuraklık senelerinde çekirge in sebebi budur. Yağmuru a2 3€- nelerde yumurta toprak altında uzun 74- mah bekler, durur, açılmaz. Çekirgeleri Itlâfın türiâ çareleri vardır. Genç çekirgeler için eyprlote âletleri yahud baçka sistemler kullanılır. Bu cihazlar vası- #asile, böcekler çukurlara doldurulup yakı- ur yahud gömülür. Kanadlılar içinse, uzun asırlar, gürültü çıkarmak, davul, teneke çalmak, silâh atmak yahud ateş yakıp ür- kütmek çarelerine baş vurulmuştur. Fakat çexirgenin bit kere konduğu sahayı yak- maktan yahud stindirlerle ermekler hülâ- sa böcekleri oradaki mahsulle berabe; im- ha etmekten başka care yoktur. Merdivenköyü cinayeti tahkikatı Merdivenköyde; evvelâ cesedinin vücudü, sonra başı bulunan Kadıköy tanzifat ame- esinden Mevlüdün katili hakkında emni- yet müdürlüğü ikinci şubesince yapılan tahkikat devam ediyor. Para ve bir de ka- dın meselesipe kurban edildiği tahakkuk eden Mevlüdün katilinin kendi hemgerile- Tinden ve yine ameleden Olduğu tesbit edil- ralş ve bü, ozgu altına alınmıştır. Bu adam; işlediği cinayeti inkâr etmektedir. Yeni yollar Eciediye, yeniden münakasaya çıkardığı dört yüz yirmi bin liralık yolum İnşasına talib çıkmadığı için progrumdaki yolları Ayrı ayri münakasaya çıkarmağı muvafık görmüştü. Bunlardan bir kisminin keşti yapılmıştır. Bu keşte göre Taksim Kışlası pılacık dahili yollar ile bura- an tanzimi 70 bin lraya, Tak- E Sürp Agop sahası ara- sındaki inşa edilecek asma köprü ile Sürp Agop sahasındaki yolların inşası ve saha- rn tensimi 45 bin liraya, yeni Taks'm meydanı ile kışla sahası arasında Yü cak tribün ile bu sahanın tanzimi 56 bin raya inşa edümek Üzere asaya çiz karılacaktır. Bundan başka Taks tir Taşkışla Güne kadar prüle de hazırlanmaktadır. de Mete cadderi- temelidir
