1 Mayıs 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
Son dakika İngiliz vapurları Ünit burnu yolundan gidecek İtalyanın vaziyeti üzerine İngiltere Akdenizde emniyet tedbirleri aldı Mısıra yeni Ingiliz kuvvetleri geldi Paris 1 — Londradan bildirildiğine göre İtalyada mesul ricalin ve gazetele- rin son lerde müttefiklere katşı takındıkları şüpheli vaziyet üzerine İngil- tere, Akdeniz ramlakasında bazı emniyet tedbirleri almıştır. Cebelüttarık - Sü- veyş yolumu takip eden İngiliz vapurları, bundan sonra Ümit burnu yolunu ta- kip edeceklerâir. Bu ihtiyat tedbirlerinin uzun' sürmiyeceği zannedilmektedir. Londra 30 — Dün Mısır'a Rodesia'- dan yeni kuvvetler gelmiştir. Bun- Yar zırhlı otomobil, topçu, istihkâm kılaatıdır, Gelen askerler Süveyşe çı- karılmuşlardır. Bunları diğerleri takip edecektir. Berlin 30 — İtalyanın Berlin sefa- setine faşist partisi erkânından Alfi- eriyi tayin etmesi a iyi kar. Paris 30 — Fransız gâzetelerine gö- re İtalyanın Almanyanın yanında yet alması hakkında İtalyân (gazeteleri tarafından yapılan hararetli neşriya- ta rağmen B. Müssolini henüz karar vermemiştir. B. Mussolininin Alman- ya kati bir muzafferiyet kazanmağık- ça karar vermesi muhtemel değildir. 35,000 tonluk ilk İtalyan şılanmıştır. Gazetöler yeni sefirden hararetle bahsediyorlar. (National Zeitung bu münasebetle diyor ki: «Değişikliğin bu sırada olması dikka- te şayandır ve bunun manası vardır. Bu hususta ısrar temek lüzumsuzdur.> Dombas'taAlman hü. cumları püskürtüldü Almanlar büyük zayiata uğradılar, zırhlısı donanmaya iltihak etti Roma 30 (A.A.) — 35.000 tonluk dört cüzütamın birincisi Nittorio Veneto zırhlısı Triestede merasimle İtalyan deniz makamlarına teslim edilmiştir. Ingiliz kıtaatı, biraz geri çekildi Paris 1 — Tondradan gelen haberlere göre Almanların Dombas mıntakasında yap- kl, tün taarrızlar kendilerine insan ve malzemece ağır zaylat verdirilerek tardedii- in şimalinde Almanlar büyük zaytata uğramışlardır. Müttefikler, dün ye- tleri yapmışlardır. Londra mahafili, Dumbas istasyonunun Almanların eline eli görmektedir. n hemen etrafindaki Surt- an kadar inmeleri, Norveç sahillerine yapılan ihraç hareketi için elzem telâkki edilmiştir. Müttefik kıtgatı Norveç kı- tatile irtibatı tesis ettikleri cihetle, Dombas mevkiinin artık ehemmiyeti kalmamıştır. «, Handersdal ve diğer ihraç yerleri, müttefiklerin muhkem bir surette ellerinde İogilir Harbiye Nezaretinin resmi tebliği Londra | — İngiliz Harbiye Nezaretinin resmi tebilğidir: Pazar günkü muharebelerde düşman Cundbrunadal vacisinde tanklar ve tayyare ile şiddetli hücümlarda bulunmuştur. Bu mlar, düşmana azim zayiat verdirilerek püskürtü, r. Düşmanın üç tagkı tahrip edilmiş Geceleyin İngiliz kıtaatı, Dombası daha iyi setreden mevziler tutmak igin biraz gerilemişlerdir. Londra 1 — Hava Nezaretinin tebliğine göre dün gece, düşman fayyareleri, İngiliz şark sahillerinin birçok noktalarına yaklaşmışlar ve İngiliz hava bataryaları ve tayyareleri tarafından püskürtülmüşlerdir. Bir düşman tayyaresi Esseks kantluğu dahilinde bir evin damına düşerek paraçlanmış ve ateş almıştır. Civarda bazı evler hasara uğramış birkaç kişi de yara tar. Namsosa 7 hava hücumu yapıldı Siokhelm I — Alman tayyareleri, dün Namsosu yedi defa bombardıman etmişlerdir. İngiliz hava bataryaları düşman tayyarelerine şiddetli bir ateş açmışlardır. Bir Alman tayyaresi düşürülmüştür. Steinker mıntakaları Alman müfrezeleri, İngiliz ve Norveç mitralyözlerinin ateş bas- k ağır zaylata uğramışlardır. Almanlar bu mıntaksda Norveç mevaileri- W anlıyabilmek için küçük taarruzlar yapıyorlar. Macaristan hükümeti Slovakyaya karşı tehdidkâr vaziyet aldı Macar akalliyetinin hukukuna riayet edilmezse Macarlar şiddetli tedbirler alacak 1 — Macaristan Hariciye Nazırı kont Csaky, âyan meclisinde Slovakyadaki Macar ekalliyetlerinin vaziyetine dair sorulan bir #uale cevap ve- Yirken, Macaristan sabrı tükenmek üzere bulunduğunu ve Slovakyada ya- şayan Macar ekalliyetinin hukukuna riayet edilmezse Bratislava hükümetine Karşı şiddetli tedbirlere tevessül edileceğini ve Macaristan ile Almanya arasın- daki dostluğun çok sıkı olduğunu beyan etmiştir. Dr. Glodlus Balgraddau Sofyaya gidiyor Belgrad 1 — Alman iktisad mütehassısı doktor Clodius dün Belgrada gel- miş, Yugoslav Ticaret ve Hariciye nazırlarile görüşmüştür. Alman iktisadcısı, yarın buradan Sofyaya gidecektir. B. Cevad Açıkalin Ankara 90 (Telefonla) .— Hariciye Vekâleti umumi kâtip muavini B. Cevad Açıkalın bu akşamki ekspres- le İstanbula hareket etmiştir. Irak erkânı harbiye reisi Ankaraya geliyor Londra 30 — Bağdaddan bildiril. diğine göre Irak erkânı harbiye reisi yakında Ankarayı ziyaret edecektir. Siyasi ahval Hariciye Vekilimiz dün Parti grupunda izahat verdi Ankara 30 (A A.) —C.E. P.B.M. Meclisi grupu bugün «<30/4/940> sa- At 15 terels vekili Trabzon mebusü Hasan Sakanın riyasetinde toplandı. Ruznamede hükümetin izahatından başka mevzu mevcut değildi. İlk defa söz alan Hariciye Vekili Şükrü Saraçoğlu, grup umumi heye- tinin son içtimaındanberi geçen 15 gün içinde hâdis olan siyasi ahval ve mesail hakkında ve bilhassa Türkiye siyasetini yakından ve uzaktan #lâka- dar eder meseleler üzerinde uzum ve etraflı izahatta bulundu. Bu izahattan ve mevzuubahis me86- lerler dolayısile söz alan bazı hatip- lerin beyanati dinlendikten solra sa“ at 17 de toplantıya nihayet verildi; Maliye memurları Yüksek tahsile devam eden- ler mecburi hizmete tabi tutulacaklar Ankara 30 (Telefonla) — Maliye Vekâleti, ayni zamanda yüksek tah- sil müesseşelerine devam eden maliye memurlarının mecburi hizmete tabi tutulmalarını kârarlaştırmıştır. Bu vaziyette bulunan memurlardan, tah- sillerini bitirdikten sonra, tahsillerinin devam ettiği müddet kadar Vekâlet emrinde hizmet. güreceklerine dair bir taahhüdname alınacaktır. 'Taah- hüdname vermiyenlerin yüksek mek- teplere devamları menedilecek ve bu memnuiyete riayet etmiyenlerin va- ziflerine miyahet v verilecektir. Gureba hastahanesi Bazı maaşlar attırıldı ve kadroya bir mütehassis, üç hastabakıcı ilâve olundu Ankara 30 (Telefonla) — Vakıflar umum müdürlüğü kadrolarınm yeni Ba- rem kanununa intibak ettirilmesi hak- kındaki kanun projesi Meclisin cuma günkü ruznamesine alınmıştır. Bütçe encüm projenin, İstanbul Gur reba hastanesine taalluk eden kisminda bu hastanenin mütehassıs doktorları ara- sında Sıhhiye Vekâletinin hastaneler için kabul ettiği esasa mütenazır olarak bir tasnif yapmış ve mütehassıs doktorla- rın terfihini mümkün kılmak maksadile ihtisas cedveline birinci sınıf bir müte- hasas ilâve etmiştir. Bundan başka, diğer sihhiye teşkilâ- tında bulunmıyan başasistanlık O unvanı operatör muavinliğine çevrilmiş ve uzun seneler ayni derecelerde bulunan başec- zacı ile eczacıların maaşları birer derece artırılmıştır. Ayni maksadla hastane baş tabibinin ücreti 140, idare tabibinin üc- reti de 100 Uraya çıkarılınıştır. Hasta- bakıcı hamşireler kadrosunda 20 lira maaşlı üç bastabukıcılık ihdas edilmiş ve 15 liralık derecede 9 hastabakıcı hemşire bırakılmıştır. Marsilya başkonsolosluğu- muzun resmi mühürü kayboldu Ankara 30 (Telefonla) Marsilya başkönsolosluğumuzun resmi mührü, ça- İındığı kanaatini hasıl ettirecek | şartlar içinde kaybolmuştur. Başkonsolosluk, günlük müsmelâtmın durmamasını temi- nen ve Hariciye Vekâletinden yeni bir mühür gönderilinceye kadar zarfla tembhire mahsus mührünü kullanacaktır. Keyfiyet gümrüklerimize ve diğer alâ- kadarlara bildirilmiştir. Devlet iktisadi teşkilâtında çalışan memurların tekaüdlükleri Ankara 30 (Telefonla) — Devlet iktisadi teşekküllerinde çalışan ms- murlarin tekaüdlükleri hakkında İk- tisad Vekâletince hazırlanmakta ol duğunu bildirdiğim kanın “ projesi bugünlerde son şeklini alacak ve Mec lise sevkedilmek üzere Başvekğlete ve- rilecektir. Tıbbi misin zi kanunu Ankara 30 (Telefonla) —. Sihhiye Vekâleti tarafından hazırlanan yeni tıbbi müstahzarat kanunu projesi mütaleaları alınmak üzere Vekâletle re gönderilmiştir. Projenin bu içtima devresinde kanunlaştırılmasina çal: şılacaktır, Geceki ve Bu Sabahkı Elfaberler Tunada kontrol Macaristanın teklifini Yugoslavya ve Romanya kabul etmedi Londra 30 — Almanya, Tuna üzerine de müsellâh beş İngiliz vapuru dolaştı: ğından bahisle Tunada zabıta vazifesini apmağa kendisinin de iştirak etmesini eek Halbuki Tunada yalnız bir İn- giliz vapurunda bir tabanca bulunmuş” tu, müsellâh vapur dolaştığı iddinsi doğ- ru değildi. Bu sebeple Tunada sahili olan memleketler Alman isteğini kabul lar vermişlerdir. Bu. kararları tan, bazı hususlarda ihtirazi kayıtlar be- yan edebilmek şertile kabul etmiştir. İhracatımız artıyor Mart ayındaki ihracatımız geçen senenin ayni ayından 7 milyon lira fazla Ankara 30 (Telefonla) — Ticaret Vekâleti konjonktür bülteninin son nüs- basındaki rakamlara nazaran mart ayın- daki ihracatımız 16,468,000 lira ve it- halâtimız da 7,418,000 liradır, 1925 se- “esindenberi ihracatımız mart ayında bu kadar yükselmemiş olduğu gibi bu rakam geçen senenin mart ayına naza- ran 7 milyon lira bir fazlalık ifade et- mektedir. Mart ayı nihayetine kadar 38,7 mil- yon lirayı bulan 1940 senesi üç aylık 1 da geşen senenin ayni devresi” azaran 8,5 milyon hiralık bir teza- yüt arzetmektedir. İhracatımızın memleketlere göre ay- nlışı tetkik edilince harp vaziyeti de- layısile kismen kaybedilmiş olan Alman piyasası yerine diğer memleketlerin mu- vaffakiyetle ikame edilebilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Cedvele nazaran Al manyaya 1910 da yüzde nisbetinde ihracat yapılmış iken 1920 de 6, 1930 da 14, 1936 da 52, 1939 da 37 olmuş ve 1940 da yüzde altıya düşmüştür. İtalyaya ihracat 1930 da yüzde 21 iken 936 da 4 e düşmüş, fakat 939 da l0a 940 da da 27 ye çıkmıştır. Amerikaya yapılan ihracat yüzde 3 - 14 arasında oynamıştır. 1940 da yüzde |l olarak görülmektedir. Balkanlara 3-6 arasında olan ihracat yüzde 10 a yükselmiştir. İngiltere ve Frantaya 1910 da yüzde 68 imiş 920 de 44, 930 da 21, 936 da 9, 939 da da yüzde 10 nisbetinde ih- racat yapılmıştır. 1940 da yüzde 26 dır. Boğaz açığında 4 motör battı Beş tayfa > boğuldu Birkaç gündenberi Karadenizde de- vam eden şiddetli fırtına dün gece Bo- ğazda bazı kazalara sebebiyet vermiştir. Hasan kaptanın idaresindeki 18 ton- lak İhsanı Hüda motörü yüklü olarak limana gelirken Alacalı sahilinde kuma oturmuştur. Motörün kaptan ve tayfaları kurtarılmiışlardır. Osman kaptanin idaresinde Bartın li- manma mensup 50 tonluk Mesud mo rü Zonguldaktan yüklediği maden kö- İstanbula getirirken Adacıklar ci» varında batmış, tayfadan Davud oğlu Bekir boğulmuş, diğer altı kişi kurtarıl- mıştır. Mehmed kaptanın idaresindeki . 18 tonluk Necmi İstikbal isimli yelken ge- misi Şileden İstanbula | gelirken Alacalı sahilinde batmış, tayfalar kurtarılmışlar- dır. İzmit limanına mensup Ahmed kapta- nın idaresindeki Seferihayat mot odun yüklü olarak limana gelirken Gela- ri açıklarında fırtınadan kayalara çarpa- rak parçalanmıştır. Ahmed kaptanla Mehmed, Ahmed ve Hasan adlarındaki tayfalar boğulmuşlardır. Alınan malümata nazaran gece geç vakit Şile açıklarından da istimdad ses- leri duyularak derhal yardım gönderil- mişse de kazanın mahiyeti hakkında he- nüz malümat alınamamıştır. Şiddetli fır- bna devam ediyor, İzmirde Yunan konsolosha- nesinde resmi kabul İzmir 30 (A.A.) — Yunan Kralı ma- jeste Jorjun isim günü münasebetile dün şehrimiz Yunan kunsoloshanesin- de bir kabul resmi yapılmıştır. Vali, Belediye reisi ve muhtelif erkân bu resmi kabulde hazır bulun- muşlardır. Yüksek sıhhat şüra: Ankara 30 (Telefonla ) — Yüksek sıhhat şürası 16 mayısta içtimaa çağ- sılmaştar. | Macaristan iptida hiçbir ihtirazi kayıt beyan etmemişken bir müddet sönra Yeni teklifte bulunmuştur. Bunda Al- manyanın da iştirakile beynelmilel bir zabıta teşkilâtı yapılması vardır. Romanya ve Yugoslavya bu teklifi kabül etmemişlerdir. Bunlar muharip bir memlekete mensup müsellâh gemilerin kendi sularma kabulü bitaraflığa müga- yir olacağımı bildirmişlerdir. Bulgaristan henüz cevap vermemiştir. Alman gambotlarının Yugoslavya ve içerilerine girmesi, Almanya e İle Dahili istikraz daha başlanığıçta kâpatildi Stokhelm 30 — Almanya Hariciye Nazırının İsveç hakkındaki takdirkâr sözlerine rağmen İsveç müteyakkız bulunmaktadır, Mili müdafa tedbir. leri her gün arttırılıyor. Niledagli Alahande gazetesi ocasusluğa karşı Ağır cezaları ihtiva eden yeni kanunu takdir etmekle beraber memleket menafli aleyhinde çalışan bazı grup- Jarın dağıtılmasını istemektedir. Stokholm 30 (A.A.) — Beş yüz mi yon kronluk yeni devlet istikrazı, da- ha başlangıçta mühim bir muvaffa- kıyet elde etmiştir. Kral Gustave ile ailesi 500,000 kronluk tahvil almış- lardır. Maraşa ceviz büyüklüğünde dolu yağdı Maraş 30 (A.A) — Dün saat 13.30 da başlıyan hafif bir yağmuru müte- akip ceviz cesametinde ve şimdiye ka- dar Maraşta tesadüf edilmemiş bir irilikte dolu”yağırı$146“de çok devam etmemiştir. Mareşal Voroşilofun emri yevmisi Moskova 30 (A.A.) — Sovyet rade yoları, İ mayıs münesebetile mareşal Voroşilofun bir emriyevmisini neşret- müştür. Marâşel Veroşilof #Finlündiynda elde edilen muvaffakiyetler» i övmüş ve «Uyanık kalmakta olan Kızılordunun? takviyesini | de teba: tebarüz ix ettirmiştir. Danimarkada Hububat ve ve bayran yemleri müsadere edilecek Stokholm 30 (A.A) — Danimar- kâ'da 40,000 ton hububat ve hayvan yemi müsadere edilecektir. Her çif. likte mevcud olar hububat stokları tesbit edilecektir. Çiflikler, kendi ih- tiyaçlarından fazla olan miktarı, Da nimarka devletine terkedeceklerdir. Devlet piyasa fiatinden bedellerini tesviye edecektir. Almanyanın birço ok şehirle- rinde tezahürler vukubule-- Londra 30 (A.A). — Londradaki Çekoslovak o mahfillerinin üğrendiğine &öre, Alman; cümle Av ryada sında, Almanyanın Norveçteki kayıpla. ri bilânçosunun henüz meşredilmemiş ol- masından dolayı tezahürler vukua gel- viştir. “Asker uakliye gemilerinin batığı haberleri vayıldığı zaman, bu tezahür- İer daha ziyade genişlemiştir B. Chamberlain bu hafta içinde beyanatta bulunacak Paris 1 'B. Chamberiain, muhalefet - deri B. Atle'ye cevaberi bugün Avam ka- marasında demiştir ki: «Kati bir söz vermemekle beraber bü hafta zarfmda Norveç harekât: hakkinda resmi beyanatta bulunmaklığım muhtemel dir Hudud ve sahil sıhhat umum müdürlüğü kadroları Ankara 30 (Telefon Hudud, sahil sıhhat umum müdürlüğü kadroları- nın bârem kanununa intibakı hak- kındaki kanun projesi pazartesi gü- nü Mecliste görüşülecektir. Kaymakamlar arasında Ankara 30 (Telefonla) — Kayma- kamlar arasında yapılan yeni değişik» Jiklere ait kararname yüksek tasdikten çıktı; perşembe günü telgrafla alâ- kadarlara bildirilecektir, ve Süder munta'x
