19 Mayıs 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

POLiTiKA Meuse meydan muharebesi Dünya politikası mukadderatı Fransanm şimali şarkisinde süratle inki- gaf etmekte bulunan büyük Çünkü gerek Fransa, gerek duğunu tamamlile takdir ediyorlar. Fransanın şimaline intikal etmiştir. Fransa, Alman ileri hareketini du gayretini toplamıştır, Fransız ki Müdafan Nazırı B, Daladier Almanya Ni svekil Reynaud deruhde elmiştir. Nazırlığını da Başvekil Rey gl ymm nl Petain Başvekil muavini olmuştur. şarkisindeki kanlı boğuşmaya dikilmi bu muazzam meydan muharebesinini bir sabırsızlıkla bekleniyor. EZ ize muharebenin son neticesine bağlı bulunuyor. mevcudiyetleri burada mevzuu bahsol- Harbin bütün sıklet merkezi Belçikadan rdurmak için mülletin bütün kuvvet ve abinesinde değişiklik olmuştur. Hariciye Nezaretine nakledilmiştir, Harbiye Madrid sefiri mareşal iş bulunuyor. Tarihte misli görülmemiş neticesi, bütün dünya tarafından büyük F.K. ek yüzünden cinayet köpek yüzünden a edilmiştir. Altın £a- rik isminde biri öte- ini çalmak İste- balta ile kafa öldürmüştür. Afırceza i yapıldığı sıra- insan canına Şimali Amerikada cinayet diğer bir altın i parçalayar: mahkemesinde muhake: mi bir köpek olduğunu » Hayatımı iki defa bü hayvana bor Altın ararken iki def anları üzerime hücum etmişti, Uyamk Amerikada eski Avrup Amerika kıtasını keşfetme- lerinden evvel bu kıtan: nubunda büyük 'm sahip büyük milletler eserler dan bi afi müzesi mından profesör Döring ke: iştir. Inka hükümdarlarının en gün Almanyadaki otomoi seyen uzun bir ş0s€ yaplır #ekiz metre olan bu yolun uzü bin kilometredir. İnka de larına ben- şar. Genişliği luğu yedi rikanın Kaliforniya ve Mek: ışlamakta olan takriben iki onu geldiğin- , Amerikan do- e Shoghone Her sene sika sahilin, Milyon fok balığı mevsim den güç etmeğe başlamı Manmasna mensup Perseus V İsminde iki gemi fok sürülerine refakat ve | bunları himaye etmektedir. Bu sürüler “alaşkanın gimalindeki Alet Adalarma doğru yollann Daha Behexmik boğazını geçerek Amerikan devletine &id Priolof adasında yazı geçire” Ceklerdir. Vaktile foklar hesapsız ve plân- lardır. seki köpeğim — ılarından ikisi bü- | | mülkünü başlan başa Kkate- Fok balıklarını bunları itlâf ederek beni muhakkak ölüm- rmıştı. Ok yılarılarından korkum gece yündüz çalışarak bü- yük servet edindim. Maktulün benim sa- âdet ve gervet vasıtam köpeği ku dan elimden almak istediğine çok kızdım. Kendimden geçtim.» Bu ifade üzerine hâ- kim idam yerine müebbed hapis cezas sormuştur. Ağır cezayı tevekkül ile karşı yan mahküm arasıra köpeğinin ke: riyaret eylemesine e ea etmiştir. Mahkeme bu dileği kabul et- iştir. medeniyet eserleri den bu yol dağ, tepe, bayır, ova ve batak- hk demeyip battı kimi muhaberesi, bundan istifadesi menedilmiş- altlı gibi taş döşelidir. Devlet muhahere kuryeleti bu oylu yıldırım gibi geçerlermiş. Devletin merkezinden 3000 köcmetrelik uzak bir mahalle beş saatte devlet emirleri gönderildiği yolun başın- daki abidede yazılmıştır. Asırlardanberi metrük olmasına Yağmen yolun birçok tarafı hâlâ sağ'am olup aha- Mi tarafından kullanılmaktadı. himaye &z olarak Amerikalı, Rusyalı ve Japonya balıkçıları tarafından öldürülmekte ve av- Janmakta idi. Bu gidişle Jok cinsi inkıraz tehlikesine maruz kalacağım (düşünen Amerika hükümeti ile Japonya ve Rusya arasında bir anlaşma yapılmıştır. n Yarım milyon fok avlanmaktar “ $ı üç hükümet arasınd yat, üzere kaksim, edilmektedir. İ mlatın yekönü vasati olarak yedi iki yüz bin dolar tutuyor. GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ Bruxelles şehrinin tarihçesi Bruxelles Almanların eline düştü. Yedinci asırda Saint Vindicden burada Ümüştür, Tarihlerde Bruxselles'i böylelikle ik vak anarlar, Onuncu asırda, Fransa kralı Charles, Saint Göry kilisesinin yanında bir ika- metgih yaptırdı. İşte bu, asıl şehrin mer- kezini teşkil ve inki temin etmiştir. Bülnradan Kouvaln kontları, tepelerde bir Bato bina ettirdiler, 1040 senelerinde İlk defa olarak kasabanın mühim binaları et- Tafına bir sür çevrildi. Uzun bir sulh dev- tesi yaşandığı için, şehir gittikçe büyüyor- hi. Kontlar, buraya ehemmiyeili imtiyaz- Böylelikle zengin bir bur- ri dağdu. Bunlar yedi sileye ayrılmış yrd âriar da lonca loncü teşek- a terakki ediyorlardı On dördüncü asırda Bruxselles, Brabant dükalığının en büyük şehriydi. Dükler ter- Siben burada yaşıyorlardı. Fakat Louvain Bene de dükalığın hükümet merkezi ola- ak kaldı. a © 1386 da Flandr ile muharebe çıktığı için Yeni bir sür yapmak ve derin hendekler k lâzımgeldi, i vardı. On beşinci asrın başlanııcında 1405 de büyük bir yangın £ sebebiyet verdi 130 senelerinde, Bruxelle: Bu sürun yedi kapısı, Yeniden inşa oluna- ( te, Felemengin paytahlı vaziyeline ge İ Hükümdarlar, burada oturmak İtiyadı aldılar. Saraylarını büyüttüler. Ehemmi- yelli bir Bourgongne Sarayi teessüs eti Birçok senyörler burada ikametgâhlar şa ettirdiler. 1526 da, şehrin 45000 nüfu- su vardı ki, 6 devre göre ehemmiyetiidir. 1561 de Bruxelles'i Escaut'ya baflıyan apıldı. nel Philiphe zamanında bu şehir, va- kat syni zamanda isyanlara, kanlıdin kavgalarına sahne teşkil n Fransız kralı on dördüncü Louis zama- nında şehir bumbardıman edildi. 1400 ev, günel &bideler yıkıldı (1605). Fakat birkaç sene zarfında yeni bir kalkınma oldu. On sekizinci asrın ikinci yarısında, Marie - Thârüse devrinde, modemleşme başladı. Parklar, güzel caddelerle, Bruxelles yavaş yavaş, Avrupanın en muhteşem şehirle- rinden biri oldu. 1704 - 1815 arasında Fransız istilâs al- tında, kaldığı müddetçe, Bruxelles, Dyle eyaletinin merkezi vazifesini gördü. 1813 - 1890 da Felemenk krallarının makari rından biri oldu. O devirden sonra, Belçi- kanın merkezi olarak İnkişaf etti, Geçen ” harpte Almanlar tarafından *işgal olun- duysa da mütareke ile bu harp arasında gene Belçikanın merkezi kaldı. Gene Al- ların eline geçti. Kırşehir (Akşam) — Kırşehirde Yeşilyurd ilkokulu talebesi tarafından bir Müsame, 3 YO verii deri yn erilm. laşlana; r. Müsamerede Vazife Sevgisi ve İmtihan Korkusu piyes- il edilmiş, monoloğlar, şarkılar söylenmiştin. Yukarıdaki resimde çok n «Küçük tayyareciler» den bir sahne görünüyor. Bu anlaşma mucibince her sene müşte- | r. Bu-! Wierin, kumandanların makarri oldu. Pa- | Paris ve Londrada telâş ve endişe eseri yoktur Fransız, İngiliz ve Amerikan gazeteleri, askeri harekâtın inkişafını emniyet ve itimadla karşılıyorlar I l Paris 18 (A.A.) — Havas ajansı bil- diriyor: Gazeteler, başlık olarak general Gamelin'in emri yevmisinden cümleler almaktadırlar, Hemen bütün matbuat, cereyan eden meydan muharcbesile meşgul olmakta ve bugünkü safhalarından ziyade netice- siri tedkik etmektedirler. Ezcümle o Matin gazetesinde Fabıy, hücumun görülmemiş şiddetini kaydede- rek bütün Alman kuvvetinin hüşunetle ileri üldüğünü ve bu kuvvetin son haddine kadar kullanıldığını söylüyor. Epogwe gazetesinde Kerillis, Alnan- ların elrad ve malzeme kayıplarına kar- şı İâkayd kaldıklarını ve bu zayiatın çok | büyük olduğunu yazmaktadır. Le Journal gazetesinde Leon Moussân, piyadenin kıymetini de hesaba katmanın Tüzumuna işaretle, piyade kuvvetinin era- zi kazanmak bakımından elzem olduğu- nu ve meydan harplerine hâkim bulundu- ğunu yazmaktadır. Petit Parisien O gazetesinde o Charles Maurice, harbin giddeti, 1940 Fransız piyadesinin, 1914 » 1918 piyadesinden aşağı olmadığımı gösterdiğini yazıyor. Mme. Tabowis, Oeuvre gâzetesinde, Alman ordusunun idaresi, Alman askeri mahfillerinde de bedbinlikle söylendiği gibi, Almanların aşağı derecede ol- duğunu gösterdi ve Alman tâar- ruzunun hava hâkimiyetini temin ede- miyerek tehlikeye düşmesi melhuz bulun- duğunu kaydetmektedir. Le Jour gazetesinde rent, diyor ki: «Dünyanın selâmeti ve bizzat Birleşik Amerikanın selâmeti namına temenni edelim ki, bize vâdedilen tayyareler vak- #inde yetişsin.> Abe gazetesi: o «Tecrübelerimizden itimadımız sarsılmamıştır. Zafer, her asırda hiç değişmiyen ve daima kendini gösteren Fransız kahrımanlığından fışkı- yacaktır.3 demektedir. Figaro gazetesinde Populaire gazetesinde Fiermand Law- d'Ormessan “ve Philips, naziler, i zafer kazandığı takdirde, bütün Ameri- | kanın yakın bir tehlike karşısında kalaca- ğını, Birleşik Amerikaya isbat etmekte- dirler, Pertinax, Ordre gazetesinde, Britanya veya Fransa imparatorluklarının inhilâli, mantıkan Birleşik Ametikanın harbe gir- mesini intaç edeceğini söylemektedir. Gene Mme. Tabouis, Oeuvre gazete sinde, bazı İtalyan mahafilinin Birleşik Amerikanın doğrudan doğruya Avrupa harbine müdahalesini mümkün gördük- lerini söylemekte ve «Duçe'nin Almany rikayı Avrupa harbine sokmak ihtimali karşısında tereddüd edebilir.» demekte- dir. İngiliz gazetelerinin mütaleaları Londra 18 (A.A.) — Vaziyeti tama- mile müdrik İngiliz matbuatı, garp cep- hesindeki Alman tazyikine dair gelen haberleri sükünet ve itimadla tefsir et- mektedir. Matbuat, Hitlerin her tehlike- yi göze alarak başladığı bu taarruzun 1918 ilkbaharndaki taarruzdanberi İn- giltere ile Fransanın maruz kaldıkları cn ciddi tehlikeyi teşkil ettiğini ittifakla kaydeylemektedirler. Gazeteler, Gamelin'in emri yevmisini sir Douylas Haig'ın emri yevmisine ben- zetmekte ve müttefiklerin akıbeti ile dün- ya mukadderatının şimdi cereyan etmek- te olan muharebenin neticesine bağlı bu- unduğunu müttefikan itiraf etmektedir. ler, Gazeteler, ricat hareketlerinin daima cesaret kıran bir tesir bıraktığımı, “fakat mazide birçok ricatlerin zaferle nihayet bulduğunu tebarüz ettirmektedirler, Sabah gazeteleri, İngiliz hava kuvvet- lerinin cesaretini ve gördükleri öşlerin ehemmiyetini takdir etmekte ve taarru- zun başlangıcındanberi hava kuvvetleri tarafından gösterilen yardımın daha bü- yük bir şiddetle devam edeceğini kay- deylemektedirler. Times gazetesi, Führer'in askerlerinin hayatını istihkar ettiğini ve obüs ai tatbik edilen usul ile paraşütçüleri dığını yazmaktadır. Paraşütçüler yakala- mp öldürülmeden evvel tahribat yapmak vazilesile mensup oldukları ordulara il tihak etmek ümidi olmadan tanımadık- ları mıntakalara inmektedirler <Times>, netice olarak, bu usulün Hitlerin zihniyetini ortaya koyduğunu ve altı, yedi hafta içinde zafere ulaşmak için her vasıtaya başvurmak hususundam ki azminin bir ifadesi olduğunu ilâve et- mektedir. Daily Telegraph, yazıyor «İstikbal için imkânlar müphemdir. Bu imkânlar nahoş da olabilir. Fakat bunla amelin ve Gort tarafından derpiş iş olduklarına inanabiliriz. Fransa- da zihinler bizimkiler kadar azimkâr ve ümidlidir.» Daily Mail gazetesi rihinin en büyük yazmaktadır. Amerika gazeteleri ne diyorlar? Nevyork 18 (A.A) leri, Fransa cephesindeki kül olduğunu, ancak tehlikeli olmadığını yazmaktadırlar. Bu gazeteler, Joffre ile Gamelin'in emri yevmilerini yan yana neştelmekte- dirler, New - Yok Times gazetesi, Almanların bidayette elde etmiş oldukları muvaffa- kıyeti, Fransız yüksek kumandanlığının Belçika, Hollanda ve Lüksemburg'un imdadına koşmak üzere, hatlarının bir kısmındaki kuvveti çekmiş olmasına med« yun olduklarını kaydettikten sonra söyle demektedir: «Almanların hakiki Maginot hattı tihkâmlarını değil, bu hattın denize doğr ru temadisi olan ve bir kısmındaki kuv- vetlerle bataryaları çekilmiş bulunan is- tihkâmları geçmiş olduklarını bilmek lü- zımdır.» etin İngiliz ta- ını geçirdiğini Sabah gazte- iyetin müş- Harp tebliğleri Fransız tebliği, çarpışmaların bilhassa Guise ve Landreicieste vukua geldiğini bildiriyor Paris 18 (A.A.) — 18 mayıs sabah Fransız tebliği: Fransada muharebe dünkü tebliğde bildirilmiş olan omuntakalarda şiddetli surette devam ediyor. Belçikada müttefik kuvvetler, umumi vaziyeti nazarı dikkate alarak, gerileme hareketi yapmışlar ve Brükselin garbine gekilmişlerdir. Gece hava kuvvetleri, yollarda kolla» ra ve düşmanın mecburi geçid noktala- rna bomba ile şiddetli surette hücum etmişlerdir. Paris 18 (A A.) — 18 mayıs akşam Fransız tebliği Çarpışmalar, devam etmiştir. bütün gün ayni şiddetle Çarpışmalar, bilhası Guise ve Land es mmtakasında vu- kun gelmiştir ve düşman, burada, çok büyük kayıplara rağmen, kuvvetli vas” talarla garp istikametinde hücum etmek- tedir, Cephenin geri kalan kısmında, kayde değer birşey yoktur. Bombardıman tayyarelerimiz, düşman motörlü kollarını makta devam et miştir, Düşman motörlü kolları, tayya- relerimizin hareketinden çok müteessir olmuştur. Bir çok keşifler yapılmış ve gerek tayyare dafi topları ve gerek avcı tay- yarelerimiz tarafından bir çok düşman tayyaresi düşürülmüştür. Alman tebliği Führerin umumi karargâhı 18 (A.A) — Alman ordusu Başkumandanlığının tabii Hollandada Alman kıtaları, Zeland adalı rının temizlenmesi işini süratle takib et- mektedir. Yalnız Vladingen'in şarkında Valehera adasında dün mahalli çarpışma- Jar olmuştur. Hollanda kumandanı şimdi teslim olmak teklifinde bulunmuştur. Sepewen adasile cennbi Beneland ada- sında İki bin Hollandalı ve Fransız esir edilmiştir. Alman kıtaları, sahi) bataryaları ile Iimanlarda bulunan Hollanda dönanma- sı cüzütâmlarını ele geçirmişlerdir. Almanlar, Anvers istihkâmlarının barii i noktada yarmışlardır. danlığın dün husu: r bülten- ii veçhile şiddetli bir çarpışma dan sonri Malines ve Louvaln şehirleri alınmış ve Brüksel belediye reisi, payitahtı muharebesiz Alman kıtalarma teslim et- miştir. Dyle hattından çekilen düşman, Alman kıtaları tarafından takib olunmaktadır. Alman hücum tankı eüzütamları, Mau- benge'in cenubunda, Fransız hudud istih- kâmlarını yarmış, iki düşman fırkasını im- ha etmiş ve yukarı Sambre'dan ricat et- mekte olan düşmanı yukarı Olse'a kadar takib eylemiştir. Piyade fırkaları, Alman hücum tanklarını pek yakından takib et- miştir. Alman kıtaları, bir çok esir ve bü- yük ganaim almıştır. i Alman kıtaları, Sedan'ın cenubunda da ierlemişlerdir. Hava kuvvetleri, bilhassa cephe gerisi münakalâtını ve Belçikada ve Fransada düşman kollarının geçtiği ricat yollarına hücum etmiştir. Bu bücumların tesirile düşman bir çok noktadan kaçmıştır. Koşif tayyarelerimiz, Hollanda - Belçika sahilinde bir düşman torpldo muhribini ba- tarmıştır. Hava kuvvetleri, bundan başka Narvik civarında düşman asker ihraçiarına hücüm etmiş ve bir ağır kruvazör ve bir büyük nakliye gemisine birer bomba düşmüştür. Düşman dünkü gün, 108 tayyare kaybe!- miştir. Bunlardan $3 ü hava muharebeleri esmasında düşürülmüştür. Il ini tayyare dafi topları düşürmüştür. Geri kalanı da yerde tahrib edilmiştir. 26 Alman tayyare- si kayıptır. Düşman, şimali Almanyada ezcümle Ham- burg ve Bremen'e ve garpte daha bazı şe- hirlere mâteaddid bhücumlar yapmıştır. Bundan evvelki vakalarda olduğu gibi, düş- man, bir kışla müstesna yalnız gayri as- keri hedeflere hücum etmiştir. Alman Baş- kumandanlığı, bundan doğacak neticeler dolayısile bu vakıayı tebarüz ettirir. Konya (Akşam) - Alman donanmasına mensub cüzütamlar, düşmanın deniz eüzütamlarına &s teşkii eden cenubi Afrika Ilmanları önüne mayn kaymuştur. Belçika tebliği Belçikada bir mahal 18 (A,A) — 18 mayısta öğle üzeri neşredilen resmi tebliğ: Bundan evvelki tebliğde (zikredilen harekât normal bir şekilde devam et- mektedir. Belçika kıtaları cephenin muh- telif noktalı da düşmanın hücumlarını tardetmişlerdir. Bilhassa Anvers eyale- tnde Belçika kıtaları düşman hücum- larını ağır zayiatla geri püskürtmüşler- dir. Belçikada bir mahal !8 (AA.) — 18 müyıs akşam Belçika tebkiği: Son günlerde Belçika ordusunun yap- tığı sistematik geri çekilme müsaid şart- lar dahilinde vukua gelmiştir. Emredilen hareketler, iyi bir nizam altında yapıl» mış ve tabribatımızdan müteessir olan düşman, geri çekilen ve kayıp kaydet- meksizin teması kesebilen O kıtalarımız üzerinde şiddetli tazyik icrasına muvaf. fak olamamıştır. Maalesef, bu harekât neticesinde Brük- sel, Anvers şebirleri terkedilmi; Bu şehirlerde mühim hasar olmamıştır. Lidge ve Namur kaleleri, kahramanca mukavemetlerine devam etmektedir. Konyada büyük bir imar faaliyeti vardır. Belediye reisi Doktor Muh. #in Fak Dündar böyük bir gayrelle çalışıyor. Ehemmiyetli işler sıraya konmuştur. Para oldukça yapılmaktadır. Bu sene Meram sayfiyesine bir olel ve gazino yaptırılacak şehirle Meram arasında iki otobüs işleyecektir.