29 Mayıs 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

Mayıs 1940 2 AKŞAMDAN AKŞAMA Yürekler acısı Bir yandan dünya ahvali şu veya bu şekilde inkişaf ededursun, öte yan- dan da gündelik küçük işlerimizi dü- Şünmek, yola sokmak mecburiyetin- deyiz, Hoş, bu söyliyeceğim pek de günde- lik küçük iş değil ya... Nasreddin ho- £a, kıyametleri «küçük» ve ebüyük» diye ikiye ayırmış... Bu, küçüğü! Galiba, evvelki gündü; matbaaya Ankaradan telefon etmişler, yüksek $esle konuşuyorlardı: « — İş kanunundan istifade eden müesseselerin fikir sahalarında çahı- Şan mensupları dahi iş sigortasından fayda temin edecekleri için...» ilh.. Biri sordu: — Yani biz gazeteciler de mi? — Hayır, canım... Bizim şeraitimiz başka... Çok şükür hususi kanunu- muz çıktı... Mer ay para kesiliyor. Teşkilâtımız var... Bir takım kayıd- Yara, şartlara tâbi olduk... — Binaenaleyh, mesleki istikba- imiz de müemmen! Bu yarı ciddi, yarı lâtife söz burada kapandı. (Ciddisi: Tâbi olduğumuz mükellefiyetler, külfetler.. Lâtifesi: Buna mukabil gördüğümüz, daha doğrusu göremediğimiz nimetler...) Dün de matbaamıza bir arkadaşı muz, elinde zarflarla geldi. Müessese sahiplerine bir zari, ecirlerin cümlesi- ne ise müşterek diğer bir zarf... Okuyup da mucibince amel etme- mizi istedi ve gitti. Açıp göz gezdirdik: İsmini söylemiyeyim; belki ailesi rencide olur; bundan bir müddet ev- vel emektar bir meslektaşımız vefat etmişti, Senelerce sütun sütun yazılar yazmış, matbaalarda sabahlamış, cild cild eserleri kitap halinde intişar et- miş; hattâ yakinen biliyorum, intisap ettiği müesseselerden birini o(lâakal birini) çok istifade etirmiş bir arka- daşımız... Hayli marüf bir imzanmn sahibi... Zeycesi ile üç çocuğu, muhtaç bir halde, beş parasız kalmışlar, İlk yar- dım olarak kendilerine on lira verile bilmiş. (Vefat hâdisesi bir aydan faz- ladır.) On lira... 10. Şimdi arkadaşlardan ve muharririn çalıştığı yahut çalışmadığı gazete ida- rehanelerinden — «Hamiyetiniz neyi icap ettirirse» diye — yardım bekle. niyor.. Vah, vah Kimi «bir lira» diye yazdı.. Kimi Yarım lira»... ve «Ben şahsan tanımı- yordum!» diyenler de belki zuhur ede- cektir. Umalım ki, bu suretle üç dört yüz lira toplansın... Amma, bu usul, şayed arkası sıra vefat edecekler için de âdet olursa, elbette usanç verecektir. Liralar yirmi beş kuruşa, yirmi beşlikler çeyreğe inecektir. Hani teşkilât? Hani karşılıklı yardım? Mesleki si- gorta? Alkışladığımız nutuklar? Gök- ere çikardığımız parlak fikirler? Sağa Sola savurduğumuz teşekkürler, «Ak lah razı olsun!» lar?... Bu, yalnız gazetecilerin işi değildir! Mili dâvaların en başında gelir. Ba- husus kanunlar çıkarıldıktan sonra vaziyetin eski hamam, eski tas oluşu Yürekler acısıdır. (Vâ - Nü) — Şilr akını da zaman zaman gö rülüyor bay Amca... Fevkalâde vaziyet dolayısile bazı ver« gi ve resimlere zam icrasına ve bazi maddelerin mükellefiyet mevzvuna alın masına dair olan kanun evvelki gün neşredildiğinden o tarihten itibaren me- riyete girmiş bulunmaktadır. Bu kanunun tatbiki dolayısile beyan- name vermeğe mecbur olan ithalâtçılar, toptancı tacirler, sınai müesseseler ve yüz kilodan fazla kahve, çay ve on te- nekeden fazla benzin mevcudu olan pe- rakendeciler, tütün, rakı, kibrit gibi in- hisar maddeleri satan bayiler için ayrı ayrı müddetler verilmiştir. İthalâtçı tacirlerle toptancılar, sınai miesseseler, çay, kahve ve benzin satan perakendeciler maytan otuz birinci gü- nü sabahı devairin mesai saatinin sonu- na kadar, inhisar bayilerle müskiret âmilleri otuzuncu günü akşamı mesai sa- atirin hitamına kadar, kibrit şirketi acen- teleri de mayısın otuzuncu günü sabahına Taksim - Harbiye caddesi | Yakında asfalta tahviline başlanıyor Taksim meydanının tanzimi ve asfalta tahvili üzerine, Belediye, Taksim ile Şişli arasındaki tramvay yolunu dn aafalta tah- icab ettiğinden, şimdilik Taksim ye kısmının asfalta tahvili muvafık gö- rülmüştür. Bu enddeyi Tramvay idaresi asfalta çevirecektir, m Yapılacak yolun keşfi 112 bin liradır. Şimdiden iki talip çıkarak şarinameyi al- mıştır. 30 mayısta talibine ihale edilecek ve haziran ortalarında yolun inşasına, bağ- Janacaktar. Taksim ile Harbiye arasındaki caddeden çıkacak parkelere diğer caddeler inşa ve tamir edilecektir. Bu taşlara yapılacak caddeler ayrıca Belediye tarafından tesbit edilecektir. Şarpi gezintisi Hayırsızadaya doğru sürük- lenirken kurtarıldılar Tıb fakültesi ere Ki İmei velki akşam geç yeni ptırmı k duğu bir şarpiya alta arkadaşını daha ala- rak Modadan denize açılmışlardır. Orudan Yenikapıya doğru giderlerken gerpi bir aralık akıntıya kapılmış ve Hayırsızada açıklarına doğru sürliklenmiştir. Bu sıra» da Denlayolları İdaresinin Mudanya posta- smı yapan Sus vapuru süvarisi, şarpideki gençlerin istimând etmekte olduklarım görerek yardımlarına koşmuş ve yedi gen- ci, garpi ile beraber vapura alarak İstun- bula getirmiştir. Orta mekteplerde eleme Yatikeri mi Ortamekteplerin eleme yazlı kısmına dün başlanmıştır. Eleme imtihanları türkçe, tarih, coğrafya ve ris yaziye derslerinden Yi . 3 bazi- rana kadar devam edecek yazılı imtihan- lardan sonru diğer derslerin şifahi imti- hanlarına başlanacaktır. Şifahi imtihan- larda da muvaffak olanlar, Devlet orta- Okulu olgunluk imtihanına gireceklerdir. Bu imtihanda muvaffak olanlara orta- mektep mezaniyet diploması verilecektir. Eleme tahriri imtihanlarının sualleri Ma- arif Vekâletinden gönderilmiştir. Dün türkçeden imtihan yapılmıştar. Vekâlet, Atatürkün pehlivan Kurtdereliye vaktile edilmişler .. Benzetmek gibi olmasın, lüfer akını, torik kırımı gibil... ŞEHİR HABERLERİ aa a AY Bazı vergi veresimlere yapılan zamlar Toptancılarla perakendecilerin verecekleri beyannameler mühleti ne zaman bitiyor? kadar beyannamelerini vermiş buluna- caklardır. Hususi omüskirat âmillerile, tütün ve müskirat bayileri, kibrit acen- teleri dün inhisar idarelerine müracaat ederek kullanacakları beyanameleri ha- ır alarak doldurmuşlardır. Son vaziyet dolayısile yapılan vergi zamlarında halkı şaşırtan yegâne şey kibrit fiati olmuştur. Kibrite hükümetin kabul ettiği müdafaa zammı 10 paradır. Buha nazaran, kibritin yetmiş paraya sa- tılması icap ediyor şeklinde gözükmüş tür, Halbuki, bu on para vergi zammı ile beraber şirket de kibrit fiatlerine esastan on para zammı kabul ettirdiği ci- hetle kibrit evvelki sabahtan itibaren iki kuruş fiatle satılmaktadır. Şirket bunu ayrıca ilân etmiştir. i İnhisarlar umum müdürü B. Adnan | Hakd Taşpınar dün kendisile görüşen bir muharririmize şunları söylemiştir; Bay Amcaya göre!... «İnhisar maddesi olan sigara, tütün ve Haklı şikâyetler Tramvaylar bakımsız halde Üniversite tadebesinden 24 imza ile aşağıki mektubu aldık: Son zamanlar- da tramvay İdaresinin hatlarını ve tramvay arabalarını bakımsız bir hal- de bıraktığını biz Üniversite talebele- ri müşahede ediyoruz. Bu ihmalin ya- kın bir zamanda feci bir kazaya sebe- biyet, vermesi ihtimalinin çok kuvvet- H olduğunu görerek âcll bir şekilde tedbirler alınması için Akşam gazete- sinde şikâyetler sütununda bu dileği- mizin zikredilmesini istiyoruz. 1 — Sık sık Urumvaylar raylardan çıkarak tehlikeler yaratmaktadırlar. Buna sebep rayların seki olmaları ve aralarındaki pisliklerin temizlenme- mesidir. 2 — Tratavayların frenleri tutmu- yor. 3 — Oturulasak yerler, pencereler gayet kirli ve toz içindedir. Ve buna mümasil bir çok vaziyetleri müşahe- de ediyoruz. Noksan ekmekler Beyazı? nahiyesi Relediye zabıtası, Çar- #ıkapıda seyyar şekilde ekmek satanları dün ansızın kontrol etmişlir. Bu konlrol- da yüzden fazla ekmeğin tartıları noksan görüldüğünden, müsadere edilmiş, ayrıca Cvzaa zabıtları da tutulmuştur. Bundan baş- ka, Çarşıkapıda Makaaçılar enddesi deni- len yerde püzür kurulması yasak olduğu halde, burada pazar kuranlar hakkında da ceza kesilmiştir. amı m Milli Piyangonun halka gösterdiği. bir kolaylık Halkımızın MilM piyangoya karşı göster- diği rağbet ve alâka son aylar zarfında çoğalmıştır. Buna muvazi olarak bilet an- tışları da bu nisbette artmış bulunmakta» dır. Keşide aralarında bilet almak isteyen- ler şimdiye kadar herayındüncü günü akşamına kadar beklemek zaruretinde idi- ler Mili piyango idaresi aldığı bir kararla bu şekilde bile almak isteyenlere bu im- Küni vermiştir. Şimdi meselâ herhangi bir sebeple İ inci keşide bileti slamıyan bis Şahıs hiç bir fiat farkı vermeksizin ve ayın 4 üncü günü akşamını beklemeksizin 2 inci veya 3 Üncü keşide bileti tedarik edebi- lecektir. 1 nci keşideden İtibaren devamlı bilet almak isteyenlerin biletleri şimdiye ka- dar olduğu gibi ber ayın 4 üncü günü ak- şamma kadar mahfuz tutulacaktır. Mili Piyango İdaresi ... Senenin bir mevsiminde ortalığı vezinli, vezinsiz bir şiir bolluğudur rakı üzerlerindeki evvelce mevcut mü- dafna vergileri nisbetleri yeni kanunla bir misli artırılmıştır. Yani müdafaa ver- gisi yirmi para olan inhisar maddeleri- nin vergisi bir kuruşa, bir kuruş olanlar ikiye ve mümasili şekilde tezyid edil- mişlerdir. Şişesi on altı kuruş olan bira da yirmi kuruş olmuştur. İnhisar mad- deleri satan bayiler, kanunun tayin et- miş olduğu müddet zarfında bağlı bu andukları inhisar şubelerine boyanna- melerini vereceklerdir. Beyanname vermemiş olan veyahut eksik beyanname veren inhisar bayileri vergiyi beş misli olarak ödemeğe mec bur tutulacaklardır.» İnhisarlar idaresi yeni vergi tatbikatı ni kontrol etmek üzere teftiş teşkilâtını faaliyete geçirmiştir. Yeni zam formül. leri basit ve pratik olduğundan kolay- lıkla tatbik edilecektir. Yeni otobüs hatları Edirnekapı ile Eyüp arasın- da sefer yapılması isteniyor Belediye Otobüs komisyonu dün Bale- diye Reis muavini B. Lütfi Aksoyun reis- seferi ihdasını teklif ettiğinden bu teklif todkik edilmiştir. Otobüsçüler içinde talip çıkarsa bu sefer ihdas edilecektir. Binicilik okulu müdürlüğü, okul talebe- sinin otobüslerde tenzilâtlı biletle seyahat #lnelerini istemiştir. Komisyon, bu oto- büslerin hususi sermayelerle işlediğini na- zarı dikkate alarak bu tenzilâtın kabil ol- cüler, kendilerine bir garaj teminini rica » Beyoğlu kaymakanıı da syni sarureti teyld ettiğinden, Belediye, kışlada» ki garajlara mukabil yeni garajlar temini- çalışmaktadır. Küzükpazar Ginayet Yaralı Osman dün hastanede öldü On gün kadar evvel Küçükpazar civa- rında bir kahvenin önünde Halid ve Os- iman adlarında İki kişi kavga etmişler, bun- lardan Halid bıçakla Osmanı muhtelif yer- lerinden yaralamıştı, Cerrahpaşa hastane- #inde tedavi altına alınan Osman dün öl- müşür. Adliye doktoru B. Enver Karan ta- rafından yapılan muayene neticesinde Os- mann dahili nezitlen öldüğü anlaşılmış, cesedin gömülmesine izin verilmiştir. Vakayı müleakip Halid hakkında yapı- lan yaralama tahkikatı, Osmanın ölümü Üzerine cinayet takibatına çevrümiş ve mazmun Halid sorgu hâkimi tarafından tevkif edilmiştir. Hazirana kadar tamamla- nacak yollar 039 bütçesile Hişasına başlanan yolların önümüzdeki hazirana kadar tamamlarnma- ları bütçe usulüne göre zaruridir. İki gü- ne kadar tamamlanması lâzımgelen yollar şunlardır: (oŞişlide Pnzaryolu, Kbekı, Bronz, Nişantaşında Emlâk caddesi, Şeh- remininde Küçük ve Büyük Saray mey- danları, Silivrikapı caddesi. Bunlardan başka Şişli - Hürriyetiebediye katranlı şosesi de tamir edilmiştir. Şişli - Büyükdere - Kefeliköyü arasındaki yolun da asfaltı ikmal edilmiştir. s Bir de bakıyorsun: Tıisssi... Ne şiir, ne şalr!.. Son günler de işte böyle bir kıtlık içinde geçiyor... © Bahife $ KÜÇÜK HABERLER: * Balkan ekonomi konseyine iştirak edecek olan heyetimizden bir kısmı ev- velki gün Belgrada gitmişti. Geride ka- lan posta telgraf umum müdürü B. Kad- ri Musluoğlu ile üç mütehasas bu ak- samki ekspresle Belgtada hareket ede- ceklerdir. # Vali B. Lütfi Kırdarın o Anka gitmesi münasebetile İstanbul vilâyet belediye bütçelerinin Dahiliye Vekâleti tarafından tetkikine başlandığı beledi- ye bildirilmiştir. X Belediye hazirandan #baren et nakliye işlerini bizzat yapacaktır. Et için nakliye vasıtaları temin edilmiştir. Bun- lar kismen kasaplar şirketinin elinde bu- İunan, kısmen de bariçteki kamyonlar. dan ibarettir. # Şişlide Avukat sokağında oturan Ormnik isminde biri, evinin damını ak- tarmakta iken müvazenesini kaybederek düşmüş, tehlikeli surette o yaralandığın- dan polis tarafından tedavi altına aldır rılmıştır. # Fahreddin isminde biri; bindiği bi- sikletle Eyüpte Üç Şehitler mahallesinden geçmekte iken on üç yaşlarında Gözüm ismindeki bir kıza çarparak muhtelif yerlerinden yaralanmasına #ebep olmuş- tur. Polis Fahreddini yakalamış, yaralı kızı tedavi altına adırmıştır. X Emniyet müdürlüğü kaçakçılık bü- Tosu memurları Kadıköyde İsmet, Recep ve Ahmed isimlerinde üç heroin kaçak- çısını yakalamış ve adiyeye vermişler« dir. X Dünkü ekspresle Avrupanın muhte- lif yerlerinde tahsilde bulunan üç Türk genci daha memleketimize avdet et miştir, # Önümüzdeki ay başından itibaren; bütün radyo sahipleri yeni sene için re- sim vermeğe mecbur bulunmaktadırlar, Resim on liradır. Haziran ayı zarfında bunu #ermiyen radyo sahipleri bilâhare bu miktarı cezasile ödeyeceklerdir. X 1051 numaralı hususi otomobil dün Karagümrük caddesinden geçerken önü- ne ansızın bir çocuk çıkmış, arabayı kul lanan B. Mehmed ani bir direksiyon kırması yaptığı sırada otomobil bir elek- trik direğine çarpmış ve hasara uğra mmiştar. * Mühtekif hırsızlık, yankesicilik ve dolandırıcılık suçlarından maznun Sarı İhann, dün yakalanarak adliyeye veril. imiş, sorgu hâkimi tarafından yapılan ie ücvap neticesinde tevkif edilmiştir. İzak adında bir camcının mağaza sından muhtelif zamanlarda beş yüz Ii yalık cam çalmaktan maznun Vitali, VE tas ve Natan dün Sultanahmed birine) sulh ceza mahkemesinde üçer ay hapse mahküm olmuşlardır. Bunların çaldıkla- rı camları satın alan Modosun da on boş lira para cezam ödemesine karar veril. * miştir, # Sultanahmed civarında Sanatlar mekğ- tebinin deposundan kâğıt ve demir ça- lan Kâmil ve Sülyeman adlarında iki kişi dün Sultanhamed üçüncü sulh ceza mah- kemesinde muhakeme edilmişler, birer ay onar gün hapislerine karar verilmiş- tir. Mahkümların ikisi de tevkif edil. mişlerdir. # Samatyada oturan Eminin 45 gün- lük erkek çocuğu dün ölmüştür. Çoce- ğun cesedi dün adliyeye getirilmiş, ya- pılan muayenede ölüm şüpheli görül düğünden otopsi yapılmuk üzere morga kaldırılmıştır. Çocuğun ölümü etrafında müddeiumumilik tahkikata başlamıştır. X Muharrir İzzet Mete tarafından ca- ma akşamı saat 18 da Eminönü Halke- vinde «Türk sanatkârından neler iv tiyoruz» mevzulu bir konferans verile- cektir. Kanlı kavga Dün Beyoğlunda ağır bir yaralama va- kası olmuştur; Arif isminde bir gençle kar. deşi Nazmi, komşularından İbrahim adın- * da birile kavgaya tutuşmuşlar, kisa zaman- da büyüyen kayga esnasında Arif, eline ges çirdiği büyük bir keserle İbrahimi sırlın- dan yaralamış, İbrahim de bu esnada kar- deşine yardım etmekte olan Nazminin ip. rine bıçağile hücum ederek muhtelif ye lerinden yaralamıştır. Hüdiseye el koyan zabıta memurtarı, yam ralıların ikisini de hastaneye kaldırmış, Arifi de » Vaka hakkındaki tahkikat derinleştirilmektedir. — Fakat ilkbahar şir mevsimidir!... B. A. — Öyle atamz mekteplerde de imtihan mevsimi!...