19 Mart 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

«— amaaa İngiltereni AEŞAM 19 Mart 140 n muazzam hazırlığ İl Hitler ve Mussolini dün Brennerde e üler Harp sanayii müthiş surette ilerledi. Mrllerdde her beş fabrikanın biri ordu için çalışmaktadır Levazım Nazırı M. Leslie İngilterede (silâhlanmanın ngiliz Burgin, ilerleyişi hakkında son günlerde gü | de | zetelerde etraflı mslâmat vermiştin. | Bu malümat içinde dikkate şayan | noktalar vardır. i İngiliz sanayii için, harp zamani vaziyetine İstihale işi kolay değildir. İngiliz sanayi sisteminin kuvveti ve adapte kabiliyeti bütün dünyaya ma» | lümdur. Fakat bu sanayi kuvvetini harp için seferber etmek kolay bir me- sele değildir. Altı senedir Naziler fabrkalarını devemli bir surette silâh fabrikaları. | na tahvil etmektedirler; bütün sana» yi makinesi tedricen tahvil edilmiştir. Totaliter devletin bütün esası harp için hazırlanmaktır ve asğari iki #enedenberi Alman ekonomik maki nesi sanki bilfili harp oluyormuş gibi çalışmıştır. Fakat Britanya bu sme- iyeye daha geç başlamıştır. Harp | başlamadan evvel birçok şeyler yapıl miş isede harp ekonomisine tahvil daha tamam olmamıştır. İngiliz Levazım Nazırının verdiği rakamlar bu seferberlik işinin ne k&- dar süratle ilerlediğini göstermekte dir. Brilanya bu pasif harp ayların dan pek fazin istifade etmektedir. As-. kerler ve tayyareciler yetiştirilmek. | Türkiyeye birtecavüz vukubulursa (Baş tarafı 1 nei sahifede) | | Bu istişareler bittabi İstizahcının sunlindeki ikinci Jısma taalluk eden hususatı da nazarı itibara almıştır. Mebus Cary, İngilterenin Şark kuv- vetleri kumandanı İle cenubi Afrika Başvekili general Smuths arasında yapılmakta olan askeri müzakerelerde Türkiyenin de temsil edilip edilmedi- Rini sormuştur. Butler şu cevabı ver- miştir; «Türkiye ile istişareler yapılmış ve bu istişareler Türkiye İle idame olun- maktadır.» İtalyan gazetelerinin neşriyatı! Roma 18 (A.A.) — (D.N.B.): Po- polo di Roma gazetesine göre, Skandi- navyada garp devletlerinin uğradığı si- yasi mağlâbiyetten sonra gerginlik Fran- sızlarla İngilizlerin nazarı dikkatini Şar- ka ve bilhassa Türkiyeye tevcih etmiştir. Son zamanlarda Türkiyeye gelen harp levazımı makbule geçmektedir. Fakat bu, Türkiyenin garp devletleri için Sov- yetler Birliğine karşı harp sahnesi olmak | istediğini henüz göstermez. Bilâkis bazı mahafilde Türk — Rus müzakerelerinin | tekrar başlanılması beklenilmektedir. Bundan başka ayni gazetenin Paris muhabirine göre, ötedenberi Fransızlar zın ağzı Sovyetler Birliğine karşi müma- sil tehditlerle doludur. Ancak filiyata gelince iş değişir. İtalyanın hattı hareke- tine gelince, İtalyanın harbe O karışma- ması Âlpın ve Manş denizinin öte tara- fındaki birçok kimselerin hulyalarını | bozmakta ve plütokratlarin gözüne ba- tan bir çöp mahiyetini almaktadır. İtal- yan kömürlerinin serbes bırakılması onun bir delilidir. Giornale d'İtalin gazetesi de kaydedi- yor ki, Fransada olduğu gibi İngilterede de hiç değilse nümayişkâr bir hareket | isteniliyor. Daha bundan birkaç ay ev- vel İngilterenin mali faikiyeti ve key- nakları garp devletlerinin en müthiş si- lâhları olduğu hususunda israr edildiği halde simdi harp eğer bugünkü şeklin- de daha devam ederse Almanyanın her halde garp devletlerinden daha iyi ve daha uzun müddet mukavemet edebile- cek maddi ve manevi bir vaziyette bu- İunacağını söyliyen birçok kâhinlere te- | sadüf edilmektedir ! mektedir. tedir ve bu mühimdir. Fakat daha mühim olan şey levazım meselelerin- kaydedilen muazzam terakkidir. Bunun büyüklüğüne dair bir fikir şundan alınabilir ki harbin ilk on beş haftasındanberi, Levazum Nezareti yalnız ordu için teçhizat ve malzeme olarak 234,000,000 sterlin sarfetmiş- tir. Bu meblâğ geçen sene İngiltere nin orduya sarfettiği paranın hemen iki mislidir. Bazı ferdi istihsal sahalarında te- rakki daha büyük olmuştur. Meselâ, bu sene top imalAtı 1914 - 1918 harbi- nin en yüksek imalât rakamlarından daha yüksektir. Harbin bidayetindenberi mermi İs- tihsalâtı iki misline çıkmıştır ve te rakki süratle ilerlemektedir. Gene, harbin ilk senesinde, bütün geçen harp esnasında imal edilen ordu ns- kil vasıtalarından fazla nakil vasıta” sı imal edilecektir. İşte İngiltere sa- nayii bu süratle harp imalâtına tah- il edilmekteldir. Şimdiden imalât geçen harbin en yüksek imalât had- dine yetişmiştir. Yeni fabrikalar inşa edilmekle be- raber eski fabrikalar da harp malze. mesi imal için tadil edilmektedir. Harbin başlangıcındanberi Levazımat Nezareti 45,000,000 sterlin sarfile yi: mi yeni mühimmat fabrikası kur. Cianonun gazetesi « Türkiye- nin vaziyeti harbin yayılma- sına mâni olmaktadır» diyor Roma 18 (A.A) Havas ajansı bildiriyor: Ciano ailesinin gazetesi olan 'Telegrafo, harbin urun süreceği tahmininde bulunmaktadır. Telegrafo'ya göre, Fin - Sovyet sulhu ve Sovyetler Birliğine karşı harbe girmek niyetinde olmıyan Türkiyenin vaziyeti harbin yayık masına mâni olmaktadır. Diğer taraftan muhariplerin müstahkem | hatlara karşı bir taarruza geçmeleri İ âz muhtemel olduğundan harp bir yıpratına harbi mahiyetini göster- Her iki taraf bu vaziyette katlanmaya aynı derecede hazırlan- miş ve boyun eğmiş bulunuyor. Bütün İstanbul gençliği hazırlanınız! Amerika — Reisiclimhurunun (tahtı himayesinde ve 25 bin gencin işt- rakile çevrilen büyük film. izciler imdada! hack ÖPER KE 25 Kisim tekmili birden YARIN matinelerden itibaren ALKAZAR Sinemasında başlıyor. MİTHAT FENMEN Bu akşam saat 21 de FRANSIZ TiYATROSUNDA PIYANO KONSERİ VERECEKTİR, Biletler gişede satılmaktadır. mruştur. 10,000,000 sterlin sarfile 300 husus! firmanın tesisatı genişletilmiş- tir. Levazımat Nezaretinin müteah- hid Hstesinde 16,000 firma vardır ki bunun 2,190 adedi harp başladıktan sonra Tâve edilmiştir. Bundan anla şalır ki İngilteredeki her beş fabrika. | nın biri ordu için çalışmaktadır. Bugün istihsalâtın büyük olmasi- n arağmen birkaç ay sonra yapıla cak istihsalât ile mukayese kabul ede- mez. Britanyada her gün süratle artan istihsalillun başka, Kanada ve Avustralya dahi mühimmat fabri- kaları inşa etmektedir ve bunların istihsalâtı 1940 da İngiliz fabrikala- rının âtım tamamlıys Ordunun teç | gayrete ilâvet mektedir. bi verilemez tanı iki mis "Tabii burada hiç h i imal armak üzere pi ır ve bu plânlar sür gemi inşasında mu- amam terakki kaydedilmiştir; her gemi bittikçe yeni bir tanesi kızağa konmakta ve bütün milletin gemi in- şa kabiliyet ve kudreti gerek harp gerek ticaret gemileri imalinde âze- mi haddine kâdar istimal edilmek. tedir. Hepsi nazarı itibara alınırsa İngil- terenin muhtelif nevi harp malzeme- si imalâtı müti bir yeküna baliğ olmaktadır. Harbin bidayetinde . İn- gütere Almanyaya nazaran biraz f6- na vaziyette di. Çünkü Nazi ekono- mişi tamamile harp için hazırlan. miştı, halbuki İngiltere bu hususta İ | beklenemez. | Şu halde sulh ümüdleri azdır ve geri idi. Fakat son dört ay zarfında | İngiltere büyük terakkiler yapmıştır ve her geçen ay müttefiklerin kuvve- tini mühim mikdârda arttırmakla. dır, Gin süblime) © zulüm, tazyik, istilâya müstenit, insanlar cağını söylemişti. Bi teşebbüste bı palık tarafından bir teşebbüs vukuu d Çünkü Papa Noel mesa- jında beyan ettiği veçhile adalete müs- tenit bir sulh istiyor Al manyanın, bundan sonraki harekâtı hak» kında İtalyanın müzaheretini istemesi muhtemeldir. Hitler Avrupayı Alman, Rus ve İtalyan nüfuz mıntakalarına ayır- mak, bu suretle bunu temin etmek isi yor. İtalyanın kendisini harbe sürükliye- aya iştirak etmesi muhte- 'akat Almanya lehinde bir jest yapması beklenebilir. İtalyada efkânumumiye daha ziyade müttefiklere taraftardır. #olini de müttefiklere o mütemayildir. İtalya kralının: «Ben kral oldukça İtal- ya müttefiklerle harp etiniyecektir» de- öi haber verilmektedir. Veliaht ve al G doğrudan doğ htardırlar. Bundan b dostluğu da arinni Sovyet Almanya Sov- akkat olduğunu e de bu teminat iyi tesir hafilde Polon- yapmaktadır nn ya ve Finl manı gelince cali hiyanete hazır- lanan nazilerin bir gün İtalyaya da hi- yanet edeceği söylenmektedir Bir Alman manevrası mı? Amsterdam 18 — Berlinden bildiri yor: Ecnebi mahafilin kanaatine göre, Hitler « Mussolini mülâkatı, otoriter memleketler arasında sıkı bir ittifak ak dedileceği tehdidi ile yeni bir sulh te şebbüsüne zemin hazırlamak için yapıl- muş bir u manevrasdır. Almanya İtalya i t Rusyayı ayni cephede birleştirmek için çalışmağa devam edi- yor Sav Amsterdam 18 (A.A.) — Reuter bil- Alınan malümata nazaran Ber- lindeki bazı mahfiller bugünün Avrupa | tarihinde kati bir tarih olacağı kanaa- tini israrla göstermektedirler. diriyor: Ayni mahfillerde, Almanya ile İtalya arasnda o müştereken obazırlanan bir programın iki hükümet tarafından ilân edilmek üzere bulunduğu ve bu progra” mın Avrupanın yakın istikbalini tesbit Bu akşam SÜ Mevsimin sinema harikası... Harikalar Bizzat B. Mus- | net eden ve za- | | etmekte olduğ Bazı f lerin mektedir. Almanya, Hit- rlini ziyar esnasında tebliğ ettiği programın esasın- da bazı tavizler yapmağa üâmade bulun- maktadır. Bu programın ezcümle Al manya tarafından zaptedilen yerlerin alazası esasını ihtiva ettiği bildiril İdiril Si 5 ner Welle Diğer bazı Alman mahfilleri ise günkü harbin daha büyük bir genişliyeceğini derpiş etmektedirler. İngiliz ve Fransız gazetele- rinin mütalâası Londra 18 — Times gazetesi başma- kalesinde bugünkü Alman ricalile sulh nın kabil olmadığım için «Siyasi gangelerler» diyor. elif fırkalara mensup bütün gaze teler ayni talâayı beyan ediyo Daily Maji, keçen harpte olduğu beş azalı harp kabinesi sistemine avdet edilmesini istiyor Paris 18 — Bütün Fransız gazeteleri nazilerle sulh yapılamıyacağını yazıyor- lar söylüyor, İtalyan gazetelerinin neşriyatı Roma 18 (A.A.) — İtalyan matbu Hitler gelen haberlere sü mülâketna dair onel bir mabhi; Popolo di Roma şöyle atı Mussolini vermektedir. yazıvor: «Von Ribbentropun ziyareti eanasın- da karar n bu mülâkat son ayla: ön en mühim hâdisesidir. Fübrer ile Du- çe Münihten sonra hiç buluşmamışlar- dı. Bu itibarla yeni bir mülâkat yapma- ları bir zaruret balini almıştı, Esasen böyle bir mülâkatn yapılması çoktan- beri derpiş edilmekte idi.» er bilhassa şöyle başlıklar koy» «Paris ve Londrada pek ir intibas, «Belgradda büyük bir memnuniyet», endişeli bir Gazeti «İsviçrede intizar Messagero, gazetesi bu mülâkata Ber- linde senenin en mühim hâdisesi nazari- | Je bakıldığını yazmaktadır... PENBE | Mi) ilani, N 5 No. 46 MER sinemasında harikası olan ve ———— — a ŞEHİR TİYATROSU Tepebaşı Dram kısmı Gece saat 20.30 da $ milyon dolar sarfile ve büyük bir ordunun iştirakile vüö- cuda getirilen sinema tarihinin en büyük eseri ve İngiliz edibi RUBYARD KIPLIN e İğ ig DOUGLAS FAIRBANKS, Yİ âlem şümul şöhreti haiz edebi şaheseri; LU GUNGA DiN (Fedailer alayı) Eşsiz kahramanlık... Savaş... Sergüzeşt... Enirika ve aşk ve ihtiras filminin ilk irasei şerefine FEVKALADE HUSUSi GALA Bu akşam için localar bitmiştir. Mahdud kalan numaralı koltuklar için biletler satılmaktadır, Yarın matinelerden itibaren Kadıköy O PE R A Sineması mevsimin en güzel ve en müstesna 3 büyük Fransız artistinin iştirakile çevrilen BIRAKILMIŞ KIZLAR Baş rollerde: Marcelle Chantal - Jacgueline Delubac - Andre Luguet 'TARZAN'n en müthiş ve en fevkalâde maceraları... Esrarengiz ve balta gitmemiş orman... Dünya hâkimleri filler... Afrikanın dev goril maymunu. TARZAN (MAYMUN ADAM) a karşı TÜRKÇE SÖZLÜ BÜYÜK VE MERAKAVER FİLİM, pa reterte: JORNNY VESSMULLER ve MAUREEN O SULLİVAN Bu perşembe akşamı <5 A RR A v sinemasında