6 Haziran 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

POLiTiKA .Son vaziyet Harp garpte kati bir şekli aldı. İngiliz Başvekili Churchill, son beyanatın- da vaziyeti bütün ciddiyeti He anlattı Asırlardanberi İngiliz imparatorluğu- nun temeli olan mesleki ordusunun (Flandre) da teerid edilmiş bir hale uğ- radığı halde onda bir zayiat He, müttefiklerin elinde son kalan liman, Dunkergue yolile çekilmeğe muvaffak olduğunu ve lâkin bütün malzeme ve ağırlığını ve bu arada kin büyük top kaybettiğini söyledi. Fakat mesleki ordusu efrad ve Zabitan itibarile büyük zayinta uğrama- dığından, harbe devam edecek vaziyettedir. Bundan sonra harbin başlıca yü- kü İngiltereye yüklenecektir. Çünkü Başvekilin maden havzalarını kaybetmiştir. İngilterenin sonuna kadar harbe devam etmeğe azmeylediğini, bir daha ve kati bir lisanla ifade etmiştir. Hattâ beyan ettiği veçhile, Fransa Başvekil nefsi İngilterenin mühim bir kısmı istilâ edilse bile, İngiltere hükümeti, Kanada gibi imparatorluğun başka bir tarafına çekilerek denizdeki donanmasının hâkimiyetine dayana- rak harbe devam edecektir. Almanyanın hem İngiltereye, hem de Fransaya karşı yeni hücumlar yapması bekleniyor. cakları merakla bekleniyor. Bu vaziyet karşısında diğer büyük devletlerin ne yapa- İngütere ile Fransa tekrar Sovyet Rusya ile an- laşmağa taraftar olmuşlordır. Bu maksadia Moskovadaki sefirlerini değiştir- diler, Çünkü Sovyet Rusya, mutad diplomasi usulleri haricinde müzakerede bulunarak Almanyanın şüphelerini uyandırmamak istemiştir, Japonya, Felenmenk Iindistanına başka bir devletin el atmaması şartile Avrupa harbine uzaktan ve yakından şimdilik müdahaleye taraftar görün- tık hiç süphe etmiyorlar. sat beklediği âşikârdır. başlamasile bir kat daha sabit olmuştur. müyor, İtalyanın harbe girmeğe azmetniş olduğuna İngiltere ile Fransa ar- Harekete geçmek için kendisine en müsait bir fır- Vasiyetin ciddiyeti Almanların büyük taarruzunun F.K. Harp tebliğleri Hitler, tarihin en büyük muharebesinin muzafferiyetle bittiğini bir beyanname İletine bildirdi ile Alman mil Alman iği öre Alman zayiatı: 10252 ölü, 8463 ka- er 432 Alman tayyaresi düşmüş. e aş yıp, 42523 yaralı. Paris 5 (A.A) — 5 haziran sabah Fran- Mz tebliği: Bu sabahın ik saatlerindenberi cephe- den alınan bütün haberler, yeni bir mey- m muharebesinin başladığını bildirmek- ir. Düşmanın şiddetli gayreti, şimdiye küdar, deniz ile Laon - Solsson yolu sra- #Da teveceiih etmiştir. lar 5 (AA) — $ haziran skşam tarihli anaız tebliği: yö sabah başlıyan muharebe, Amiens, İenyiie ve Alletir mıntukalarında şöddet- k nassa tank ve hava mühim Müttir. Düşman, bi Kita” İarımır, tanklar tarafından geçildikleri 2n- man dahi, işgal etmiş olduklari üoktalar- da enerjik surette mukavemet etmekte ve mevzilerini muhafaza eylemektedir. Ban 74 saat zarfında hava kuvvetlerimiz büyük faaliyettir bulunmuştur. Tayyare lerimiz, gece Münih ve Ludvigihaffen'deki mühim fabrikalar ile M m demiryolu İstasyonuna hücüm ş ve buraları bom- bardıman eylemişlerdir. Bü hücumlar €s- nssinda, mühim yangınlar müşaheğe edi- miştir. Keş!? hava kuvvetlerimizin Vermiş oldükları malümat sayesinde, birçok diğer İstasyonlar ve hava meydanları da böm- bardıman edilmiştir. Bombardıman ve avcı tayyerlerimiz, bu- gün hücumunbidayetindenberi, kara kıta- larımıza kuvvetli müzaherette bulunmuş” lardır, Alman tebliği Berlin 5 (AA) — Alman orduları baş- andanlığı, bu akşam aşağıdaki tebliği Meşretmiştir. Bu sabah ordularımız geniş bir cephe rinde Fransız ordusuna karşı tasTrUZz& Seçmiştir. Muhtelif noktalarda, bu mevzi” İer arkasında inşa halinde bulunan wey- Band hattı tahrip edilerek, mansabi ile arasında Somme nehrinin ve Alsnc - Oise kanalının geçidi zorlanmıştır Filhrerin umumi karargâhı 5 (A) — Ordu başkumandanlığı tebliğ ediyor: Evvelce bildirilmiş olduğu veçhile Dun- Kergue kalesi, muannidane bir muharebe- dön sonra 4 haziranda işgal edilmiştir. Uç Eeneral ve muhtelif Fransız ordularına Mensup 40 bin kişi muzaffer kıtsatımıza teslim olmuştur. Abbevlile yakınında düşmanın topçu ate- Vİ ve zırhlı arabaları vasıtasile yaptığı hü- Cum tardedilmiştir. Logwy'nin cenubunda Yapılan bir hücum da ileri karakollarımız Önünde akamete uğramıştır. Düşman ağır Yaviat vermiştir. Abbevlile'in cenubunda hava kuvvetleri, Pikeler yapan muharebe tayyareleri vasıta” sile, düşman tecemmülerine hücumlar yap- Miştar. Havre limanının deniz tesisatına Muvaffakıyetli bücumlar yapılmıştır. Bu sabah şafakla, şimdiye kadar tedafüi Vâziyette kaldığımız Fransız cephesinde, Yeni taarruz harekâtı başlamıştır. Hitlerin beyannamesi Führerin umumi karargâhı 5 (AA) — Pührer Alman milletine hitaben syağıda- ki beyannameyi neşretmiştir: Alman milletine, Askerlerimiz tarihin en büyük muhare- sini muzafferiyetle, bitirmişlerdir. Bir iç hafta içinde bir milyondan fazla düş- Man esir olarak elimize düşmüştür. Hol- landa ile Belçika teslim olmuştur. İngiliz #eferi kuvvetlerinin büyük bir kışmı imha €dilmiştir. Diğer bir kısmı esir düşmüş ve- Ya Avrupa kıtasından o kovulmuştur. Üç ansız ordusunun mevcudiyetinr nihayet vermiştir. Ruhr mıntakasının düşman 18- Ülâsina uğraması tehlikesi ebediyen uzak- aşmıştır. Alman milleti, Bayatlarını, sıhhatlerini tehlikeye koya- emsalsiz gayretlerle tarihin en şanlı biz hareket — bu netiçeyi askerler elde etmiştir. Bunun için bugünden #ibaren bir hafta müddetle bütün Almanyada bayrak asılmasını emrediyorum. Bu, askerlerimi- zin şerefine yapılacaktır. Bundan başka üç gün çanların çalmasını, çan seslerinin dualara karışmasını da emrediyorum. Al- man milleti bundan sonra oğullarına dua- İarile refakat edecektir. Çünkü Alman fır- ve hava filoleri hürriyet ve mille- mizin istikbali uğrunda mücadeleye de- vam etmek için bu sabah hareket etmiş- tir. Alman kıtaatına emri yevmi Führerin karargâhı 5 — Führer ve ordu başkumandanlığı kıtaala bir emri yevmi göndermiştir. Bu cimri yevnide Alman as- kerlerinin elde ettiği zaferden bahsedil- mekte ve Frahsa ile İngilterenin harbin devamını arzu ettikleri, bu arzularının ye- rine getirileceği işaret olunduktan sonra te denlimektedir: Askerler, Bugün garp cephesi tekrar harekete ge- çecektir. İk defa olarak düşmunt görecek ve yenecek olan yeni fırkalar size Jitihak <. Mületimizin hürriyeti uğrundu ve ölüm mücadelesi, en iyi vasıta ad- deden Landra ve Paristek! düşman zimam- darları imba edilinciye kadar devam ede- cektir. Zaferimiz, kendilerin» verilecek olan tarihi dersi teşkil edecektir. Bütün Alman- ya fikren sizinler beraberdir. Müttefiklerin ve Almanların zayiatı Führerin umumi karargâhı $ — Alman kuvvetleri yüksek kumanda heyeti garp- | teki harekâtı askeriyenin seyri hakkında bir tebliğ neşretmiştir. Bü tebliğde Hellan- &a ve Belçikaya taarruz edildiği günden bugüne kadar cereyan eden gskerl vaziyet bildirilmektedir. Tebliğde Hollanda, Belçika, Fransız ve İngilizlerdeti bir milyondan fazla esir alın- dığı, 1841 düşman tayyaresi düşürüldüğü, 1600 - 1700 kadarının da yerde tahrip edii- emi zikredilmektedir. 5 kruvazör, 7 tor- pido, 3 tahlelbahir, 9 muhleilf saffı harp gemisi, 66 Liearet ve nakliye gemisi batı- rıldığı, 10 Kruvazör, 24 torpido, 22 muhtelif saffı harp gemisile 117 nükliye ve ticaret gemisinin de hasara uğratıldığı bildirildik- den sonra Alman zayiatı hakkında malü- ilmektedir. Buna nazaran 10 ma- ki harirana kadar Alman müsellâh Yüvretlerinden 10252 zabit, küçük sa- bit ve asker ölmüştür. 8460 kayıp var- dır. Kaybolan bir miktar askeri de ölüler meyanına fihal etmek Tâzımdır. 42523 zabit, küçük zabit ve asker yaralan- mıştır, 10 mayıstan 3 hazirana kadar Al- man hava kuvvetlerinin 432 tayyare kay- bettikleri bildirilmektedir. Bu Alman tebliği şöyle nihayet bulmak- tadır: «Büyük Almanya Şimal denizinden Man- şa kader bütün şark ve cenup sahillerine hâkim olmuştur. Düşmanlarımız sulhü kabul etmedikleri için onları imha edinci- ye kadar mücadeleye devam edeceğiz.» — — Balkan antantı ekonomik konseyi Belgrad 5 — Avala): Harici ticaret umumi müdürü, Avala dağı olelinde, Bal- kan antantı daimi ekonomik Konseyi me- aisine iştirak eden heyetler şerefine bir öğle ziyafeti vermiştir. Balkan antantı ekonomik konseyi içti- 'malşrına iştirak eden heyetler, Meçhul as- ker #bidesine çelenkler Kuymuşlardır. Harp böyle olur Şimal ordusunun verdiği zayiat, yalnız manevi bakımdan gördü Bir Sedan'daki iki köprüyü tahrip edemiyen pısırık orduyu düşünüyorum, bir de; kırk piyade, sekiz zırhlı fırkanın ve her on dakikada bir hücum eden Al- man tayyarelerinin baskısı altında eski kale nizamın almış, dört tarafa ateş pöskürerek kendisine yol açan ve Dun- kergue'e çekilen müttefik ordularını göz önüne getiriyorum. Birisi ne kadar âcizse ötekisi o nisbette şehametli kahraman, birisi ne kadar beceriksizse, ötekisi o kadar tedbirli ve hesaplı, İn sanın ağzından gayri ihtiyari şu cümle dökülüyor: Harp böyle olur... Hakikaten; Flandres'dan ve Fiansa- nin batı şimalinden Dunkergue'e doğru ve çok yerde Alman cesedlerinin üzeri- ne basarak yol açan bu kahramanların hareketi ae büyük harp tarihinde ve ne de yaşadığımız harbin tarihinde görül- memiş derecede çetindi. Kendileri da- ha cephede muharebe yaparken Alman motörlü kıtaları sağ yanlarını ve sağ ge- rilerini kuşütmıştı. Ümidleri sol yanla- rında ve sol gerilerindeki Belçika liman- larında kalmıştı. Akla sığmıyacak de- recede garip bir hareketle bu yandaki Belçika ordusu silâhını teslim edince bü- radan dalan ve sol yanlarile sol gerileri- ne düşen diişman kuvvetlerinin tazyiki altında bu kuvvetler için çekilme imkâ- ni hemen de kalmamıştı, Haritaya bakıl- dığı zaman görülür ki krsl Leobold silâhlarını teslim. ettiği ü lerin en ileri kuvvetlerinin bulunduğu Arras şehrinin Dunkergue'e olan mesa fesi, Lys ırmağı boyunda Belçika hatla- ve nnı ele geçiren Almanların bu şehre | olan mesafesinin takriben iki misli idi, Yani müttefikler takriben 100 kilometre ve Almanlar ise 50 kilometre katederek buraya varabilirlerdi. Buna karşılık Al man kıtalarının önü tamamen açık kal dığı için bütün süratlerile ilerilemeleri kabil , müttefikler cepheden ve yan- lardan hücum eden Alman kıtalarile döğüşerek o geriye çekilme mecburiye- tinde idiler. İki Kaltadır fasılasız harp eden bu kıtaların, bu çemberden, kıs- men olsun, kurtulmaları bir mucize ola- yak görünüyordu. 4 44 Müttefikler. bu mwcireyi yarattılar, Almanların 30 - 3İ mayıs resmi tebliğ- lerinde perişan bir surette dağı ol duğundan bahsettikleri İngiliz ordusu- nun | haziran tarihli gene resmi Alman tebliğinde Dunkergue civarında anuda- ne mukavemete devam ettiğinin zikredil- mesi bu fevkalbeşer savaşın nasl bir netice verdiğini isbata kâfidir, Keza şim- diye kadar Almanların yalnız Lille ci- varnda 26,000 esirden bahsetmesi de müttefiklerin muvaffakıyetine bir delil olarak alınabilir. En az üç yüz bin mev- cutlu bir ordu bu kadar fena şerti al- tında her tarafı sarılmış iken şimdiye kadar bu kadar esir vermişse cidden bü- yük bir muvaffakiyet göstermiş de- mektir. Flandrex'daki muharebe yalnız icap ettiği zaman müttefik orduların ne bü- yük kahramanlıklar gösterebileceğini is- bat ile kalmamıştır. Fakat Fransız baş- kumandanlığında ve yüksek kumanda heyetinde yapılan değişiklik ile en ümid edilmiyen zamand ve yerde bu orduca 12 düdüğü Düdükler bugünden itibaren işarı ahire kadar çalınmıyacaktır Beyazıt ve Galata yangın küleleri ie, Kadıköy itfaiyesi her gün saat 12 yi dü- dükle haber verirlerdi. İtfaiye müdürlüğü dün bu kulelerle Kadıköy itfalyesine gön- derdiği bir emirde, işarı ahire kadar 12 düdüklerinin çalınmamasını bildirmiştir. bae İtibaren düdükler çalınmıyacak- Halktan birçoğu saatlerini bu düdükle ayar ederlerdi. Saat ayarı için 3$ numara” yı çevirerek "Telefon İdaresinin ötomaÜk #aatinden istifade etmek mümkündür. Şehrin muhtelif yerlerine canavar düdüğü konulacak Pasif koruma işlerinde kullanılmak Üze- re vilâyet tarafından gelirlilen 7 canavar düdüğü şehrin muhtelif yerlerine Konula- caktır. Bundan başka, poliz motosikletle rine konacak seyyar düdükler de vardır. Bunlar da kâfi mikdarda alâkadar mesul memurlara dağıtılacaktır, Yağmur Dün akşam üzeri saat 19 da hafif surette yağmur başlamış, gece shat 22 den sonr şiddetlenmiştir. Yağmur iki saat çok şid- detii devam ettikten sonra gene hafifle- miş, çeç vakte kadar fasılalarla devam ei miştir. e 11 Ni DU M. Şevki Yazman nasıl mühim organizasyonlar yapılaca- | ğm da göstermiştir. Dün önünde Mewse | gibi mühim bir nehir ve mânia varken bundan istifadeyi bilemiyen Fransız or- dusu, en kötü gersit alında Dunkergüe'i geçilmez bir müstahkem mevzi yapma- sını bilmiş. müttefik hava kuvvetleri günlerdenberi havadan ve şimdi de uzun | menzilli toplarla karadan bombardıman edilen bu şehirde güpegündüz irkâplar | yapmağa müsit mıntakalar tesis edebil- miştür, Yüz binlik orduları taşıyacak vapur ka-| filelerinin tayyare taarruzları için ne müsaid bir hedef teşkil ettiği düşünülür- se müttefik hava kuvvetlerinin ve tay- yare defi silâhlarının kaydettiği bu ba- şi da hayranbıkla anmamek kabil | değildir. : Aşağıda sayacağımız diğer maddi hizmetleri nazarı itibara alınmasa bile yarattığı ruh ve müttefiklere verdiği ümid bakımından bu şimal ordusunun ö hizmet verdiği kayıptan çok üs- Halbuki burada maddi bakım» büyük faydalar te- min etmiştir. Bir defa ordu büyük kıs mia düşmandan kurtulmak ve müdafa- ayı hazırlamak için ardçının yaptığı biz- meti görmüşlür. Yirmi gündür Alman ordusunun bü- ğü hizmetlerin çok dünundadır / Marie yük kısmını Belçikada işgal etmiştir. Sedan da yarılan cepheden Alman or- dusunun cenmba ve Maginot'nun arkası- na sarkmasını menetmiştir. Yalniz bu- için bile bazan ardeımın feda edil. diğini ve bu fedakârlığın yerine masruf olduğunu biliriz. Sonra rivayetlerin anlattığı gibi Ak manlara yarım milyon zay'lat verdirme- miş olsa bile çok bırpalamış bulunduğu, Alman tanklarınm büyük kısmını tahrip ettiği muhakkaktır. Bu zayiat dolayısile de Almanlarin etki hızla saldırmağa de- biraz meşküktür © Ve nihayet birçok defa olduğu gibi gafil avlanan müttefik ordulara yeni Alman tabiyesini ve silâhlarının tesirini önlemek için g'di- lecek yolu göstermiştir. Yine bu muharebeler isbat etmiştir ki haddi zatında Alman piyadesinin taar- ruzları, önüne geçilmez şeyler değildir. Bilâkis kolaylıkla önlenebilir. Müttefik- leri Belçikada ye Sedanda muvaffakiyet sizliğe uğratan zırhh birlikler ise taarruz. da seri tedbirlerle önlenebil Şimal ordusunun yirmi günlük çabala ması bu imkânı verirse yalnız büyük bir kahramanlık nişanesi diye değil müttes fikleri kurtaran bir hareket diye tarihe geçecektir. Büyük eler içih ve büyük hayatiyeti haiz orduların harbi böyle olur. Eğer Weygand diğer ordu birlik. lerine seçtiği kumandanlarda da Blan- chard ve Prioux'daki isabeti göstermişse ayni kahramanca harbin önümüzdek: on beş gün zarfında asıl Fransiz cephelerin. de de görülmesine ve Almanların dur- durulmasına emniyetle intizar olunabilir, GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ) Karaib adalar Culdad Trujillo - Dominlgue cümhuri- yeti - 5 (A.A) — Curuibes denizi konfe- ransı, Avrupa devletlerine ald bulunup is- tiklâllerini muhafazaya muktedir olmıyan müstemlekelerin, -Amerika ocümburiyetle- rinin mandası altına alınmasına mütedair takriri tasdik etmiştir. Bu takriri veren Kuba hükümeti murahhası B. Miguel Cam- pa, takririn ilk Hariciye Nazırları konfe- ransına tevdi edilmesini talep etmiştir. Diğer bir takrir, Cenubi Amerikadaki Alman hava hatlarını istihdaf ederek, bu | hatların kâffesinin Amerikan tebaası mah olmasını talep etmiştir. .. | Büyük ve Küçük Antil adalarının bulun- duğu denize Caralbes (Karalb) denizi is mi verilir, Küçük Ansil adalarına da ay- ni zamanda Karaib adaları denmektedir. Porto Riko adasından Venezuella'ya Kader bir kavis şeklinde uzanan Küçük Antiiler- de, Avrupalılar gelmeden evvel Kartibler ismi verilen iptidai bir kavim oturuyordu. Buraları evvelâ İspanyollar aldılar ve Karaibleri bemen tamamen mahvettiler, Kalanları 1660 senesinde İngiliz ve Fran- | sızlar St. Vincent adasında ikamete mec- bur ettiler. Adaya sürülen Karaiblerin sa- yısı 6,000 kadardı, Gene iptidai bir hayat yaşarlar, toprak kaplar ve hamaklar imal ederler. Bunlar takriben bir metre 60 santim bayunda, derileri kırmızıya yakın, siyah saçlı, boyunları kısa, geniş omuzlu insanlardır. Lisanlarını muhafaza edebil- mişlerdir, Bir dinleri yoktur. ı ve Karaibler Kuraib adaları, KaralB denizini ve Mek- sika körfezin! Atlas Okyanusundan ayirır. Bunlardan “cenuptan itibaren Trinidat, Tobago, Barbados adaları İngilterenin, Gundeloupe, Martinlgve ve civardaki bir kaç ada Fransanın, Porto Riko ve 1917 de Danimarkadan 25 milyon dolara satın alı- nan Virgin adilanı da Birleşik Amerika nundır, Yukarıdaki telgraftan da Anlaşıldığı yeç- hile Karaib denizinde, Avrupa devletlerine ald bulunup dstiklâllerini muhafazaya &udreti olmıyan müstemleke'erin Amerika Cümhuriyetlerinm mandası altına gi si mevstü bahistir NR mmm Orduda Çocuk Bakım yuvasına teberrü Ordu 5 (A.A) — Din ticaret oda- $ında veli vekilinin riyasetinde itha- Jât füccarlarımızın yaptıkları toplan- tıda Çocuk Esirgeme kurumu tarafım. dan açılacak çocuk bakım yuvası için 5000 lira yardım yapılması karar ak tına alınmıştır. Yuvâya alınacak kime sesiz çocuklar İlk ve orta sanat tahsil Yerini bitirip hayata atılıncâya kadar Kurumun himayesi altında bulundu. rulacâktır. v