2 Mayıs 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

edilecektir. Mi; Vaşington 2 — Siy Pa Bi: Mİ KY : 1) tedir. E Romanyada yabancılara karşı tedbirler i Bükreş 2 — Romanya yabancılara karşı tedbirler almakta devam ediyor, a Romanyada seyyah ve tüccar namı altında 28 bin Alman bulunduğu anlaşıl- i mıştır. Yeniden 200 Alman hudud haricine çıkarılıyor. Diğer taraftan Roman- ya kralı ile Yugoslavya kral naibinin hududda görüştükleri rivayet ediliyor. <a | ğ . i B. Roosevelt yeniden ümhur Namzedi Muhafazakâr demokratlar muhalefetten vazgeçtiler Vaşington 2 — B. Roosevelt üçüncü defa olarak Amerika cumhurreisliği için namzedliğini koyacaktır. Muhafazakâr demokratlar bu hususta muhalefet- ten vaz geçmişlerdir. Bunlar dünya vaziyeti karşısında B. Rooseveltin yeniden reisicumhur seçilmesini kabul etmişlerdir. Yakında mücadele hazırlıklarına Reisic başlanacaktır. mesi lüzumu imi beyan ediyor. Norveçlilerin Rorosu geri aldıkları teeyyüd ediyor Stokholm 2 — Norveç kuvvetlerinin Rorosu Almanlardan geri aldıkları tahakkuk ediyor. Norveçliler ve ecnebi gönüllü müfrezeler dün sabah saat beş- te Rorosa girmişler, Almanları cenuba atmışlardır. Almanlar Tinsenden de Vik- leye tardedilmişlerdir. Stokholm 2 — Bu sabah 8tokholm ile Roros arasında telefon görüşmesi ya- pılmıştır, Rorosta telefon santral memuru kızlar kaçmışlardır. Muhavereyi üni- yersite talebesi temin etmektedir. Alınan haberlere göre Almanlar Rorosu tah- İlye etmişler ve bu şehrin 40 kilometre cenubunda Tinsenden.de çekilmişlerdir. Almanya Balik sahiline yeniden asker gönderiyor Amsterdam 2 — Vestfalyede ve Renanide Alman sskerleri arasında mühim barekât vardır. Baltık sahiline yeniden asker gönderilmektedir. Son dakika İtalyanın her dakika harbe müdahale etmesi muhtemel İtalyan gazeteleri Akdenizdeki kontrola İtalyanın dâ iştirak etmesini istemişler 2 Paris 2 — Amerikanın Roma sefirinin dünkü teşebbüsü üzerine B. Musso- Mini tarafından vuku bulan beyanat İtalyanın hemen harbe müdahale etmek niyetinde olmadığını göstermektedir. Maamafih vaziyet çok karışıktır. İtalya- nın her dakika müdahalesi muhtemeldir. Bu sebeple tedbir alınmakta devam Müttefiklerin tedbirleri bir sürpriz karşısında kalmak istemediklerine de- Midir. Son günlerde faşist gazeteler Akdenizin kontroluna İtalyanın da iştirak etmesini isteyen yazılar yazmışlardır. Diğer taraftan B. Alfieri'nin İtalyanın Berlin sefirliğine tayini yeni bir politkanın başlangıcı addediliyor. si Ve askeri mahafilin kanaatine göre verilen teminatâ rağmen Italyanın vaziyeti her dakika değişebilir ve Müssolini üzüm “görürse İtalya derhal harbe girebilir. Londra 2 — Akdeniz ve Karadenizde sigorta primleri arttırılmıştır. Amerika vakayii dikkatle takib ediyor Vaşingteon 2 — Hariciye müsteşarı B. Velles dün İngiliz sefirini kabul et- miş, sonra relsicumhur B. Roosevelt ile görüşmüştür. B. Velles demiştir ki: yi «İngilterenin Akdenizde aldığı tedbirler bizim vaziyetimizi şimdilik değiş- 5 tirmiyecektir. Amerikan vapurları Akdenize seferlerine devam edeceklerdir, Ma- amafih vekayii dikkatle takip etmekteyiz.» B. Blum'un bir makalesi Paris 2 — B. Blum, Populaire gazetesinde neşrettiği bir makalede diyor ki: «İtalya mütecanis bir blok halinde değildir. Bilâkis Mussolini gibi düşünmeyen kuvvetli gruplar vardır. Fakat Mussolini sürükliyecektir. Hareketi tasvip edilmiyec :k, fakat itaat edilecektir.» Yugoslavyanın kararı “ Taarruza uğrarsak memleketi aslanlar gibi müdafaa edeceğiz,, Belgrad 2 — Hırvat köylü fırkası umumi kâtibi dün Dobrovnikde bir nu- tuk irad etmiş ve demiştir ki; «Harp istemiyoruz, Fakat taarruza uğrarsak, as- lanlar gibi memleketi müdafaa edeceğiz.» Londra 2 — Sovyet - Yugoslav müzakeresi İtalyada endişe uyandırmıştır. İtalyan gazeteleri bundan dolayı hiddet eseri gödtermekte ve Sovyetlerin Adri- yatik denizine kadar nüfuzları uzaması kabul edilemiyeceğinden bahsetmek- defa karar verince bütün İtalyayı Amerikamüttefiklere " O yardım edecek Bu yardım her şeyden evvel mali krediler açılması şeklinde olacak Vaşington 2 — Bütün Amerika mahafili müttefiklere daha geniş yardım edil bahsetmektedir. Bu yardım evvelâ mali krediler açılması şeklinde olacaktır. Müttefikler bu suretle döviz stokları tükendikten sonra da Amerikadan k bol mikdarda harp malzemesi satın alabileceklerdir. 7 Sâlâhiyettar zevat Amerikanın Avrupaya sadece ordu göndermiyeceğini, fakat ib ederse donanma ve tayyare göndermek suretile müttefiklere yardım edebi- AKŞAM Amerikaya ısmarladığı- mız zirai aletler geliyor İngiltereye sipariş edilenler de 15 hazirana kadar gelmiş - olacak Ankara 1 (Telefonla — Ziraat Ve- kâleti tarafından Amerikaya sipariş edilen 2,5 milyon değerindeki ziraat &letlerinin mühim bir kısmının v& pürlâra yüklenerek yola çıkarıldığı Vekâlete bildirilmiştir. Yapılan mu- kaveleye göre, ekseriyetini traktör, orak ve'harman makinesi teşkil eden bu âletlerin hepsi 15 Hazirandan €v- vel memleketimize gelmiş olacaktır. Diğer taraftan İngiltereye sipariş edilen zirai âletler de gene bu tarih- lerde memleketimizde bulunacaktır, İngiltereye sipariş edilen zirai âletles fin kıymeti yarım milyon Jirdyı buk maktadır. Ingilterenin Ankara büyük elçisi Bugün şehrimize gelerek Sofyaya geçecek Ankara 1 Telefonla) — İngiltere büyük elçisi sir Knatehbull Hugessen bu akşamki ekspresle İstanbula hare- ket etmişti: Öğrendiğimize göre, müttefik mem- leket. büyük elçisi İstanbuldan Sof- yaya geçecek ve oradaki İngiliz elçi- sine bir kaç gür misafir olduktan son- ra tekrar Ankaraya dönecektir. Nafia Vekili şehrimizde Nafia Vekili B. Ali Fuad Cebesoy bu sabahki ekspresle Ankaradan İstanbula gelmiştir. Aziziye tünelinin inşaatı bitti Ankara | (Telefonla) — Aydın hat- te üzerinde yapılmakta olan Aziziye tür nelinin inşaatı bitmi Tünel yakında merasimle işletmeye açılacaktır. Sümerbanka bağlı müeseselerin mürakabesi kuvvetlendirilecek Ankara | (Telefonla) — Sümerbânk kendisine bağlı olan müesseseler üzerin- deki mürakabesini kuvvetlendirmek üze- re merkezdeki teşkilâtını genişletmeğe karar vermiş ve bu husustaki hazırlıkla” rına başlamıştır. Diğer rin Sümerbank ile Etiban- kın hakkında tanzim edi- Terelifiğec ei ylmy ale kareyi! snin bu devrede kanuniyet kesbedemi- yeceği anlaşılmaktadır. İstanbul - Bükreş hava seferi tehir edildi Dün gelmesi beklenen Rumen Lâres kum. panyasına ait tayyare, bazi sebeplerden do- lajı gelememiştir. Bu yüzden bugün yapı- masi kararlaştırılan, mevsimin Uk İstan» bul - Bükreş hava seferi, birkaç gün son- raya kalmıştır. Macar - Slovak münasebatı Budapeşte | — Macar ajansı bildiri- yor: Dün âyan meclisinde, azadan B. Seuelloes, Slovakyada Slovaklar tara- fından Macar ekalliyetine yapılan mü- teaddit tahkir hareketlerini bahis mev- zuu etmiş ve demiştir ki: «Macar hükümetinden Slovak hükü- metine şurasını bildirmesini rica eylerim ki Macar devleti, küçük olmakla bera- ber, meşru haklarına dokunanlara karşı lüzumu kadat kuvvetlidir.» Hariciye Nazırı Kont Csaky, B. Szuel- İoesin bu beyanatına verdiği cevapla ez- cümle şöyle demiştir: «Bugünkü çok tehlikeli enternasyonal vaziyette çok büyük teyakkuz ve itidale lüzum vardır. Bundan dolayıdır ki, Ma- car - Slovak vaziyetlerinin bugünkü va- ziyetinin mufassal tahliline girişmiyece- ğim. Eski bir Avrupa milleti sıfatile, Avrupa kıtannın bu mıntakasında vazi- femizi müdrik bulunuyoruz. Fakat bir kere daha tebarüz ettirmeliyim ki, sab- rın bir sonu nu vardır.» B. Ghamberlain Bugün avam kamarasında beyanatta bulunacak Londra 1 — Başvekil B. Chamber. lain Norveç harekâtı hakkında yarın avam kamerasında beyanatta bulu- nacaktır. p 2 Mayıs 1940 Sovyet Rusya harbe karışmıyacağını bildirdi Mareşal Voroşilof, “ Hariçten yapılan gayretlere rağmen kararımız budur ,, dedi Londra 1 — Moskovadan alınan ha- berlere göre, mareşal Voroşilof bugün 1 Mayıs bayramı münasebetile bir nu- tuk söylemiş, bu arada Sovyet Rusya- yın kararından bahsederek, Sovyetler Birliğinin harbe karışınıyacağını işa- ret ederek: — Bariçten yapılan bütün gayret- lere rağmen, kararımız budur. Fakat hudutlarımızda daima kuvvetli ve müteyakkız bulunacağız, demiştir, Moskovada 1 Mayıs bayrami Mesketa 1 (AA) 1 Mayıs bayramı, bu sene parlak bir şekilde tesid edilmiştir. Bü- yük askeri tribün, Finlândiya harbi başk mandanı ile ayni harpte madalya alan su baylar ve efrad tarafından işgal edilmişti. Stalin öğle üstü Biolotof ve yüksek memur- lar tarafından takip edilerek tribüne gel- miştir. Mareşal Budinney, askeri teftiş et- miş ve kisa hirgutuk söylemiştir. Leningradda, Kiyefte, Minikte ve Viborg« da büyük askeri rermigeçidler yapılmıştır. Almanlar Bergende mühim ganaim almışlar Bunların arasında Amerikadan Isveç, Norveç ve Finlândiyaya gönderilen bir çok malzeme var New-York 1 (A.A.) — New-york Ti- mes gazetesinin Vaşington muhabiri Frank Kludkhen, Amerika'dan Fin- Jândiya, İsveç ve Nârveç'e gönderi miş olan mühim mikdarda harp mal- zemesinin Bergen limanında Alman- ya tarafından zaptedilmiş olduğunu istihbaratına atfen bildirmektedir. Ayni muhabire göre, Almanlar tarâ- fından ele geçirilmiş olan ganaim me- yanında Thompson sisteminde 500 milralyöz, İsveç'e gönderilmek üzere yola çıkarılmış olan milyonlarca kur- şun ve Finlândiya tarafından satın alınmış olan takriben 400 kamyon vardır. | Bundan başka Norveç ordusuna gönderilmiş olan Amerikan tayyaro- lerinin de Almanların eline düşmüş olduğu şayiası deveran etmektedir. Bu gazete, ilâve ediyor: «Diplomasi “mahafiline göre Ber. Jin'deki Amerikan sefiri, Finlândiya'. ya aid olan kamyonların Finlândiy'- ya teslim edilmesi için Alman hükü- meli nezdinde teşebbüslerde bulun- muştur. Maamafih Amerikan Hari- ciye Nezareti, böyle bir teşebbüs ya- pılmış olduğuna dâir olan haberi tek- Zip etmektedir.» ingilizler 12 Alman (Fransız Başvekili tayyaresi düşürdüler Alman tayyare kârargâhlari da ehemmiyetli surette tahrip edildi Londra | TAA) — Hava Nezareti tebliği: Dün, Norveç ve Danimarka har va üslerinde, düşman tayyarel i i yük tecemmüler yaptıkları görüldüğün- den, İngiliz hava ordusu tayyarelerinden mürekkep kuvvetli filolar, dün gece, Stavanser, Fornebu ve Aalborg tayyare karargâhlarına karşı geniş mikyasta ta- mişlerdir. rimiz, hava dafi bataryası- " “vemetine maruz kalmakla beraber, ya- pılan taarruzlar muvaffakiyetle netice- İenmiştir. İlk raporlar, tayyare karargâhlarını ve oruda bulunan tayyarelerin, mühim ha- sarata uğradıklarını bildirmektedir. Düş- mân avcı tayyareleri de hasarata duçar olmuşlardır. Bunların en az 12 tanesinin düşürüldüğü tesbit edilmiştir. Tayyare- lerimizden yedisi bir harekât esnasında kaybolmuştur. Bu sabahki hücumlarda, dün gece ya- pılan hücumların hava meydanında ika ettiği tahribat tafsilâtle müşahede olum- muştur, Mütenddit infilâk bombaları ile hava meydanının birçok aksamı yanmış ve harap olmuştur. Bu hücuma iştirak eden bütün İngiliz tayyareleri, salimen üslerine dönmüştür. Ispanyada buğday sıkıntısı Ekmek iki günde bir tevzi edilecek Madrid 1 (A. Harp, İspanyayi Amerikadan a Ni olduğu buğday nakliyatından enahrum bıraktığından İs panya hükümeti, buğday stoklarının ye- niden tevzi anına kadar ekmeğin iki günde bir defa tevzi edilmesini karar altına almıştır. si . Sovyet - Rumen hudut Bükreş | (A.A.) — Muhtelit Sovyet - Rumen hudut komisyonu, Polonyanın Sovyetlerin işgali altında bulunan kısmı ie Romanyayı ayıran Ceremes mehri Üzerinde tahta nakleden mavnaların seyrüseleri hakkında bir anlaşmaya var- anaştır. nin dünkü nutku «İstediğimiz, hür yaşamaktır. Zafere doğru gideceğiz.» Paris 1 (AA) eynaud bugün öğle den sonra I Mayıs münesebelile radyoda bir nutuk söylemiştir. Hepimizin istediğimiz, demiştir, bür in- sanlar gibi yaşamamız ve bizden sonra ge- lecek çocuklarımızın da hür insanlar gibi Yaşamalarıdır. Hürriyet için yapılan bu sa- Yaş, filhakika çok çetin olacaktır. Fakat hürriyet, fedakârlıklara değmez mi? Başvekil, bundan sonra, muharipler or- dusunun iş ordusuna dayanmakta olduğunu söylemiş ve muharibin yüksekliği savaşla 4se, işginin yüksekliğinin de gayretinde bu unduğunu bildirmiştir. Muhakkak olan bir şey varsa, demiştir, O da eğer bir gün sizin gayretleriniz azalır- sa, cephedeki askerin arkadan hançerlene- , ceğidir. Askerin sizlere ihtiyacı vardır. Na 6 ki, sizlerin de askere ihtiyacınız vardır ik Reynaud, işçiler We patronlar arasın- yakınlaşmanın iyi semereler vermiş dagin da söylemiş, MM yardım teşki- lâtından bahsetmiş, harp esnasında bile Ae kanunu tatbik mevkline girmiş oldü- Bunu bildirmiş ve ırkın selâmeti için hü- kümetin faaliyet sahasını yalnız hastalara inhisar ettirmiyerek, bütün Fransız mille- tne teşmil eyliyecek olan Sıhhiye Nezare- tinin faaliyet sahasının genişletileceğini haber vermiştir. Başvekil, sözlerini şu cümle ile bitirmiş- tir: aVe bu suretle yanyana yürüyerek 74“ fere doğru gideceğiz» Meksika petrolları İtalya Meksikadan aldığı petrolleri Almanyaya mı veriyor? 4 Londra | — Dün Avam kamarasında bir mebus şu suali sormuştur: «İtalyanın Mek- #ikadan aldığı petrolün bir kısmı Alman” yaya gidiyor. İngiltere, Meksika ile petrol ihtilâfını halletmek ve Meksika petrollerini satın almak suretile bunun önüne geçe“ mez mi?, Bariciye müsteşarı bu suale şu cevabi vermiştir: «İtalyanlar mühim miktardi Meksika petrolü ithal ediyorlar. Fakat harpten evvel de ithal ediyorlardı. Bun$ binaen bu vaziyet, petrolün Almanyaya tef es ihraç edildiği manasını tezammün ef“ İngiliz hükümeti, Meksika petrol kuyu” darı ihtilâfının mantıki esaslar dahilindö bailini daima urzu etmiştir. Bununla bera” ber İngiliz hükümeti, bu ihtilâf halledilm” se dahi İtalyanın arzu ettiği takdirde Mek” sika peirolünü Almenyaya tekrar İİ" edebileceği kanaatindedir.»