6 Nisan 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7

$ Nisan 1940 ASŞAM METAKSAS HATTI Yunanistan istihkâmların! inşasına 9836 senesi sonbaharında başladı Milli müdafaa için şimdiye kadar 6 milyar 616 Komşu ve müttefikimiz şanista nın şimal hududlarında, dört senedenberi inşa etmekte bulunduğu. müdafan hatta tamamlanmış ve «Metaksas hattıp teş» miye edilmiştir. Yunanistan matbuat ve â turizm müsteşarlığı, B. Metakensn ikti dar mevkiine geçtiği dört senedenberi, memleketin o tamamile ihmal edilmiş olan milli müdafaasını tekemmül ettir. mek ve Yunan ordusunu, modern bark silâhlarile techiz etmek için sarfettiği geceli gündüzlü gayretleri gösteren bir kitap o neşretmiş ve bu kitabı, Metaksas müdafaa hattının birçok resimlerile süş- lemiştir. Kitabın adı «1936 - 1940 seneleri zarfında Milli ordu> dur. Bu kitaptan dikkate şayan gördüğümüz”aşağıki par çaları nakil ve tercüme ediyoruz: «Yunan ordusunu techiz için alınan tedbirler, — e idi: Derhal ittihazı lâzım gelenlerle bir program ( tahtında zamanla alınacak tedbirler... İlk tedbir olmak üzere Yunanlıtanda muvazzaf askerlik hizmetini 18 aydan 2 seneye çıkarmak, her sene Yunan Harbiye mek» tebine alınan telebe mikdarını arttırmak, ihtiyat zabitlerimin kabiliyetlerini ve bil gilerini tezyid için icab ed. almak, acemi efradı telim, ve şarki Makedonyada bü ralar yapmak olmuştur, Yunanistanın şimal hududundaki dai- mi istihkâmlarin (inşasına 1936 senesi sonbaharında başlanmıştır, Bu tahkima- ta aid iptidai hazırlık teşkil edebilecek kısa bir zamanda ikmal edile miştir. Memleketin şimal hududunun tahki- mine başlanırken mevcud harp malze mesindeki noksanların tamamlanmasına da dikkat edilmiştir. Bu maksadla mev- cud harb malzemesi, harb fabrikaların: da tadil ve tecdid edilirken icabında ehemmiyetli bir kuvveti seferber edebil. mekcin hariçten yedek malzeme de en kışa bir zamanda memlekete ithal edil. miştir, Bu maksadı temin için mufassal bir teslihat proğramı hazırlanmış, efrad zabitan kadrosunun talim ve terbiyesine azami itina gösterilmiş, memleketin sivil ve iktisadi seferberliği de tanzim olun- muştur. 1936 - 1937 mali senesinden beri bugüne kadar Harbiye Nezaretinin üdi bütçesine yazılı âdi kredilerden baş“ milyon drahmi ka milli müdafaa için 6 milyar 616 mik | yen drahmilik fevkalâde krediler tah- sis edilmiştir. Bu fevkalâde krediyi sene- lere taksim © edersek 1,654,000,000 drahmi isabet eder. Şo- selerin ve yolların inşa ve tamiri için sarfedilen krediler, bu rakamdan hariğ- &r 1936 - 1940 seneleri müdafaa için ayrılan 6,616 milyon drah- mi fevkalâde krediden 1,052 milyonu tabkimata, 800 milyonu yol-veişoselere, 180 milyanu demiryollarına, 50 milyo- nu limanlara olmak için münakalât vası- talanma ceman 1,030 milyon . drahimi sarledilmiştir. 1936 senesinden itibaren bava ve deniz kuvvetlerini arttırmak, sahilleri tahkim etmek için büyük feda. kârlıklara katlanılmıştır, Harb malzemesine gelince; Yunariş- tanım bugün 200 tayyare defi topu var dır. 300 küsür hafif tayyare defi topu daha ismarlanmıştır. Yunan ordusunda bugün yüzlerce havan topu, düzüneler- ce tank defi topu vardır. Bundan başka 2,000 tank defi silâh osmarlanmıştır. Yunanistan bu müddet zarfında yüzlerce her seneye | zarfında milli | otomatik silâh, 70,000 tüfek mükerrer | ateşli tüfek satın almış, bu sene zarfında tesellüm edilecek olan 30,000 mükerrer ateşli tüfek daha sipariş etmiştir, Yuna- nistan bu sene zarfında son sislem bir gok tank daha alacaktır. Bu müddet zarfında komşu memleket, son sistem bir çok metörlü cer vasıtaları, otomobil ve kamyonlar, son sistem muhabere âletleri, satın almıştır. Buğün Yunan or- dusunda, köprü kurmağa mahsus birçok sabih dubalar, 100,000 den fuzla kazma ve kürek, yüz binlerce askeri elbise ile gaz maskeleri, ber nevi cins sihhiye ve Metaksas hattında bir istihkâm ve tanka karşı mânialar baytar malzemesi mevcuddur. Askerlerin barınması için mevcud kışlalar tamir edilmiş, yeni kışlalar as- keri anbarlar, mühimmat ve harb mal- zemesi depoları inşa edilmiş ve edilmek- te bulunmuştur, Memleketin sivil ve iktisadi seferber- liği için de icab eden tedbirler almış ve kanunlar naşrolunmuştur. o Seferberliğe sid olan yeni esaslı kanun 1939 senesine de neşredilmiş ve meriyete girmiştir. Bu kanuna göre seferberlik ovukunda Yunan kadınları, cephe gerisibizmetle- rinde mülğm bir rol. oynıyacaklardır. Bu kanun, «Harb, hiç bir kimse için kâr ve intifa vesilesi teşkil edemez? esasını koymaktadır. Bu esasa yöre fevkalâde kazançlara, vergiler konmuştur, Sefer- berlikte, sanayiin oynıyacağı rol de en ince teferrüatına kadar çizilmiştir. Milli müdafaaya yanyacak hususi fabrikala- tn kurulması kolaylaştınImiş, makisie mübayaasi için milyonlarca O krediler açılmış, amele ve ziraat mükellefiyeti de tamamlanmak üzere bulunmuştur. Vel- hasıl komşu ve müttefik memleket, harb patlamazdan daha çok evvel memleke. | tin müdafansına sid bütün tedbirleri al- miş ve hiç bir işi talih ve tesadüfe bırak» | mamıştır. 25 “martin kutlanan Yunan İstiklâl bayraraı da dört seredenberi milli mü. dafaa için sarfedilen devamli gayretler | sayesinde vücude getirilen askeri kuvve. tn tezahürüne çok iyi bir vesile teşkil etmiştir. O gün Atinada Kralın huzurun- da yapılan resmigeçid o esnasında, son sistem yüz küsür avcı ve bombardıman tayyaresi semalarda mekik o dokumuş, piyadeler, topçular, motörlü kuvvetler, istihkâm ve fen kıtaatı yeni silâh ve tece | hizatile, Atinanın caddelerinden geç- fevkalâde kredi verildi Be ekirdağda bir silo yapılacak Vilâyet 940 bütçesi umumi meclis. tarafından kabul edildi Tekirdağ (Akşam) — Toprak mah- sulleri ofisi umum” müdürlüğünce Tekir- dağında 2000 tonluk bir hububat ambarı ve silo yapılması uygun görülmüş ve bu husustaki hazırlıklara başlanmıştır. Vilâyet Umumi meclisi dağılmış ve Tekirdağının 940 yılma ait 511,411 İi- rahk bususi varidat bütçesi tasdik edil- mek üzere Dahiliye Vekâletine sunul- muştur. Hususi idarenin 940 fevkalâde bütçe varidat ve masarifatı 77,979 lira- ! dır. Görülen lüzum: üzerine senesi içinde | | ödenmek üzere her hangi bir müessese- den 20,000 liröya kadar avans almağa Vilâyete salâhiyet verilmiştir. Mektep inşaatı işleri için de 941 yıl | bütçesinden tediye edilmek üzere 30,000 | liralık teahhüde girmeğe Vilâyete salâ- | hiyet verilmiştir. 940 Vilâyet bütçe | Umumi meclis ve Hususi mubasebe için | 62.328, Nafia işleri, yollar ve köpi için 94,832 lira 88 kuruş, Maarif işleri | t İ için 232.889 lira, Ziraat ve Veteriner işleri için 21536 lira, Sıhhat ve hayır iş- leri için 30,588 lira, muhtelif ve müşte | rek masraflar için de 69,237 lira 12 ku- | ruş tahsisat ayrılmıştır. Tekirdağının 939 İ Viyet bütçesi 508,006 lira idi Üç doktora teşekkür Derin bir şefkat ve fersyatla Tekirdağ merkezi okullarındaki üç bin çocuğ kendi branşları dahilinde muayenelerini yapıp öğretmenlere terbiye ve tedris işinde büyük faydası dokunacak fizyolo- jik tavsiyelerde bulunan Tekirdağ Aske- ri hastanesi baştabibi yarbay İsmail Hak- kıya, Boğaz, kulak ve burun mütehassi- | w binbaşı Esad'a ve werbes diş doktoru Zeynel Malkoç'a Tekirdağ Çocuk Esir- | geme Karümundan ve bu binlerce ço- | cuğun - masum dilinden teşekkür olun- maktadır. Çocuk Haftasında Çocuk Esir. geme Kurumunun sizden görece. #l alâka ve yardım memlekette kuvvetli bir nesil, muktedir bir tirecektir. Çocuk Esirgeme Kurumu Genel merkezi 'omiteye dahil olup Sabahaddin bey zümresinin uğradığı Akibetten sonra gözlerini diğer zümrelerin mü- vaffakıyetlerine dikmiş olanlar arü- amda asker kumandanlarından Abük ve Nalık paşaların İttihad hüküme- tine karşı hareketle İstanbulu işgal için tertibat aldıkları da söyleniyor. , du. Fakat netice komployu toplu bir surette idare edecek bir başın bü- Tunmadığını, Mahmud Şevket paşa- dan başkalarını itlâfa memur edilen fedailerde azim ve cüretin noksani- nı meydana çıkarmıştır. Bay Salih Fuad, Milliyet gazete 8inde intişar eden (Son sultanın sön cinayetleri) (efrikalarında Mahmud Şevket paşaya suikasdin nasıl hazır landığına dair verdiği malümat ile bu meselede şehzade Vahideddin Divanı harbin neşrolunan karar- namesinde — ismi geçmemek sure tile — bir büyük makamı haiz zevat. tan bâhsolunur. Divanı harbin tah- kikat evrakı dahi neştolunmuş bu- lunsaydı bu büyük makam sahibinin kim olduğu belki açık surette anla- şılırdı. Bay Salih Fundın eseri bu- nun Vahideddinden başkası olmasına ihtimal turakmıyor ki bizde bu ka- nanlteyiz. Bu eserde suikasd tertibatı hak» kında verilen izahat divanı harbin tahkikatile vardığı neticelere çok noklada tevafuk ediyor, Hangi nokta- larda mütabakat bulunmadığı aşa- ğıda divanı harp tahkikatından bah- settiğimiz sırada görülecektir. Bay Salih Fuzdın yazdığına göre: Babâli baskını üzerine Mahmud Şevket paşanın iktidar mevkiine gel- mesi İngilizleri hayli düşündürmüş- tü. İngilizler nazarında Türkiyede Açıktan açığa Alman * politikasının bâkimiyeti demekti bu! Baron Vankenhayım şimdi İstan- bulda Alman siyasi üstünlüğünü kuvvetle gösterecek bir mevkide bü- Tunuyordu; Almânya sefarethanesi de adetâ Babıâli halini alıyordu. Or- dunun günden güne hazırlıklarının İkmalinde sırf Alman sermayesi ve Alman sanayil. hâkim görünüyordu. Damad Ferid paşa, İngilizler eğer İt- had ve Terakki sullâsını devirmek imkânına malik iseler kendisinin de bir «Taklibi hükümet» veya ihtilâl va» sıtzları hazırlıyâbileceğini gizlice lâ- zım gelenlere bildirmişti, Çengelköyündeki fesad çetesi bir hafta sıraya bu teklifin tatbik saha- sına nasıl çıkabileceğini düşünmekle meşgul olmuştu. Pariste zengin. ve setihane bir ha- yat süren Şerif paşa (Benu Cherif — | Boş herif) vekili umuru Pertev Tev. fik beyi bazı talimat Ne mahsüsan İstanbula göndermiş, Pertev Tevfik bey derhal Damad Ferid paşayı bul muş, kabineyi devirmeğe matuf her hangi bir teşebbüs için Şerif paşanın para vermeğe Amade bulunduğunu bil. | dirmişti. Şerif paşa sabık Dahiliye Na- arı Reşid bey gibi bazı meşhur mu- halifleri ve 3i Martçıları Pariste ba» İsşina toplamıştı. İstanbulda cereyan eden müzakerelere Zeki bey de — Va. hideddinin “Kayınbiraderi — iştirak ettiriliyordu. Pertev Tevfik bey ilk teklif olarak Mahmud Şevket paşanın katilini ileri sürüyordu. Prens Saba- haddin gariptir ki Şerif paşa ile hem fikir görülüyordu. Damad Salih paşa- yan suikasd kelimesinden bile ürktüğü anlaşılıyordu. Zeki bey ise Vahideddin ile birlikte diğer ve daha kanlı bir plân müdafaa ediyordu. Bunlar (Yalnız Mahmud Şevket paşanın ölümünden bir hayır gelemez, Enveri, 'Talâtı, Cemali ve saireyi de hep birden âdeme gönder- mek lâzımdır!) könaetinde idiler. Şerif paşa ize Vahideddin ile Da- mad Ferid paşanın bu gibi işlerde ken- disine şerik olmaları istemiyordu. Çünkü onun gözü Sadareti kendisine hasredi Sabahaddini MEŞRUTİYETTE SARAY ve BABALI "Tetrika No. 171 Zeki beyin fedailer heyeti hergün Beyoğlu kumarhanesinde toplanıyordu ne Tercüme, iktibas hakkı mahfuzdur, N Pertev Tevfiği doğrudan doğruya di Babahaddin. ile temnsa memur ti. Zaten prens aynca bir plân te u le meşgul bulunuyordu: | Yüzbaşılıktan matrut Kâzım cfen- £ diyi kendi noktai nazarına imale et. $ miş, bir hükümet darbesi teşkilâtı için kuvvetli teşebbüslerde bulunmuş idi, Bu uğurda zayif bütçesinden tam 700 altın sarfetmişti; Fakat bu para yö- pPilâcak işe yetişmemişti. Bunun Üz€- rine prens Damad Ferid ile Vahided- dinin tâsavvurlarına (İştirak zarur& tinde kalmış, kendi adamlarını onlara tavsiye eylemiş, Pertev Tevfiği Vahi- deddin ve Damad Ferid ile tanıştır muş idi, Bir müddet sonra Şerif paşa da bu zârureti kabule mecbur olmuştu; bu suretle Sabahaddin beyle Şerif ve Ferid paşalar, Vahideddinin etrafın- da yekvücud bir kütle teşkil eylemiş- lerdi. Bunlar bir (suikasd ve harekâta müttehide heyeti âliyesi) halinde fik len silâh kullanacak kimselere emir veriyorlardı. Zeki beyin fedailer heyeti hemen her gün Beyoğlu kumarhanelerinde, bilhassa Pertev Tevfiğin apartımanın. Ga toplanıyorlardı, Ayrıca Piremeh»- med sokağında İngiliz tebeasından bir mâdamın evi de gizli müzakereler için melce addediliyordu. (Harekâtı müttehide heyeti âliyesi) artık fazla beklemek istemiyordu. Bir akşam Balta limanında Damad Feridin köşkünde yüzbaşı Çerkes Kâ- zim efendinin Romanyaya gitmesine karar verildi, Ancak Kfzım efendi İs- tanbul Merkez kumandanlığınca as- keri vazifelere ald bir sebebden dola- yı aranılıp takib edilmekte olduğu için usulü dairesinde pasaport alamamış, Damad Feridin iltimasile (...) ataşe milterinin vesatelinden İstifade ede- rek bir (...) pasaportile yola çıkmış idi. Romanyada sabık Dahiliye Nazr- rı Reşid beyle temas edecekti, Reşid bey Paris meçkezinin talimat ve vesa- yasile beraber bir miktar parayı da hâmil bulunuyordu. Hiç kimseyi kuşkulandırmamak için Reşid beyin Paristen Bükreşe se- yahâtine makbul bir özür hazırlan. muşta: Güya Reşid bey bu seyahati Çerkes Kâzımın bindiği vapurla Romanyaya gelmiş olanı ailesini alıp Parise götür. mek için ihtiyar eylemişti. Çerkes Kâyım efendi Reşid beyden yirmi bin frank makid ile Şerif paşa tarafından İstanbul bankalarına gön- derilmiş hâmüline muharrer yüksek miktarda bir kredi mektubunu tesel- lüm etmiş, İstanbula avdet etmişti Artık işler tamamile yoluna gir mişti, Maluhud Şevket paşa Avrupa anar- şist ve ihtilâleilerine yakışan bir ter. tip ile vurulacaktı ve onun vurulması ihtilâl hareketinin başlangıcı olaçaktı Şevki efendi ile sulkasd komitesinin en cüretkârlarından Topal Tevfik, Ziya, Mehmed Ali, Gelenbevi sultanisi mufbassırlarından Abdullah Safa, Ab- durrahman, Nazmi, Cevad bu İşe ay- rılmışlardı. Sulkasd tertibatına dahil olanların hepsi bu uğurda canlarını feda etmeğe âmade olduklarına yemin etmişlerdi. Abdürrahman bey meşrutiyet in- kılâbından evvel İivalık rütbesine terfi ile Resneli Niyazi beyi takibe memur edilmiş olan (1) Hacı Nazmi paşanın oğlu idi. Galata sultanisine devam ederken otomobil sevk ve ida- Tesine merak etmiş, şoförlüğü öğren- miş, biir de otemefbil satın almıştı. İnkilpâtan sonra Hacı Nezmi p& şa livalık rütbesinin ref'ile Yemene gönderilmişti; 31 marttan sonra da askerlikten (o tardolunmuştu. Hag Nazmi paşa hakkında büyük bir hağ- sızlık . irtikâp edildiğinden behisle tashihi için hükümete, bizzat Mah- mud Şevket paşaya, mebusan ve &yan meclislerine müracadllarda bulun muş idiyse de hiç bir tarafça mesul isğat olunm! (Arkası var) v DELORR e i 1s. sini nerede buldunuz? —