13 Nisan 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

o AKŞAMDAN AKŞAMA Son deniz harbinin en mühim manası Son deniz harbinde — düne ka- dar — Almanlar 51.600 tonluk ge- mi, mütletikler ise 6.175 tonluk ge- mi kaybetliler, Aradaki fark mü. him olmakla beraber asıl ehemmiyet- li cihet şundadır: 1916daki Skagecrrak deniz muhare- besinde İngilizlerin zayiatı Almanla- nnkinden büyük olmuştu. Fakat bu- na mukabil Almanlar, ellerinde kalan kuvvetle bir daha denizlerde hücums geçememek vaziyetine düşmüşlerdi. Bahri kuvyellerde esas «mevcudiye- tile hâkim olmak» tır, Baltık ağzında Hitler şimdiye kadar kapılara sahip gibi durabiliyordu. Norveç macerasile Yalnız 54.600 ton gemi değil, bu bâki- miyeti elden kaçırmıştır ki, aslen mühim cihet bu! Müllefiklerin Katte- gat'e kadar girmeleri Dimyattaki pirinç ve evdeki bulgur hikâyesini ha- tırlatıyor! im Haakon'un kellesi . peşinde... Kurunuülünm ve kurunuvüstarın. bütün Adetleri birer birer hortindı: Baltayla kafa kesmekten karşı tarafın Siyasi mümessilini yakalayıp kaleye almağa ve Beni İsraili ehramlarda salıştırır gibi Orta Avrupa milletleri- Dİ İşe koşmaktan, çiftlik basar gibi Danimarkayı basıp elâlemin yirmi milyon dormuzunu kebap edip yeme- Ze kadar türlü türlü sahalarda... Norveç harbi de bu manzaraya yeni safhalar ilâve etti: Korsanlığın en ilerlemiş devirlerini hatırlatır tarzda deniz yolile karalar basıldı. En dikkati calip nokta da; Hükümdar kellesi pes şinde koşuluyor. Sanki Norveç kralı Haakon bütün idareyi elinde toplamış bir hakanmış gibi, ölü yahut diri yaka- lahmasına, gayret sarfediliyor. Ha gayret! Bir adım daha; Bir zi- afet sofrasında Göbbels'in tuhaflık ol- Sun diye bir gümüş sahan kapağı aç- ması... Ve bir kesik - kelleyle Iarşıla- “Sarak Göring'in şişman karıma vu- Tü vura gillmekten katılması... im - . Davetiyeler vazıh yazılmalı! Adliyenin şa mealde tenhhüdlü bir davetiyesi: «Ey filânca vatandaş!.. Üç hafta Sonra filânca mahkemeye geleceksin... Hukuku âmme davasıdır... Ağır cezas da rüyet ediliyor... Hiyaneli vataniye nevinden vahim bir iş.» Cezası da: Allah korusun! Bunu alenın yüteğine inmesi pek muhtemeldir, Hele hastaysa... Zavallı #dam, nihayet kenam bir Yere sıkışmış «şahit» kaydını da görü- Yor. Neden sonra kalbi biraz rTahatle Yor ama, dava edilenin hüviyetini, Meselenin mahiyetini ve kendinin ne Sebeple şahit çağrıldığını mahkeme gününe kadar anlaması için ya bir Avukat tutup, ya bizzat daire daire dolaşıp tahkikatta bulunması Hizm... Bu gibi davetiyeler gayet vazıh yas Zlmalı değil midir? MN (Vâ - Nü) sa 0 sma 1140 A # Bakırköy Halkevi reisi en? 13 Nİ- San cumarteai akşamı kant yirmi birde Evi- MİZ salcularında şair #abahaddin Kudret safindan (Yeni şiir) mevzulu bir konfe- Pina verilecektir. Konferans mütaakip bir çayı tertip edilmiştir. Davetiyelerin Ralkevi idare memurluğundan alınması ri- Sa olunur, — Bildim bileli politika kavgaları Avrupanm ayağılınnda olurdu bay ŞEHİR HABERLERİ Belediye kooperatifinin toplantısı 1726 lira kâr gösterildiği halde 20876 lira açık bulunduğu anlaşıldı Eski hesap ve muamelâtı, birçok dedi- kodulara seböp olan belediye kooperatifi. DİN, Kongresinin dün toplanması kararlaş- tarılmışta. Bu toplantıda bilhassa 939 yılı- BA niL hesapların tedk'kine memur edilen | belediye tahsü müdürü Küm Pekiner'in 15 sahifelik yaporu tedkik edilecekti. Salonda kooperuklf ortaklarile gazezecis ler hazir bulunuyorlardı. Kooperatif idare ae İl DD Iktisad müdürü ş oplantiyı açacağı sirada Tivüret Vekkilesi komiseri B, Orkan, heyeti uru- miyeye hitaban hüsüsü bir müessese olan kooporatlfin toplantısında yabancıların v6 Gan e memeie bulünümtyacağını el sali b davet sümiştir. Pe Aşağıya. hulâsü edeçöğimiz rapor, koo- Demir mikdarı bildiriliyor Ticaret müdürlüğüne müracaatler başladı Kabul edilen bir karamameyç göre it- hulâtçı, Haracatçı, komisyoncu, toptancı, perakendeci, fahrikacı, imaliğçı, depocu, nakliyeci, müteahhid ve banka- Turla tacir olruyus sair bilumum Kkimsole- zin ellerindeki demir mikdarını birer ben yanname il; mıntaka traret müdürlüklen rine bildirmeğe mecbur tutulduklarını yaz- mıştık. Bu iş için üç gün mühlet verilniş- $ir, Dünkü birinci gün zarfında bazı mi- kalletler, İstanbul iünlaka ticaret ymü- dülüğüne müracaat ederek biletindeki malları bildirmişlerdir. Pakai dünkü faa- İlyet, daha ziyade, matbu ve boş beyan» name iseemeğe münhasır Kalmışlar. Min- taka ticaret müdürlüğü, mMüracaalçılara beyannamelerle birlikte icab eden izahalı da vermiştir. : Demir . karamamesi şu Şa iki viliyette İnibik edilecektir. Ankara, İstanbul, Izmir, İçel, Seyhan, Zonguldak. Samain. Trab- san, Kayseri, Sivas, Diyarbakır, İâkende- run. Beyanname vermekten kaçanlar hak- kında milli iktisadı koruma kanunu hü- ktmleri dahilinde takibat yaptınlacaktır. Dün, şehrimize gelen malümata göre Kurabük demir ve çelik fabrikaları demir istihmnl fanliyetinr başlamıştır. Karabük fabrikalarının, piyasaya önümüzdeki hafta, içinde mal göndereceği söylenmektedir. Bu haber, demir sanayi erbabı arasında mem nunlyei uyandırmıştır. Zeytinyağı ihracı kontrole tabi olacak Zeytinyağı Ihracnın da koniroa tâbi tutulması hususunda bir nizamname ha- zırlmamaktadır. Nizamnamenin Vekiller heyetince biran #vvel tasdik edilerek der- hal tatbikasa geçileceği söylenmektedir. Umumi meclis dün toplandı Umumi meclis dün 1, Nerih Serdenseç- tinin reisliği altında toplanmıştır, Riyaset xıukamından gelen muhtelif işlere aid teklifler atâkrdar encümenlere günderil- müştir. Bu arada B. Prost'un mukavelı nin temdidi hakkındaki teklif de kavu- Tin, bütçe ve nafiz encümenlerire havale laiştir, emri kamesinin otöbüslere ald kısmı okunarak kabul edildikten sunra toplantıya nihayek verilmiştir. Modada istinad duvarları yapılıyor 7 Geçen, Modadili heyelim sahası töd- kik edilmiş ve buradaki arazinin kayma- masa için bir duvar inşası kararlaştırtImıştı. Melediye, 8600 lira bir keşifle bu islinad duvarını ingaya, karar vermiş ve bir mü- nakasg, ilân etmiştir. Vali dün çocuk hastanesini gezdi Vali ve Belediye Reisi Dr. Lütfi Kırdar dün Şişliye ziderek Çocuk hastanesini zi- yaret eylemiştir. - | o. Kıyamet Avrupanın ya cenuplar İ rında, ya şarkında kopardı... pöratifin ne kadar acıklı bir kaldr bulun- &nğunu gösteriyor. Belediye sermayesinin de bulunduğu bu müsssese muamelât ve hesaplarının halktan gizli ve kapaklı kal- mazmdaki hilkmeti bir türlü anlamadığı- muzdan bay komişerin matbuat mürgssli- derine karşi takındığı bü tavır ve harökele. akıl erdiremedik, 78 sahife tutan bu uzun raporda koo- parulifin bütün hesab ve muameleleri anım uzadıya. İzah edildikten zonra mua- mmelât Şu cümle ie Bi edilmektedir; «088 bilüüiyocu üzerinde yapılan todkik- ler sonunda sabit edilip yukarda tafsi- len arsedilmiş olan sebepleri? bilânçonun bükülü bir bilânço olmadığı anlaşılmıştır. 1726 lira 31 kuruş safi kârla kapandığı gösterilmiş olan 45 hesabı kâr değil, muh- Karilerimizin mektupları Hem dilenci, hem kumarbaz çocuklar Küâdıköyünün en işlek va en lemiz bir yulu olan Bahariye oadössinde gü- nün ber saatinde 6 yaşından 18 - 14 yaşına kader üstü bağı pis — fıkaca ami bilmem — çocuklar yolda gelenin geçe- nin ödeta at sineği gibi eteğine yapı- şrlar; «Kırk para dr kırk para'e Haâdin varsa verme... Binema kapılarma dayazurlar, hele kalkış, yu camı kırar, Fa herkesin üzerine tükürürler. Edindiklari beş on para İle de haydi bakalım yazı mı, tuğra mı? Kumar. Bu, her bakımdan iyi bir munzara arsetmiyor. Alâkadar makamdan bu gibi çirkin hallere mahal verilmemesi- ni riöa ederiz. Kadıköy Gül sokak: Lemia Gülarman KÜÇÜK HABERLER: Meyva hâlinde partakalcı Bahacddinin ka“ Klini kendisini sorguya çekerek tevkif et- miştir, & Amerikaya Antep fıstığı, porsuk de- risi; İlalyaya tese torik, yumurta; Bulga- ristana buzlu zeptin tanesi; Pilistino to- rik likerdası; Fransaya eski ip, halat ve yünlü renki paçavra; Gekoslovakyaya iç fındık göndertimiştir. 4 Edirnekupdu Sulukülede oturan İb- rahim İsminde biri, dün s9n derece sarhoş bir halde evinö gitmekte iken düşmüş, başından ağır surette yaralandığından hastaneye kaldırılmıştır. # Topkapı ve ciyarile Aksaray ile Top- kupı arasındaki oyollahn (o tahzimine biran #vvel hağınnması kararlaştırıldığın- dan bu sahaya ald plânlar Belediye imar müdürlüğü tarafından hasırlınmakladır. Piknlar, yakında tasilk eğilmek üzere Nafin Vekâletine gönderilecektir. Yeni statü mucibince, tiftik ve yapağı ihracat birliği umumi heyetinin yeniden bir idare heyeti seçilmesi icab etmekte idi, Dün, bu hususta, ticaret odasi salonlarında toplantı yapılmıştır. İçtimada hafi rey usulle veni idare beyeti intinab edilmiş- $ir. Lâkin, reyler tamlf edilirken bazı müntehiplerin, vey puslalarına şahıs ismin- den #yade firma &dı yazdıkları görülmüş- für. Bu şekilde isimleri yazılan üç kişden bir ünmzcd itiraz ederek, kundi adı yazı)- #5 olsaydı daha fazla rey kazanmış ola- cağını iddia eliniştir. Bunun üzerine ruz- lerin yeniden tasnifine başlanmıştır. k Tepebaşında Bostan sokağında Özde. mir upartımanında oturan Anna isminde bir kadın dün öğle üzeri hirdenbite yehir- leme Âsarı göstermiş, evde bulunanlar hadiseden rabıtayı haberdar etmişlerdir. Gelen zabıta memurları madam Annayı Altan hastanesine kaldırılmıştır. Anma- ziy şekilde zehirlendiği tahkik edilmek- Bay Amcaya göre! Ls ».. Simalde bir burun kanamazdı!. deli şekil ve surellerle yapılmış olan güliz- mal, sutidare ve bir kısım alacakların Kimlerde ve ne mikdar oldukikrmın müfre- dat üzerinden göslerilmemesi gibi sebep- lerle 90816 lira 43 kuruş açık güslermek- tedir.» Bundan Sonra bu açık hasapların kim- lerin #mmetinde kaldığı izan edilmektedir. Ve zimmeti görülen alâkadariar hakkında müddelumumiliğin tahriklle aynı zamanda | sahsi dava ilkan dilmmesi istenmektedir, Koopsratif kongresi ünkü toplantı sında ne karar verdiğini — gazeteciler işzirak esmediği için bilmiyoruz. Ancak, bu ra- porda gösterilen hadiselerin hissedarlar ârusında büyük bir infial doğurduğu mu- hakkaktır. Bir çocuk tren altında kaldı Parçalanan çocuğun hüviyeti henüz anlaşılamadı Dün akşam saat beşi geyrek geçe Bakır- köyde Basmahane köprüsü civarında feci bir kaza olmuştur. On üç yaşlarında bir çocuk ören yolunun bir tarafından diğer tarafını, geçmek isterken züzükoyun ka- paklanmış ve bu şekilde Jokamotif altında parçalanmak suretile ölmüştür. Küzuyı yapan 41 humuralı kalür müki- missi, çocuğun esildiğini görmediğini afy- lemiş, ancak bü trenin arkasından gelen kırk Üç numaralı katar makinisti ezilmiş çocuğu görebilmiştir. Hadiseden müddelu- mumilik haberdar edilmiş olup, dün ak- sam kaza mahallinde bir keşif yapılmıştır. 41 numaralı kalar makinisii sorgu altına slınımaşlır, Tahkikat bugün tekemmül cde- bilecektir. Çocuğun hürlyeti henüz malüm değildir. Gençlik mecmuası neşriyat müdürü 4 ay 20 güne mahküm oldu Gençlik mecmuünsnda intişar eden bir | ksrikatörle İstanbul müddelumumisi B. Hikmet Onat'ın şahsına hakaret edildiği iddlasile bu mecmuamın negriyat müdürü i ; B. İhsan Orhun aleyhine müddelumumllik sarafından açılan davaya dün asliye dör- neticesinde hakarrt suçu sâbit gö- rüldüğünden B. İhsan Orhun'un dört ay Ye gün müddetle hapsine karar veri)» Akıl hıfzıssıhhası cemiyeti. nin yıllık kongresi All hıfzıssıhhası cemiyeti yıllık kongre- si dün Cağaloğlundaki Kübba odasında toplanmış, yeni idara heyetine profesör Fuhreddin Kerim, Dr. Hüseyin Kenan, Dr. Zati, Dr, Kudal. Böyan Nebahat, Hüârnld, Dr. Aliye Riza ve muallim Ali Rıza stçil- diklen sonra prolesir Fahreddin Kerim yıllık idare heyeti raporunu okumuş, bu rapor alkışlarla tasvib edildikten sonra Dr. Hüseyin Kenan mekteplerde akıl hıf- zıstıhhası mevzulu dikkate şayan bir etü- dünü okumuştur. Dr. Bu raporda mektep- | lerde talebe hıfzıssıhhasına ehemmiyet ve- | rilmetinin ve mektep hekimliğinin ayrı bir Mhilaas kalin» gelirilmesinin İizumunu te- barüz etsirmiştir. Aynı fikre profesör Fatin Osman da iştirak ederek kendisi Tevfik Fikret zamanında Galatasaray lisesinde yaptığı hekimiik hatıralarını nakletmiştir. Kengre BR, Kâzım Zâfirin sinematoöraf mevzulu etüdile sona eriniştir. A Balıkpazarında kendisinden haraç olarak rakı ms istedigi için bıçakla Muharrem admda birini öldüren Şükrünün muhaxemesine dün ikinci ağır ceza mahkemesinde bakılmıştır. Muhake- me neticesinde Şükrünün, ağır bir tahrik tesiri altında bü cinayeti İşlediği sabit gö- rülerek altı sere milddetle ağır hapse ko- nulmasına, 38 lira muhakeme harcı öde- meşins ve üç ay da Âmme hizmetlerinden birakılmasına karar verilmiştir. s. Kim o, mütecavize dayatan kü- Bu sebepten Baltık devletlerinin adı | çük devlet?. bile hatırımda değili., İSTANBUL HAYATI Harp dedikodularından Vâpurdü bir delikanlı, arkadaşları. na derd yanıyordu: — Böyle amcalık mı olur? Karun kadar zengi amma, bana on paralık faydası yok. Mağazasında bir iş gös- terip beni himayesi altına alsa ol maz mi?... Yanında oturan arkadaşı: — Aman, süs, dedi, Himaye kelime» sini bir daba tekrarlama, Yerin kula- ğı vardır, derler, Hitler duyarsa, hima- ye isteyen bitaraflar var, diye sizin evin üzerine de bir bomhardıman tay- yaresi gönderir, Bu Iâüfe, bahsi değiştirdi, harp de- dikoduları başladı. Himaye isteyen'de- Jikanlı kaşlarını çatla; — Bu Nazilerin taşkısılığı da çekil- mez hale geldi artık. Bir sıçrarsın çe- kirge, iki sıçrarsın çekirge, üçüncü- sünde kapana düşersin çekirge, der- ler, Naziler de kapana düştüler galiba. Karşısındaki zat cebinden çıkardığı, gazeteden kesilmiş bir haritayı aça- rak: — Evet, dedi. Bu defn kapana düşer gibi oldular amma, İngilizler fırsatı kaçırniasalar, Benim düşündüğüm plâ- na göre hareket etseler, yirmi dört saatle Alman ordusunu mahveder. İ iler. Haritayı dizlerinin üzerine sererek bir elinin parmağımı Oslo sahiline, öte. kini de Norveçin şimal kutup denizi kıyısına koyup izah etti: — Almanlar şuradan asker çıkardık- larına göre, İngilizler de toplarını, tü- feklerini alıp yukarı basa geçmelidir. Şuraya topları yerleştirip bir yayım nteşe buşlayıncı berideki Almanlarda can mı kalır?... Hele, birkaç gemi de arka taraftan yolu kesti ml, sen sağ ben selâmet. Hapı yutar Almanya, Adamcağızın tasarladığı plân, ha- kikaten müttefiklerin hatırlarma ge- lecek şeylerden değildi. Norveçin şimal kutbu sahiline top yerleştirip İskandi- navya yarım adasının cenup kıyıların» daki Almanları bombardıman etmek, değme erkânı harbin becerebileceği iş- lerden mi ya?... Hele, iki gemi de gön- derip İskajerakta Alman donanmasım birkaç keleb sicimle sımsıkı bağladı mi, mesele kalmaz!... Onların tatlı müsahabesini yarıda bırakıp Haydarpaşaya çıktım. Gara girerken etraftaki kalabalık arasmda hep harp dedikoduları duyuluyor; — Notadan birşey çıktı mı?.., — Tamamı okuyamadım. Şöyle bir göz gezdirdim; iyi bir şarkıya benzi. yor. — Yahu, ammada musiki âşıkı ol. müşsun. Avrupudu kan gövdeyi götü. rüyor, sen burada şarkıdan bahsedi- yorsun, Ben sana, İngiliz kumandanı. nm Osloda Almanlara verdiği notayı soruyorum. — Bırak carım, nemelâzım böyle şeyler, Âlemin etlisine, sütlüsüne ka- rışımum ben, — Eyvah, gene pol kırdın. Etliye sütlüye karışmam, diyen bitaralların başına musallat olan himaye hortla. ğından haberin yok galiba... Başka bir yolcu, arkadaşına derd yanıyor: — Şu muharebede anlamadığım bir şey var: Harp gemileri mayın tarlasına girdi, diyorlar. Benim bildiğim gemi, denizde yüzer. Tarlada ne işleri var bunların?... Cemal Refik B. A, — Adı benimde hatırımda değil amma hadiselerden ders alan biri olacak! di mailin | ie