20 Mayıs 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

il lekenin lak an Ahmak ez Priz orduları Başkumandanlığına B. Churchill'in nu nutku general Weygand tayin edildi Jarı stratejik hareketlerine düşman tara- fından büyük bir tazyika maruz kalma dan devam etmektedirler. İ Dün öğleden sonra geç vakit Fransız « Belçika hududunun cenubunda Guise ve Landerties bölgesinde muharebe mevzil bir bale Konma. Barada pek çek gap pırmalar eleitiş ve Almanlar bücüni &ra- balarile çok şiddetli bücumlarda bur lunmuşlardır. Tayyareler ve topcu kuv- vetleri bu hücumlara müzaheret etmiştir. Muharebe akşama kadar devam etmiş ve bu sabah tekrar başlamıştır. Guisein cenubunda ve Loan'nun batır şimalinde muharebelet daha az şiddetli olmuştur. Alman hücumu zırhlı kollarla ve takviye edilen müfrezelerle yapılmıştır. Bu müfrezeler Sambre - Oise kanalı is- tikametinde Guise'in doğu-cenubunda ve Parisin 130 kilometre kadar doğu-şima- linde bir mevki olan Ribemont etrafında ilerlemizlerdir. Harbiye Nezaretinin bu mümessili, müttefiklerin Şimal Belçikasında sirate- jik çekilme hareketlerini inkişaf ettirme- ğe devam ettiklerini ilâve eylemiştir. Havas ajansının verdiği tafsilât Paris 19 (A.A.) Havas ajansı, askeri harekâtın inkişafı hakkında saat 14 te aşağıdaki malâmatı veriyor: Alman hücumu dün bütün gün bilhassa Manbeuge'ün garbinde Landrecies ve | Guise arasında, yani bizzat muharebenin merkezinde şiddetle devam etmiştir. Almanlar, bu bölgede küçük bir terakki daha başarmağa muvaffak olmuşlardır. Şimali Belçikada, müttefik kıtaların umumi tertibinin sol cenahı üzerinde, İngiliz, Fransız ve Belçika kıtaları halen geniş iratejik harekette bulunmakta- dırlar. Bu hareketin seyir ve inkişafı kati surette gizli tutulmaktadır. Askeri mah- 6iller, hareketin zorluksuz cereyan ettiği- ni bildirmekle iktifa ediyorlar, Doğudan batıya doğru giderök İsviç- reden itibaren bütün bir geniş cephe üzerinde vaziyet tedkik edildiği takdir- de, bu vaziyet şu şekilde tebarüz etmek- tedir: İsviçreden Montmedy'ye kadar | kaydedilecek hiçbir şey yoktur. Sedan ile Laonun şimali arasında Almanlar büyük' taarruz hareketini inkişaf ettire- memişlerse de bilhassa Rethel'in şimal | bölgesinde birçok şiddetli mevzii mu- | harebeler cereyan etmiştir. Bu küçük | şehir istikametinde oAlmanlar neticesiz | kalan bir harekete tevessül etmişlerdir. | Fransız kıtaları şiddetli mukabil hücum- lar yaparak bazı mevzileri geri almışlar. dır. Laon'un şimalinde Almanlar mühim müfrezeler ileri sürmüşlerdir. Bunların ileri harekâtı oldukça şiddetli muhare- belere yol açmıştır, Fakat burada, daha gi ie Guise ve Landrecies bölgesinde olduğu gibi tanklarla kütle halinde bir hücum mevzuubahis değildir. Öncüleri teşkil eden Alman müfreze- leri Sambre ve Oise arasındaki kanala Kadar balı > şimal istikametine koyul- muşlardır. Bu kanal bataklık bir mınta- ka üzerinden geçen derin bir mania teş- kil etmektedir. Bu muntakada Alman lar muhtemel olarak Saint - Öuentin'e doğru bir yol açmağa çalışmaktadırlar. Berlin 19 — Alman kuvvetleri Saint » Oventin'i işgal etmişlerdir. Almanlar bir Fransız taarruzu bekliyorlar Berlin 19 (A.A.) — D. N. B. ajans harekât hakkında yaptığı bir tebliğde, Belçikadan çekilmekte olan kıtaatın yü- künü hafifletmek O maksadile Fransanın merkezinde doğu - şimale doğru Fransız taarruzlarına intizar etmek icab ettiğini bildirmektedir. D. N. B. Alman başkumandanlığının böyle bir ihtimali karşılamak üzere icab eden tedbirleri almış olduğunu ilâve edi- yor. İ Bugünkü resmi tebliğde, şimaldeki Al- man kuvvetlerinin Brükselden garbe | doğru ilerlemekte oldukları bildirilmek» tedir. Anvers'in bazı istihkâmları henüz mukavemet etmektedir. Şurasım hatırla mak lâzımdır ki Anvers umumi harpten #onra bir kat daha tahkim edilmiş kuv- vetli bir isühkâmdir. Cenüpta taarruz devam etmiştir. Mont- medy'de Mağinot hattının en kuvvetli istihkâmlarından biri alınmıştır. Sambre ve Oise nehirleri geçilmiştir. Düşman Somme nehrine ve hattâ daha şimale kadar takip edilmiştir. Saint - Owentin işgal edilmiştir. Alman tayyareleri evvelki günler zar- fında olduğu gibi büyük muvaffakiyetler kazanmıştır. Düşman tayyareleri batı Almanyasında ve batı - şimal sahili böl- gesinde bazı şehirlere taarruz etmiş ve bu defa da askeri olmıyan hedefleri bom- balamıştır. Hamburg'ün İngilizler tara- fından bombardımanı esnasında bir düş- man tayyaresi düşürülmüştür. bu suretle şimdi Ril suretle şimdi Rin ve Escaut nehirle- rinin mansablarını kontrol etmektedirler. Şimali Norveçte Narvik müfrezeleri Alman tayyarelerinin yardımiyle muka- vemetlerine devam ediyorlar. Almanların hücum tarzı Paris 19 (A.A.) — Havas ajansı, askeri harekât inkişafı hakkında saat 15 te bildiriyor: Guie ile Landrecies di. Ali birçok tanklarla ve kuv- vetli tayyare ve topçu kuvvetlerile hü- tün gün devam ederek akşam geç vakte kadar uzayan muharebe, bu sabah şa- fakla beraber ayni şiddetle tekrar baş- lamıştır. Alman tâbiyesi daima aynidir. Bu tâ- biye büyük tanklarla gedikler açmak ve bu gediklere birçok piyade kuvvetleri sev» ketmekten ibarettir. Tanklar, yelpaze şeklinde ilerliyerek Fransız kıtalarının cenahında ve hatta gerisinde gözükmek suretile gediği genişletmeğe çalışır, Fran- sız kıtaatı da düşman kıskacından kur- tulmak için yanlara çekilmek mecburi- yetinde kalır. Bir kaç gündenberi, Alman taarruzu bu suretle darbeler halinde ilerlemiştir. Fakat şurasını kaydetmek münasib olur ki düşmanın bu ileri sıçrama darbeleri kendisi için gittikçe müşkül ve elim bir şekil almakta, buna mukabil derhal yar pılan Fransız mukabil hücumları üzerine tankların açığı gediklerin genişliği azal- maktadır. Serdem da bilhassa kaydetmek icab eder ki, Alman ordusunun şimdiki iler- leyişile Belçikada ve Fransız Arden'le- rinde taarruzun ilk günleri zarfında ba- şardığı ilerlemeler arasında hiçbir ben- zeyiş yoktur. Almanlar mevzilerini tahkim iyorlar Paris 19 (A.A.) — Havas ajansı saat 15,45 te bildiriyor: Sedan bölge- sinde Almanlar Meuse nehri üzerindeki taarruzlarının bidayetinde yerleşmeğe muvaffak oldukları eraziyi tedafüi şekil. de organize etmek üzeredirler. Almanlar benzin yetiştirmek- te güçlük çekiyorlar Paris 19 — Almanların motörlü kuv- vetlerine benzin vesnir malzeme yetiştir- mekte büyük küçlüklere tesadüf ettik- leri anlaşılmaktadır. Gerçi tankları sar- nıçlı ve tırtıllı arabalar takib ediyorlar. Fakat bunlar az miktarda berizin almak- tadır. Asıl büyük sarnıçlı arabalar ancak muntazam yolda ilerliyebilirler. Halbuki bütün yollar tahrib edilmektedir. Benzin sarfiyatı çok büyüktür. Tanklardan baş- ka kamyonlara da benzin yetiştirmek lâzımdır. Diğer taraftan İngiliz tayyareleri tara- fından Almanyanın şimalindeki benzin dapolasmız tahrib edilmesi Almanlar için büyük bir darbe teşkil etmektedir. Hollandadaki petrol depoları yakıldı. ğından Almanlar burada petrol bulas mamışlardır. Fransaya İngiliz takviye kıtaları geliyor Londra 19 (A. A.) — Rewter ajan- sının - İngiliz kıtaları nezdindeki muha- biri bildiriyor: Bir taraftan İngiltereden Fransaya tak- | viye kıtaları ve tanklar gelerek Sambre ile Sedan arasındaki büyük muharebe bölgesine gönderilmekte, diğer taraf- tan da İngiliz kuvvetleri Belçikada ev- velki gün daha önceden tesbit edilen plân mucibince işgal ettikleri yeni hat. | larda sıkı bir surette mukavemet etmek- tedirler. İngiliz zırhlı kıtaları, müttefik hatlarda bir cep teşkil eden Alman kuvvetlerinin ea riya atılıyorlar, liz motörlü kıtaları ayni zamanda Alman kuvvetlerine cepheden de hü- cum etmektedirler, ' İngiliz tayyareleri muvaffa- kıyetli bombardımanlara devam ediyorlar Londra 19 (A. A.) — İngiliz bom- bardıman tayyareleri düşmanın müna- ve üsleri üzerine yeniden iyetli bombardımanlar yapmış- kei DO gl kaka seçi miştar. Gece, düşmanın Belçikadaki şose ve demiryolları üzerindeki | irtibatları şid- detle bombardıman » Geceles yin Almanya üzerinde yapdanı harekât geniş bir bölgeye şamil olmuş ve bir çok askeri hedeflere büyük çapta bombalar isabet ettirilmiştir. Bu harekâta iştirik eden 3 tayyare dönmemiştir. Londra 19 (A.A.) — Hava Nezareti, İngiliz kuvvetlerinin dün akşam Hanovre, Hamburg ve Bremen'deki benzin depo- larma hücum ettiklerini ve İngiliz avcr- larının en az 20 düşman tayyaresi dü- bildirmektedir. Hollandada Alman kıtaları halen Ze- | şördüklerini KİL İİ in. parç niz hava kure | vetleri düşman kollarını bombardıman ederek kıtaatı dağıtmış, köprülere bom- balar isabet ettirmişlerdir. Bombardıman tayyareleri Fransada vg Belçikada harekâta devam ediyorlar. Londra 10 (A.A.) — Hava Nezareti bildiriyor: 5 Horrican avcı tayyaresin- den mürekkep bir devriye bugünkü ha- rekât esnasında Brüksel yakınında 3 Alman Heinkel İİİ tayyaresini mu- hakkak olarak ve 6 tanesini de muhte- mel olarak düşürmüştür. Hollanda kıtaları müttefik kuvvetlere iltihak ediyor Paris 19 (A. A) — Belçikada müt- tefik kuvvetlerinin arzularile ve teşkilât- h bir surette yaptıkları geri çekilme ha- reketi esnasında bilhassa Zelanda ada- larında çok mühim tahrip (hareketleri yapılmıştır. Burada müttefik kuvvetlerin kısmı küllilerine iltihak etmekte olan | Hollanda kıtaatı, bütün askeri ve bahri | tesisat ve ezcümle büyük Fleesingve limanındaki tesisat ile benzin depolannı İ ve tersaneleri tahrip etmişlerdir. Bütün hava malzemesi müttefik araziye nakle- dilmiştir. Zeland'da harbeden Hollanda kıtala- | nı müttefik kıtalara iltihak etmiştir. On- larla birlikte mücadeleye devam etmek- tedirler. Hollandadan milyonlarca İngiliz lirası kıymetinde elmas ve esham İngil- tereye nakledilmiştir. Amsterdam İima- Binin methalini kapamak için 12 bin tonluk bir vapur batırılmıştır. İngiliz askeri mahfillerine göre vaziyet ferah verici Londra 19 (A.A.) — Londra askeri mabhfillerinde hâkim olan intiba Fransa- daki stratejik vaziyetin daha ferah verici bazı alâmetler gösterdiği merkezindedir. Bununla beraber, salâhiyettar addedilen İngiliz tefsiratçılarının. itimad verici h- sanlarını teyid eden bu intiba, vaziyetin hâlâ nazik olan mahiyetini istisgar tasav- vurunda olunduğu mânasını tazammun etmemektedir. Askeri mütehasamlar şurasını tebarüz ettiriyorlar ki, Almanların son günlerde ilerlemek için kullandıkları büyük tank- larla ve yere doğru dikilerek inen tay- | yarelerle hücum sistemleri artık ilk mu- vaffakıyetlerini kolaylaştırmış olan bir sürpriz teşkil etmekten uzaktır. Diğer cihetten müttefik tayyareleriâ şiddetli hücumları vzerine Alman” nah ve zırhlı kıtalarının iaşe hususunda şu anda ciddi zorluklar karşısında bu- lunması icab eder. Bundan başka salâhiyetli gi mah» filleri Fransız ordumna ve liz ha- va kuvvetlerine ayni itimadı göstermekte berdevamdır. İngiltere Kralı dünkü me- sajında İngiliz tayyarelerinin düşmana olan üstünlüğünün müttefik zaferini iki kat muhakkak hale koymakta olduğunu bildirmiştir. Brüksel cenubundan Alman- lara karşı bir hücum Berlin 19 (A.A) — D.N, B. bildiri- yor: Sulâhiyettar kaynaktan bildirildiği- ne göre, dün akşam Brüksel'in batı - ce- mubunda tanklarla yapılan bir düşman hücumu püskürtülmüştür. Almanlar 20 tank tahrib etmişlerdir. Çocuğunuza Dadı Bulmak için «Akşamsin KÜÇÜK İLÂNLARI En süratlı ve en ucuz vasıtadır. Uzun kış gecelerinde hoş vakit geçirmek için meşhur ARSEN LÜPEN Büyük ve heyecanlı roman serisini okuyunuz! e Bu seri 6 büyük ve resimli ellddir. Beher cildin fiati 80 kuruş. 6 Cildlik takımı birden alanlar için fiati: 4 liradır. Tevzi yeri: AKŞAM matbaası Tel: 20881 Yüzde yirmi iskente kuponu Bu kuponu kesip «Akşam matbaası getirir veya (Baştarafı 1 inci sahifede) Fakat Fransızlar dahi bir çok nokta- larda Alman cephesinin gerisinde müessir bir surette muharebe etmek- tedirler. Her iki taraf da gayet tehli- keli bir vaziyette bulunmaktadır. Fransız ve İngiliz orduları ümid et- tiğimiz gibi iyi bir surette idare edil- dikleri takdirde, Fransız ordusu top- lanmak ve mukabil taarruza geçmek- teki meşhur dehâsını muhafaza ettiği ve eğer İngiliz ordusu mazide bir çok misallerle gösterdiği metanet ve mü- cadele kuvvetini bir kere daha gös- terdiği takdirde, sahnede ani bir te- havvül husule gelecektir. Bu muha- rebe şiddetini kaybettikten sonra, İn- giltere adası üzerinde muharebe ola- caktır. O zaman bu ulvi anda bütün tedbirlerin en müthişlerini dahi al makta tereddüd etmiyeceğiz. Milleti- mizden yapabileceği son gayrete kâ: dar bütün gayretini istiyeceğiz. Vaziyetin nezaketi Şu anın nezaketini gizlemek delilik olur, Fakat kalb ve cesareti kaybet- mek, iyi talim görmüş, iyi techiz edi miş üç dört milyon kişilik orduların bir kaç hafta hattâ bir kaç ay içinde motörlü arabaların bir baskını ile mağlüb olacağını tahmin etmek da- ha büyük bir delilik olur. Fransada cephenin istikrarını ve Fransız aske- rile İngiliz askerlerinin meziyetlerine, hasmin vasıflarını tamamen karşıla- mak imkârunı verecek olan kütlelerin işe koyulmalarını itimadla bekliyebi- Miriz, Kendi hesabıma Fransiz ordusuna ve onun şeflerine sarsılmaz bir iti- madım vardır Henüz bu ordu- nun küçük bir kısmı muharebeye girişmiş ve henüz Fransanın küçücük bil kısmı şimdiye kadar işgal edilmiş- tir. Düşmanın ise motörleşmiş ve spesiyalize edilmiş kuvvetlerinin fiili- yatta hemen hepsinin muharebeye sürülmüş olduğu âşikârdır ve bu kuy- vetlerin çok ağır zayiata uğradığını biz biliyoruz.» 'B, Churchill muharebenin teferru- ut narkında beyanatta bulunarek demiştir ki: «Ordular taarruza beton hatlar ve yahut tabil manlalar gerisinde muka- vemet fikrinden vazgeçmeği, hâkimi- yetin ancak hiç ağırlaşmadan şiddetli hücumlarla kazanılabileceğini anla mışlardır. Müttefik hava kuvvetleri, bir tayya- reye mukabil üç ilâ dört Alman tay- yaresi düşürmek suretile rakibini yen. miştir, Alman hava kuvvetlerine karşı nihai zafere olan itimadım çok şiddeli olan son çarpışmadan sonra daha zi- yade kuvvet bulmuştur, «Alman külli kuvvetlerinin İngiltereye dönmesini bekliyorum» Ağır İngiliz bombardıman tayyare- leri motörlü Alman kıtalarnın can damarına isabetler yapmış ve şimdi- den Alman petrol depolarına ciddi zayiat verdirmişlerdir. Hollandayı is tilâ eden Alman ordusu külli kuvvet. lerinin garp cephesinde vaziyet istik- rar kesbettikten sonra İngiltereye dönmesini bekliyorum. Eminim ve bu hususta herkesin namına söylüyorum ki, bu hücumu karşılamağa ve kendi- sine yazılı olmıyanlar da dahil olduğu hâlde harp kanunlarının müsaade €t- tiği nisbet dahlinde mukabelede bu- lunmağa âmade bulunuyoruz.» B. Churchill, sözlerine şu suretle devam etmiştir; «O an gelince, İngilterede bir çok kimseler cephede askerin maruz kak dığı tehlikelere iştirak edebileceklerini düşünmekle müteselli ve hattâ bun- dan müftehir olacaklardır. Şimdilik silâh ve mühimmat yığ- mak için mümkün olan her şeyi yap- paklığımız lâzımdır. Bu hâyali mü- himmata kati ihtiyacımız vardır, Bü- yük miktarda sarfedilen mühimmâ- tın yerine süratle yenisinin konula. cağını bilsek ihtiyatlarımızdan kulla- nır ve muharebeye geniş mikyasta mü- himmat tahsis ederiz ki bunun halen büyük tesiri olur. Vazifemiz yalnız muharebeyi değil, harbi kazanmaktır. Lüzumu halinde istenecek fedakâr- lıklara gelince, mülkiyetin ve yahut çalışma saatinin kendimizi vakfetti- ğimiz hayat için, şeref için ve hürriyet için yapılan mücadele ile asla kıyas edilmiyeceğini söylemek isterim. Fransızlar sonuna kadar mücadele teminatı verdiler Reynaud ve diğer Fransız şefleri, ne olursa olsun sonuna kadar müca- dele edecekleri hakkında bize en mu- kaddes teminatı vermişlerdir. İngiliz hükümeti de zaferi kazanıncıya ka- dar muharebeye devam etmeğe az- metmiştir. Neye mal olursa olsun, ıstırabı ne olursa olsun hiç bir zaman ne esareti ne de mezelleti kabul et- miyecektir. Bu devre Fransanın ve İngiltere- nin uzun tarihlerinde hiç şüphesiz en ulvisidir. Fransız ve İngiliz mil- Jetleri, yalnız Avrupayı değil, aynı zamanda bütün insanlığı tarih sahi felerini bugüne kadar kirleten zulüm- lerin en korkuncundan, en tahripkâ- rından kurtarmak için yanyana bu- Tunuyorlar. İngiliz ve Fransız ordularının ve filolarının arkasında istilâ edilmiş memleketler, kana boyanmış millet- ler grupu duruyor: Çekler, Polonyalı- lar, Norveçliler, Danimarkalılar, Hol- landalılar ve Belçikalılar. Onlar için hürriyet yıldızmı o fethetmediğimiz takdirde bütün bu memleketlerin üzerine uzun bir barbarlık gecesi, yıldızsız, ümldsiz bir gece inecektir, fakat biz bu hürriyet yıldızını fethe- deceğiz.» İngiliz Başvekâletinde bir toplantı yapıldı Londra 19 (A.A) — Mili müdafaa Na- urile şefler bugün Başvekâlette 90 dakika süren bir toplantı yapmışlardır. Müteaki- ben lord Halifax ve B, Greenwod, B Churehlli ile görüşmüşlerdir. Gençlik ve spor bayramı (Baştarafı 1 inci sahifede) ve yalnız keridi elinde tutmayı vazifeleri- nin ilki saymaktasın. Başında kendi ire- denin bu ruhtaki timsallni mini birlik ve bütünlüğünü bütün hissetmekte ve hissettirmek- acısını, şahsında tecessüm ettiren büyük insanın, aziz evlâdın İnönünün sev- gi dolu göğsüne başını koyarak dindiri- yorsun. Onun içindir ki maddi ve manevi kayıblarının tesellisini onun sadece mil- let aşkı çıkan birliği böyle anlıyoruz, birimize Telket hepimize felâkettir. Birimizin ve hepimizin bahtiyarlığıdır. Bu duygu Türk milleti, yekpare, sarsılmaz, Di lanmaz, çelik bir kütledir. Gençler, inkılâbın, Cümhuriyetin çocuk- ları, Bize böyle hitab ediyorum. Çünkü ara- nızda, 21 yıl önceki 19 Mayıstan evvel doğ- muş olanlar yok gibidir. Sizler, dünyaya geldiğiniz dakikadanberi, bizlere tahattu- Tu elem veren acı hadiselerden bir tekini bile görmeksizin hür, müstakil ve dalma tünde yaşıyorsunun. Sizi kendilerinden daha bilgili, daha diri ve ileri, daha müreffeh yetiştirmek işin üstünüze titreyen bir neslin emane- tindesiniz. Bize bu mesud çocukluk ve gençlik devrini bahşetmek İçin, taarruza uğramış vatan topraklarının üstünde çe- | ve eğlenceler tertip edilmiştir. kinmeden can verenleri ve onlara baş olanları yüreklerinizde minnetle, hürmete le yaşatımalısınız. Sira, #i#e geldiği zaman, gözü pek, vatansever babalarını, analar rınız gibi millet ve istikjAl dö vüşmeyi, erkeği, kızı beraber icabında öl- meyi göze almalısınız. Gençler, bu yeşil sahayı dolduran, ru- hunuz gibi temiz ve beyaz kütleyi Türk vatanının geniş hududlarına kadar yaya” rak gözlerimin önüne getiriyorum ve he- pinize bütün yüreğimle ; Sev- gili Türk çocukları, bayramınız kutlu ol- sun... Nutuktan sonra... Maarif Vekilinin nutkundan sonra bif kız talebe hitabede bulunmuş, bütün gençlik Milli Şefin şerefine üç def# #Yaşa» diye bağırmıştır. Müteakiben jimnastik hareketleri yapılmıştır. i İzmir 19 — 19 Mayıs Gençlik bayrami bugün şehrimizde gençliğin coşkun tezi büretile kutlanmıştır. Bütün gençilk eserini kendilerine emi net eden Atatürkün heykeli önünde ile eğilmişler ve çelenkler lem Aynı saatte Karşıyaka ortaokulları ti besi de Atafârkün annesinin Boğukkuyü” daki kabrini ziyaret etmişler ve çelenk koymuşlardır. Talebe ve sporcuların yaptığı geçid 16” mi ve jimnastik hareketleri büyük bir Si tizam içinde geçmiş ve pek derin bir zev) Je takip olunmuştur. Gece muhtelif 70 Jerde Halkevlerinde, klüplerde toplan!