13 Nisan 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6
AK “Balkanların vaziyeti Eski Ingiliz Harbiye Nazırı “Müttefikler Balkan devletlerine yardım etmelidirler,, diyor Eski İngiliz Harbiye Nazırı Hore Be- Haha «Hitlerin ilkbahar taarruzu, müt- tefikler Alman manevralarını suya dü- gürmek için Balkan devletlerine yar- dum edebilirler ve etmelidirler» başlı- ğile Paris - Soir gazetesinde yazdıği bir makalede diyor ki; «Dikkat nâzar- Jarımız, çoktanberi beklenen ilkbahar taarruzu için garp cephesine değil, Avrupanın şarkıcenubisine çevrilmiş- tir. B. Reynaud, bunu söylemiş ve «Mit- ler, Balkan devletlerinin iktisadi istik- Jâline tecavüz için herşeyi hazırlamak- tadır» demişti, İşte müttefiklerin karşı koymaları lâzım gelen yakın hareket budur. Şim- diki halde Almanya için, “stoklarını azaltmak tehlikesine maruz bırakacak olan askeri bir hareket mevzuu bahs değildir. Bilâkis teşebbüs etmek iste- diği hareket, muvaffak olursa bunu | artlıracak ve abloka çemberini daha ziyade gevşetecektir. Balkanlarda Almanların atkip et- tikleri metod nodir? Almanya, Bak kanlara ticaret ajanlarını gönderiyor ve bunların kiymetini bir sürü resmi | ve diplomatik vesikalarla arttı suretle bunların diğer memleke recede bir avantajları vardır. Diğer taraftan emirlerinde paralar mevcut- tur, mal alıp, satıyorlar, Alman emti- âsını uzun vadeli kredilerle veriyorlar ve alıyorlar. Bloke matlubat, mark ola» rak yığılmakta ve alacaklıları para- Jarını alabilmek için yeni Almn eşya- sı satın almağa mecbur kalmaktadır. Bu sistem, Balkan memleketlerine kendilerine mahsus piyasalar avanta- jnı veriyor. Almanlar ise, kendi ma- mul e ları için pazarlar bulduktan başka ihtiyaçlarından da fazla mal alarak satıyorlar. İşte bu metod, şimdiki halde bilhas- sa Romanya üzerinde tatbik ediliyor. Doktor İs, bu hareketi idare edi- yor ve bu ticaret mareşalı, manevrala- Kö cuttur. Bu iki devlet, bir tecavüze uğ- radığı takdirde ellerindeki bütün ku vetlerle Romahnyanın yardımına koş- müği taahhüd etmişlerdir. Türkiye, da- ha son sarmanlarda İngilter: Fran- sa ile imzalamış olduğu Ankara mua- hedeslle, Romanyaya yapacakları yar- dımdan dolayı, harbe sürüklendikleri takdirde fiilen müttefiklerle teşriki mesai etmeği ve onlara mümkün mü- zaherette bulunmağı taahhüd etmiş- tir. Bu deklârasyona müzeyyel bir pro- tökolda Türkiyenin giriştiği taahhüd- lerini kendisini Rusya ile stlâhlı bir ih- İ İ | i ti tesbit için Biti tilâfa girmeği mecbur edemyeceği tas- | rih edilmiştir. Almanya hakkında, böy- le bir ihtiraz kayıdları yoktur. Binaen- aleyh şayed Romanya, Alman taleble- ri yüzünden silâhlı bir mukavemette bulunmağa mecbur kalırsa İngiltere, Fransa ve Türkiyenin direkt ve Bak kan antantına dahil rüfekasının endi- | ber kuvvetlerini atıl Tekt müzaheretine güvenebil yanın müttefikler, aleyhine bir h ket fırsatını memek için geleni yapacağı kan dökmeksizin projelerinin tahakkukuna zannedilebilir. Almanya askeri hare- kâta girişmeksizin gayelerinin tahak- kukuna çalışırken müttefiklerin sefer- tutmak - Alman stratejisinin - icabatındandır. Mütte- fiklerin takip ede: i hattı hareke- in iktisadi taarru- zunu beklemeleri icap etmez. Mütte- fikler, Türkiye ile teşriki mesai edi- yorlar. Kendi müzaheretleri altında Balkan devletleri arasındaki bağlarım sıkılaşmasını teşvik edecek derecede kuvvetlidirler. Bu ise, bu memleketle- rin emniyetini ve refahını temin ede- cek, ve Almanyanın kendi ekonomisini kuvvetlendirmeğe matuf manevralarını si düşürecektir. Trabzon mektupları taşımalı mı,taşımamalımı? Trabzon Umumi meclisi yasak kararı vermeyi .salâhiyeti haricind haricinde gördü Atatürk köşkü satın alınacak rında bazirgün muhareblerinde müte- hassıs bir erkânı harbiye heyeti tara- fından müzaheret görüyor. Romanya bu yeni ilkbahar taarruzu için niçin intihap edilmiştir? Roman- yanın Alman ekonomisini tamiamlıya- cak petrolü, buğdayı ve sairesi vardır. Bu itibarle Almanyanın tama hırsına hedef teşkil ediyor. Fakat başka bir sebep daha mevcuttur: Românyanın coğrafi vaziyeti, Almanyanın, üzerinde doğrudan doğruya ve yahud bilvasıta tazyik yapabileceği bir şekildedir. Rus- ya, B. Molotofun bütün âleme ilân et- tiği veçhile Romanyadan Basarabya- yı; Maacristan Transilvanya ile Bana- ti, Bulgaristan da Dobricenin bir kıs- mını taleb ediyor. Almanya kâh vald- lerde, kâh tehdidlerde bulunuyor ve kâh bu müddelyatı terviç ve kâh red- görünerek Romanyadan ve yamud cebir İle mü- madat koparacağını ümid ediyor. Al manya, bu projelerini tahakkuk ettire- bilecek iyi bir veziyette gibi görünüyor, Fakat Romanya, ne müdafaa vasıtala- rından ve ne de dostlardan mahrum- | dur. Kral Karol, yirmi milyonu bulan tebaası arasındaki beş milyon ekajli. yete rağmen milli birliği şayanı ehem- miyet bir inkişaf safhasına götürme- ğe muvaffak olmuştur. Romanyanın askeri kuvveti, abiren inşa edilen kral Karol hattile beraber, muhtemel bir mütecavize kazşı kon kunç manialar teşkil ediyor. Fakat Ro- manya, yalnız kendi kuvvetlerine gü- «yenecek değildir. Balkan paktı ile Yu- Yugoslavyaya ve Türkiye- ye bağlıdır. Yunanlatan ile Türkiye Din, muayyen bazı büyük devletlere karşı kendilerini harbe sürtkteyebile- ©ek vaziyetler hakkında kaydı ihtira- ziyi feri sürmüş olmalarına yağmen Romanya, hiç olmazsa bunların bil. vasıta müzaheretlerine güvenebilir. İn- giltere ile Fransanın, Arnavutluğun ylü kadınlar sırtta yük Trabzon Vilâyeti Umumi meclis âzası bir arada Trbazon (Akşam) — Trabzon Vilâyet umumi möelisi her sene olduğu gibi bu yıl da mutad iştimalarına başlamış ve bu içtimalarda vilâyetin birçok dilekleri ve ihtiyaçları üzerinde faydalı kararlar ittihaz olunmuştur. Bu seneki Umumi meclise gelen dilek- lerden biri de Trabzon köylü kadınlar- nın sırtlarında yük otaşımasınm yasak edilmesine dairdir. Meclisi umumi bu takriri ait olduğu encümene havale ede- rek tedkikten geçirdikten sonra böyle bir yasak kararını vermeyi salâhiyeti hari- cinde görmüş ve kabulden imtina erla- mmiştir Bu ve sele nihayet mı nevverleri arası «tiğinden, efkân umu ma ayrılmıştır. Bir kısım kimseler zon köylü kadınlarının, hayatın icabı olan zaruretlerden doğmuş bir ha- reket olmayıp, bir itiyad, alışkanlık ve ruha işlemiş bir hastalık olduğunu iddin etmeleri ve bu hususta doğrudan doğru- ya şiddetli bir yasak kararile işin önünü almanın mümkün olacağı kannati kar- şasında, ikinci kısım münevverler bü ha- reketin psikolojik sebeplerden doğmayıp ancak dağlık ve yolları sarp bulunan Trabzon Vilâyeti dahilinde muntazam köy yollarının inşa edilmemiş olması, muhitin coğrafi ve bilhassa iktisadi pe- raitinden doğmuş zaruri bir hareket ok duğunu iddin etmişlerdir. Bu şekilde muntazam köy yollarının inşasile bu muhitte merkep, katır gibi kansatkâr yük taşıyân hayvanları çoğali- mak suretile bu hareketli önü alınabile- ceği kanaatini ileri sürmüşlerdir ki, köy kadını da, erkeği de ancak bu yoldan gi dilmek suretile insanlara yakışmıyan bir İşkenceden kurtarılabilir. Parti müfettişi ve İstanbul mebusu Sa- 'dettin Uraz Halkevi komiteleri arasında sevki ği | | yapılan bir toplantıya riyaset ettiği sre | da bu meseleye temas etmiş ve Halkevi münevverlerini köy gezilerinde, bilhassa İtalyaya ilhakından sonra Romanya» ya vermiş oldukları garantiler de mev» kadınların yük taşımalarının fenalığım ve zararlarını anlatacak şekilde köylüleri nemleket matbuatı Şi Trabzonda Atatürk Köşkü şad etmeğe davet etmiştir. Encümen intihabı Mesaisi sona eren Umumi meclis dak mi encümen âzalıklarını Trabzon mer kez kazadan Halk Partisi kötibi Cemal Rizayı, Oftan Mustafa Cansızı, Sörmene- den Dursun Çakın ve Vakfıkebirden Şev ket Karadenizi seçerek dağılmıştır. Atatürk köşkü Atatürkün şahsına Trabzonlular tara» fından hediye edilen Soğuksudaki köşk” İeri vefatlarımı müteakip vârisi ve herm- giresi bayan Makbuleye intikal ettiğin- den, Trabzon Belediyesi bu köşkü satın alarak İnkılâp müzesi haline koymağa karar vermiştir. Bu husus için teşekkül eden istimlâk komisyonu binayı satın ak mak tzere fanliyete geçmiştir. Eminönü Halkevinden: Bdebiyat Pakülteri Profesörlerinden B. Ahmed Hamdi Tanpmar 10/4/040 salı günü #mah (17,30) da Tansimal İldebiyatına dair bir konferans verilecektir. Davetiye yoktur. lil is Mn la yn mk bö Ml Haftalık piyasa Skandinav hâdiselerinin tesirleri — Zeriyat ve ihracat maddelerimizin vaziyeti Almanyanın, Danimarka ve Norve- | çe yaptığı tecavüz hareketinin piyasa- daki akislerinden bahsetmiştik. Bu iti- | barle bu hâdi yasa tesirlerini / tekrar edecek değiliz, Yalnız şunu işa- Yet etmek lâzımdır ki, piyasanın Da- münasebet son > zamanlarda etimizde bir inkişaf pmaktaydı. Harpten sonrâ İt- halât tacirleri İsveçten elektrik mal- semesi motörlü vasıtaları tedarik et- mekteydiler, Buna mukabil İsveçten de 'Türk tütünlerine ve kuru meyva larile halılara olan taleb ; dı mn İsveçle yeni bir ticaret an Jaşması da yapıldığı için ticari müna- sebetlerin daha ziyade artacağı ümid ediliyordu. Hollandaya gelince, birçok cenubi Amerika malları Hollandadan transit olarak memleketimize. gelmektedir. Hollanda son senelerde tütün, buğday, kuru meyva hususunda en iyi müşte- rilerimiz arasındaydı, Hasılı Almanya» nın son tecavüz hareketi, şimal mem- leketlerile olan münasebetlerimizin Ke- silmesine ve yahud durgun bir devreye ebep olmuştur. Haf i bu tecavüz hi şimal memleket Tİ münasebetler üzerine tesir muş, umumiyet itibarile piyasada bir durgunluğa da sebebiyet vermiştir. Bu itibarle bu haflanın piyasa vazi- yetinden bahsederken, eplerini an- lattığimız durgunluk mevzuunu ha- tırdan çıkarmamak lâzımdır. Haftanın en mühim hâdiselerinden biri de, demir stoklarının üç gün için- | de hükümete bildirilmesidir, dünden itibaren ellerinde 200 kilodan f: mir bulunduran vatandaşlar, müdürlüğüne beyanname benii Bu ha kesi ihracat nâdelerimizin'bang ği Yi dan sevkedileceği meselesine de temas etmek icap ediyor, malümdur ki, harp- ten sonra en ziyade ticaretimiz İtalya ile cereyan etmektedir. e Akdenizde, Adriyatik de şiddetli bir kontrol baş- laması üzerine İtalyan vapurlarında da taharriyat yapılmaktadır. Bu ta- harriyat üzerine, yumurta tacirleri ka- ra yolundan yumurta sevkiyatını ter- cih etmektedirler, Fakat burada da vagon temini güçlüğüne tesadüf edil- mekteydi, Ticaret Vekilimiz B, Naz- mi Topçuoğlu'nun İstanbulda bulun- duğu zaman, vagon meselesini de hal- lettiğini alâkadarlar bildiriyorlar. Rekolte hakkında tahminler Mevsim itibarile zahire tacirlerini en ziyade alâkadar eden mevzu yeni sene rekoltesidir. Acaba bu sene rekol- te ne kadar olacak? Bunun hakkında şimdilik bir tahmin yürütmek doğru değildir. Fakat mevcud hesaplara ve zeriyat vaziyetine göre ancak bir hü- küm çıkarabiliriz. Bizi bu mevzu Üüze- de tenvir eden daha ziyade Ziraat mizin radyoda zürraa verdiği bir tabedir. Bu sene Başvekilimizin ver- diği direktif üzerine her tarafta fazla pıldiğı malümdur. Zirmat kili radyoda verdiği hitabede, bu im noktayı halırlattıktan sonra Ja de- ticaret vermeğe İ her tarafta zürraın bol zeriyat yaptığı» ni ve daha ziyade ekmesi lâzım geldi- ğini toprak sahiplerine bildirmiştir. Piyasalarda ziraf mahsullerin çok pa- ra ettiği bir devirde, pek tabif olarak sürram bol zeriyat yapması icap eder. Hususi ticarethanelerin vilâyetlerdeki ajanlarından, komisyoncularından al- dıkları haberlere göre zeriyat pek iyi geçmiştir. Hatlâ geçen seneden daha iyidir. Bu güzel haberin daha kati olarak teeyyid etmesi için biraz da- ha beklememiz Iizımdır. Bu sene rekolte üzerinde menfi te- #irler yapan tabii afetleri göz önünde getirmek icap eder, Bir kısım vilâyet- İerimizde zelzele tahribatı mevzii ola- rak muhtelif yerlerde heylân hâdise- deri, sel felâketleri zirai mahsuller Üze- rinde tesir yapmıştır, Fakat bunun miktarını tesbit etmek henüz mümkün değildir. Maamafih zahire istihsalâtın- da, bilhassa buğday istihsalAtında sık- let merkezi olan Adana, Konya min- PA El takaları bu tabii âfetlere maruz kak mamıştır. İhracat maddelerinin vaziyeti Son günlerde en ziyade kuru mey va, yapağı, tiftik, deri, yumurta gibi maddeler üzerine Iş olı muştur. Kuzu ve oğlak derileri en ziyade Macaristandan istenilmektedir. Kuru meyva için mujhu telif memleketlerde pek az miktarda talepler devam etmektedir. Yukarıda bahsettiğimiz gibi yumurta ihracatı en ziyade İtalyaya, biraz da İ: yapılmaktadır. Zeytinyağı için Alman firmaları ta- rafından teklifler yapılmaktadır. Zey tinyağı ihracat işi İzmirde teşekki eden zeytinyağı birliği tarafından ida re edildiği için, Alman firmaları bir- Gri temas etmektedirler. v derileri üzerine de pek az mik- e teklifler vardır. Pek az miktar- da tilki derisi İngiltereye satılmıştır. İhracat en ziyade Amerik; maktadır, İsviçreden de keten tohu susam talep edilmekted. ihracatı da hara; ir. So j X Balmumu için her taraftan talepler arttığın fat- ler 180 kuruşa kadar Halbuki geçen sene sındaydı. Hüseyin Avni İspartada 4 bakkal hakkında takibat yapılıyor İsparta 12 (Akşam) Mağazala» rında beyannamesiz ve çok miktarda şeker bulunan 4 bakkalın muahke. mesine başlanmış, bunlarin rine ka 175 tevk Ja devam edilecektir. Babaeskide temsil Tökieleğ (Ak tir, Tekirdağ Halke Halkevinde İbnirrefik Ahmet vdeliz vödulll takdir Caz heyetinin konseri de sempatik bir dinlenmiştir. Yak; a Babaeski Halkev de Tekirdağına geleceklerdir BULMACAMIZ ler Soldan sağa 1 or aşında bulunur - Tersi ig- arlarından biri Birek hayvanın üstüne konur zel sanat - Tersi yamadı Gü- şı - Akciğ rlar. 8 — Tersi ilâç olarak kullanılan bir çiçek» tir - Oğlağın snnesi, 9 — Tersi firardır - Yarım. 10 — Başına «Pa gelirse bir kadın kuma pi olur - Baki değil. Yukandan aşağı: 1 — Naman ve niyaz - Bir çift, 3 — Bihie yapmak. $ — Ziyareb etme. 4 — Bağlarda kullanılan sarı tos « Küşad — Kakmaktan emir - Tersi gururu de- İ0 — Bonuna efe gelirse bir Kepir olun « Sorgu edatı - Tersi emir verendir. Geçen bulmacamızın hapi Soldan kağ: i — Kaptanpaşa, ? — Akaaka, Kaş, 8 Rathalle, 4 — Nİ, Mayıs, 5 — Atıgetiren, gm Öet, Lan, 7 — Asar, Çinde, 8 — Haneboklan, 9 — Ak, Dellal, 10 — Rimel, Ereb, Yukarıdan aşağı: İ — Karnabahar, 2 — Akait, Saki Patlıcan, 4 — Tat, Gerede, 5 — Al Bel, 6 — Nalat, Çel, 7 — İyilikle, 8 Yanlar, 9 — Şu, sendele, 10 — Aşk, Er,
